Η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής και Τεχνοηθικής (ΕΕΒΤ) ασχολήθηκε με το ζήτημα της εισαγωγής εφαρμογών Tεχνητής Nοημοσύνης (ΤΝ) στο ελληνικό σχολείο, με στόχο (α) την ανάλυση των ηθικοκοινωνικών προεκτάσεων των εφαρμογών αυτών, που είτε χρησιμοποιούνται ήδη σε εκπαιδευτικά συστήματα είτε βρίσκονται σε στάδιο προετοιμασίας για εισαγωγή στην εκπαιδευτική διαδικασία, όπως επίσης και (β) τη διατύπωση σχετικών προτάσεων προς την Πολιτεία.
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, στη Γνώμη η Επιτροπή τονίζει ότι υπάρχει ένας θεμελιώδης πυρήνας της κοινωνικής λειτουργίας της εκπαίδευσης, η μετάδοση στους εκπαιδευομένους της ικανότητας κριτικής επεξεργασίας γνώσεων από διαφορετικούς τομείς του φυσικού κόσμου και της ανθρώπινης δραστηριότητας. Η υποκατάσταση αυτής της ανθρώπινης ικανότητας μπορεί να οδηγήσει σε πολλαπλασιασμό των συνθηκών ετεροκαθορισμού του μαθητή και υπονόμευση της αρχής της ελεύθερης και υπεύθυνης ανάπτυξης της προσωπικότητάς του. Απαιτείται, επίσης, να συναξιολογηθεί το κατά πόσον οι εφαρμογές ΤΝ μπορούν σήμερα να αποτελέσουν αξιόπιστους ή συμπληρωματικούς τρόπους εκπαίδευσης, λαμβάνοντας υπόψη ορισμένα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις εφαρμογές ΤΝ εν γένει και δημιουργούν ηθικές και νομικές επιφυλάξεις ως προς τη χρήση τους.
Κατά την Επιτροπή, προέχει η προσαρμογή των εφαρμογών ΤΝ στις ανάγκες της εκπαίδευσης και όχι το αντίστροφο. Απαιτείται η μετατόπιση του κέντρου βάρους στην εκπαίδευση για την Τεχνητή Νοημοσύνη, δηλαδή στην εξοικείωση των μαθητών με τους νέους ηθικούς, κοινωνικούς και νομικούς προβληματισμούς που εγείρει η ΤΝ, με απώτερο σκοπό το σύστημα εκπαίδευσης να προετοιμάζει τους μαθητές για τη μελλοντική, υπεύθυνη και εποικοδομητική, αλληλεπίδραση με τα συστήματα ΤΝ.
Η Επιτροπή κρίνει ότι η εισαγωγή εφαρμογών ΤΝ στο ελληνικό σχολείο απαιτείται να λαμβάνει υπόψη τις εξής θεμελιώδεις ηθικές αρχές: τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, την αρχή της αυτονομίας, τις αρχές της ωφέλειας και της μη βλάβης, την αρχή της ισότιμης πρόσβασης, την αρχή της συμπληρωματικότητας, την αρχή της διαφάνειας και την αρχή της αειφορίας, ενώ η χρήση της ΤΝ οφείλει να υποστηρίζει την επαύξηση έναντι της αυτοματοποίησης και την εφευρετικότητα έναντι της επανάληψης.
Η Επιτροπή τονίζει ότι η σχολική ομάδα, η σχολική τάξη και η σχολική κοινότητα είναι αναγκαίο να συνεχίσουν να αποτελούν τον κεντρικό τόπο οικοδόμησης της κοινωνικής ταυτότητας και των κοινωνικών δεξιοτήτων των μαθητών, και ότι η φυσική κοινωνική αλληλεπίδραση απαιτείται να συνεχίσει να βρίσκεται στον πυρήνα της μαθησιακής εμπειρίας. Οι μορφωτικές ανάγκες, ο εγγραμματισμός και η ενδυνάμωση των μαθητών και των εκπαιδευτικών χρειάζεται να είναι στην πρώτη γραμμή κατά την επιλογή, χρήση και αξιολόγηση των τεχνολογιών ΤΝ στο ελληνικό σχολείο, ενώ συνιστάται τα προγράμματα διδασκαλίας να εμπλουτιστούν με μαθήματα στα οποία θα συνεργάζονται εκπαιδευτικοί επιφορτισμένοι με τη διδασκαλία τεχνολογικών θεμάτων και εκπαιδευτικοί επιφορτισμένοι με τη διδασκαλία ηθικοκοινωνικών και νομικών θεμάτων.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
