Για την τρομοκρατική επίθεση της ‘Χαμάς’ σε Ισραηλινό έδαφος – Γράφει ο Δρ Σίμος Ανδρονίδης

Το πρωί της 7^ης Οκτωβρίου του 2023, μαχητές της τρομοκρατικής – τζιχαντιστικής οργάνωσης της ‘Χαμάς’ εισέβαλλαν σε Ισραηλινό έδαφος, επιτιθέμενοι κατά Ισραηλινών πολιτών και στρατιωτών και φονεύοντας και αιχμαλωτίζοντας πολλούς.

Σε αυτό το πλαίσιο, δύναται να αναφέρουμε πως αυτού του είδους η τρομοκρατική-στρατιωτική επίθεση[1] αντιπροσωπεύει την πιο σοβαρή απειλή για το Ισραήλ εδώ και πάρα πολλά χρόνια.

Και η απειλή καθίσταται υπαρξιακή, εφόσον λάβουμε υπόψιν τόσο τα ειδικά χαρακτηριστικά της τρομοκρατικής επίθεσης των τζιχαντιστών της ‘Χαμάς’ και της ‘Ισλαμικής Τζιχάντ’, όσο και το γεγονός πως έχουμε να κάνουμε μία καταστατικά αντισημιτική, αντι-εβραϊκή οργάνωση που δεν παύει να διακηρύσσει την επιθυμία της για την ‘καταστροφή του κράτους του Ισραήλ’.[2]

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, συνυπολογίζοντας το μέγεθος της απειλής για το Ισραήλ, τον βαθμό της επικινδυνότητας για την ίδια την ύπαρξη και την υπόσταση του, θα υπογραμμίσουμε πως δικαιούται να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα με διακύβευμα και δη με στρατηγικό διακύβευμα την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση και εξουδετέρωση της απειλής. Στο επίκεντρο, συμβολικά και μη, τίθεται η έννοια της ‘πατρίδας’ ή αλλιώς, της ‘ρίζας’: ‘Ότι μας συνδέει με αυτήν, χρήζει υπεράσπισης’.

Θεωρούμε πως η εξουδετέρωση της ‘Χαμάς’ και της ‘Ισλαμικής Τζιχάντ’ θα συμβάλλει στην ενίσχυση της ασφάλειας και της σταθερότητας τόσο στο Ισραήλ όσο και στην ευρύτερη περιοχή, στο εγκάρσιο σημείο όπου το στοιχείο που δυσκολεύεται να αντιληφθεί κάποιος είναι το εύρος της ασκούμενης, στρατιωτικής και αντι-Εβραϊκής βίας.

Στην ιστοσελίδα της εφημερίδας ‘Πρώτο Θέμα’ διαβάζουμε πως οι Ισραηλινοί νεκροί (πολίτες και στρατιώτες) είναι «πάνω από 600»,[3] κάτι που μας ωθεί να κάνουμε λόγο για την διεξαγωγή ενός μαζικού πογκρόμ στο έδαφος του, από Ισλαμιστές τρομοκράτες που επέχαιραν με κάθε φόνο Ισραηλινού πολίτη, με κάθε κραυγή αιχμαλώτων, με κάθε προώθηση τους πιο βαθιά επί Ισραηλινού εδάφους.

Με κάθε φόνο, ο τρομοκράτης θεωρεί πως εμβαπτίζεται στα νάματα του Ισλάμ και της τζιχάντ, φωνάζοντας ως ‘άλλη Χρυσηίδα’ από την Ιλιάδα, στον Αλλάχ: «Τόσο καιρό καίω για σένα τα πιο παχιά μοσχάρια, σήμερα δέξου τις προσευχές μου και στείλε τα βέλη σου ενάντια στους εχθρούς μου».[4]

Η προσέγγιση της τρομοκρατικής επίθεσης ή της στρατιωτικής εισβολής με όρους «διαφωνίας»,[5] για να παραπέμψουμε στην ανάλυση της Caplan, δεν μας βοηθά σε επιστημονικό επίπεδο πάντα. Και αυτό διότι εάν κάνουμε χρήση αυτής τότε θα χάσουμε από το οπτικό μας πεδίο την ασκούμενη αντι-Εβραϊκή βία και το εύρος αυτής, καθώς επίσης και τα βαθύτερα αίτια της

. Και το πιο βαθύ αίτιο σε αυτή την περίπτωση, είναι πως η ηγεσία της ‘Χαμάς’ εκτίμησε πως έφθασε η ‘στιγμή’ για να προσπαθήσει η οργάνωση, με όσα μέσα έχει στη διάθεση σας, να επιβάλλει όχι την ‘λύση’ δύο κρατών στην περιοχή, όπως ευαγγελίζονται η Τουρκία και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την Κύπρο, αλλά, αντιθέτως, την ‘λύση’ (αναγνωρίζουμε πως ο όρος δεν είναι δόκιμος, όμως τον χρησιμοποιούμε διότι είναι σημαντικός για την ‘οικονομία’ της ανάλυσης μας),[6] ενός Παλαιστινιακού κράτους. Ενός ‘ενιαίου’ Παλαιστινιακού κράτους.

Και πως μπορεί να επιτευχθεί κάτι τέτοιο; Μέσω της ‘καταστροφής’ του Ισραήλ ή εναλλακτικά (ας το προσέξουμε ιδιαίτερα αυτό το σημείο), μέσω της κατάληψης τμημάτων του Ισραηλινού εδάφους και ιδίως αυτών που βρίσκονται εγγύτερα στην Λωρίδα της Γάζας.

Οι ίδιες οι αφηγήσεις και η ιδεολογία της οργάνωσης, προσφέρουν  πολύτιμες απαντήσεις, πέραν της συγκυρίας, πέραν δηλαδή της πρόθεσης της ‘Χαμάς’ να διακόψει τις εν εξ εξελίξει διαπραγματεύσεις μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας για την σύναψη διπλωματικών σχέσεων.

 Παραπέμποντας εκ νέου στον Taguieff, θα υπογραμμίσουμε πως οι τρομοκράτες της ‘Χαμάς’ στρατεύονται σε μία ‘υπόθεση’ και σε μία ‘ιερή ιδεολογία’ επενδύοντας συμβολικούς και γλωσσικούς πόρους στην αρχή «Πιστεύω σε». Που σημαίνει «έχω εμπιστοσύνη, πράγμα που προϋποθέτει μια υπαρξιακή στράτευση, που αποκλείει την αμφιβολία».[7]

Και η ΄πίστη’ σε ότι ορίζεται ως ‘ιερή ιδεολογία’ και ‘ιερή γη’, είναι πολύ πιο έντονη από ότι σε τρομοκράτες της επίσης Ισλαμιστικής οργάνωσης ‘Μπόκο Χαράμ’ η οποία δραστηριοποιείται σε περιοχές της Αφρικής. Πολύ ορθώς η ελληνική κυβέρνηση και ο Δυτικός κόσμος έσπευσαν να δηλώσουν την με κάθε τρόπο αλληλεγγύη (η αλληλεγγύη αυτού του τύπου είναι μία ηθική ‘αρετή’) τους στο Ισραήλ, το οποίο μάχεται και για αξίες που ενστερνίζονται οι Δυτικές χώρες.

[1] Θεωρητικώ τω τρόπω, δεν θα διστάσουμε να την αποκαλέσουμε και ‘στρατιωτική επιχείρηση’, από την στιγμή όπου φέρει χαρακτηριστικά που παραπέμπουν σε αυτόν τον τύπο συλλογικής δράσης. Και ποια δύναται να είναι αυτά τα χαρακτηριστικά; Πρώτον, η παράνομη εισβολή στο έδαφος άλλης χώρας, χαρακτηριστικό που κατεξοχήν παραπέμπει σε στρατιωτικές επιχειρήσεις και σε πολέμους (βλέπε και την Ρωσική στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία). Δεύτερον, οι εν ψυχρώ δολοφονίες Ισραηλινών πολιτών και αμάχων, καθώς και η αιχμαλώτιση άλλων. Μπορούμε πάλι να λάβουμε υπόψιν την Ρωσική στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία: Και εκεί έχουμε δολοφονίες αμάχων από τις Ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις, όχι με το που ξεκίνησε η εισβολή αλλά, λίγο αργότερα, όταν αυτές έθεσαν υπό τον έλεγχο τους Ουκρανικά εδάφη.  Και εκεί παρατηρούμε την ύπαρξη πολλών αιχμαλώτων μεταξύ των δύο εμπόλεμων πλευρών, που εν προκειμένω ανταλλάσσονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Τρίτον, χρήση στρατιωτικού οπλισμού που παραπέμπει σε στρατιωτική επιχείρηση. Ως προς αυτό, προκύπτει και άλλη μία παράμετρος. Και ποια είναι αυτή; Είναι η εκτόξευση χιλιάδων ρουκετών από την Λωρίδα της Γάζας προς το Ισραηλινό έδαφος, κάτι που δεν είχε συμβεί σε τέτοια έκταση στο παρελθόν, ούτε και κατά την διάρκεια της πραγματοποίησης της πρώτης ‘Ιντιφάντα’ (εξέγερση), την δεκαετία του 1980.

[2] Εμβαθύνοντας περαιτέρω, θα επισημάνουμε, στρεφόμενοι και στην ανάλυση των Shariati et al περί ‘πέμπτου κύματος’ της τρομοκρατίας (εστιάζουμε την ανάλυση μας στην Ισλαμιστική τρομοκρατία), θα επισημάνουμε πως η ιταμή  τρομοκρατική επίθεση που επιχείρησε η ‘Χαμάς’ επί Ισραηλινού εδάφους, καθίσταται η πιο ‘παράτολμη’ που πραγματοποίησε Ισλαμιστική-Τζιχαντιστική οργάνωση μετά την 11^η Σεπτεμβρίου του 2001, όταν η ‘Αλ-Κάιντα’ επιτέθηκε στο έδαφος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Είναι η πρώτη φορά που η τρομοκρατική ‘Χαμάς’ επιτίθεται με αυτόν τον τρόπο στο Ισραήλ. Βλέπε σχετικά, Shariati et al., ‘Signs of Emergence the Fifth Wave of International Terrorism,’ Journal of National Security, Volume 10, Issue 38, 2021, σελ. 7-34, Διαθέσιμο στο: Signs of Emergence the Fifth Wave of International Terrorism (sndu.ac.ir)

[3] Βλέπε σχετικά, ‘Πόλεμος στο Ισραήλ: Πάνω από 600 Ισραηλινοί νεκροί και 370 Παλαιστίνιοι – Συνεχίζονται οι συγκρούσεις,’ Ιστοσελίδα εφημερίδας ‘Πρώτο Θέμα,’ 08/10/2023, Πόλεμος στο Ισραήλ: Πάνω από 600 Ισραηλινοί νεκροί και 370 Παλαιστίνιοι – Συνεχίζονται οι συγκρούσεις (protothema.gr) Η αντίληψη εκείνη που θέλει το Ισραήλ να έχει αιφνιδιαστεί από την συγκεκριμένη επίθεση, σαφώς, είναι ορθή. Επιθυμούμε όμως να αναδείξουμε στην επιφάνεια μία διαφορετική οπτική, σχετική με το ότι ο αυξημένος αριθμός Ισραηλινών νεκρών (και αυτό είναι ένα στοιχείο που δεν μπορεί να το ‘συλλάβει’ εύκολα κάποιος, δεδομένης της σημασίας που αποδίδει το Ισραήλ, ιστορικά, και πολύ ορθώς, στην ασφάλεια του), οφείλεται στο ότι εξ αρχής αυτός ήσαν ο κύριος στόχος των τρομοκρατών: Να φονεύσουν όσους περισσότερους ‘Εβραίους’ γίνεται, αφήνοντας στο δημόσιο χώρο ‘ίχνη’ που έχουν σχέση με τον φόνο. Ήτοι τα νεκρά σώματα και το αίμα. Να φονεύσουν όσους περισσότερους ‘Εβραίους’ γίνεται (στην αντι-Εβραϊκή βουλγκάτα της ‘Χαμάς’ ο ‘Εβραίος’ αναπαρίσταται ως ‘σφάγιο’ που ‘θυσιάζεται’ ή αλλιώς, που ‘πρέπει να θυσιαστεί’ για να ‘σωθούν τα μικρά παιδιά στην Παλαιστίνη’), προκειμένου να παρασύρουν το Ισραήλ σε έναν πόλεμο μεγάλης κλίμακας. Όπως φαίνεται να συμβαίνει. Μόνο που σε αυτή την περίπτωση, η ηγεσία της ‘Χαμάς’ παρέβλεψε πως οι Ισραηλινοί στρατιώτες είναι πολύ εξοικειωμένοι σε στρατιωτικές συγκρούσεις  μέσα στη πυκνοκατοικημένη Λωρίδα της Γάζας. Οπότε μπορούν να ασκήσουν την μέγιστη πίεση τόσο στους τρομοκράτες της ‘Χαμάς’ όσο και στην ηγεσία της.

[4] Αναφέρεται στο: Μάλαμα, Μαρία., ‘Η Βία στον Αρχαίο και στο Σύγχρονο Κόσμο: Ηθικές Διαστάσεις,’ Διπλωματική Εργασία, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, 2011, σελ. 16, Διαθέσιμη στο: Μάλαμα Μαρία.pdf (uop.gr)

[5] Αναφέρεται στο: Καστρινάκη, Ουρανία., ‘Ο άντρας κάνει τη γενιά ή η γενιά τον άντρα; Ταυτότητες, βία, ιστορία στην ορεινή Δυτική Κρήτη,’ Διδακτορική Διατριβή, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2002, Διαθέσιμη στο: Ο άντρας κάνει τη γενιά ή η γενιά τον άντρα; Ταυτότητες, βία, ιστορία στην ορεινή Δυτική Κρήτη (didaktorika.gr) Οι αντιδράσεις των Μουσουλμανικών κρατών μετά την φονική στρατιωτική επιχείρηση στο έδαφος του Ισραήλ, αντανακλούν ευκρινώς τις ουσιώδεις περιφερειακές και γεω-πολιτικές μεταβολές οι οποίες έχουν συντελεσθεί εδώ και περίπου μία τριετία στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, με σημείο εκκίνησης την υπογραφή και την εφαρμογή των ‘Συμφωνιών του Αβραάμ.’ Πέραν της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν που επιχαίρει ωσάν να οργάνωσε το ίδιο την επίθεση, μόνο το Κατάρ έλαβε ανοιχτά θέση κατά του Ισραήλ, με τις περισσότερες μουσουλμανικές χώρες να προσπαθούν να τηρήσουν μία περισσότερο ισορροπημένη στάση θυμίζοντας την αντίστοιχη περίπτωση της Βραζιλίας εν καιρώ Ρωσικής στρατιωτικής εισβολής στην Ουκρανία. Το διόλου αμελητέο πολιτικά, αξιακά, γεω-πολιτικά και στρατιωτικά γεγονός δεν θα πρέπει να συνδέεται όμως με την σκληρή αντίδραση του Ισραήλ. Ακόμη και οι Μουσουλμανικές χώρες τάσσονταν αναφανδόν υπέρ της ‘Χαμάς’ και της Παλαιστινιακής αρχής και όχι της Παλαιστίνης, το Ισραήλ θα εφάρμοζε την ίδια στρατηγική εξάλειψης της ‘Χαμάς’ κυρίως αλλά και της ‘Ισλαμικής Τζιχάντ’. Δεν θα διστάσουμε να αποκαλέσουμε αυτή την Ισραηλινή στρατηγική ως ‘στρατηγική Αριέλ Σαρόν’. Όσον αφορά την Τουρκία, η αναντιστοιχία μεταξύ της στάσης του Τουρκικού καθεστώτος  και της φιλο-Παλαιστινιακής στάσης ενός τμήματος του πληθυσμού, καθίσταται ευδιάκριτη. Αν και τις τελευταίες ημέρες, στον λόγο του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, εμφανίσθηκαν οι γνωστές αντι-αμερικανικές αναφορές.

[6] Σε τέτοιες περιόδους κρίσης, είναι που ο απλοϊκός,   θυματοποιητικός και άκρατος φιλο-Παλαιστινιασμός κομμάτων σαν το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος (ο Γάλλος πολιτειολόγος Pierre Andre-Taguieff θα μπορούσε να πει πολλά επ’ αυτού), οξύνεται. Στην Εβραιόφοβη  ρητορική του ΚΚΕ, ο «νέος αγώνας κατά των Εβραίων γίνεται η οδός της λύτρωσης», σύμφωνα με την διατύπωση του Taguieff. Βλέπε και, Taguieff, Andre-Pierre., ‘Η εβραιοφοβία στη σημερινή Γαλλία,’ στο: Taguieff, Andre-Pierre., (επιμ.), ‘Ο εξτρεμισμός και τα είδωλα του. Επίκαιρες σκέψεις για τον τζιχαντισμό, την άκρα δεξιά, τον αντισημιτισμό, τον λαϊκισμό και τη συνωμοσιολογία,’ Πρόλογος-Μετάφραση-Επιμέλεια: Πανταζόπουλος, Ανδρέας, Εκδόσεις Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2017, σελ. 137.

[7] Βλέπε σχετικά, Taguieff, Andre-Pierre., ‘Σκέψεις για τη γοητεία του τζιχαντισμού,’ στο: Ο εξτρεμισμός και τα είδωλα του. Επίκαιρες σκέψεις για τον τζιχαντισμό, την άκρα δεξιά, τον αντισημιτισμό, τον λαϊκισμό και τη συνωμοσιολογία…ό.π., σελ. 125. Η Εβραιοφοβία διαπερνά και τμήμα της ελληνικής κοινωνίας.