Τα τροχαία ατυχήματα αποτελούν για πολλές δεκαετίες τεράστια πληγή για τη χώρα μας – πέρα από την οδύνη – υπάρχουν πολύ σοβαρές δημογραφικές και δημοσιονομικές επιπτώσεις.
Μόνο οι συμπολίτες μας που έχουν υποστεί την απώλεια αγαπημένου προσώπου μπορούν να νοιώσουν το μέγεθος της οδύνης, όμως πρέπει να γνωρίζουμε ότι όλοι είμαστε υποψήφια θύματα τροχαίου.
To πρόβλημα της Οδικής Ασφάλειας:
- Είναι κορυφαίο παγκόσμιο πρόβλημα, αφού αγγίζει όλες τις χώρες ανεξάρτητα του κοινωνικοπολιτικού συστήματος διακυβέρνησης
- Είναι ουσιώδης συνιστώσα της δημογραφικής επιβίωσης και της προοπτικής οικονομικής ανάπτυξης κάθε κράτους
- Είναι πρόβλημα πολυπαραγωντικό, πολυεπίπεδο, υπερκομματικό, αλλά παραμένει βαθιά πολιτικό
- Απαιτεί αντιμετώπιση με στιβαρή πολιτική βούληση, διάγνωση αιτιών, ιεραρχημένες παρεμβάσεις, συστηματική ανάλυση δεδομένων, θεσμοθέτηση κατάλληλου νομικού πλαισίου και αυστηρή εφαρμογή του
Τo πρόβλημα της Οδικής Ασφάλειας στη γλώσσα των αριθμών:
Από το διάγραμμα που ακολουθεί (Πιν.1), διαπιστώνουμε ότι από το 2000 μέχρι το 2010 λόγω της βελτίωσης των υποδομών – σταδιακή ένταξη τμημάτων των οδικών αξόνων ΠΑΘΕ και ΕΓΝΑΤΙΑ – έχουμε σαφή μείωση των τροχαίων και παθόντων. Τα τελευταία χρόνια (2010-2018), λόγω της οικονομικής κρίσης, της ολοκλήρωσης των οδικών αξόνων (Τέμπη – Κορίνθου/Πατρών – Ιόνια – Κεντρική Οδός), αλλά και ευαισθητοποίησης φορέων του ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, η μείωση των τροχαίων θυμάτων είναι σημαντική σε σχέση με τα προηγούμενα έτη.
► Από το 1995 μέχρι και το Α΄ εξάμηνο του 2018 έχουμε 35.171 Νεκρούς, 53.926 Βαριά Τραυματίες και πάνω από 400.000 Ελαφρά τραυματίες, αναφερόμαστε σε όσα τροχαία που έχουν καταγραφεί (δεν είναι δυνατόν να καταγραφούν οι φιλικοί διακανονισμοί).
► Από το 1995 μέχρι το 1999 είχαμε από 2.043 μέχρι 2.182 νεκρούς ανά έτος, δηλαδή από 168 μέχρι 182 νεκρούς ανά μήνα ή από 5 έως 6 νεκρούς ανά ημέρα .
► Από το 2000 μέχρι το 2010 είχαμε από 1.258 μέχρι 2.037 νεκρούς ανά έτος, δηλαδή από 105 έως 170 νεκρούς ανά μήνα ή από 3 έως 5,60 νεκρούς ανά ημέρα.
► Από το 2011 μέχρι το 2017 είχαμε από 730 μέχρι 1.141 νεκρούς ανά έτος, δηλαδή από 95 έως 61 νεκρούς ανά μήνα ή από 2 έως 3,15 νεκρούς ανά ημέρα.
► Το Α΄ εξάμηνο του 2018 είχαμε 294 Νεκρούς, δηλαδή κατά μέσο όρο 49 νεκρούς ανά μήνα ή 1,62 νεκρούς ανά ημέρα (μ.ο.).
Πίνακας 1 : Εξέλιξη αριθμών παθόντων από τροχαία στην Ελλάδα
Πηγή: καθ. Β. Προφυλλίδης – Δ.Π.Θ.
Στο πρώτο εξάμηνο του 2018 παρατηρούμε περαιτέρω βελτίωση των δεικτών Οδικής Ασφάλειας, παρά το γεγονός ότι η προηγούμενη χρονιά ήταν μακράν η καλύτερη χρονιά (730 νεκροί). Από την άποψη αυτή όλοι είχαμε ανησυχίες για το 2018 – ο «πήχης είχε ανέβει» – επίσης το 2017 είχαμε και την ολοκλήρωση των οδικών έργων: ΠΑΘΕ (σήραγγες Τεμπών), τους οδικούς άξονες Κορίνθου – Πατρών, Ιόνια οδό και τμήμα της Κεντρικής Οδού Ε65 (Ξυνειάδα – Τρίκαλα μήκους 79 km). Ουσιαστικά μεταφέρεται η κίνηση από την χειρότερη κατηγορία (Δευτερεύον Οδικό Δίκτυο) στην καλύτερη (Κλειστοί Αυτοκινητόδρομοι), όπου σημειώνονται μόλις το 10% των θανατηφόρων τροχαίων.
Αν αναλογιστεί κανείς ότι είχαμε αύξηση του κυκλοφοριακού φόρτου σύμφωνα με τα στοιχεία της Hellastron, τότε – παρά τις αντιξοότητες – μπορούμε να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι ότι οι φορείς που ασχολούνται με την Οδική Ασφάλεια είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.
Παρακάτω παρατίθενται οι πίνακες που μας παραχώρησε η Hellastron, όπου αποτυπώνεται ο κυκλοφοριακός φόρτος των Ελληνικών αυτοκινητοδρόμων, ανά έτος 2014 / 15 / 16 / 17, καθώς και η ποσοστιαία μεταβολή.
Στον πίνακα ΙΙΙ αποτυπώνεται ο κυκλοφοριακός φόρτος του Α΄ εξαμήνου από 1.01.18 έως 1.6.2018 και αντίστοιχα από 1.01.17 έως 1.6.2017 με την αντίστοιχη ποσοστιαία μεταβολή, που το 2018 είναι αυξημένη κατά 9,91%.
Συγκριτικός Πίνακας Ι διανυθέντων ΟΧΗΜΑΤΟ-ΧΛΜ 2014/15/16 & 17
(Πηγή: Hellastron)
Ποσοστιαία II Μεταβολή διανυθέντων ΟΧΗΜΑ–ΧΛΜ 2014/15/16 & 17
(Πηγή :hellastron)
Πίνακας ΙΙΙ Ποσοστιαία Μεταβολή διανυθέντων ΟΧΗΜΑ – ΧΛΜ
(Πηγή :hellastron)
Στον Πίνακα 2 φαίνεται ο αριθμός των ατυχημάτων και των παθόντων για την τελευταία εξαετία, προκειμένου να είναι ευχερής η σύγκριση από έτος, σε έτος.
Πίνακας 2: Αριθμός Ατυχημάτων & Παθόντων εξαετίας 2012 – 2017
Πηγή: ΕΛ.ΑΣ. – ΑΕΑ Δ/ση Τροχαίας
Από τον παραπάνω πίνακα προκύπτει, ότι η χώρα μας, παρά την σημαντική βελτίωση το 2017, συνεχίζει εν μέσω κρίσης να κατέχει μια από τις χειρότερες θέσεις μεταξύ των 27 κρατών μελών της Ε.Ε.
- Συνολικά την τελευταία εξαετία (2012 – 2017), θρηνήσαμε 4.999 νεκρούς, είχαμε 6.453 βαριά τραυματίες/ανάπηρους και 80.060 ελαφρά τραυματίες.
- Με βάση τα παραπάνω πραγματικά στοιχεία η πατρίδα μας συνεχίζει να δαπανά, περί τα 3 δις ευρώ ανά έτος – κατ΄ ελάχιστον – δηλαδή περί τα 18 δις την τελευταία εξαετία.
- Τα τελευταία 18 έτη, από το 2.000 μέχρι το 2017, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. είχαμε σε 267.404 τροχαία συμβάντα με 23.934 νεκρούς, 34.108 βαριά τραυματίες/ανάπηρους και 303.113 ελαφρά τραυματίες.
► Η χώρα μας δαπάνησε πάνω από 87.000.000.000 €, τα τελευταία 18 χρόνια, ήτοι περί τα 5 δις ετησίως – 3% του ΑΕΠ !
Πίνακας 3 : Κατάταξη Περιφερειακών ενοτήτων ανάλογα με το βαθμό
επικινδυνότητάς για το έτος 2017 (πολυκριτήρια ανάλυση)
Πηγή: Πολυτεχνείο Κρήτης
* Ο νομός Ημαθίας σημείωσε σημαντική βελτίωση, αφού από την 17η θέση το 2016, βρέθηκε στην 39η το 2017 – μεταξύ των καλύτερων νομών – σύμφωνα με την πολυκριτήρια ανάλυση του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Ενώ από τα στοιχεία για τα τροχαία ατυχήματα γίνεται ξεκάθαρο ότι στοιχίζουν εκατομμύρια ζωές και έχουν τεράστιο οικονομικό και δημογραφικό κόστος, η διεθνής κοινότητα δείχνει να αδιαφορεί – με λίγες εξαιρέσεις – καθώς δεν λαμβάνει αποτελεσματικά μέτρα για την πρόληψη των ατυχημάτων. Ο τζίρος είναι πολύ μεγάλος, δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι:
► O δείκτης των τροχαίων ατυχημάτων σε μια χώρα, είναι άμεσα συνδεδεμένος με τον δείκτη διαφθοράς.
Πίνακας 4 : Αξιολόγηση των Περιφερειακών Ενοτήτων σύμφωνα με τις
Βεβαιωθείσες Παραβάσεις τροχαίας για το 2017
Πηγή: Πολυτεχνείο Κρήτης
* * Ο νομός Ημαθίας το 2017 βρέθηκε στην Πράσινη ζώνη (από την μπλε το 2016), συγκεκριμένα στην 15η μεταξύ των καλύτερων νομών της χώρας.
Για την συνολική αξιολόγηση των περιφερειακών ενοτήτων, θα πρέπει να συνεκτιμηθούν οι δύο κατηγορίες δεδομένων που παρουσιάστηκαν παραπάνω, δηλαδή:
- Τα τροχαία ατυχήματα και οι παθόντες
- Οι παραβάσεις που έχουν βεβαιωθεί.
Στον παρακάτω Πίνακα (5) παρουσιάζεται συνολικά, η αξιολόγηση των περιφερειακών ενοτήτων με το συνδυασμό των αποτελεσμάτων παραβάσεων και τροχαίων ατυχημάτων.
Πίνακας 5 : Αξιολόγηση Π.Ε. σύμφωνα με τις τροχαίες παραβάσεις σε
συνδυασμό με τα τροχαία ατυχήματα για το 2017
Πηγή: Πολυτεχνείο Κρήτης
Σύμφωνα με τον παραπάνω πίνακα αξιολογείται καλύτερα (πράσινο χρώμα) η περιφερειακή ενότητα που έχει πετύχει να είναι στην υψηλότερη θέση από πλευράς παραβάσεων (στήλη 2) και στην χαμηλότερη από πλευράς τροχαίων ατυχημάτων (στήλη 3).
Αντίθετα οι περιφερειακές ενότητες που παρουσιάζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα (κόκκινο χρώμα) είναι αυτές που έχουν χαμηλή επίδοση στη βεβαίωση των παραβάσεων και βρίσκονται στις πρώτες θέσεις στα τροχαία ατυχήματα.
Οι περιφερειακές ενότητες που παρουσιάζουν μια ισορροπία μεταξύ αξιολόγησης παραβάσεων και ατυχημάτων μπορούν να ταξινομηθούν σε μια ενδιάμεση κατηγορία (μπλε χρώμα).
ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του Πίνακα (3) παρατηρούνται τα ακόλουθα:
- Στην πρώτη θέση βρίσκεται η Λευκάδα (όπως και το 2016), με 46 τροχαία ατυχήματα και 62 παθόντες από αυτά. Οι 5 ήταν νεκροί, 4 βαριά τραυματίες και 53 ελαφριά τραυματίες. Με πληθυσμό 25.000 περίπου κατοίκους και με μικρό οδικό δίκτυο, θεωρείται υπερβολικά μεγάλος ο αριθμός των παθόντων.
- Στη δεύτερη θέση είναι οι Κυκλάδες με 163 τροχαία ατυχήματα ενώ το προηγούμενο έτος ήταν στην τρίτη θέση.
- Η περιφερειακές ενότητες, Φωκίδας – Χαλκιδικής – Κορινθίας, Βοιωτίας – Δωδεκανήσων – Αθήνα/Υπολ. Αττικής – Εύβοιας – Μεσσηνίας, βρισκόταν και το προηγούμενο έτος στις περιφέρειες υψηλής επικινδυνότητας.
- Τη μεγαλύτερη αύξηση στους νεκρούς από τα τροχαία ατυχήματα παρατηρούμε στην περιφερειακή ενότητα της Βοιωτίας με 11 επιπλέον από το 2016, η οποία καταλαμβάνει την όγδοη θέση από την δέκατη έκτη που ήταν το προηγούμενο έτος.
- Στην Θεσσαλονίκη καταγράφονται 8 νεκροί παραπάνω από το προηγούμενο έτος και καταλαμβάνει την17η θέση από την 21η που ήταν το 2016.
- Η μεγαλύτερη μείωση καταγράφηκε στην Αθήνα-Υπολ. Αττικής με 26 λιγότερους νεκρούς, στις Σέρρες με 16 θανόντες λιγότερους από το 2016, στην Πέλλα με 13, στην Κόρινθο με 10, στα Ιωάννινα και την Αργολίδα με 6 νεκρούς λιγότερους.
ΣΥΓΚΡΙΣΗ Α΄ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2018 ΜΕ ΤΟ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟ ΤΟΥ 2017
Το πρώτο εξάμηνο του 2018 έκλεισε με λιγότερους παθόντες από το αντίστοιχο του 2017 που ήταν μακράν η καλύτερη χρονιά από όλα τα προηγούμενα έτη, ο παρακάτω πίνακας αποτυπώνει αυτή τη θετική εξέλιξη, συγκριτικά με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2017.
Πίνακας 6 : Αριθμός παθόντων περιόδου Α΄ εξαμήνου 2018 & 2017
Πίνακας 7 : Παθόντες /Ημέρα – Διαφορά – Ποσοστό Α΄ εξαμήνου 2018 & 2017
Πίνακας 8 : Διαφορά Α΄ εξαμήνου 2018 – 2017 & 2017 – 2016
Το κλείσιμο του Α΄ εξαμήνου 2018 μας βρίσκει με σχετικά βελτιωμένους τους δείκτες σε σχέση με το Ά εξάμηνο του 2017 – που ήταν μακράν η καλύτερη χρονιά – ενώ παρατηρείται αύξηση της κυκλοφορίας στους Ελληνικούς δρόμους, σύμφωνα με τα στοιχεία της Hellastron.
Είναι κάτι πολύ ενθαρρυντικό για τους ανθρώπους που αφιέρωσαν τη ζωή τους στην καταπολέμηση αυτής της μάστιγας, που τρώει τις σάρκες της πατρίδας μας για πολλές δεκαετίες. Μας κάνει να αισιοδοξούμε και να συνεχίσουμε την προσπάθεια περαιτέρω μείωσης των τροχαίων στη χώρα μας.
► Στατιστικά στο Α΄ εξάμηνο του 2018 καταγράφονται 20 λιγότεροι Νεκροί, 13 λιγότεροι Βαριά Τραυματίες και 135 λιγότεροι Ελαφρά Τραυματίες, σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2017.
Οι αριθμοί δείχνουν πως συμπεριφορά μας στους δρόμους βελτιώνεται, ας ελπίσουμε ότι η συνέχεια θα είναι ακόμα πιο ενθαρρυντική! Έχουμε ακόμα δρόμο μπροστά μας.
Πρέπει να ευχαριστήσουμε ακόμη μια φορά, όλους τους συντελεστές της μεγάλης προσπάθειας για τη βελτίωση της Οδικής Ασφάλειας στη χώρα μας: την ΕΛΑΣ, την Ακαδημαϊκή κοινότητα, τους δραστήριους ιδιωτικούς φορείς, τους συλλόγους που δραστηριοποιούνται σε θέματα Οδικής Ασφάλειας, τους χορηγούς ενημέρωσης, τους φορείς του δημοσίου, τους εμπειρογνώμονες που ανέλυσαν το πρόβλημα.
Εκπροσώπους όλων των παραπάνω φορέων, αλλά και φυσικά πρόσωπα είχαμε την τιμή να δεχτούμε στην επιτροπή μας προκειμένου να μας ενημερώσουν, τους είμαστε ευγνώμονες .
Ουρσουζίδης Ν. Γιώργος
Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής
Οδικής Ασφάλειας της Βουλής των Ελλήνων
