Η εισαγωγική τοποθέτηση από τον Υφυπουργό παρά τω Πρωθυπουργώ
και Κυβερνητικό Εκπρόσωπο, Γιάννη Οικονόμου,
στην ενημέρωση των πολιτικών συντακτών
και των ανταποκριτών ξένου Τύπου
Η τραγωδία που εκτυλίχθηκε στα Τέμπη έχει κλονίσει βαθιά την ελληνική κοινωνία, η οποία προσπαθεί να διαχειριστεί τα συναισθήματα πόνου, απόγνωσης, αγανάκτησης και οργής. Αυτό δεν είναι σίγουρα εύκολο και θα χρειαστεί χρόνος. Είναι όμως υποχρέωση όλου του πολιτικού προσωπικού αυτής της χώρας από τη μια να ακούσει με προσοχή, με σεβασμό, με υπευθυνότητα τις απαιτήσεις της κοινωνίας και από την άλλη να συμβάλλει γόνιμα και ορθά, έτσι ώστε οι Έλληνες πολίτες να πάρουν τις απαιτούμενες απαντήσεις και να δουν ότι αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα με ειλικρίνεια και αυτοκριτική, αλλά και με αγώνα για την υπέρβασή τους.
Το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη και άλλα αντίστοιχα περιστατικά στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν αποδεικνύουν τις δομικές παθογένειες στο Κράτος μας. Αυτές, όμως, για να είμαστε ειλικρινείς, δεν δημιουργήθηκαν μόνες τους, ούτε το τελευταίο διάστημα. Προέκυψαν είτε από άστοχες ενέργειες, είτε από χρόνιες παθογένειες, είτε από παραλείψεις και αδιαφορία.
Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς και χρήσιμοι στον τόπο μας, χρειάζεται να μην κρυφτούμε πίσω από το δάχτυλό μας όσον αφορά στις αιτίες που μας έφεραν αντιμέτωπους με αυτό το πολύ δύσκολο παρόν. Η αλήθεια σώζει και χωρίς αυτήν δεν θα πάμε ούτε ένα βήμα μπροστά.
Η ελληνική κοινωνία απαιτεί πλήρη διαλεύκανση των αιτιών που προκάλεσαν το τραγικό δυστύχημα, αλλά και έμπρακτες εγγυήσεις ότι δεν θα συμβεί ποτέ κάτι ανάλογο ή αντίστοιχο. Η Κυβέρνηση έχει αναλάβει από την πρώτη στιγμή χωρίς χρονοτριβή και προφάσεις το μερίδιο της ευθύνης που μας αναλογεί και ζήτησε -πρώτος το έκανε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός- συγγνώμη. Δεν μπορούμε, δεν θέλουμε, δεν πρέπει να κρυφτούμε πίσω από μία σειρά ανθρώπινων σφαλμάτων, τόνισε ο Πρωθυπουργός. Και συνέχισε τονίζοντας: «Θα επιμείνω όμως ότι όσο σημαντικό είναι να δώσουμε χώρο στη θλίψη και την οργή, άλλο τόσο δεν πρέπει να επιτρέψουμε αυτή να γίνει σπίθα ενός νέου διχασμού, γιατί είναι και αυτός μία όψη ενός νομίσματος που η χώρα έχει πληρώσει πολύ ακριβά».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε ως προτεραιότητα την παροχή κάθε δυνατής στήριξης στους τραυματίες και τους συγγενείς των θυμάτων και ταυτόχρονα ανέλαβε μια διττή δέσμευση:
–Πρώτον, απόλυτη διαφάνεια στην έρευνα και αμέριστη συνδρομή στις δικαστικές Αρχές, ώστε να εντοπιστούν τα αίτια και να κριθούν δίκαια όσοι εμπλέκονται.
–Και δεύτερον, τη δρομολόγηση άμεσων πρωτοβουλιών για τη βελτίωση της χρόνιας προβληματικής κατάστασης στο σιδηρόδρομό μας.
–Σε ό,τι αφορά το τελευταίο, την επανεκκίνηση των σιδηροδρόμων με ασφάλεια:
-Προχωρούμε σε πρωτοβουλίες -ο Πρωθυπουργός έχει ήδη επικοινωνήσει με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Alstom- έτσι ώστε να έχουμε ολοκλήρωση του έργου της τηλεδιοίκησης το συντομότερο δυνατόν. Παράλληλα, υπάρχει συνεργασία με εμπειρογνώμονες της Ε.Ε., προκειμένου να προσδιοριστούν και να προχωρήσουν άμεσα τα απαιτούμενα μέτρα ασφάλειας.
Σε κάθε περίπτωση, για το επόμενο διάστημα θα έχουμε δύο σταθμάρχες σε κάθε βάρδια και, εάν χρειαστεί, θα περιοριστεί βραχυπρόθεσμα το μεταφορικό έργο.
-Παράλληλα, δρομολογούνται άμεσα οι ήδη προγραμματισμένες και εγκεκριμένες προσλήψεις του προσωπικού.
Και επιπλέον αυστηροποιείται -με νομοθετική πρωτοβουλία- το νομικό πλαίσιο που αφορά στις καταστροφές και τις κλοπές στο δίκτυο.
–Σε ό,τι αφορά τα αίτια του δυστυχήματος: Η Κυβέρνηση ανέλαβε την ευθύνη να διασφαλίσει -στον βαθμό που την αφορά- ότι η έρευνα θα γίνει με απόλυτη διαφάνεια και με τη μέγιστη δυνατή ταχύτητα. Ήδη, έχει συγκροτηθεί και έχει ξεκινήσει το έργο της ανεξάρτητη επιτροπή εμπειρογνωμόνων προκειμένου να διερευνήσει τις ενδεχόμενες διοικητικές παραλείψεις και τις διαχρονικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση των σιδηροδρομικών έργων.
Στο μεταξύ, η δικαστική έρευνα -που ξεκίνησε από την πρώτη στιγμή- αναβαθμίστηκε, καθώς το Δικαστικό Συμβούλιο Λάρισας την ανέθεσε σε Εφέτες ανακριτές και -όπως αποδεικνύεται- αφενός εξελίσσεται με γρήγορους ρυθμούς και αφετέρου επεκτείνεται σε κάθε κατεύθυνση.
Γεγονός, πάντως, είναι ότι, μέσα από τα συγκλονιστικά ηχητικά ντοκουμέντα και τις μαρτυρίες που έρχονται στο φως για τα όσα αδιανόητα συνέβησαν το μοιραίο εκείνο βράδυ, αλλά και μέσα από μέσα από τις διώξεις που ασκήθηκαν, αναδεικνύονται συμπεριφορές, νοοτροπίες και παθογένειες που προφανώς δεν είναι τωρινές, αλλά διαιωνίζονται σε ένα τμήμα του στενού και ευρύτερου δημοσίου τομέα, στο βαθύ και αναχρονιστικό Κράτος. Παθογένειες που πολέμησε και μείωσε η Κυβέρνησή μας, αλλά δεν μπόρεσε, και αυτό είναι ευθύνη μας, να εξαλείψει εξ ολοκλήρου και είναι αδήριτη ανάγκη να αντιμετωπιστούν σθεναρά και πιο συντονισμένα, έτσι ώστε να εκλείψουν και αυτοί οι τελευταίοι θύλακες δομικής αντίδρασης στον εκσυγχρονισμό του Κράτους μας.
Ένα Κράτος το οποίο κατά καιρούς μπορεί να παίρνει διάφορα χρώματα, αλλά παραμένει βαθύ, γιατί έχει δομηθεί επί δεκαετίες πάνω σε κατεστημένες νοοτροπίες. Πάνω σε συστημικές αδράνειες και μικροπολιτικά τερτίπια και δυστυχώς σε ανεύθυνες συμπεριφορές.
Είναι προτεραιότητά μας να τις αντιμετωπίσουμε αυτές τις συμπεριφορές και να χτίσουμε παντού, δομές και υπηρεσίες που θα λειτουργούν με περισσότερη λογοδοσία, περισσότερη αποτελεσματικότητα, περισσότερη αξιοκρατία και περισσότερη αξιολόγηση. Αυτή άλλωστε είναι η πρώτη αναγκαία και απαραίτητη προϋπόθεση για να ανταποκριθούμε στο πάνδημο και ταυτόχρονα δραματικό αίτημα, αυτό το «ποτέ ξανά». Και η προϋπόθεση αυτή συνδέεται άμεσα με την υποχρέωση να αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες μας, χωρίς υπεκφυγές και χωρίς αυτο-εξαιρέσεις.
Η Κυβέρνηση έχει ήδη καταστήσει σαφή την πρόθεσή της να προχωρήσει -εφόσον το επιθυμούν- σε πλήρη ενημέρωση των πολιτικών αρχηγών και της αρμόδιας Επιτροπής της Βουλής. Για το σκοπό αυτό ο Υπουργός Επικρατείας, αρμόδιος για θέματα Υποδομών και Μεταφορών, κ. Γεραπετρίτης, απέστειλε την περασμένη εβδομάδα επιστολή προς τον Πρόεδρο της Βουλής και τον Πρόεδρο της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου με την οποία τίθεται στη διάθεση της Επιτροπής για ενημέρωση και συζήτηση. Το ίδιο έχει διαμηνύσει, θεσμικά και υπεύθυνα, με επιστολές του προς τους αρχηγούς όλων των πολιτικών κομμάτων.
Θα ήταν, άλλωστε, βήμα στην κατεύθυνση που απαιτούν οι καιροί και αξιώνει η κοινωνία, η δημιουργική αντιπαράθεση και τελικά η σύνθεση απόψεων, προτάσεων και ιδεών και όχι η στείρα κομματική αντιπαράθεση. Ισχυρισμοί ότι φταίνε όλοι οι άλλοι, διαστρεβλώσεις, ψέματα, συμψηφισμοί δεν χωρούν. Τώρα είναι η ώρα της αλήθεια και είναι η ώρα της αλήθειας για όλους.
Με λύπη, όμως, διαπιστώνουμε, χωρίς δυστυχώς να εκπλησσόμαστε, ότι μέρος της Αντιπολίτευσης δεν αίρεται στο ύψος των περιστάσεων, ούτε των απαιτήσεων της κοινωνίας. Γιατί πολιτική δεν γίνεται χωρίς ειλικρίνεια και χωρίς ανάληψη ευθύνης.
Για παράδειγμα, ο κ. Σπίρτζης, επί 4,5 χρόνια Υπουργός Μεταφορών των Κυβερνήσεων του ΣΥΡΙΖΑ, εμφανίστηκε για να τοποθετηθεί δέκα ημέρες μετά το τραγικό δυστύχημα. Η τοποθέτησή του συνιστά ένα θλιβερό μνημείο κυνισμού, σύγχυσης και ψεμάτων. Η τοποθέτηση αυτή συνοψίστηκε στο: «Δεν φταίμε σε τίποτα εμείς». Είναι η κυνική γραμμή που υποστηρίζει ότι ευθύνες φέρουν οι προηγούμενοι και οι επόμενοι.
Η αλήθεια είναι ότι ο κ. Σπίρτζης και η Κυβέρνηση που υπηρέτησε, κωλυσιεργούσαν και δεν προώθησαν τα απαραίτητα έργα υποδομής και εκσυγχρονισμού των σιδηροδρόμων, ώστε να αναβαθμιστεί η ασφάλεια. Φαίνεται ότι πρέπει να έχει κανείς περίσσεια θράσους για να ισχυρίζονται πως ο σιδηρόδρομος λειτουργούσε «ρολόι» επί των ημερών της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και ήρθε η επόμενη Κυβέρνηση για να τα διαλύσει όλα.
Την ώρα αυτή, η κομματική αντιπαράθεση δεν είναι αυτό που απαιτεί ούτε η περίσταση, ούτε η κοινωνία. Ένα πράγμα όμως είναι η στάση ευθύνης, η αναγνώριση των λαθών, η αναζήτηση της αλήθειας και ένα άλλο είναι τα ψέματα και η διασπορά τους στο δημόσιο διάλογο.
–Στο μεταξύ, η Κυβέρνηση, ανταποκρινόμενη στο ελάχιστο χρέος της Πολιτείας, έχει προχωρήσει σε μια σειρά μέτρων για τη στήριξη συγγενών θυμάτων, των τραυματιών και των επιβαινόντων στην μοιραία αμαξοστοιχία. Συγκεκριμένα:
Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνονται σε 10 διαφορετικούς άξονες.
Οι δέκα αυτοί άξονες μέτρων συνιστούν ελάχιστη, αλλά ταυτόχρονα απόλυτα οφειλόμενη συνδρομή στους ανθρώπους που υπέστησαν τα πάνδεινα και που κυρίως καλούνται να συνεχίσουν τη ζωή τους με τις πληγές που τους άφησαν τα τραγικά συμβάντα.
Ταυτόχρονα παρέχεται δωρεάν εξατομικευμένη ψυχολογική υποστήριξη των οικογενειών των θυμάτων, των τραυματιών και των επιβαινόντων, διά ζώσης και κατ’ οίκον, μέσα από το δίκτυο δομών ψυχικής υγείας του Ε.Σ.Υ., καθώς και τηλεφωνικά μέσω της Εθνικής Γραμμής Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης 10306.
Επιπλέον, για την ταχεία και την άμεση εξυπηρέτηση των οικογενειών των θυμάτων, των τραυματιών και των επιβαινόντων, δημιουργείται ειδική δομή και τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης και γρήγορης διεκπεραίωσης όλων των υποθέσεων για τα μέτρα που εξαγγείλαμε, αλλά και για κάθε συναλλαγή τους με το Δημόσιο.
Παράλληλα, παρακαλούνται επιβάτες που αγόρασαν εισιτήρια -χωρίς να υποβάλουν τα προσωπικά τους στοιχεία- και αποχώρησαν από τον τόπο του δυστυχήματος χωρίς να αφήσουν στοιχεία επικοινωνίας, να επικοινωνήσουν με τις Κρατικές Αρχές και τη Γραμμή Αρωγής, προκειμένου να κάνουν χρήση των δικαιωμάτων τους.
Σε ό,τι αφορά ζητήματα της καθημερινότητας
Μεθαύριο, Τετάρτη 15 Μαρτίου, πρόκειται να καταβληθεί -με εμβόλιμη πληρωμή- η προκαταβολή για επικουρικές συντάξεις, η έκδοση των οποίων καθυστερεί. Θα είναι ίση με 100 ευρώ για κάθε μήνα καθυστέρησης της έκδοσης για επικουρικές συντάξεις γήρατος και 50 ευρώ για επικουρικές συντάξεις λόγω αναπηρίας, καθώς και για τον επιζώντα σύζυγο που ζητά να του χορηγηθεί επικουρική σύνταξη λόγω θανάτου.
Δικαιούχοι είναι ασφαλισμένοι για τους οποίους έχει εκδοθεί η κύρια σύνταξη και θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει κατ’ ελάχιστον 15 έτη επικουρικής ασφάλισης και να έχουν υποβάλει αίτηση πριν από την 1η Ιουλίου 2022. Μάλιστα, προκειμένου να διευρυνθεί ακόμη περισσότερο η περίμετρος των δικαιούχων, το πλήθος των δικαιούχων, με Υπουργική Απόφαση επεκτείνεται το καταληκτικό χρονικό όριο της αίτησης στις 31 Δεκεμβρίου 2022.
Σημειώνεται ότι το διάστημα Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου εκδόθηκαν 43.000 επικουρικές συντάξεις -σε σύνολο 80.000- που εκκρεμούσαν μήνες ή και χρόνια και για τις οποίες έχει ήδη εκδοθεί η κύρια σύνταξη.
–Παράλληλα, η Κυβέρνηση συνεχίζει το έργο που έχει αναλάβει για τη στήριξη των νέων. Μέσα στον Μάρτιο μπαίνουν σε εφαρμογή δύο πολύ βασικές δράσεις του προγράμματος «Σπίτι μου» για την παροχή προσιτής και ποιοτικής στέγης στους νέους ανθρώπους. Είναι το πρόγραμμα χαμηλότοκων στεγαστικών δανείων για νέους, ηλικίας 25-39 ετών και το πρόγραμμα «Κάλυψη» για τη δωρεάν στέγαση ευάλωτων νέων, ηλικίας 25-39 ετών, που είναι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, σε ιδιωτικές κατοικίες, με καταβολή του ενοικίου να γίνεται από το Δημόσιο.
–Σε ό,τι αφορά τη χορήγηση χαμηλότοκων στεγαστικών δανείων διευκρινίζεται ότι δικαιούχοι είναι οι νέοι ηλικίας 25-39 ετών κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για το δάνειο, με ετήσιο εισόδημα από 10.000 ευρώ έως το όριο που προβλέπεται για τη χορήγηση επιδόματος θέρμανσης και δεν διαθέτουν ακίνητο κατάλληλο για την στέγασή τους. Τα περίπου 10 χιλιάδες δάνεια που θα εγκριθούν σε αυτή τη φάση, μπορεί να φτάνουν μέχρι και 150.000 ευρώ, ενώ η τιμή του ακινήτου δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 200.000 ευρώ με βάση το συμβόλαιο αγοράς.
— Στο πρόγραμμα «Κάλυψη» για τη στέγαση ευάλωτων νέων, με καταβολή του ενοικίου από το Δημόσιο, δικαιούχοι είναι νέοι ηλικίας 25-39 ετών που είναι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος. Στόχος σε αυτή την πρώτη φάση του προγράμματος είναι να στεγαστούν 3.000 νέοι με την αξιοποίηση τουλάχιστον 1.000 ιδιωτικών κατοικιών.
