Για τους ορθόδοξους χριστιανούς υπάρχουν τρεις μεγάλες περίοδοι νηστείας και κάποιες άλλες μικρότερες. Κατά το διάστημα αυτό ακολουθείτε από αρκετούς πιστούς μια διαδικασία αποχής από συγκεκριμένες ομάδες τροφίμων, όπως κρέας, γάλα, τυρί, γιαούρτι, αυγά και ψάρι, ενώ χαρακτηρίζεται από αυξημένη κατανάλωση τροφίμων όπως, όσπρια, λαδερά, θαλασσινά, φρούτα, λαχανικά, ζυμαρικά και ξηρούς καρπούς. Προϊόντα επίσης όπως η σόγια ή το γάλα αμυγδάλου, κατέχουν ξεχωριστή θέση στη διατροφή αρκετών πιστών τις περιόδους των νηστειών.
Βρισκόμαστε στη Μεγάλη Εβδομάδα και σε λίγες ημέρες ολοκληρώνεται η «νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής», που μνημονεύει τη νηστεία του Χριστού στην έρημο.
Ζητήσαμε από τους γνωστούς διαιτολόγους διατροφολόγους κ.κ. Αλέξανδρο και Παναγιώτη Κεμάλη, που είναι Διευθυντές της ομάδας διαιτολόγων «Τροφή για … θρέψη» να μας απαντήσουν στα ερωτήματα μας
Ποια τα οφέλη για τον οργανισμό μας τη νηστεία ;
Μελέτες έδειξαν ότι όσοι ακολούθησαν μακροχρόνια τη νηστεία των ορθοδόξων όπως μοναχοί κληρικοί και πιστοί, είχαν τις παρακάτω θετικές επιδράσεις στην υγεία τους:
Μείωση της κακής χοληστερόλης (LDL).
Πιθανή μείωση τριγλυκεριδίων.
Έλεγχο του σωματικού λίπους.
Αυξημένη αναλογία ω-3 (DHA).
Οι παραπάνω δείκτες σχετίζονται με μειωμένο κίνδυνο καρδιαγγειακών και πιθανότατα νευρολογικών νοσημάτων, όπως η άνοια.
Η παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή του 1960 σε περιοχές της Κρήτης και της Κέρκυρας, θεωρείται ως το καλύτερο πρότυπο διατροφής για τον άνθρωπο, καθώς εκτός των προαναφερθέντων νοσημάτων, το μοντέλο αυτό, μας προστατεύει και από τον καρκίνο αλλά και τα μεταβολικά νοσήματα όπως ο διαβήτης τύπου 2. Η νηστεία Ορθοδόξων εφαρμοζόταν σε αυτές τις περιοχές περίπου 180 με 200 μέρες το χρόνο.
Όλα αυτά, συσχετίζονται με το γεγονός, πως σήμερα, γνωρίζουμε ότι η υπερκατανάλωση κόκκινου κρέατος και η μεγάλη πρόσληψη ζωικών λιπαρών, αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις και καρκίνο του παχέος εντέρου.
Αντιθέτως η αυξημένη κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, οσπρίων, δημητριακών ολικής αλέσεως, ξηρών καρπών και θαλασσινών έχει προστατευτικό ρόλο στα παραπάνω νοσήματα.
Σιγά-σιγά αναγνωρίζεται από μελέτες ότι σε πληθυσμούς των μπλε ζωνών που είναι περιοχές όπου σημειώνονται αυξημένα ποσοστά μακροζωίας όπως στην Ικαρία, ο περιορισμός των θερμίδων μέσω της κατανάλωσης μικρότερης ποσότητας φαγητού και συχνής κατανάλωσης τροφίμων χαμηλών σε θερμίδες όπως λαχανικά και φρούτα, πιθανότατα βοηθά στην επίτευξη της μακροζωίας.
Υπάρχει θεωρία ότι οι θρησκευτικές νηστείες συνεισφέρουν σε περισσότερα χρόνια ζωής με την προϋπόθεση φυσικά πως οι άνθρωποι που την εφαρμόζουν έχουν μία διατροφή πλήρη σε θρεπτικά συστατικά.
Μήπως όμως υπάρχουν και κάποιες αρνητικές συνέπειες από τη νηστεία στον οργανισμό μας;
Φυσικά, υπάρχουν και αρνητικές συνέπειες για ανθρώπους που δεν διαχειρίζονται σωστά την περίοδο αυτή.
Πολλοί πιστεύουν, ότι η νηστεία της σαρακοστής αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για ρύθμιση του σωματικού βάρους. Αυτό όμως είναι ένα μεγάλο λάθος.
Συνήθως η διαδικασία στέρησης τροφής και ομάδων τροφίμων όπως αυτή των ζωικών τροφών, που προσφέρουν καλύτερο κορεσμό οδηγεί σε αντίθετα αποτελέσματα, δημιουργώντας έντονα στερητικά σύνδρομα και βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα να κάποιος οδηγείτε στην υπέρμετρη κατανάλωση φαγητού αποδυναμώνοντας τελικά τη θέλησή για τήρηση μιας σωστής διατροφικής συμπεριφοράς.
Ακόμα πολλά θρεπτικά συστατικά που έχει ανάγκη το σώμα μας προκειμένου να λειτουργεί καλύτερα, όπως τα απαραίτητα αμινοξέα που περιέχονται σχεδόν εξ ολοκλήρου σε ζωικές τροφές, λαμβάνονται σε μειωμένες ποσότητες την περίοδο αυτή διαταράσσοντας την ομαλή λειτουργία του οργανισμού μας.
Για τον λόγο αυτό πρέπει, όπως ήδη έχει αναφερθεί, οι άνθρωποι που επιλέγουν να ακολουθήσουν τη νηστεία της σαρακοστής να εφαρμόζουν μια διατροφή πλήρη σε θρεπτικά συστατικά προκειμένου να λαμβάνονται όλα σε σωστές ποσότητες και αναλογίες.
Μπορείτε να μας υποδείξετε ένα νηστίσιμο πρόγραμμα διατροφής που να είναι πλήρες σε θρεπτικά στοιχεία;
Nαι μπορούμε να αναφέρουμε διάφορες επιλογές για ένα νηστίσιμο πρόγραμμα διατροφής, πλήρες σε θρεπτικά στοιχεία.
Για πρωινό προτείνουμε:
Τοστ με ψωμί ολικής άλεσης, νηστίσιμο τυρί και φέτες ντομάτας ή φρούτο εποχής.
Ψωμί ολικής άλεσης με άλειμμα ξηρών καρπών και ένα φρούτο εποχής.
Γάλα αμυγδάλου με δημητριακά ολικής και αποξηραμένα φρούτα ή φρούτο εποχής.
Φρυγανιές με άλειμμα πατέ ελιάς νηστήσιμο τυρί και ντοματίνια.
Νηστίσιμα pancakes με άλειμμα ξηρών καρπών, μέλι κανέλα και φρούτα ή αποξηραμένα φρούτα.
Για snack δεκατιανό ή απογευματινό
Κριτσίνια με νηστίσιμο τυρί.
Γιαούρτι αμυγδάλου με βρώμη και χουρμάδες.
Μαύρη σοκολάτα υγεία με ξηρούς καρπούς.
Φρυγανιές με άλειμμα ξηρών καρπών η πατέ ελιάς ή νηστίσιμο τυρί σε κρέμα.
Μπάρες νηστίσιμες με μαύρη σοκολάτα βρόμη, ξηρούς καρπούς και αποξηραμένα φρούτα.
Για το Μεσημεριανό
Μακαρόνια με κιμά από σόγια ή νηστίσιμο τυρί και σαλάτα εποχής.
Μπιφτέκια από σόγια ή λαχανικών ή οσπρίων με ρύζι ή πατάτα ή πλιγούρι και σαλάτα εποχής.
Θαλασσινά με ριζότο λαχανικών ή κριθαράκι και σαλάτα εποχής.
Όσπρια με νηστίσιμη φέτα και παξιμάδια ή φρυγανιά ή ψωμί και σαλάτα εποχής.
Ρεβυθοκεφτέδες με χούμους, ψωμί και σαλάτα εποχής.
Αρακά ή φασολάκια ή μπριάμ ή σπανακόρυζο με νηστίσιμο τυρί και φρυγανιές ή ψωμί ή παξιμάδι.
Τυλιχτό σουβλάκι, σπιτικό, με μπιφτέκι λαχανικών, νηστίσιμη σος, λαχανικά και δίπλα σαλάτα εποχής.
Πίτσα σπιτική με νηστίσιμο τυρί, λαχανικά εποχής και δίπλα σαλάτα εποχής.
Για το Βραδινό
Αραβική ή τορτίγια με άλειμμα πατέ ελιάς νηστίσιμο τυρί σε φέτες ή κυβάκια, λαχανικά και δίπλα σαλάτα εποχής ή με ρεβυθοκεφτέδες, χούμους, λαχανικά και δίπλα σαλάτα
Σαλάτα οσπρίων με διάφορα λαχανικά και τριμμένο παξιμάδι ή κρουτόν ή φρυγανιά ή ψωμί ή καλαμπόκι.
Σαλάτα ντάκο με ντομάτα τριμμένη και νηστίσιμο τυρί
Φρουτοσαλάτα με ξηρούς καρπούς μέλι και κανέλα
Τοστ με νηστίσιμο τυρί και δίπλα σαλάτα εποχής
Πράσινη σαλάτα με νηστίσιμο τυρί ξηρούς καρπούς αποξηραμένα φρούτα και κρουτόν
Τελικά ποιο είναι το κλειδί της ισορροπίας για την καλύτερη λειτουργία του οργανισμού μας;
Oι σωστοί συνδυασμοί και η ποικιλία νηστίσιμων τροφών, μπορούν να αποτελέσουν το κλειδί για ισορροπία, ακόμα και σε αυτό το διάστημα της νηστείας.
