Η άδεια κυκλοφορίας του ελαίου κάνναβης (CBD) στην ΕΕ ως νέο τρόφιμο έχει ανασταλεί από τον οργανισμό ασφάλειας τροφίμων της ΕΕ (EFSA), καθώς απαιτούνται περισσότερα δεδομένα σχετικά με την επίδραση αυτής της χημικής ένωσης που εξάγεται από φυτά κάνναβης στην ανθρώπινη υγεία.
Την Τρίτη (7 Ιουνίου), η ομάδα εμπειρογνωμόνων της EFSA για τη διατροφή, τα νέα τρόφιμα και τα αλλεργιογόνα τροφίμων (NDA) δήλωσε ότι τα δεδομένα που έχουν συλλεχθεί μέχρι στιγμής θεωρούνται είτε ανεπαρκή είτε ακατάλληλα για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την ασφάλεια της CBD ως νέου τροφίμου.
Η CBD είναι μια χημική ένωση που εξάγεται από φυτά κάνναβης και περιέχει λιγότερο από 0,2% της δραστικής ουσίας τετραϋδροκανναβινόλη (THC), η οποία μπορεί να ληφθεί από φυτά Cannabis sativa L. και να συντεθεί επίσης χημικά.
Ειδικότερα, οι εμπειρογνώμονες της EFSA τόνισαν ότι δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα σχετικά με την επίδραση της CBD στο ήπαρ, το γαστρεντερικό σύστημα, το ενδοκρινικό σύστημα και το νευρικό σύστημα, καθώς και στην ψυχολογική ευεξία των ανθρώπων.
Η αξιολόγηση επεσήμανε επίσης ότι μελέτες σε ζώα δείχνουν σημαντικές δυσμενείς επιδράσεις σε σχέση με την αναπαραγωγή, προσθέτοντας ότι είναι σημαντικό να προσδιοριστεί εάν οι επιδράσεις αυτές παρατηρούνται και στους ανθρώπους.
Σύμφωνα με την Άννα Αλφόνσο, επικεφαλής της EFSA για τη διατροφή και την καινοτομία στα τρόφιμα, «το να σταματήσει το ρολόι σε μια αξιολόγηση νέων τροφίμων δεν είναι ασυνήθιστο όταν λείπουν πληροφορίες».
Ως νέα τρόφιμα ορίζονται τα τρόφιμα που δεν είχαν καταναλωθεί σε σημαντικό βαθμό στην ΕΕ πριν από τις 15 Μαΐου 1997, όταν τέθηκε σε ισχύ η πρώτη νομοθεσία για τα νέα τρόφιμα.
Αυτή η κατηγορία τροφίμων αναφέρεται είτε σε νεοσυντιθέμενες ενώσεις που προέρχονται από νέες πηγές ή παράγονται με τη χρήση νέων τεχνολογιών, είτε σε τρόφιμα που παραδοσιακά καταναλώνονται εκτός της ΕΕ.
Η επιστημονική αξιολόγηση που διενεργείται από την EFSA αποτελεί προϋπόθεση για την έγκριση κυκλοφορίας των νέων τροφίμων στην ΕΕ.
Ένας επικαιροποιημένος κανονισμός της ΕΕ για τα νέα τρόφιμα τέθηκε σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2018 σε μια προσπάθεια να διευκολύνει και να επιταχύνει τις επιχειρήσεις τροφίμων να φέρουν νέα και καινοτόμα τρόφιμα στην αγορά της ΕΕ, διατηρώντας παράλληλα υψηλά επίπεδα ασφάλειας τροφίμων.
Τα μη εγκεκριμένα νέα τρόφιμα δεν επιτρέπεται να διατίθενται στην αγορά της ΕΕ ως έχουν ή σε τρόφιμα, ενώ τα κράτη μέλη έχουν την κύρια ευθύνη για την πλήρη και ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ.
Η CBD μπορεί να βρεθεί σε διάφορα τρόφιμα και συμπληρώματα εκτός ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων γλυκών, ζαχαρωδών, αρτοσκευασμάτων, ποτών και ελαίων.
Μια ακόμη καθυστέρηση σε μια ήδη μακρά διαδικασία
Από τον Ιανουάριο του 2019, όταν η CBD συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο των νέων τροφίμων, η EFSA έχει λάβει 19 αιτήσεις για την CBD ως νέο τρόφιμο, με περισσότερες να βρίσκονται στα σκαριά.
Ωστόσο, μετά τη συμπερίληψη της CBD στον κατάλογο νέων τροφίμων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να αναστείλει τη διαδικασία χορήγησης άδειας κυκλοφορίας λόγω της αβεβαιότητας που επικρατεί σχετικά με την πιθανή ταξινόμηση της CBD ως εκχύλισμα κάνναβης.
Ο γενικός νόμος για τα τρόφιμα, ο κανονισμός της ΕΕ που διέπει την άδεια κυκλοφορίας των τροφίμων στην ενιαία αγορά, εξαιρεί από τον ορισμό των «τροφίμων» τις ναρκωτικές ή ψυχοτρόπες ουσίες κατά την έννοια των δύο συμβάσεων των Ηνωμένων Εθνών για τις ψυχοτρόπες ουσίες και τα ναρκωτικά.
Τον Δεκέμβριο του 2020, η Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά (CND) ψήφισε την κατάργηση της κάνναβης και της ρητίνης κάνναβης από τον κατάλογο IV της ενιαίας σύμβασης του 1961 για τα ναρκωτικά.
Μόλις μία εβδομάδα πριν, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (ΔΕΚ) αποφάνθηκε ότι η CBD δεν φαίνεται να έχει ψυχοτρόπο δράση ή οποιαδήποτε επιβλαβή επίδραση στην ανθρώπινη υγεία, σύμφωνα με τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα.
Μετά την απόφαση του ΔΕΚ και την απόφαση του ΟΗΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η CBD δεν πρέπει να θεωρείται φάρμακο και, ως εκ τούτου, μπορεί να καταχωριστεί στην κατηγορία των νέων τροφίμων, ανοίγοντας εκ των πραγμάτων εκ νέου τη διαδικασία έγκρισης τον Δεκέμβριο του 2020.
Όμως, η στάση της EFSA μπορεί να επιφέρει άλλο ένα σοβαρό πλήγμα στην εκκολαπτόμενη βιομηχανία προϊόντων που προέρχονται από την κάνναβη στην ΕΕ.
«Είναι σημαντικό να τονίσουμε σε αυτό το σημείο ότι δεν έχουμε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η CBD δεν είναι ασφαλής ως τρόφιμο», σχολίασε ο Ντομινίκ Τουρκ, πρόεδρος της ομάδας εμπειρογνωμόνων της EFSA.
Επί του παρόντος, η EFSA συνεργάζεται με τους αιτούντες για να εξηγήσει πώς μπορούν να παρασχεθούν οι πρόσθετες πληροφορίες που θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των αβεβαιοτήτων, εξήγησε η Άννα Αλφόνσο της EFSA.
Τα προϊόντα που περιέχουν CBD μπορούν επίσης να θεωρηθούν φάρμακα σύμφωνα με τους κανόνες που ορίζονται στην οδηγία για τα φάρμακα, ενώ η CBD έχει ήδη εγκριθεί ως φάρμακο για τη θεραπεία ορισμένων επιληψιών που δεν ανταποκρίνονται στις συνήθεις φαρμακευτικές θεραπείες.
