Τις τελευταίες Κυριακές, στα πλαίσια της πολιτικής/ιστορικής αναδρομής στα γεγονότα που προηγήθηκαν της κρίσης και ακολούθησαν αυτήν, αναφερθήκαμε αναλυτικά στο βράδυ του πιο αστείου δημοψηφίσματος που έγινε ποτέ στην οικουμένη, ασχοληθήκαμε με τις δραματικές ώρες που η χώρα ήταν ουσιαστικά ακυβέρνητη και χωρίς πυξίδα το βράδυ της 5ης Ιουλίου 2015, αναφερθήκαμε και στην παραίτηση Σαμαρά από την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας.
Σήμερα θα πάμε λίγο πιο πίσω. Θα θυμηθούμε το διάστημα από την αρχή της κρίσης μέχρι το μοιραίο 2015.
Είμαστε στα 2009 όταν έφτασαν στην Ελλάδα οι παγκόσμιες οικονομικές αναταράξεις που είχαν ξεκινήσει από τις ΗΠΑ και την κατάρρευση της Lehman Brothers. Πριν από αυτές, στην Ελλάδα είχε προηγηθεί ένα πολυετές όργιο οικονομικής ασυδοσίας και πολιτικής φαυλότητας, κυρίως πέριξ του δημοσίου. Όλα ξεκίνησαν τη δεκαετία του πρώτου μεγάλου λαϊκισμού, αυτή του ’80, και κορυφώθηκαν αμέσως μετά την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, όπου ο φτηνός δανεισμός κι η ασύστολη σπατάλη κατέστησαν τη χώρα στον πιο αδύναμη κρίκο της Ευρώπης.
Προσέξτε: Η Ελλάδα τότε (2009) είχε τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα κι αντίστοιχα τρεχουσών συναλλαγών αλλά και το υψηλότερο χρέος από όλες της Ευρωζώνης. Η δε ανταγωνιστικότητά της ήταν μηδαμινή.
Προσέξτε κι αυτό: Από το 2000 μέχρι το 2009 (πριν ξεσπάσει η κρίση) οι μισθοί στην ΕΕ είχαν αυξηθεί κατά 30% στο δημόσιο τομέα κάθε χώρας. Στην Ελλάδα όμως είχαν αυξηθεί κατά 177% (!!!)
Ο Κώστας Καραμανλής έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου πολύ αργά. Ταυτοχρόνως προχώρησε σε εκλογές ζητώντας εξουσιοδότηση για σκληρά μέτρα. Τις έχασε από τον Γιώργο Παπανδρέου που έλεγε «λεφτά υπάρχουν» και μόλις έγινε πρωθυπουργός…. προχώρησε σε …αυξήσεις!
Η αλήθεια δεν άργησε να λάμψει. Το έλλειμμα της Ελλάδας ήταν 15,1%, δηλαδή πέντε φορές μεγαλύτερο από το ανεκτό ευρωπαϊκό όριο του 3%!
Τότε ο Παπανδρέου ζήτησε βοήθεια από την Ευρώπη ενώ ταυτοχρόνως –όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων- είχε ήδη συμφωνήσει με τον Ντομινίκ Στρος Καν του ΔΝΤ για παροχή βοήθειας. Οι Ευρωπαίοι δεν είχαν μηχανισμούς στήριξης ενώ ταυτοχρόνως (κυρίως η Γαλλία κι η Γερμανία) φοβόντουσαν ντόμινο κρίσης στις δικές τους Οικονομίες.
Αφού τελικά η Ευρώπη μαζί με το ΔΝΤ έφτιαξαν τον μηχανισμό διάσωσης της Ελλάδας, τη δανειοδότησαν με 110 δις ευρώ! Τεράστιο ποσό! 80 δις από τα κράτη της και 30 δις από το ΔΝΤ.
Όμως, ο σχεδιασμός αυτού του μηχανισμού με την ανοχή του μοιραίου Γιώργου Παπανδρέου ήταν τόσο ανέφικτος όσο η πιθανότητα να γίνει πραγματικότητα η επιστημονική φαντασία!
Ο Παπανδρέου αποδέχθηκε να αποπληρώσει η χώρα τα δάνεια μέσα σε 3 χρόνια και με επιτόκιο 5%!!! Ταυτοχρόνως αποδέχθηκε σκληρό μνημόνιο με πρωτοφανή δημοσιονομική προσαρμογή, επώδυνα μέτρα με αύξηση φόρων και μειώσεις συντάξεων, αποκρατικοποιήσεις και άλλες μεγάλες μεταρρυθμίσεις.
Προσέξτε: Τα περισσότερα από αυτά έπληξαν τον ιδιωτικό τομέα που ήταν ο λιγότερο υπεύθυνος της κρίσης. Ενώ όσα αποδέχτηκε ο Παπανδρέου για μεταρρυθμίσεις έμεναν στα χαρτιά υπό το βάρος των συντεχνιών του δημοσίου που αρνούνταν οτιδήποτε θεωρούσαν ότι μπορεί να αμφισβητεί τα πλουσιοπάροχα κεκτημένα τους. Οι δε υποστηρικτές της αναγκαιότητας των μεταρρυθμίσεων προπηλακίζονταν κι υφίσταντο εξευτελισμούς και λοιδορίες.
Ο Γιώργος Παπανδρέου κατέρρευσε το 2011 υπό το βάρος των παλινωδιών και της ανεπάρκειάς του. Τον διαδέχθηκε μια κυβέρνηση ειδικού σκοπού με πρωθυπουργό τον τεχνοκράτη Λουκά Παπαδήμο. Την κυβέρνηση αυτή τη στήριξε το ΠαΣοΚ (που είχε πλειοψηφία στη Βουλή) , η Νέα Δημοκρατία υπό τον Σαμαρά και το εθνικιστικό ΛΑΟΣ υπό τον Γιώργο Καρατζαφέρη.
Την περίοδο αυτή έγιναν δυο χαρακτηριστικά γεγονότα:
Το πρώτο ήταν η υπογραφή δεύτερου μνημονίου για δάνειο 144 δις ευρώ, αφού τα πρώτα 110 δις είχαν γίνει τροφή του Μινώταυρου του κρατισμού!
Το δεύτερο ήταν τον περίφημο κούρεμα του εξωτερικού χρέους που είχε στα χέρια του ο ιδιωτικός τομέας. Το γνωστό PSI! Το μεγαλύτερο «κούρεμα» χρέους στην ιστορία! Οι ιδιώτες επενδυτές δέχθηκαν μείωση της αξίας των ελληνικών ομολόγων κατά 54%!!! Το κράτος αλώβητο!
Εκλογές 2012
Μόλις ολοκληρώθηκε το PSI, έγιναν εκλογές τον Μάιο του 2012. Η Νέα Δημοκρατία προηγείτο στις δημοσκοπήσεις κι ο Αντώνης Σαμαράς αδημονούσε να γίνει πρωθυπουργός.
Οι εκλογές αυτές σηματοδότησαν την κατάρρευση του δικομματικού συστήματος της μεταπολίτευσης. Η Νέα Δημοκρατία ήταν το πρώτο κόμμα αλλά αισθητά αδύναμη. Το δε ΠαΣοΚ έχασε τα 2/3 της εκλογικής του δύναμης! Δεύτερο κόμμα αναδείχθηκε ένας λαϊκίστικος εσμός ετερόκλητων συνιστωσών της Αριστεράς, υπό τον εμφανώς «αδιάβαστο» και ημιμαθή Αλέξη Τσίπρα. Που υποσχόταν στον καθένα ότι ήθελε ν’ ακούσει. Από τη μονομερή διαγραφή του ελληνικού χρέους, μέχρι το τέλος κάθε είδους λιτότητας.
Κυβέρνηση δεν μπόρεσε να σχηματίσει κανένας, οπότε η χώρα οδηγήθηκε σε νέες εκλογές, τον Ιούνιο, όπου πάλι η Νέα Δημοκρατία ήταν πρώτο κόμμα αλλά χωρίς τη δυνατότητα να σχηματίσει μόνη της κυβέρνηση.
Τότε και μπροστά στα αδιέξοδα έγινε αυτό που ουδείς μπορούσε να διανοηθεί μέχρι τότε. Συγκυβέρνηση Νέας Δημοκρατία και ΠαΣοΚ (που ήταν τρίτο κόμμα πάλι) μαζί με τη ΔΗΜΑΡ του Φώτη Κουβέλη, ένα μικρό άοσμο και άχρωμο κόμμα της Αριστεράς. Ο δε ΣΥΡΙΖΑ, μαζί την ακροδεξιά και τους ναζιστές φώναζαν περίπου τα ίδια συνθήματα στις πλατείες και στους δρόμους …
Η οικονομία
Η κατάσταση της οικονομίας ήταν δραματική κι η πρωτεύουσα της χώρας ήταν καθημερινά πεδίο μάχης από τις υποκινούμενες από την Αριστερά, την ψεκασμένη Δεξιά και την Ακροδεξιά, αντικυβερνητικές διαδηλώσεις. Κάθε μέρα επεισόδια, καταστροφές και πάλι τα ίδια… Το έλλειμμα ήταν σχεδόν στο 9%, η ύφεση στο 9,1%, το χρέος στο 160% του ΑΕΠ.
Κι ο πρώην αντιμνημονιακός Σαμαράς έκανε τη δική του κωλοτούμπα για να εφαρμόσει μνημόνιο και μεταρρυθμίσεις, βλέποντας εκ των έσω πόσο κοντά στην έξοδο από την Ευρωζώνη ήταν η χώρα.
Έγιναν λάθη τότε. Σοβαρά λάθη! Αντί η χώρα να επικεντρωθεί σε γενναίες μεταρρυθμίσεις που θα την καταστήσουν ανταγωνιστική και θα της επιτρέψουν να ανακάμψει, άρχισε να ασχολείται με δευτερεύοντα ζητήματα. Αντί, επί παραδείγματι να κλείσουν δεκάδες αντιπαραγωγικές κρατικές επιχειρήσεις και να συγκατανεύσουν όλοι στη μείωση του κράτους, ασχολούνταν μόνο με τις συντάξεις, τα επιδόματα ή την… περίοδο λήξης του φρέσκου γάλακτος… Η χώρα έμοιαζε ν’ αυτοχειριάζεται…
Σαμαράς – Βενιζέλος
Η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου κουτσά –στραβά άρχισε να κουμαντάρει το σκαρί και δη εν μέσω άγριων κυμάτων που προκαλούσε η τοξικότητα του ΣΥΡΙΖΑ (κυρίως) και της ακροδεξιάς.
Οι δείκτες της Οικονομίας άρχισαν να κινούνται από την νεκρική ακαμψία των τελευταίων χρόνων, υπήρξε μικρή ανάπτυξη, το έλλειμμα κατρακύλησε στο 3,5% και τελικά το 2013 η χώρα παρουσίασε πρωτογενές πλεόνασμα!
Μα αυτό δεν φαίνεται ότι φτάνει στην κουρασμένη κοινωνία που πληρώνει συστηματικά την λιτότητα. Μέσα σε τέσσερα χρόνια (2010 -2014) το ΑΕΠ της Ελλάδας μειώθηκε κατά 25% ενώ η ανεργία σταθερά βρισκόταν κοντά στο 27%! Είχε ήδη συντελεστεί η μεγαλύτερη προσαρμογή αναπτυγμένης κοινωνίας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ με τον Τσίπρα στα μπαλκόνια και στους δρόμους τάζει το σκίσιμο του μνημονίου, την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ, τη διαγραφή του χρέους, αυξήσεις μισθών στα 751 ευρώ (από 586) και συντάξεων.
Υποσχόταν ότι δεν υποσχέθηκε ποτέ κανένας. Μέχρι κι ότι θα πουλήσει τα κυβερνητικά αεροσκάφη κι μια θωρακισμένη BMW έταξε, ενώ πάγιο σύνθημά του ήταν «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη», με αφορμή τους πλειστηριασμούς κατοικιών από τις τράπεζες.
Νικά στις ευρωεκλογές κι ο Σαμαράς πανικοβάλλεται. Κάνει ανασχηματισμό και γεμίζει την κυβέρνησή του λαϊκοδεξιούς καιροσκόπους που αντί να προσθέτουν αφαιρούν. Διστάζει να κλείσει την τελευταία αξιολόγηση με τα περίφημα email Χαρδούβελη, μη τυχόν και τον κατηγορήσουν για ενδοτικό οι Αριστεροί!
Μοιραία, φτάνει στην προεδρική εκλογή αμυνόμενος. Προτείνει τον Σταύρο Δήμα μα τα κουκιά για την εκλογή του δεν βγαίνουν. Πολύ περισσότερο αφού ο άλλοτε κυβερνητικός εταίρος, η ΔΗΜΑΡ του Φώτη Κουβέλη έχει ταυτιστεί με τον ΣΥΡΙΖΑ!
Ειρωνεία, ε; Ο Φώτης Κουβέλης που είχε δεχθεί κι απορρίψει πρόταση για να γίνει πρόεδρος της Δημοκρατίας, εμφανιζόταν πια πολιτικός αχθοφόρος του Αλέξη Τσίπρα, εξ αιτίας του οποίου είχε φύγει από τον ΣΥΡΙΖΑ… ιδρύοντας τη ΔΗΜΑΡ!
Η συμμαχία των Αριστεροακροδεξιών παίζει άσχημο παιγνίδι με τους θεσμούς κι οδηγεί τη χώρα σ’ εκλογές, την ώρα στην άκρη του τούνελ αχνοφαινόταν φως…
Η Ελλάδα έχει γεμίσει αφίσες με τη φωτογραφία του Τσίπρα κι ένα σύνθημα:
«Η ελπίδα έρχεται»!
Τσίπρας
Η αλήθεια είναι ότι το άστρο του Τσίπρα είχε ανατείλει από τις δημοτικές εκλογές του 2006. Εκεί, παρότι ο λόγος του ήταν ξύλινος και παρωχημένος κατάφερε να αποσπάσει διψήφιο ποσοστό (10,5%) ως «φρέσκο» πρόσωπο! Οξύμωρο αλλά αληθινό! Μετά πήρε το δαχτυλίδι από τον Αλαβάνο, τον εκπαραθύρωσε και κυριάρχησε στον ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Τσίπρας, πριν από αυτά, είχε γραφεί στην ΚΝΕ όταν έπεφτε ο κομμουνισμός! Οι κακές γλώσσες λένε ότι εκεί τον οδήγησε η σύντροφός του Μπέτυ Μπαζιάνα με την οποία είναι μαζί από τα 15 χρόνια τους.
Επιπλέον, πέραν της ΚΝΕ, ήταν γνωστός στους πολιτικούς κύκλους πέριξ της Παιδείας. Μέτριος ή κακός μαθητής στο Πολυκλαδικό Λύκειο των Αμπελοκήπων, καθόταν πάντα στο τελευταίο θρανίο απ’ όπου συντόνιζε τις συχνές –πυκνές καταλήψεις σχολείων. Ήταν γνωστός κι ως γραμματέας της Νεολαίας του Συνασπισμού, το 1999.
Ο Τσίπρας λοιπόν, ειδικά μετά τη νίκη του στις ευρωεκλογές του 2014, έβαλε «φωτιά» στις πλατείες και στα πεζοδρόμια. Οι προσωπικές επιθέσεις εναντίον των Σαμαρά και Βενιζέλου έγιναν κυρίαρχο χαρακτηριστικό μιας ολόκληρης περιόδου. Τους κατηγορούσε ότι… εξυπηρετούν ξένα συμφέροντα, ενώ καταμεσής της προεκλογικής εκστρατείας προκάλεσε φρενίτιδα ενθουσιασμού στους οπαδούς του ισχυριζόμενος ότι μ’ εκείνον πρωθυπουργό οι Έλληνες θα παίζουν το νταούλι κι οι αγορές θα χορεύουν!!! Λόγια του αέρα και χωρίς επίγνωση…
Στη διεθνή έκθεση της Θεσσαλονίκης έκανε την εμβληματική και καθοριστική ομιλία, όπου κάθε Έλληνας «ξεχωριστά» άκουσε αυτό που ήθελε ν’ ακούσει. Μια ομιλία ευχολόγιο παρά ολοκληρωμένο κυβερνητικό πρόγραμμα. Μια ομιλία συρραφή σκόρπιων προτάσεων χωρίς καμιά συνάφεια μεταξύ τους…
Ο κύβος είχε ριφθεί. Λίγο μετά, τον Ιανουάριο του 2015, ο Τσίπρας κατέκτησε μια νίκη μεγαλύτερη απ’ ότι περίμενε κι ο ίδιος. Έφτασε μόλις δυο (2) έδρες μακριά από την απόλυτη πλειοψηφία. Έλαβε το 36,5% των ψήφων, έναντι 28% της Νέας Δημοκρατίας του Σαμαρά…
Φίλος του από τη γειτονιά που μεγάλωσαν μαζί, εκείνο το βράδυ ήταν ιδιαιτέρως σκεπτικός… «Ο Αλέξης το μόνο καλό που διαθέτει είναι ότι … είναι Παναθηναϊκός», είχε πει…
Όσα ακολούθησαν τους επόμενους μήνες και το σύνολο της θητείας του, επιβεβαίωσαν τον παιδικό του φίλο… Αφού ούτε καν το γήπεδο του Παναθηναϊκού κατάφερε να ξεκινήσει…
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Την επόμενη Κυριακή ο σχηματισμός της πρώτης κυβέρνησης της Αριστεράς κι οι καραμπόλες με τη Ζωή Κωνσταντοπούλου
