Στο διαδικτυακό θεματικό εργαστήριο με θέμα “Boosting bio–based circular economy together with the SMEs to overcome the impacts of COVID” που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Περιφερειακά μοντέλα κυκλικής οικονομίας και βέλτιστες διαθέσιμες τεχνολογίες για βιολογικά ρεύματα – BIOREGIO» συμμετείχαν το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Κεντρικής Μακεδονίας για λογαριασμό της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών).
Το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Κεντρικής Μακεδονίας για λογαριασμό της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών) συμμετέχουν ως εταίροι στο έργο «Περιφερειακά μοντέλα κυκλικής οικονομίας και βέλτιστες διαθέσιμες τεχνολογίες για βιολογικά ρεύματα», με ακρωνύμιο BIOREGIO, το οποίο συγχρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Διαπεριφερειακής Συνεργασίας Interreg Europe 2014-2020.
Το συγκεκριμένο διαδικτυακό θεματικό εργαστήριο (Thematic Project Online Workshop) με θέμα “Boosting bio–based circular economy together with the SMEs to overcome the impacts of COVID” διοργάνωσε ο Φινλανδός εταίρος, το Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών ( LAB University of Applied Sciences) την Τρίτη 25 Ιανουαρίου 2022 στο πλαίσιο των πρόσθετων δράσεων του έργου BIOREGIO.
Στο εργαστήριο συμμετείχαν οι εταίροι του έργου BIOREGIO, καθώς και εμπλεκόμενοι φορείς. Με τις πρόσθετες δράσεις που εγκρίθηκαν στο πλαίσιο της 5ης πρόσκλησης (Σεπτέμβριος 2021 – Αύγουστος 2022), το έργο BIOREGIO αποσκοπεί στην ενίσχυση των πολιτών και των Περιφερειών ώστε να ξεπεράσουν την κρίση της πανδημίας COVID-19 με τρόπο ωφέλιμο για το περιβάλλον και το κλίμα, στη λογική της πράσινης μετάβασης.
Οι Περιφέρειες έχουν αναπτύξει μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας με όρους κυκλικής βιοοικονομίας. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜμΕ), οι οποίες είναι σημαντικές στην ανάπτυξη της τοπικής βιοοικονομίας, ειδικά στον αγροδιατροφικό τομέα και στον τουρισμό και οι οποίες επλήγησαν από την κρίση της πανδημίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι δημιουργήθηκαν και ευκαιρίες, με την ανάπτυξη προσαρμοσμένων ή νέων επιχειρηματικών μοντέλων, όπως π.χ. ψηφιακές πλατφόρμες. Ταυτόχρονα, οι πολίτες άρχισαν να εκτιμούν εθνικά και τοπικά τρόφιμα και η πανδημία ενήργησε ως δοκιμή για το εθνικό σύστημα τροφίμων κατά τη διάρκεια έκτακτης ανάγκης.
Οι πρόσθετες δράσεις που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο της 5ης πρόσκλησης στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας εστιάζουν στην εξέταση της πρακτικής της χρήσης της επιδημιολογίας λυμάτων για την εκτίμηση του συνολικού φορτίου SARS CoV-2 στον πληθυσμό, που αναπτύχθηκε στη μητροπολιτική περιοχή της Θεσσαλονίκης, κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Την έρευνα διεξάγει η Ομάδα Επιδημιολογίας Λυμάτων του ΑΠΘ με την ΕΥΑΘ, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και στο πλαίσιο του Εθνικού Δικτύου του ΕΟΔΥ.
Η ομάδα επιδημιολογίας λυμάτων του ΑΠΘ, με συντονιστή τον Πρύτανη ΑΠΘ καθηγητή κ. Νικόλαο Παπαϊωάννου, στελεχώθηκε με επιστήμονες από διαφορετικά εργαστήρια και κλινικές των Τμημάτων Ιατρικής (Ε. Ροηλίδης, Α. Παπά, Σ. Μεταλλίδης), Χημείας (Θ. Καραπάντσιος, Μ. Κώστογλου), Κτηνιατρικής (Ν. Παπαϊωάννου, Χ. Δόβας), Πολιτικών Μηχανικών (Μ. Πεταλά, Β. Τσιρίδης) και Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης (Σ. Στυλιανίδης) του ΑΠΘ. Σκοπός των δράσεων είναι να επισημανθεί η πρόσθετη χρησιμότητα των βιολογικών αποβλήτων και η συμβολή τους στη δημόσια υγεία και στη λήψη αποφάσεων για τον έλεγχο και την πρόληψη της νόσου, που επηρεάζουν τις οικονομικές δραστηριότητες
Την έναρξη των εργασιών του θεματικού εργαστηρίου έκανε η κ. Susanna Vanhamaki, εκπρόσωπος του επικεφαλής Εταίρου του έργου BIOREGIO, η οποία, αφού ευχαρίστησε τους συμμετέχοντες, έκανε μία σύντομη αναφορά στην πορεία του έργου και στην ατζέντα του θεματικού εργαστηρίου.
Το εργαστήριο συνεχίστηκε με τις παρουσιάσεις των εταίρων και των εμπλεκόμενων φορέων των έξι χωρών (Φινλανδία, Ισπανία, Σλοβακία, Ελλάδα, Ρουμανία και Γαλλία) που συμμετέχουν στο έργο. Αρχικά, ο κ. Kimmo Heponiemi (Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών / LAB University of Applied Sciences) από τη Φινλανδία αναφέρθηκε στην ανάπτυξη πιλοτικών εφαρμογών στη συστάδα σιτηρών της Περιφέρειας Päijät Häme (The Päijät-Häme Grain Cluster) που αποτελεί ένα δίκτυο συνεργασίας της τοπικής αλυσίδας σιτηρών, η οποία συγκεντρώνει πλήθος φορέων της περιοχής (παραγωγούς σιτηρών, λιανικό εμπόριο, βιομηχανίες, βιοτεχνίες κ.λπ.). Οι εφαρμογές αυτές αποσκοπούν στην ενίσχυση των εμπλεκόμενων φορέων της συστάδας για την αντιμετώπιση της πανδημίας, μέσω της υιοθέτησης νέων τεχνολογιών, της εξερεύνησης νέων αγορών προϊόντων, της ενίσχυσης της μεταξύ τους συνεργασίας και της ανάπτυξης της κυκλικής οικονομίας.
Ακολούθησαν δύο παρουσιάσεις από την πλευρά της Ισπανίας. Στην πρώτη παρουσίαση, η κ. Carmen Frontaura, εκπρόσωπος του Περιφερειακού Υφυπουργείου Περιβάλλοντος της Castilla-La Mancha, παρουσίασε δράσεις και ενέργειες που συνδέονται με την κυκλική οικονομία και τη βιοοικονομία στην Περιφέρεια, ενώ στη δεύτερη παρουσίαση ο κ. Ignacio Aguilar, ως μέλος της κοινοπραξίας αστικών απορριμμάτων της επαρχίας Ciudad Real, αναφέρθηκε στη συνεισφορά και στα οφέλη από την ανάπτυξη του σχεδίου βιοαποβλήτων στην περιοχή.
Από ελληνικής πλευράς, η κ. Χρυσάνθη Κισκίνη, Προϊσταμένη του Τμήματος Επιστημονικοτεχνικής Υποστήριξης και Υλοποίησης Προγραμμάτων του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Κεντρικής Μακεδονίας, παρουσίασε τα μέτρα στήριξης των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (ΜμΕ) κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, τόσο σε εθνικό, όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, με έμφαση στα αποτελέσματα του προγράμματος «Διέξοδος» που αφορούσε στην ενίσχυση των ΜμΕ που επλήγησαν από την πανδημία στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, καθώς και στις δυνατότητες που παρουσιάζονται στις επιχειρήσεις να ξεπεράσουν την κρίση της πανδημίας μέσω της ενσωμάτωσης πρακτικών βιοοικονομίας και κυκλικής οικονομίας κατά την παραγωγική διαδικασία τους.
Ακόμη, ο κ. Θεόδωρος Καραπάντσιος (Καθηγητής ΑΠΘ, Τμήμα Χημείας), ως εκπρόσωπος της ομάδας επιδημιολογίας λυμάτων, ανέλυσε τη χρήση της επιδημιολογίας λυμάτων για την εκτίμηση του συνολικού φορτίου SARS CoV-2 στον πληθυσμό της μητροπολιτικής περιοχής Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο της έρευνας που διεξάγει η επιστημονική ομάδα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με αναφορά στην ανάπτυξη και εφαρμογή ενός φυσικοχημικού μαθηματικού μοντέλου που μπορεί να εκτιμήσει τη συγκέντρωση του γονιδιώματος του ιού στα λύματα, καθώς επίσης και να εξάγει ποσοτικούς δείκτες του επιπέδου διασποράς του ιού σε όλη την κοινότητα και όχι μόνο στα δηλωθέντα κρούσματα της COVID-19.
Στη συνέχεια, έγινε περιγραφή ενός μοντέλου που εκτιμά τη διασπορά του ιού σε ένα αποχετευτικό δίκτυο χρησιμοποιώντας δεδομένα του δικτύου της μητροπολιτικής περιοχής της Θεσσαλονίκης. Επιπλέον, αναλύθηκε μαθηματικό μοντέλο της ομάδας που υπολογίζει τον αριθμό των πραγματικών κρουσμάτων (δηλωθέντων και μη) στην πόλη της Θεσσαλονίκης λαμβάνοντας υπόψη των αριθμό των ημερήσιων κρουσμάτων και του ιικού φορτίου στα λύματα. Τέλος, παρουσιάστηκε μια απλή, γρήγορη και καινοτόμα μεθοδολογία προσδιορισμού της μετάλλαξης Όμικρον στο ιικό φορτίο των λυμάτων.
Στη συνέχεια, οι κκ. Martin Maris, Eleonora Marisova και Martin Valach (Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, Νίτρα Σλοβακίας) αναφέρθηκαν στην εφαρμογή του νέου προγράμματος διαχείρισης απορριμμάτων στην Περιφέρεια της Νίτρα, ενώ η κ. Simona Carmen Litescu Filipescu από το Εθνικό Ινστιτούτο Έρευνας και Ανάπτυξης για Βιολογικές Επιστήμες (Ρουμανία) παρουσίασε παραδείγματα καλών πρακτικών για την αξιοποίηση των φυτικών υποπροϊόντων. Τέλος, η κ. Héloïse Even και η κ. Chloé Besnard, ως εκπρόσωποι της Περιφέρειας Pays de la Loire (Γαλλία) ανέλυσαν τα χρηματοδοτικά εργαλεία για την κυκλική οικονομία στην περιοχή.
Η συνάντηση ολοκληρώθηκε με συζήτηση σχετικά με τις παρουσιάσεις που πραγματοποιήθηκαν και με αναφορά στις επόμενες δράσεις του έργου.
Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκεφτούν τη σελίδα του έργου BIOREGIO στον εξής σύνδεσμο: https://www.interregeurope.eu/bioregio
Όσοι επιθυμούν, μπορούν να εγγραφούν στο newsletter του έργου BIOREGIO προκειμένου να λαμβάνουν ενημερώσεις για τις δράσεις του: https://www.interregeurope.eu/bioregio/newsletter/
