Σε ποσοστό από 2-8% απαντάται ο κίνδυνος να εμφανιστεί φλεβική θρόμβωση σε ανθρώπους που προβαίνουν σε διαδικασία μετάβασης φύλου, φαρμακευτικά ή χειρουργικά, δηλώνει στο Πρακτορεία FM και στην εκπομπή της Τάνιας Η. Μαντουβάλου «104,9 ΜΥΣΤΙΚΑ ΥΓΕΙΑΣ», ο καθηγητής Αιματολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Σορβόννης, υπεύθυνος του Τμήματος Θρόμβωσης στο Νοσοκομείο Tenon στο Παρίσι και διευθυντής της Ερευνητικής Ομάδας Καρκίνος και Θρόμβωση INSERM U938, Γρηγόρης Γεροτζιάφας.
Ο καθηγητής παραχωρεί συνέντευξη στο Πρακτορείο Fm, με αφορμή διάλεξη που έδωσε με τίτλο «Κίνδυνος θρόμβωσης στους πολίτες με Δυσφορία Φύλου» στο πλαίσιο συνεδρίου με θέμα «Η Θρόμβωση στην Εύα. Από την εφηβεία στην εμμηνόπαυση», που διοργανώνει το Ινστιτούτο Μελέτης και Εκπαίδευσης για την Θρόμβωση και την αντιθρομβωτική αγωγή στην Αθήνα.
Εδώ και μία εικοσαετία ο αριθμός των ανθρώπων που διαγιγνώσκονται με δυσφορία του φύλου αυξάνεται και σήμερα υπολογίζεται ότι είναι περίπου ένας στους 10.000. Το ερώτημα που εύλογα όμως προκύπτει, είναι γιατί η επιστημονική κοινότητα άρχισε τώρα να συζητά τον κίνδυνο θρόμβωσης, όταν οι πρώτες επεμβάσεις (αλλαγής φύλου όπως τότε ονομάζονταν, πλέον ονομάζονται επεμβάσεις μετάβασης φύλου), σύμφωνα με την βιβλιογραφία, γίνονται από το 1917. «Ο λόγος είναι ότι τώρα αυξάνεται πολύ έντονα ο αριθμός των συμπολιτών μας, στους οποίους αναγνωρίζεται αυτή η δυσφορία φύλου και έχουμε πια και ιατρικές μεθοδολογίες, για να λύσουμε αυτό το πρόβλημα». Ποιες άραγε, όμως, είναι αυτές οι μεθοδολογίες; Μπορούν οι επιστήμονες να προλάβουν μία θρόμβωση πριν μπει κανείς στη διαδικασία μετάβασης φύλου είτε με ορμονοθεραπεία είτε χειρουργικά; Υπάρχει πρωτόκολλο πρόληψης;
Οι επιστήμονες αναζητούν τρόπους για να μην αποτελεί η θρόμβωση τροχοπέδη στη διαδικασία
Αυτή είναι η δουλειά που έχουμε να κάνουμε από εδώ και μπρος. Αυτό είναι ένα πρόβλημα που αναγνωρίζουμε λόγω της εμπειρίας μας ως Κέντρο Θρόμβωσης στο νοσοκομείο Τενόν στο Παρίσι και της συνεργασίας μας με το Κέντρο Διαχείρισης Δυσφορίας του φύλου που δημιουργήθηκε τα τελευταία τρία χρόνια στο νοσοκομείο μας, απαντά ο κ. Γεροτζιάφας, για να τονίσει στη συνέχεια ότι η μετάβαση φύλου δεν σημαίνει αποκλειστικά και αλλαγή σεξουαλικών οργάνων. «Εμείς αυτό που προσπαθούμε αυτή τη στιγμή να κάνουμε, είναι να αφαιρέσουμε τη θρόμβωση “από το κάδρο”, από το να λειτουργεί ως εμπόδιο στη διαδικασία μετάβασης φύλου και την εφαρμογή των ενδεικνυόμενων θεραπευτικών, φαρμακευτικών ή χειρουργικών παρεμβάσεων. Δηλαδή αυτό που θέλουμε να επιτύχουμε είναι πχ ένας πολίτης, ο οποίος παθαίνει θρόμβωση κατά τη διαδικασία μετάβασης φύλου, να μπορέσει να συνεχίσει να παίρνει τα οιστρογόνα του ή την τεστοστερόνη του ή να κάνει τις χειρουργικές επεμβάσεις, χωρίς η θρόμβωση να του δημιουργήσει εμπόδιο». Όπως εξηγεί ο κ. Γεροτζιάφας λόγω της συνεργασίας του Κέντρου Θρόμβωσης που διευθύνει, με το νέο κέντρο που άνοιξε στο Νοσοκομείο του για διαχείριση πολιτών με δυσφορία φύλου, ο ίδιος και η ομάδα του άρχισαν σιγά-σιγά να βλέπουν ασθενείς που πάθανε πνευμονική εμβολή, ή εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση, κατά τη διάρκεια της ορμονοθεραπείας, για τη διαδικασία της μετάβασης φύλου ή μετά τις χειρουργικές επεμβάσεις. «Αυτά τα ευρήματά μας κινητοποίησαν για να αναρωτηθούμε αν κάτι συμβαίνει με τις αγγειακές επιπλοκές αυτής της διαδικασίας, και πραγματικά συμβαίνει και υπάρχει κίνδυνος. Έτσι λοιπόν ανοίγουμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, αλλά και στη Γαλλία και γενικότερα στην Ευρώπη, αυτό το καινούργιο κεφάλαιο των αγγειακών επιπλοκών στους πολίτες, οι οποίοι έχουν δυσφορία φύλου και μπαίνουν στη διαδικασία μετάβασης φύλου».
Οι άνθρωποι με δυσφορία φύλου δεν είναι άρρωστοι
Τι ακριβώς λογίζεται μετάβαση φύλου και πώς προκύπτει το πρόβλημα των αγγειακών επιπλοκών; Σύμφωνα με τον καθηγητή Γεροτζιάφα το πρόβλημα ανακύπτει από την ίδια τη φύση αυτής της διαταραχής, που περιγράφεται ως δυσφορία του φύλου. «Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί σήμερα ότι το φύλο είναι ένα κοινωνικό και όχι βιολογικό χαρακτηριστικό. Και σύμφωνα με τον ΠΟΥ ο ορισμός του φύλου περιλαμβάνει τις νόρμες, τις συμπεριφορές, και τους ρόλους που σχετίζονται με το να είναι κανείς άνδρας ή γυναίκα, αγόρι ή κορίτσι, καθώς επίσης ορίζεται και με τις σχέσεις του με τους άλλους ανθρώπους. Οι άνθρωποι οι οποίοι έχουν τη δυσφορία του φύλου, δηλαδή βρίσκονται σε μία ρήξη μεταξύ των βιολογικών χαρακτηριστικών και του ρόλου τους, είναι άνθρωποι οι οποίοι δεν είναι άρρωστοι. Δεν είναι τρελοί. Δεν είναι ιδιόρρυθμοι. Είναι άνθρωποι οι οποίοι προσπαθούν μέσα από την κοινωνική τους συμπεριφορά, να αποκτήσουν εκείνα τα χαρακτηριστικά που τους ταιριάζουν καλύτερα στο χαρακτήρα τους. Τώρα αν υπάρχει βιολογική βάση σε αυτό ή όχι, είναι κάτι που μπορεί να το μάθουμε σε 100 χρόνια. Είναι πάντως κανονικοί άνθρωποι, οι οποίοι σε κανονικές συνθήκες θα μπορούσαν να ζήσουν μία εντελώς κανονική ζωή. Δυστυχώς όμως μέσα στην κοινωνία μας με τα στερεότυπα που υπάρχουν, με τη βία που υπάρχει, είναι δακτυλοδεικτούμενοι και αρχίζουν και αποκτούν ψυχολογικά προβλήματα, με αποτέλεσμα η κοινωνία να τους περιθωριοποιεί».
Σκοπός μας να βοηθήσουμε τους συμπολίτες μας με δυσφορία φύλου να έρθουν σε αρμονία με το είναι τους – Χρειάζονται φροντίδα και κρατική υποστήριξη
Η ιατρική όμως, σύμφωνα με τον διεθνώς αναγνωρισμένο καθηγητή Αιματολογίας, έχει προοδεύσει και υπάρχουν σήμερα θεραπευτικές παρεμβάσεις που βοηθάνε τους ανθρώπους αυτούς να έρθουν σε αρμονία με το είναι τους. Και αυτές οι παρεμβάσεις όπως εξηγεί ο κ. Γεροτζιάφας είναι η ορμονοθεραπεία και η εγχείρηση μετάβασης φύλου. «Η ορμονοθεραπεία αφορά δηλαδή τη χρήση οιστρογόνων για τους άντρες που θέλουν να μεταβούν σε έναν γυναικείο φαινότυπο και τη χρήση τεστοστερόνης για τις γυναίκες που θέλουν να μεταβούν σε έναν ανδρικό φαινότυπο». Όλη αυτή η διαδικασία τονίζει, δεν έχει καμία σχέση με το σεξ και με την ηδονή. «Οι συμπολίτες μας αυτοί χρειάζονται φροντίδα και κρατική υποστήριξη, έτσι ώστε να μην είναι περιθωριοποιημένοι. Να μην υφίστανται ψυχολογική και σωματική βία από την υπόλοιπη κοινωνία, και από τα παιδιά μέχρι τους ενήλικες, (γιατί και 75χρονοι προβαίνουν σε μετάβαση φύλου), να αντιμετωπίζονται και να υποστηρίζονται από την οργανωμένη κοινωνία. Αυτό είναι κράτος πρόνοιας, κράτος αλληλεγγύης».
ΑΠΕ-ΜΠΕ
