Γράφαμε και χθες (άρθρο με τίτλο «Σε μια κλωστή κρέμεται η οικονομία της Τουρκίας») για τη βαθιά αμερικανοτουρκική κρίση και την υποτίμηση της τουρκικής λίρας σε ιστορικά χαμηλά.
Στη μεγάλη εικόνα αυτής της κρίσης κεντρικό πρόσωπο αποτελεί ο Αμερικανός πάστορας
Άντριου Μπράνσον, που κρατείται στην Τουρκία και κατηγορείται για κατασκοπία και σχέσεις με την οργάνωση του αυτοεξόριστου Φετουλάχ Γκιουλέν.
Όμως, είναι ή κράτηση του Αμερικανού πάστορα η αιτία της κρίσης ή αποτελεί την κορυφή του παγόβουνου στις σχέσεις των δυο χωρών;
Προσέξτε:
Οι σχέσεις των δυο χωρών κλυδωνίζονται εξ αιτίας των γεωπολιτικών επιδιώξεων και κινήσεων του Ερντογάν. Οι σχέσεις της Τουρκίας με τον Ιράν, η στήριξη στη Χαμάς κι οι κινήσεις του Ερντογάν εναντίον των αμερικανικών κυρώσεων προς τους Ιρανούς, έχουν δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στις ΗΠΑ. Επιπλέον, οι σχέσεις του Ερντογάν με τον Πούτιν, τόσο σε στρατιωτικό όσο και σε ενεργειακό επίπεδο, προκαλούν έντονη ανησυχία στο πολιτικοστρατιωτικό κατεστημένο των ΗΠΑ.
Ο Ερντογάν, φαίνεται, ότι στα πλαίσια των συνεχών εκβιασμών και λεονταρισμών προς τη Δύση, έκανε το σοβαρό λάθος. Ενώ η χώρα του είναι μέλος του ΝΑΤΟ κι έχει ανάγκη τα δυτικά κεφάλαια στα οποία στηρίζεται η οικονομία της Τουρκίας, σφιχταγκαλιάστηκε με τη Ρωσία, αγόρασε ρωσικό εξοπλισμό (το αντιαεροπορικό σύστημα S-400), ενώ όξυνε τις διπλωματικές σχέσεις της χώρας του με την παράνομη κράτηση του Αμερικανού πάστορα.
Έτσι, σε συνδυασμό με τη συνεχή κατρακύλα του τουρκικού νομίσματος, έδωσε τη δυνατότητα στις ΗΠΑ να βρεθούν σε σχέση ισχύος απέναντί του. Οι κυρώσεις του Τράμπ στους Τούρκους υπουργούς, έδωσαν «σήμα» στις αγορές για ασφυκτικές πιέσεις στον τουρκικό δανεισμό. Κι αν, όπως ακούγεται σε διπλωματικούς και οικονομικούς κύκλους, προχωρήσουν οι ΗΠΑ σε οικονομικές κυρώσεις ΚΑΙ στις τουρκικές τράπεζες που συναλλάσσονται σε δολάρια, η θηλιά στον λαιμό της τουρκικής οικονομίας θα σφίξει ασφυκτικά. Τότε, ίσως ο Ερντογάν αναγκαστεί να καταφύγει για βοήθεια στο ΔΝΤ! Όπου, οι ΗΠΑ διατηρούν δικαίωμα βέτο στις αποφάσεις του. Ενώ, η πιθανή προσφυγή στο ΔΝΤ θα σημάνει τεράστια κρίση στο εσωτερικό της Τουρκίας.
Μια κρίση, που ουδόλως απίθανο να μεταδοθεί παγκοσμίως με απρόβλεπτες συνέπειες.
Η Ελλάδα κι η κρίση
Η αμερικανοτουρκική κρίση, σε συνδυασμό με τις παραδοσιακά καλές σχέσεις της χώρας μας με τις ΗΠΑ, δημιουργούν εξαιρετικές συγκυρίες για την Ελλάδα. Σε συνδυασμό με τις άριστες σχέσεις μας με το Ισραήλ αλλά και την επιδείνωση των σχέσεών μας με τη Ρωσία.
Τα ζητήματα που απασχολούν έντονα την Ελλάδα, αυτή την περίοδο, είναι τρία:
- Η κράτηση των δυο Ελλήνων αξιωματικών, χωρίς να τους έχουν απαγγελθεί κατηγορίες εδώ και μήνες.
- Οι γεωτρήσεις που ετοιμάζουν οι Τούρκοι τις προσεχείς εβδομάδες εντός της ελληνικής ΑΟΖ (νοτιοδυτικά του Καστελόριζου) κι εντός της ΑΟΖ της Κύπρου (δυτικά της Πάφου).
- Ο αγωγός (EAST MED) που πρόκειται να συνδέσει το Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα με τους ενεργειακούς αγωγούς της Κεντρικής Ευρώπης. Για τον αγωγό αντιδρούν οι Τούρκοι κι οποιαδήποτε παρέμβαση των ΗΠΑ υπέρ των τριών συμμαχικών της χωρών θα μας ενίσχυε σημαντικά.
Θα μπορέσει η ελληνική κυβέρνηση να εμπλέξει τις ΗΠΑ και το Ισραήλ σ’ αυτές τις υποθέσεις και δη τις δυο πρώτες;
Αυτό θα φανεί στο εγγύς μέλλον.
Χωρίς, όμως, ιδιαίτερες δόσεις υπέρμετρης αισιοδοξίας, αφού η Τουρκία (παρά την καταβαράθρωση των σχέσεών της με τους Αμερικανούς) εξακολουθεί να παραμένει γεωπολιτικός στρατηγικός σύμμαχος των Αμερικανών και το στρατιωτικό κατεστημένο των ΗΠΑ έχει ήδη αρχίσει αγώνα δρόμου για την αποκατάσταση των σχέσεων.
