Γεώργιος Ουρσουζίδης: Εισήγηση Οδικής Ασφάλειας 2018

ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

ΕΙΔΙΚΗ ΜΟΝΙΜΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΟΔΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΙΖ΄ – ΣΥΝΟΔΟΣ Γ΄

ΘΕΜΑ:  ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ  ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ  ΚΑΙ  ΕΝΑ  ΔΗΜΟΣΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ  ΟΔΙΚΗΣ  ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ:  ΟΥΡΣΟΥΖΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Είναι γνωστό, ότι ο χώρος της πρόληψης για την οδική  ασφάλεια  δεν καλύπτεται – όπως θα έπρεπε – από την παρουσία και  εποπτεία των αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών και δομών. Οι αιτίες πολλές  και χρόνιες:

• Έλλειψη θεσμοθετημένου Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για την οδική ασφάλεια.
• Έλλειψη κυκλοφοριακής αγωγής των πολιτών.
• Ελλιπής συντήρηση του οδικού δικτύου.
• Έλλειψη μέσων διαχείρισης κυκλοφορίας.
• Έλλειψη χώρων στάθμευσης οχημάτων.
• Αδυναμία οργάνωσης και συντονισμού κρατικών υπηρεσιών, ιδιωτικών φορέων, ομάδων πολιτών κ.λπ..
• Ανεπαρκής αστυνόμευση του οδικού δικτύου και Κ.Ο.Κ..
• Προβληματικό επαρχιακό και δεύτερον οδικό δίκτυο.
• Απουσία σθεναρής πολιτικής βούλησης για την αντιμετώπιση χρόνιων ελλείψεων και αδυναμιών.

   Έτσι, τα «κενά» του κράτους πληρούνται από δράσεις  συλλόγων  και  ομάδων  πολιτών.

   Υπάρχουν εταιρείες, που ενώ από μια πρώτη ματιά, οι δραστηριότητές τους δεν έχουν σχέση με το αντικείμενο της οδικής ασφάλειας, εμπλέκονται όμως  μ΄ αυτήν.

   Ο στόχος είναι διπλός, η βελτίωση της οδικής ασφάλειας στο χώρο ευθύνης τους, αλλά και οι επακόλουθες θετικές οικονομικές και  κοινωνικές  επιπτώσεις.

   Το κίνητρο βέβαια, είναι ο περιορισμός της ζημίας από τροχαία ατυχήματα που κοστίζουν πάρα πολύ ακριβά, όμως το αποτέλεσμα των δράσεων τους, αναντίρρητα, αφορά στη βελτίωση συνολικά της οδικής ασφάλειας, έτσι:

• Εκσυγχρονίζουν τα μέσα μεταφοράς διασφαλίζοντας το προσωπικό και τα προϊόντα τους.
• Εκπαιδεύουν κατάλληλα το προσωπικό τους περιορίζοντας σημαντικά τα τροχαία ατυχήματα και τις δαπάνες.
• Ενημερώνουν το κοινό με δράσεις μέσω των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, με εκδηλώσεις και  προγράμματα,
• Συμβάλλουν στην κυκλοφοριακή αγωγή, βελτιώνοντας την παιδεία των οδηγών.
• Υλοποιούν καινοτόμες δράσεις αναβαθμίζοντας τις συνθήκες οδήγησης στο οδικό μας  δίκτυο.

   Οι εταιρείες που δεχτήκαμε στη επιτροπή μας έχουν ποικίλο επαγγελματικό πεδίο:

• Επιχειρήσεις στο χώρο των οχημάτων.
• Επιχειρήσεις ιδιωτικών εκπαιδευτήριων.
• Επιχειρήσεις στο χώρο της παραγωγής /εμπορίας και
• Ένα δημόσιο σχολείο.

   Όποιο και αν είναι το κίνητρο των εταιρειών, η δράση τους στον τομέα της οδικής ασφάλειας είναι εξαιρετικά ωφέλιμη για ολόκληρη την κοινωνία – κακώς δεν την προβάλλουν  επαρκώς.

   Είναι εξίσου εύλογο και προφανές, ότι οι δράσεις τους, ακόμη και ως απόρροια επικοινωνιακής πολιτικής (σχεδιασμού αύξησης πωλήσεων/προσέλκυσης πελατών), αφορούν εξόχως στην ευθύνη τους απέναντι στην κοινωνία στα πλαίσια της «Εταιρικής Κοινωνικής  Ευθύνης».

   Αβίαστα γεννάται  το ερώτημα:

   Γιατί δεν δραστηριοποιούνται ανάλογα οι φορείς του δημόσιου, αφού εξ ορισμού είναι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί  με δομές  καθαρά  κοινωνικού  χαρακτήρα;

   Η απάντηση στο  ερώτημα:

   Αφορά ξεκάθαρα στην αδυναμία κατανόησης του μεγέθους του προβλήματος, κατά συνέπεια, στην έλλειψη στιβαρής “πολιτικής βούλησης”, η οποία είναι διακομματική και  διαχρονική!

   Στην Ελληνική οδική πραγματικότητα, η συμβολή του ιδιωτικού τομέα στη βελτίωση της οδικής ασφάλειας, είναι απολύτως αναγκαία  και  κοινωνικά  απολύτως  ωφέλιμη.  Ευχής έργο θα ήταν, η σύμπραξη  ιδιωτικής και δημόσιας πρωτοβουλίας  μέσα  από  συντονισμένες  δράσεις.

    Στην επιτροπή οδικής ασφάλειας της Βουλής, προσκλήθηκαν και εξέθεσαν τις δράσεις τους, τέσσερις (4)  ιδιωτικές εταιρείες  και ένας δημόσιος εκπαιδευτικός οργανισμός.

1. Κατασκευαστής οχημάτων  –  Mercedes  Benz  Ελλάς  ΑΕΕ

Η εταιρεία Mercedes Benz Ελλάς ΑΕΕ – μέλος ενός πολύ μεγάλου παγκόσμιου οργανισμού – μέσα σε ένα τεχνολογικά προηγμένο περιβάλλον σχεδιάζει μοντέλα τα οποία  αναπόφευκτα θα επηρεάσουν την εξέλιξη του αυτοκινήτου. Τα μοντέλα αυτά θεωρείται βέβαιο, ότι θα φέρουν σημαντικές βελτιώσεις στην οδική  ασφάλεια.

Τα τελευταία χρόνια, συντελείται μια πολύ μεγάλη τεχνολογική αλλαγή, ένας εκ βάθρων μετασχηματισμός, ο οποίος σίγουρα θα επηρεάσει την αντίληψή μας για το αυτοκίνητο. Μία βασική παράμετρος της εξέλιξης αυτής – πέρα από τον τομέα  της ενεργητικής και παθητικής ασφάλειας – είναι η αυτοματοποιημένη συμπεριφορά του μέσα στο ήδη διαμορφωμένο οδικό περιβάλλον.

Τέσσερις (4) είναι οι σημαντικές τάσεις, οι οποίες διαφαίνεται ότι θα επηρεάσουν την εξέλιξη του αυτοκινήτου και θα επιφέρουν σημαντικές αλλαγές στο κομμάτι της οδικής ασφάλειας,  αφορούν στο ίδιο το μέσον μεταφοράς  και  στο οδικό περιβάλλον.

• Διασυνδεσιμότητα – έρχεται να καλύψει την τεχνολογική εξέλιξη στην χρήση συσκευών, όπως είναι τα smart phone και γενικά οι χρήση του internet.
• Αυτόνομη οδήγηση – ακούγονται όλο και πιο πολλές απόψεις και δοκιμάζονται καινοτομίες που αναπόφευκτα θα επηρεάσουν σημαντικά στο μέλλον το επίπεδο της οδικής ασφάλειας.
• Shared – το πως «μοιράζουμε» το αυτοκίνητό μας, έρχεται να απαντήσει στην αστικοποίηση. Υπάρχουν ήδη σε όλη την Ευρώπη δράσεις/απαντήσεις στη συγκέντρωση μεγάλου πληθυσμού στα αστικά κέντρα, στο πως θα βελτιωθεί η κυκλοφορία μέσα σ’ αυτά.
• Ηλεκτροκίνηση – αρχίζει να παίρνει μεγάλες διαστάσεις και έρχεται να δώσει απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα και προβληματισμούς. Συν το γεγονός, ότι στην μακροχρόνια εφαρμογή της θα μπορούσε να δώσει νόημα σ’ αυτό που ονομάζουμε αειφορία. Η ηλεκτροκίνηση απαντά στο «δεν ρυπαίνω», εκεί όπου τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα κυκλοφορούν, διότι η ενέργεια εξακολουθεί να παράγεται κάπου αλλού, άρα, ρυπαίνουμε κάπου αλλού. Μπορεί, π.χ. να μην ρυπαίνουμε στην Αθήνα κυκλοφορώντας με ηλεκτρικό αυτοκίνητο, αλλά σίγουρα ρυπαίνουμε παράγοντας  ενέργεια, π.χ. στην Πτολεμαΐδα ή στη Μεγαλόπολη. Η ηλεκτροκίνηση σίγουρα περιορίζει στο ελάχιστο την ρύπανση ανακουφίζοντας τα μεγάλα αστικά κέντρα, όμως ρυπαίνει στον τόπο  παραγωγής της ενέργειας που καταναλώνει. Σε κάθε περίπτωση είναι ένα σύνθετο πρόβλημα που πρέπει  να δοθούν αξιόπιστες απαντήσεις- κυρίως στο κρίσιμο ζήτημα της αειφορίας.

   Οι παραπάνω εξελίξεις στην αυτοκίνηση σύντομα θα  μπουν  στη  ζωή μας, ευελπιστούμε να βελτιώσουν, τόσο την Οδική Ασφάλεια, όσο και  το περιβάλλον.

  Στο επίπεδο της διασύνδεσης

  Διασύνδεση αυτοκινήτου με κέντρο διαχείρισης κίνησης, π.χ. αν συμβεί κάποιο ατύχημα, αυτομάτως να ενεργοποιηθεί επείγουσα  βοήθεια. Από την 1η Μαρτίου 2019, όλα τα αυτοκίνητα θα πρέπει να διαθέτουν το λεγόμενο «emergency call» – είναι υποχρεωτικό.

Η διασυνδεσιμότητα, στο μέλλον θα παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στον τομέα της οδικής ασφάλειας, τα αυτοκίνητα θα μπορούν να “μιλάνε” και μεταξύ τους, κάτι απόλυτα εφικτό, απλώς χρειάζονται οι υποδομές. Για παράδειγμα να έχουμε δίκτυα «5G»,  προγραμματίζεται να υλοποιηθεί από το 2020 και μετά.

Τα αυτοκίνητα με διασυνδεσιμότητα  θα είναι πιο ασφαλή, διότι θα μπορούν να παίρνουν πληροφορίες από τα υπόλοιπα αυτοκίνητα τα οποία κινούνται στο άμεσο περιβάλλον και να τις διαχειρίζονται. Να είναι χρήσιμες για τον οδηγό και για τους φορείς που ασχολούνται με την βελτίωση της οδικής ασφάλειας.

Στο επίπεδο της αυτόνομης οδήγησης

Η αυτόνομη οδήγηση θέλει πολύ μεγάλη προσοχή, σήμερα έχουμε επίπεδα αυτόνομης οδήγησης τα οποία ουσιαστικά υποβοηθούν τον οδηγό κυρίως στην πρόληψη ατυχημάτων.

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η επιστήμη και η τεχνολογία στην εξέλιξη του αυτοκινήτου,  πρέπει να είναι στην υπηρεσία της ασφάλειας του ανθρώπου. Οι εταιρείες κατασκευής αυτοκινήτων, εκτός του επιδιωκόμενου αναγκαίου κέρδους, πρέπει να έχουν  κοινωνικό πρόσημο, τόσο στην προβολή των οχημάτων τους, όσο και στην οδική ασφάλεια – είναι το αυτονόητο συμφέρον όλων μας.

Η σωστή λέξη-κλειδί στις πωλήσεις πρέπει να είναι η «ασφάλεια».

Πολλές φορές ανεύθυνες και αντικοινωνικές  διαφημιστικές καμπάνιες αυτοκινήτων, προάγουν την ατομική και οδική επιθετικότητα, αποθεώνουν την ταχύτητα, διαφημίζουν έμμεσα την παραβίαση του Κ.Ο.Κ., οι συνέπειες όμως, από τα τροχαία ατυχήματα είναι ολέθριες, σε προσωπικό, οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο.

Άρα λοιπόν, για να μπορέσει πραγματικά η επιστήμη και η τεχνολογία να μπει στην υπηρεσία της κοινωνίας χρειάζεται διαφορετική αντιμετώπιση. Δηλαδή, μια αντιμετώπιση όπου το αυτοκίνητο, δεν θα είναι ένα εμπόρευμα προς πώληση με σκοπό μόνο το κέρδος, αλλά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του θα επιβραβεύονται  και  θα  επιδοτούνται  από την πολιτεία, π.χ. τα   συστήματα  ασφαλείας  να  υπόκεινται σε  μειωμένη φορολογία.

1. Εταιρεία προμήθειας  και  διακίνησης  υγρών  καυσίμων οχημάτων –  Εταιρεία  Shell

Οι κύριοι λόγοι των τροχαίων ατυχημάτων, όπως διαπιστώνεται βάσει  στατιστικών στοιχείων, είναι τα ατυχήματα που έχουν να κάνουν με την κατανάλωση αλκοόλ περίπου το 1/3 των ατυχημάτων και εξαιτίας της χρήσης  κινητού τηλεφώνου περί το 30%. Αυτές οι δύο παραβάσεις είναι από τις κυριότερες αιτίες στις οποίες οφείλονται τα τροχαία ατυχήματα στην Ελλάδα.

Πριν προχωρήσει η Shell στην συγκεκριμένη καμπάνια ευαισθητοποίησης, ελήφθησαν σοβαρά αυτά τα δύο καθοριστικά στατιστικά στοιχεία  της οδηγικής πραγματικότητας στη χώρα μας.

Η καμπάνια της Shell, είναι γεγονός ότι απέσπασε πολύ θετικά σχόλια και έτυχε ευρύτερης αποδοχής. Για να μπορέσει η εταιρεία να περάσει το μήνυμά της, απέφυγε να προβάλλει τα  προϊόντα της στα επίμαχα τηλεοπτικά spots – ορθά έπραξε.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι για τη συγκεκριμένη καμπάνια η εταιρεία επένδυσε το μισό προϋπολογισμό της που προβλέπονταν για την επικοινωνιακή πολιτική του 2017. Είναι πάρα πολύ σημαντικό μια εταιρεία να επενδύει πάνω από 800.000 ευρώ σε μηνύματα εταιρικής ευθύνης και όπως δήλωσε ο εκπρόσωπός της ενώπιον της Επιτροπής,  με χαρά θα το πράξει και το 2018.

Η φράση “επένδυση στη ζωή” είναι η σωστή, αυτό ακριβώς πρέπει να είναι το μήνυμα για κάθε εταιρεία που σέβεται τους πελάτες της και την κοινωνία που δραστηριοποιείται.

Είναι η καλύτερη «επένδυση», αφού αφορά στην ασφάλεια των πελατών της και στις οικογένειές τους.

Στα πλαίσια της κοινωνικής εταιρικής της ευθύνης η Shell προέβη σε δράσεις με στόχο την βραχυπρόθεσμη αλλά και μακροπρόθεσμη βελτίωση της Οδικής Ασφάλειας, όπως:

• Τηλεοπτικά SPOTS τροχαίων ατυχημάτων και των άμεσων συνεπειών τους – απόλυτα εύστοχη δράση.
• Δημιούργησε σχολή οδικής απόλαυσης στον Άγιο Κοσμά Αττικής, ο όρος σχολή είναι άτυπος, δεν παρέχεται κάποιο δίπλωμα.
• Δημιούργησε το Shell Driving Academy σε μια πίστα καρτ, που έλκει την ιστορία της πολλές δεκαετίες πίσω. Μέσα σε μια ελεγχόμενη πίστα που οι κανόνες είναι αρκετά αυστηροί, μικροί και μεγάλοι να απολαμβάνουν την οδήγηση, δίχως να ξεχνούν ότι υπάρχουν κανόνες. Όπου υπάρχει άσφαλτος, όπου υπάρχει γκάζι, πάντα υπάρχουν κανόνες, είτε εντός πίστας είτε εκτός πίστας. Με τη συγκεκριμένη δράση αυτή ακριβώς η διαπίστωση επιχειρείται  να εμπεδωθεί.
• Διοργανώνει σεμινάρια κυκλοφοριακής αγωγής που απευθύνονται σε όλους τους πολίτες. Μπορεί να συμμετέχει κάθε πολίτης με την οικογένειά του να παρακολουθήσει στο Driving Academy της Shell.
• Μέσα από το Shell Driving Academy, δόθηκε η ευκαιρία σε πολλά σχολεία να μάθουν τους βασικούς κανόνες οδήγησης, είτε μέσα στην πίστα, είτε εκτός.

ΙΙΙ.   Ιδιωτικό εκπαιδευτήριο  –  “ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ   ΑΓΩΓΗ Α.Ε.”

Αφορμή για  ενεργή ενασχόληση με την κυκλοφοριακή αγωγή, ήταν η κατάσταση στην είσοδο του σχολείου μας κατά την πρωινή προσέλευση των γονιών και μαθητών. Βιώναμε καθημερινά τις παθογένειες που όλοι γνωρίζουμε πολύ καλά, σε ότι αφορά την κυκλοφοριακή μας παιδεία. Εμφανίζονταν γονείς αγχωμένοι να κυνηγήσουν το χρόνο,  ώστε να προλάβουν να πάνε στη δουλειά τους, άφηναν τα παιδιά τους με τρόπο που απείχε πολύ, από το να είναι ασφαλής. «Διπλοπαρκαρισμένα» αυτοκίνητα, παιδιά να κινούνται ανάμεσα τους, αυτοκίνητα και δίκυκλα που σταματούν και ξεκινούν χωρίς κανόνες. Η κατάσταση σε ότι έχει να κάνει με την πρόληψη των ατυχημάτων, όπως είπε, ο Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιατρικής κ. Ιωάννης Παπαδόπουλος – για πολλά χρόνια Διευθυντής του τομέα πρόληψης ατυχημάτων του ΕΚΑΒ – «ένα ατύχημα  προετοιμάζεται χρόνια πριν συμβεί».

Αποφασίστηκε λοιπόν να κάνουμε κάτι, ώστε να μην προετοιμάζεται ένα ατύχημα στην είσοδο του εκπαιδευτηρίου. Το πρώτο που υλοποιήθηκε ήταν η τοποθέτηση δύο σχολικών τροχονόμων, που να διευθετούν την κυκλοφορία και να φροντίζουν για την ασφαλή είσοδο των μαθητών στο σχολείο, ενώ ταυτόχρονα απαγόρευαν τη στάθμευση, έστω και την προσωρινή, στην είσοδο του σχολείου.

Δράσεις που αφορούν τους μαθητές του εκπαιδευτηρίου:

Στο νηπιαγωγείο – η επαφή των μαθητών με το αντικείμενο της οδικής ασφάλειας έχει διάρκεια ένα μήνα. Με βάση ένα διδακτικό εγχειρίδιο  που έχουν συγγράψει οι νηπιαγωγοί του σχολείου, με ήρωα έναν μικρό δεινόσαυρο που ταλαιπωρείται κινούμενος στους δρόμους της πόλης, έτσι οι μαθητές:

• Μαθαίνουν να κυκλοφορούν, σημαντικό στην ηλικία τους.
• Έχουν την πρώτη τους επαφή με φωτεινούς σηματοδότες.
• Μαθαίνουν πώς πρέπει να συμπεριφέρονται στο αυτοκίνητο ή στο σχολικό.
• Γνωρίζουν τους κανόνες για να διασχίσουν με ασφάλεια έναν δρόμο.
• Ζωγραφίζουν τα σήματα μαθαίνοντάς τα.
• Φτιάχνουν τραγούδια, αφίσες, κάνουν θεατρικό παιχνίδι, ένα εξαιρετικό παιδαγωγικό εργαλείο, ειδικά για τις μικρές ηλικίες.
• Επισκέπτονται πάρκα κυκλοφοριακής αγωγής.

   Όλα αυτά  σε έναν ολόκληρο μήνα, μέσα από βιβλία, από παιχνίδια στο προαύλιο, πάντα με τρόπο βιωματικό. Έτσι η γνώση εδραιώνεται  πολύ πιο ισχυρά.

   Επαναλαμβάνονται οι δράσεις δύο χρόνια μετά, στη Β΄ Δημοτικού, οι μαθητές:

• Έχουν πάλι επαφή με τα σήματα – περισσότερα πια.
• Μελετούν πιο συστηματικά τη σήμανση, τους φωτεινούς σηματοδότες, δημιουργούν ένα επιτραπέζιο παιχνίδι, δημιουργούν δίστιχα.
• Επισκέπτονται πάλι  πάρκο  κυκλοφοριακής  αγωγής.
• Κάνουν τις πρώτες παρατηρήσεις πεδίου, έχει μεγάλη σημασία και παιδαγωγικά οφέλη να συζητούν τις παρατηρήσεις τους  μέσα  στην  τάξη.

   Δύο χρόνια μετά στην Δ’ Δημοτικού επανάληψη,  ένα ολόκληρο τρίμηνο μέσα από το διαθεματικό πλαίσιο οι μαθητές:

• Εκπαιδεύονται πάλι να κυκλοφορούν πεζοί, τώρα πια και ως ποδηλάτες, στην ηλικία αυτή σίγουρα κάνουν τα πρώτα τους βήματα.
• Εκπαιδεύονται πάλι ως επιβάτες σε Ι.Χ. και ως επιβάτες στα σχολικά τους.
• Μελετούν ακόμη πιο συστηματικά τον Κ.Ο.Κ..
• Τραγουδούν όσα έχουν μάθει – είναι ένας πολύ καλός τρόπος να τα κρατήσουν στη μνήμη τους.
• Καταγράφουν παραβατικές συμπεριφορές. Οι μαθητές έχουν μαζί τους για 15 ημέρες ένα φύλλο παρατηρήσεων. Καταγράφουν ότι βλέπουν στους δρόμους, μέσα από το σχολικό τους, κινούμενοι στο πεζοδρόμιο, μέσα από τα αυτοκίνητα της οικογένειας.

Χαρακτηριστικό είναι το έγραψε ένα παιδί.

Ο οδηγός μιας μηχανής δεν φορούσε κράνος. Επίσης, παρατήρησα ένα μικρό παιδί στις μπροστινές θέσεις στην αγκαλιά του συνοδηγού, ένα αυτοκίνητο παρκαρισμένο πάνω στο πεζοδρόμιο. Παρατήρησα, ότι κανείς οδηγός ταξί ή λεωφορείου σε αυτή τη χώρα, σε αντίθεση με πράγματα που έχω δει σε άλλες χώρες (γιατί τα παιδιά μας ταξιδεύουν πια), δεν φορούν ζώνη ασφαλείας ποτέ, όπως και οι οδηγοί των σωμάτων ασφαλείας. Αλλά, οι μοτοσικλετιστές της ομάδας ΔΙΑΣ, πάντα φορούν το κράνος τους. Για ποιο λόγο υπάρχει αυτή η διάκριση για ποιο λόγο συμβαίνουν αυτά;

Η επανάληψη στο σχολείο, γίνεται κάθε δύο χρόνια στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο.

Παίρνουν ως αφορμή το μάθημα της φυσικής, βάζουν την επιστήμη να εδραιώσει τη γνώση που έχουν αποκτήσει στο δημοτικό. Υπάρχουν κεφάλαια στη φυσική της Β΄ Γυμνασίου και δύο χρόνια, μετά στη φυσική της Α΄ Λυκείου που σχετίζονται άμεσα με την κυκλοφοριακή αγωγή και την οδική ασφάλεια. Είναι τα κεφάλαια που μελετούν τις δυνάμεις,  μπορούν  να υπολογίσουν τις τεράστιες δυνάμεις που δέχεται το ανθρώπινο σώμα σε ένα τροχαίο ατύχημα με ταχύτητες, που θεωρούνται καθημερινές και ακίνδυνες. Μπορούν να αξιοποιηθούν επομένως από τα βιβλία των φυσικών επιστημών, κεφάλαια και ενότητες που πολλές φορές είναι σημαντικά.

Αξιοποιείται η θεματική εβδομάδα του γυμνασίου, ένας πολύ ενδιαφέρον θεσμός που αφορά όλα τα σχολεία της χώρας και η κυκλοφοριακή αγωγή από φέτος, είναι μέσα στους βασικούς προτεινόμενους άξονες. Παιδιά στα 15, 17 τους χρόνια, είναι ικανά για πολύ ενδελεχείς έρευνες και παρατηρήσεις και εξαγωγή συμπερασμάτων. Όλα αυτά τα πλαισιώνουν με ομιλίες από ειδικούς.

Όλα τα παιδιά του λυκείου μηδενός εξαιρουμένου, περνούν από τους προσομοιωτές του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς». Αποτελείται από  ένα κινητό συνεργείο με προσομοιωτές, που με πολύ εύκολο, παραστατικό και βιωματικό τρόπο, μπορεί να αντιληφθεί κανείς πως επηρεάζεται η όρασή του με την ελάχιστη κατανάλωση αλκοόλ. Σ’ ένα αντίστοιχο προσομοιωτή, τέσσερις μαθητές μπαίνουν σε κατάλληλα διασκευασμένο όχημα, φορούν τη ζώνη ασφαλείας και το όχημα κάνει μια πλήρη περιστροφή 360 μοιρών, για να διαπιστώσουν βιωματικά και εδώ, ότι τη ζώνη ασφαλείας δεν πρέπει να ξεχνούν ποτέ να την ασφαλίζουν, ως επιβάτες.

Επίσης ένας εξαιρετικά απλός και πολύ χρήσιμος και έξυπνος προσομοιωτής, ένα κεκλιμένο επίπεδο, με ένα κάθισμα αυτοκινήτου προσαρμοσμένο επάνω του, ο μαθητής ανεβαίνει, φοράει τη ζώνη ασφαλείας, το κάθισμα έχει ροδάκια, ο εκπαιδευτής το αφήνει να κυλήσει στο κεκλιμένο επίπεδο να διανύσει δύο μέτρα, σε μια πολύ απλή κατηφόρα και σταματά απότομα. Ο μαθητής διαπιστώνει ότι το τράνταγμα είναι πάρα πολύ μεγάλο, διαπιστώνει ότι η ζώνη ασφαλείας είναι αυτή που τον συγκράτησε, ώστε να μην εκτιναχθεί. Και η πρώτη ερώτηση τώρα του εκπαιδευτή είναι. Με πόσα χιλιόμετρα νομίζετε ότι συγκρούστηκε αυτή τη στιγμή; Οι μαθητές απαντούν σε ένα εύρος τιμών από 30 χιλιόμετρα την ώρα μέχρι 100 χιλιόμετρα την ώρα. Φανταστείτε την έκπληξή τους, όταν ο εκπαιδευτής τους λέει ότι συγκρούστηκε με πέντε (5) χιλιόμετρα την ώρα!

Αν λοιπόν η ζώνη ασφαλείας, είναι αυτή που μας συγκρατεί στο κάθισμά μας στα 5 χιλιόμετρα την ώρα, στα 30, στα 40, στα 50, στα 100, τι ακριβώς θα συμβεί; Αυτό το τράνταγμα λοιπόν μένει χαραγμένο στη μνήμη των παιδιών, γιατί είναι ένα βήμα πριν αποκτήσουν δίπλωμα οδήγησης σε μια ηλικία που δεν διακρίνεται για την ωριμότητα και τη σωφροσύνη της. Ένα τράνταγμα, λοιπόν με ασφάλεια πάντα είναι χρήσιμο στην εκπαίδευση.

Μεγάλη σημασία δίνεται και στην ασφαλή μεταφορά των μαθητών. Πάνω από εκατό σχολικά κάθε μέρα κάνουν τέσσερα ή πέντε δρομολόγια το καθένα και τα διανυθέντα χιλιόμετρα είναι εκατομμύρια, στη διάρκεια ενός σχολικού έτους.

Το γραφείο σχολικής μεταφοράς, λοιπόν, φροντίζει με σχετικά ενημερωτικά φυλλάδια να καταστήσει σαφείς τους κινδύνους που διατρέχει ένας μαθητής:

• Που περιμένει στη στάση το λεωφορείο του.
• Που πρέπει να στέκεται.
• Πώς πρέπει να επιβιβάζεται και να αποβιβάζεται από ένα λεωφορείο.
• Πως πρέπει να συμπεριφέρεται κατά τη διάρκεια της διαδρομής.
• Πόσο σημαντικό είναι και το γνωρίζουμε όλοι αυτό γιατί όλοι έχουμε μεταφέρει παιδιά στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου μας, να μην κουράζουμε τον οδηγό γιατί αυτός φροντίζει για την ασφάλειά μας.
• Μεγάλη βαρύτητα δίνεται επίσης, στη κατάρτιση των οδηγών των σχολικών λεωφορείων μεταφοράς των μαθητών, με έμφαση στην αμυντική οδήγηση. Εξειδικευμένη εταιρεία του χώρου, κάθε χρόνο, εκπαιδεύει παλιούς και νέους οδηγούς, με θεωρητική αλλά και επ’ έργω πρακτική εκπαίδευση, στην αμυντική ασφαλή οδήγηση.

Πέρα από τα θεωρητικά σεμινάρια, λοιπόν, υπάρχει ο εκπαιδευτής που κάθεται δίπλα στον οδηγό, σε πραγματικές συνθήκες του δρομολογίου του, τον παρακολουθεί για όλο το δρομολόγιο και μετά του επισημαίνει πράγματα που μπορεί να δει διαφορετικά, πράγματα που μπορεί να βελτιώσει και συνθήκες που μπορεί και πρέπει να προβλέψει, διότι είναι επαγγελματίας οδηγός και μεταφέρει παιδιά.

Όλη αυτή η εκπαίδευση έχει ένα ακόμη πρακτικό σκέλος. Σε πίστα, σε συνθήκες ασφάλειας, οι οδηγοί μαθαίνουν πώς συμπεριφέρεται το σχολικό τους όταν ο δρόμος είναι βρεγμένος και χρειαστεί να φρενάρουν απότομα.

Το σχολείο επίσης, τα σαββατοκύριακα λειτουργεί ως εξεταστικό κέντρο για πλήθος πτυχίων, αθλητικών δραστηριοτήτων, πρωταθλημάτων και πολλά άλλα. Εκατοντάδες, μικροί και μεγάλοι, επισκέπτονται το σχολείο μας κάθε σαββατοκύριακο.

Επειδή πιστεύουν, στο ανοιχτό σχολείο και στη διάχυση της γνώσης, κάνουν πράγματα για την κυκλοφοριακή αγωγή και στους επισκέπτες τους. Καλούν τα σαββατοκύριακα το κινητό συνεργείο και την ώρα που εκατοντάδες γονείς περιμένουν από το πρωί μέχρι το μεσημέρι τα παιδιά τους να ολοκληρώσουν π.χ. τους αγώνες στο πρωτάθλημα σκάκι, περνούν οι προσκεκλημένοι από τους προσομοιωτές

Ήδη έχει ξεκινήσει ένα ερευνητικό πρόγραμμα, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς».

Σε αυτό το ερευνητικό πρόγραμμα εμπλέκονται φορείς από όλη την Ευρώπη, που έχουν τεχνογνωσία και εμπειρία στα ζητήματα αυτά, για να καταρτίσουν για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ένα πρόγραμμα που θα είναι ακόμη πιο αποτελεσματικό, λαμβάνοντας υπόψη τη διεθνή εμπειρία και πρακτική, προσαρμοσμένη στην Ελληνική οδηγική πραγματικότητα.

ΙV.  Καινοτόμες  έρευνες  Δημόσιου  και  Ιδιωτικού  τομέα

1. Η μαθητική εικονική επιχείρηση “Helm.e.t”, των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων « ΜΠΟΥΓΑ»

Σύμφωνα με τα στατιστικά της Τροχαίας για το έτος 2017 το 34,8%, επί του συνόλου των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων, αφορά στα δίκυκλα  μηχανοκίνητα οχήματα, περίπου το 25% των δικυκλιστών οδηγών δε φορούν κράνος – είναι ένα αρκετά σημαντικό ποσοστό – κι ένα αξιοσημείωτο στατιστικό στοιχείο είναι ότι η χρήση του κράνους στη μοτοσικλέτα μειώνει τον κίνδυνο τραυματισμού κατά 70%. Άρα, η αναγκαιότητα της χρήσης του είναι απόλυτα επιβεβλημένη.

Κάποιες από τις αιτίες των τροχαίων ατυχημάτων στους μοτοσικλετιστές, είναι η επιθετική οδήγηση, τα υψηλά ποσοστά κυκλοφορίας μοτοσικλετιστών, τα χαμηλά ποσοστά χρήσης κράνους ιδίως στους συνεπιβάτες, η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, η ταχύτητα, η χρήση κινητού τηλεφώνου ακόμα και κατά την οδήγηση μοτοσικλέτας.

Από τις σοβαρές συνέπειες  των   τροχαίων είναι η χαμένη παραγωγικότητα των θυμάτων. Ο ενεργός πυρήνας κάθε χώρας, όπως και της Ελλάδας, είναι οι νέοι. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι οδηγοί μοτοσικλετιστών είναι νεαρής και μέσης ηλικίας. Όταν χάνονται στην άσφαλτο, εξανεμίζονται και οι ελπίδες να “ενεργήσουν” παραγωγικά. Ακόμα, επιβαρύνονται τ’ ασφαλιστικά ταμεία μ’ έξοδα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, έχουμε υψηλές και πολλές αναπηρικές συντάξεις, επιβάρυνση εντατικών μονάδων νοσηλείας. Αυτά είναι τα μετρήσιμα.    Υπάρχουν, όμως, κι άλλα πολύ πιο σημαντικά, τα μη μετρήσιμα, όπως είναι η ανθρώπινη θλίψη, ο ανθρώπινος πόνος, η επιδείνωση της ποιότητας ζωής των σοβαρά τραυματισμένων θυμάτων τροχαίων και των οικείων τους, αλλά και το χειρότερο απ’ όλα η απώλεια της ανθρώπινης ζωής.

Σύμφωνα με μελέτη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου όλα τα παραπάνω υπολογίζονται στο 2% του ΑΕΠ, άρα αντιλαμβανόμαστε ότι είναι ένα υψηλό ποσοστό για τη χώρα μας.

Πρωταρχικός σκοπός και στόχος της ομάδας Helm.e.t, είναι

• Η ευαισθητοποίηση των πολιτών, ενηλίκων / ανηλίκων για την αναγκαιότητα χρήσης  κράνους.
• Σχεδιασμός τεχνολογίας για τη  χρήση   κράνους.
• Δημιουργία κατάλληλης νοοτροπίας και παιδείας από μικρή ηλικία.
• Κυκλοφοριακή Αγωγή από το Δημοτικό, με σκοπό την πλήρη ένταξη του στο σχολικό ωρολόγιο πρόγραμμα.

Επίσης στοχεύουν, αλλά κι έχουν οργανώσει στα πλαίσια της συμμετοχής τους στον Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό

• Ποδηλατοδράσεις, εκεί τα παιδιά μαθαίνουν βιωματικά πλέον την αναγκαιότητα της χρήσης του κράνους.
• Ενημέρωση για τα σήματα του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας μέσα από βιωματικές δράσεις και παιχνίδια.

Σχεδίασαν και προωθούν το Noctua Kit, «Noctua» στα λατινικά σημαίνει «κουκουβάγια». Η κουκουβάγια είναι το πτηνό της σοφίας. Το Noctua Kit είναι ένα έξυπνο σύστημα επικοινωνίας κράνους-μηχανής, όπου με πολύ απλά λόγια η μηχανή δε θα μπορεί, να ξεκινήσει, εάν ο αναβάτης δε φοράει το κράνος του. Για την υλοποίηση του σχεδίου αυτού, ζήτησαν και έλαβαν την αμέριστη βοήθεια του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.

Τι ακριβώς είναι το έξυπνο κράνος και πως λειτουργεί:

Το ολοκληρωμένο σχέδιο του Noctua Kit – το έξυπνο κράνος  περιγράφεται συνοπτικά:

• Αισθητήρας εντοπισμού αντικειμένων με λέιζερ.
• Αισθητήρας θερμοκρασίας υπέρυθρων και
• Δύο μηχανικοί διακόπτες.

   Αυτό το σύστημα πιστοποιεί ότι το κράνος έχει φορεθεί, από ένα ανθρώπινο κεφάλι και δεν έχουμε βάλει στο κράνος κάποιο άλλο αντικείμενο, προκειμένου να ξεγελάσουμε το μηχανισμό.

   Αφού συλλεχθούν αυτές οι πληροφορίες, εκπέμπεται ένα σήμα από τον πομπό, ο οποίος βρίσκεται στο μπροστινό μέρος του κράνους κι αυτό το σήμα το λαμβάνει ένας δείκτης, ο οποίος είναι συνδεδεμένος με το διακόπτη του κινητήρα.

   Έτσι εάν ο αναβάτης δε φοράει το κράνος του κι επιθυμεί, να ξεκινήσει, η τροφοδοσία του ρεύματος θα κοπεί και δε θα μπορεί, να ξεκινήσει η μηχανή, ενώ όταν φοράει το κράνος του, η τροφοδοσία του ρεύματος θα ρέει κανονικά και θα μπορεί, να ξεκινήσει. Ο αισθητήρας υπέρυθρων αντιλαμβάνεται την θερμοκρασία του ανθρωπίνου σώματος και το σχήμα της κεφαλής, οπότε μόνο όταν τοποθετηθεί ή κεφαλή στο κράνος ξεκινά η λειτουργία της μηχανής.

Σε σχετική έρευνα που έγινε με το ερώτημα:

Θα θέλατε, να έχετε ένα σύστημα ασφαλείας στο κράνος για εσάς και το παιδί σας, που θα επιτρέψει στη μηχανή, να παίρνει μπροστά, μόνο όταν φορά το κράνος;

Το  95%  των ερωτηθέντων απάντησαν  «ναι»,  ενώ μόλις  το  5%  απάντησε  «όχι».

Οι ηλικιακές ομάδες, που απευθύνετε το kit είναι οι νέοι μεταξύ 16 με 30 ετών, καθώς είναι η ηλικιακή ομάδα που πλήττεται  κυρίως  από τη  μάστιγα των  τροχαίων ατυχημάτων.

Πολύ σημαντική παράμετρος είναι η ύπαρξη αμοιβαίου οφέλους από την εγκατάσταση ενός τέτοιου kit, καθώς απ’ αυτό έχουν να κερδίσουν και οι ασφαλιστικές εταιρείες, αλλά και το Κράτος. Δηλαδή, τα έξοδα, τα οποία καλείται να καλύψει μια ασφαλιστική εταιρεία, αλλά και το Κράτος, σε περίπτωση σοβαρού τραυματισμού από τροχαίο ατύχημα, είναι υπέρογκα – αποζημιώσεις, μονάδες εντατικής θεραπείας, χειρουργεία, γιατροί, αναπηρικές συντάξεις, αποκατάσταση κ.λπ.. Άρα, με την εγκατάσταση ενός τέτοιου έξυπνου συστήματος ασφαλείας και οι ασφαλιστικές εταιρείες γλιτώνουν αρκετά χρήματα και εξοικονομούνται επίσης πόροι από τον κρατικό προϋπολογισμό.

          Οι προσδοκίες από την εγκατάσταση ενός τέτοιου kit, είναι η αύξηση της χρήσης του κράνους και η μείωση των θανατηφόρων.

Προτάσεις

• Να γίνει υποχρεωτική η σύνδεση του κινητήρα της μοτοσικλέτας με το κράνους, για όλα τα δίκυκλα να είναι  στον  βασικό  εξοπλισμό  τους.
• Κάθε μοτοσικλέτα να πωλείται υποχρεωτικά με δύο κράνη και να θεσμοθετηθεί με νόμο,
• Να γίνει συνείδηση  των πολιτών η χρήση του κράνους και στα ποδήλατα από τις μικρές ηλικίες, μέσω μαθημάτων και ενημέρωσης.

2. 5ο Εργαστηριακό  Κέντρο  Νέας  Φιλαδέλφειας

Το Εργαστηριακό Κέντρο είναι μια  δημόσια σχολική μονάδα που εξυπηρετεί στα εργαστήρια πολλά σχολεία  ΕΠΑΛ  και  ΙΕΚ

Ειδικότερα το 5ο  Εργαστηριακό Κέντρο βρίσκεται στη Νέα Φιλαδέλφεια και εξυπηρετεί:

– Tο 1ο  ΕΠΑΛ Νέας Φιλαδέλφειας, έχει τεχνικές ειδικότητες, όπως είναι οι τεχνικοί οχημάτων, κλιματισμού – ψύξης, υπολογιστών, ηλεκτρικών ή εγκαταστάσεων.

– Tο 2ο ΕΠΑΛ Νέας Φιλαδέλφειας, έχει ειδικότητες υπηρεσιών, γραφικών τεχνών, νοσηλευτικής, βρεφονηπιοκόμων, υπαλλήλων διοίκησης και οικονομίας.

– Το  3ο Εσπερινό ΕΠΑΛ  και

– Το  δημόσιο ΙΕΚ  Νέας Ιωνίας,

Οι ειδικότητες που υπάρχουν και διδάσκονται είναι  καινοτόμες.

Αξιοσημείωτες είναι οι διακρίσεις και τα βραβεία σε διαγωνισμούς για καινοτόμες και χρηστικές ιδέες καλυτέρευσης των συνθηκών της ασφάλειας και  ιδιαίτερα της  οδικής.

Σταχυολογούνται  μερικές τέτοιες διακρίσεις:

• Το 1993 σε Πανελλαδικό επίπεδο πήρε το πρώτο βραβείο – και το δεύτερο πανευρωπαϊκό βραβείο στο Παρίσι. Μια κατασκευή από έναν άνθρωπο με ειδικές ανάγκες, που είναι στο κρεβάτι, να ελέγχει – αυτό τότε ήταν PLC (προγραμματιζόμενος λογικός  ελεγκτής), τότε δεν υπήρχαν ούτε καν τα κινητά τηλέφωνα – ό,τι ήθελε στο σπίτι του, από το να ανοίξει την πόρτα πατώντας ένα κουμπί, χωρίς να κινηθεί από το κρεβάτι του ή το καρότσι, μέχρι οτιδήποτε αφορούσε στην καθημερινότητά του. Είχε τη δυνατότητα να πάρει τηλέφωνο την Πυροσβεστική, το γιατρό, ότι έχει ανάγκη.
• Το 2013 Βραβείο Καινοτομίας και Αριστείας από το Υπουργείο Παιδείας με τρία συνεργαζόμενα ΕΠΑΛ, Φιλαδέλφειας, Δράμας και Ηρακλείου Κρήτης, σε ένα αυτοκίνητο που δεν το ακουμπούσε κανένας – ήταν στη Φιλαδέλφεια – οι μαθητές από το Ηράκλειο Κρήτης και από τη Δράμα, είχαν τον έλεγχο πάνω στο αυτοκίνητο, χωρίς να ακουμπάει κανείς τίποτα, από έναν υπολογιστή ή  από ένα κινητό. Το σύστημα  προβλέπει:
• Βλάβες που μπορεί να προκύψουν κατά την οδήγηση, αυτόματα μπορεί να στείλει αναφορά σε οποιοδήποτε συνεργείο, για οποιαδήποτε βλάβη ώστε να προστατεύσει από τροχαίο ατύχημα.
• Δωρεάν τεχνικό έλεγχο για την οδική ασφάλεια. Ελέγχει  το αυτοκίνητό  σε 7 βασικά σημεία.
• Ειδικό έντυπο, το οποίο συμπληρώνουν και το δίνουν στον οδηγό, που του λένε έχετε καμένες λάμπες, στοπ, δεν έχετε υγρά, προσέξτε, πρέπει να πάτε για επισκευή στο συνεργείο σας.
• Φυλλάδιο, για το τι πρέπει να κάνει ως χρήστης, ώστε να έχει το αυτοκίνητο του στην καλύτερη κατάσταση για την οδική του ασφάλεια.

  Για το κράνος σε δίκυκλα – καταθέσαμε πρόταση στον αρμόδιο υπουργό – να δίνεται δωρεάν σε κάθε νέο οδηγό που αποκτά το δίπλωμα οδήγησης μοτοσικλέτας, δηλαδή  να χορηγείτε το κράνος με το σύστημα να μην παίρνει μπροστά η μηχανή, εφόσον δεν φοριέται κράνος.

  Δεν επεξεργαζόμαστε μόνο το κράνος ως προς την οδική ασφάλεια. Υπάρχουν και άλλα δύο συστήματα τα οποία είναι σχετικά και έχουν κατασκευασθεί:

• Τα έξυπνα φώτα και αυτά από το πρόγραμμα «Δαίδαλος». Έχει αποδειχτεί ότι στις άκρες των πεζοδρομίων και των διασταυρώσεων κατά τις νυκτερινές ώρες, δεν διακρίνονται οι ποδηλάτες και οι πεζοί που κινούνται στα πλάγια του οχήματος. Η κατασκευή αυτή φέρει την ονομασία «ασφαλή καμπίνα»,
• Σύστημα που ελέγχει αν το κινητό έχει μπει στη θέση του και λειτουργεί με Bluetooth – διαφορετικά το κινητό μπλοκάρει. Αυτή η εφαρμογή υπάρχει από το 2004 στο 5ο Ε.Κ. στα συστήματα οδικής ασφάλειας,
• Πλαγιοστάτης στις μοτοσυκλέτες, δεν ξεκινάνε εάν δεν αφαιρεθεί ο πλαγιοστάτης. Είναι μία εφαρμογή πολύ καλή και χρήσιμη.

 Σχετικά με το κόστος αυτών των εφαρμογών, ειδικά για το “έξυπνο κράνος”,  είναι πολύ μικρό σε σχέση με την αξία της ανθρώπινης ζωής  και  με όλα  τα οφέλη που προαναφέρθηκαν.

Το καυτό ερώτημα είναι: Τι φταίει και αυτές οι έξυπνες ιδέες, οι καινοτόμες ιδέες δεν περνούν άμεσα στην κοινωνία.

Η καινοτομία – στο σύστημα που ζούμε – πάει με την επιχειρηματικότητα και ξέρετε ότι επιχειρηματικότητα και δωρεάν δεν παντρεύονται. Γιατί στο σύστημα που ζούμε, η παραγωγή οποιουδήποτε προϊόντος είναι εμπόρευμα προς πώληση με σκοπό το κέρδος. Αν δεν υπάρξει αυτή η διαδικασία, καμία καινοτόμα ιδέα δεν θα μπει στην παραγωγή για να σώσει ζωές.

Εδώ απαιτείται η παρέμβαση της πολιτείας με ισχυρή πολιτική βούληση, ώστε να υλοποιηθούν οι καινοτόμες ιδέες και να  τεθούν  προς  χρήση  για  όλη την κοινωνία.

Προτάσεις

• Η χρήση του «έξυπνου» κράνους να είναι υποχρεωτική.
• Ο  ΦΠΑ  στα  κράνη   να εκπίπτει.
• Το κανάλι της Βουλής να αναδεικνύει τα θέματα που έχουν σχέση με την οδική ασφάλεια,
• Είναι απαραίτητη η χρήση του κράνους ακόμα και στα παιδικά ποδήλατα.

1. Εταιρεία παραγωγής δομικών υλικών – “ΑΓΕΤ  ΗΡΑΚΛΗΣ”

H εταιρεία έχοντας στη διάθεσή της ένα ενεργό στόλο με περισσότερα από 500 οχήματα – κυρίως βαρέα – τα οποία μεταφέρουν καθημερινά πρώτες ύλες, υλικά, και τα προϊόντα της, από και προς τις εγκαταστάσεις και τους πελάτες της. Τα οχήματα αυτά διανύουν κάθε χρόνο περισσότερα από 15 εκατ. χιλιόμετρα στους ελληνικούς δρόμους. Σε πολλές δε των περιπτώσεων λόγω της φύσης και της θέσης που έχουν τα λατομεία της και τα εργοτάξιά της, οι δρόμοι είναι με κακό οδόστρωμα και πολλές φορές είναι χωματόδρομοι. Η κίνηση γίνεται  σε στενούς δρόμους, με πολλές στροφές και κλίσεις, σε κατοικημένες περιοχές που υπολείπονται σε βασικές υποδομές οδικής ασφάλειας, όπως για παράδειγμα πεζοδρόμια, διαβάσεις, σήμανση κ.λ.π.  Δηλαδή ένα οδικό περιβάλλον που κάνει την εργασία των οδηγών  ιδιαίτερα επικίνδυνη.

Η προσέγγιση των προβλημάτων αυτών, έγινε έτσι ώστε να εξαλειφθούν τα οδικά ατυχήματα που συμβαίνουν λόγω των μεταφορικών δραστηριοτήτων της εταιρείας.

Η αρχή έγινε το 2017 όταν εκδόθηκαν τρεις κανόνες οι οποίοι βασίστηκαν σε τρία  εταιρικά  πρότυπα  υγείας  και  ασφάλειας:

• Ασφάλεια του  κινητού  εξοπλισμού.
• Ασφάλεια μεταφορών  σε  όλα τα στάδια  και
• Ασφαλής μεταφορά  προσωπικού.

   Βάση λοιπόν, αυτών των προτύπων στοχοθετήθηκαν και επεξεργάστηκαν  πέντε (5) βασικοί  άξονες  βελτίωσης:

• Οδηγός μεταφορέας.
• Επιλογή και  κατάσταση  οχημάτων.
• Ασφάλιση φορτίου.
• Διαδρομές ανά την  Ελλάδα  και
• Κυκλοφοριακό πλάνο σε όλες τις εγκαταστάσεις μας.

Το πρώτο πράγμα που έγινε ήταν η επένδυση στην εκπαίδευση των ανθρώπων της εταιρείας, αναφορικά με τα νέα πρότυπα που, μόλις, είχαν εκδοθεί. Ακολούθως, έγινε η ανανέωση των συμβολαίων μας, έτσι ώστε να συμπεριληφθούν οι απαιτήσεις των νέων προτύπων σε αυτά τα συμβόλαια και με βάση αυτά τα συμβόλαια έγινε και η αντίστοιχη επιλογή των κατάλληλων συνεργατών της.

Προχώρησε στη βελτίωση του στόλου και τον καθορισμό των ελάχιστων τεχνικών προδιαγραφών για τα οχήματά της.

Ξεκίνησε, σιγά – σιγά, να εφαρμόζονται στα σιλοφόρα, σε ένα στόλο 300 οχημάτων, «έξυπνα» εργαλεία και πρακτικές και επένδυσε σε προγράμματα ασφαλείας στα εργοτάξια των πελατών.

Επιπλέον, κάθε χρόνο, επενδύει στην εκπαίδευση, κυρίως, με προγράμματα που έχουν να κάνουν με τη βελτίωση των δεξιοτήτων των οδηγών της, όπως αμυντική οδήγηση και διαχείριση κούρασης. Διενεργεί προσωπικές συζητήσεις βελτίωσης συμπεριφοράς των οδηγών της, εξειδικευμένες ημερίδες για την Οδική Ασφάλεια σε κάθε σημείο διανομής, συστήματα ετήσιου ελέγχου των οχημάτων, πέρα από το ΚΤΕΟ. Έχει εφαρμόσει έναν τεχνικό έλεγχο 21 σημείων με άμεση αποκατάσταση  των  ευρημάτων.

Ακόμη, προχώρησε σε αξιολόγηση επικίνδυνων δρομολογίων, παρέχοντας σε κάθε οδηγό εναλλακτικές διαδρομές και μεταφέρει τα προϊόντα της «χάρτη κινδύνων», καθώς επίσης, και σημεία ασφαλούς ξεκούρασης.

Επίσης, κάτι που εφαρμόζεται ευρέως – και όχι μόνο στο κομμάτι της Οδικής Ασφάλειας – είναι η καταγραφή και ανάλυση των συμβάντων με ανάληψη διορθωτικών ενεργειών. Δεν ξεχνάει όμως, όπου απαιτείται, να επιβραβεύει τους ανθρώπους της για θετικές συμπεριφορές.

Επί του πρακτέου ήταν η εφαρμογή Συστημάτων IVMS (In Vehicle Monitoring System) που γίνεται από την εγκατάσταση νέας γενιάς GPS, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν τη θέση του οχήματος εν ώρα εργασίας, να συλλέγουν στοιχεία και να επεξεργάζονται αυτά τα στοιχεία, για να μπορέσουν να δίνουν συγκεντρωτικές αναφορές.

Εφαρμόζοντας αυτά τα συστήματα μπορούν να παρακολουθούν σε ζωντανό χρόνο, on line, μία σειρά από παραμέτρους ασφαλείας για τους οδηγούς της εταιρείας, όπως:

• Θέση του οχήματος.
• Υπερβάσεις του ορίου ταχύτητας.
• Συμβάντα απότομης οδήγησης (επιτάχυνση, επιβράδυνση, απότομο στρίψιμο του τιμονιού).
• Χρόνος οδήγησης και ανάπαυσης.
• Αποτύπωση χρήσης ή μη ζώνης.
• Σύστημα επαγρύπνησης του οδηγού με ηχητικό σήμα, όταν κάποια από τις παραπάνω ανασφαλείς καταστάσεις συμβαίνει.

Αυτό που πετυχαίνουν τα Συστήματα IVMS, είναι ουσιαστικά, η συγκέντρωση στοιχείων και μέσα από μηνιαίες συνοπτικές αναφορές να μπορούν στοχευμένα να επιλέξουν εκείνες τις οδηγικές συμπεριφορές που χρήζουν βελτίωσης. Εφαρμόζοντας συγκεκριμένες και στοχευμένες εκπαιδεύσεις, στόχος τους είναι να μπορέσουν να επιταχύνουν και να κάνουν τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας περισσότερο  άμεση  και  γρήγορη.

Όλες αυτές οι δράξεις και οι ενέργειες, προφανώς, και κρίνονται από το αποτέλεσμά τους.

▲   Το αποτέλεσμα ήταν,  ότι πριν δέκα χρόνια  – από το 2008 –  κατάφεραν να μην έχουν  κανένα  ατύχημα  με απώλεια ζωής.

▲ Από το 2010 κατάφεραν να μην έχουν κανένα σοβαρό συμβάν που να σχετίζεται με την οδική συμπεριφορά.

Τι είναι το πρόγραμμα

Σχεδιάστηκε ένα πρόγραμμα, το οποίο βασίζεται σε μια ψηφιακή πλατφόρμα, άρα ο πυρήνας του είναι στο διαδίκτυο, δηλαδή υπάρχει πρόσβαση από παντού, είναι εκπαιδευτικό, είναι διαδραστικό και είναι ειδικά σχεδιασμένο για επαγγελματίες οδηγούς βαρέων οχημάτων και λεωφορείων.

Είναι μια ψηφιακή πλατφόρμα, με την οποία συνδέεται ο κάθε οδηγός, κάθε εβδομάδα βλέπει ένα μικρό βιντεάκι περίπου 3 λεπτών, το οποίο σχεδιάστηκε από τους ειδικούς υγείας κι ασφάλειας και συνεργάτες επαγγελματίες σ’ αυτό τον τομέα, απαντάει σε 4 ερωτήσεις για επαλήθευση και στο τέλος του λέει το σύστημα κατά πόσο απάντησε σωστά ή όχι.

Τα  βίντεο  είχαν τις θεματικές οδηγικές κατηγορίες:

• Xρήση κινητού.
• Κατανάλωση αλκοόλ.
• Διαχείριση της κόπωσης.
• Σωστή διατροφή – γιατί είναι σημαντική.
• Είσοδος / έξοδος στις εθνικές οδούς.
• Συμπεριφορά οδηγού σε διαβάσεις τρένων  και
• Συμπεριφορά οδηγού όταν έχει ομίχλη και βροχή.

Τα αποτελέσματα από την χρήση του προγράμματος, ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά:

• Συμμετείχαν περισσότεροι από 600 οδηγοί, σε περισσότερα από 30 σημεία που έχει παρουσία ο Όμιλος.
• Ο μέσος όρος των οδηγών, που έμπαινε και έβλεπε αυτά τα βίντεο κάθε βδομάδα, ήταν 85%.
• Οι σωστές απαντήσεις των οδηγών ήταν σε ποσοστό 95%.

Απόρροια  της εφαρμογής του προγράμματος, ήταν ότι:

▲  Από το  2008   δεν  υπήρξε κανένα θανατηφόρο ατύχημα.

▲  Από το  2010   δεν  σημειώθηκε  κανένα  σοβαρό  συμβάν.

Προτάσεις για τα αυτοκίνητα

Στο βασικό εξοπλισμό των αυτοκινήτων, να συμπεριλαμβάνονται όλα τα επιτεύγματα της τεχνολογίας:

• Ηλεκτρονική συσκευή ανίχνευσης αλκοόλ.
• Ηλεκτρονική συσκευή/κόφτης σήματος κινητού.
• Ηλεκτρονική συσκευή/κόφτης ταχύτητας.
• Ηλεκτρονική συσκευή /ηχητική προειδοποίηση προς τον οδηγό.

Προτάσεις για τις μοτοσικλέτες

• Ενσωμάτωση ανιχνευτή στο κράνος του αναβάτη, για την εκκίνηση της μηχανής όταν αυτό φορεθεί.
• Μείωση του φόρου για τα κράνη.
• Έλεγχος προδιαγραφών στα εισαγόμενα κράνη.
• Επιδότηση αγοράς/χρήσης ειδικών φουσκωτών γιλέκων αναβατών.

   Η σημαντική βελτίωση των δεικτών οδικής ασφάλειας στη χώρα μας τα δύο τελευταία χρόνια – παρά τη σημαντική αύξηση του κυκλοφοριακού φόρτου (στοιχεία Hellastron) – δεν πρέπει να μας εφησυχάζει, μπορεί να είναι και σύμπτωση.

  Όμως είναι γεγονός, ότι τόσο ο δημόσιος, όσο και ο ιδιωτικός τομέας – με σαφώς καλύτερα αντανακλαστικά – συμβάλλουν στη μείωση των τροχαίων και επακόλουθα των συνεπειών τους.

  Ο δημόσιος τομέας συνέβαλε κυρίως με την ολοκλήρωση των κύριων οδικών αξόνων (Σήραγγες Τεμπών, Τμήμα 69 km της «Κεντρικής Οδού». Ολοκλήρωση «Ιόνιας Οδού», ανακατασκευή «Κορίνθου – Πατρών» και άλλα μικρότερα έργα υποδομών, πλην όμως πολύ σημαντικών).  Επίσης η εισαγωγή στα δημοτικά σχολεία του μαθήματος της Κυκλοφοριακής Αγωγής, θεωρείται από τους ειδικούς σημαντικό βήμα – και πράγματι έτσι είναι.

  Στο άμεσο μέλλον τα μέσα σταθερής τροχιάς, όπως η αναβάθμιση της Σιδηροδρομικής σύνδεση Θεσσαλονίκης – Αθηνών, αλλά και το μετρό της Θεσσαλονίκης, αναμφίβολα θα συμβάλλουν σημαντικά στην περαιτέρω μείωση των τροχαίων συμβάντων και θα εξοικονομήσουν  πολύτιμους  πόρους  για  επιπλέον  επενδύσεις.

   Ο ιδιωτικός τομέας από την πλευρά του, τα τελευταία χρόνια αντιδρά πολύ θετικά και αποτελεσματικά. Η χρόνια αντίληψη, ότι τα τροχαία είναι υπόθεση του κράτους και μόνον, δεν ισχύει πια.

   Επενδύει επιτέλους στην πρόληψη, στην επιμόρφωση των στελεχών του, στη δημιουργία γραφείων υγείας και ασφάλειας στους κόλπους των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του. Διασφαλίζει έτσι την υγεία, την ζωή του εργατικού δυναμικού του, ενώ ταυτόχρονα εξασφαλίζει πολύτιμους πόρους, αφού τα τροχαία ατυχήματα, είναι ευρέως γνωστό, ότι κοστίζουν πάρα πολύ ακριβά!

   Αποτελεί  σταθερή πεποίθησή μου, ότι η συμβολή όλων των παραπάνω δράσεων, όπως μας τις παρουσίασαν οι εκπρόσωποι των εταιρειών, οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές – παλιοί και νέοι – έχουν σημαντικότατο μερίδιο στην βελτίωση της οδικής ασφάλειας στην πατρίδα μας και των αντίστοιχων δεικτών.

   Τους είμαστε ευγνώμονες  γι΄ αυτό.

 Ουρσουζίδης Ν. Γιώργος

 Πρόεδρος

Ειδική Μόνιμης Επιτροπής Οδικής Ασφάλειας

ουλής των Ελλήνων