Οι πρώτες ήπειροι αναδύθηκαν από τον ωκεανό του πλανήτη μας πριν 3,2 έως 3,3 δισεκατομμύρια χρόνια, τουλάχιστον 700 εκατομμύρια χρόνια νωρίτερα σε σχέση με την έως τώρα επικρατούσα θεωρία για την εμφάνισή τους προ 2,5 δισ. ετών, σύμφωνα με νέες εκτιμήσεις επιστημόνων.
Μάλιστα, θεωρούν ότι η ανάδυση αυτή έγινε λόγω έντονης μαγματικής δραστηριότητας και όχι λόγω της σύγκρουσης των τεκτονικών πλακών και της συνακόλουθης ανύψωσης της ξηράς.
Οι ερευνητές από την Αυστραλία, με επικεφαλής τον δρ Πριγιαντάρσι Τσαουντχούρι της Σχολής Γεωεπιστημών και Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Μόνας της Μελβούρνης, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), βάσισαν τη νέα εκτίμηση στη χρονολόγηση αρχαίων πετρωμάτων στην ανατολική Ινδία κοντά στην Καλκούτα.
Μέχρι σήμερα οι επιστήμονες ήταν βέβαιοι ότι ορισμένα τμήματα ξηράς είχαν αναδυθεί από το νερό ήδη πριν 3,4 δισεκατομμύρια χρόνια. Όμως η νέα μελέτη εκτιμά ότι όχι μόνο μικρά κομμάτια γης είχαν βγει στο φως, αλλά ολόκληρες ήπειροι είχαν πια αναδυθεί από τον ωκεανό περίπου πριν 3,3 δισεκατομμύρια χρόνια.
Οι ερευνητές δημιούργησαν ένα νέο μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο πριν 3,2 έως 3,5 δισ. χρόνια δεν ήταν η τεκτονική δραστηριότητα αλλά καυτές στήλες μάγματος κάτω από τον γήινο φλοιό, οι οποίες σταδιακά έκαναν πιο παχιά (έως 50 χιλιόμετρα) τα προπλάσματα των ηπείρων και τα εμπλούτισαν με ελαφριά υλικά όπως χαλαζία και πυριτία. Μια διαδικασία που ώθησε τελικά μεγάλες μάζες ξηράς πάνω από το νερό, «όπως ένα παγόβουνο που επιπλέει», σύμφωνα με τον Τσαουντχούρι.
Εκτός από την Ινδία, ίχνη αυτών των πρώτων ηπείρων υπάρχουν στη Νότια Αφρική και στην Αυστραλία. Οι ερευνητές δεν αποκλείουν ότι και οι πρόγονοι αυτών των ηπείρων είχαν βγει από το νερό πριν πάνω από 3 δισεκατομμύρια χρόνια. Σημαντικά ερωτηματικά παραμένουν πάντως, όπως πόση ακριβώς ξηρά εκτέθηκε με μιας αναδυόμενη από το νερό και για πόσο καιρό παρέμεινε πάνω από αυτό. Η απάντηση δεν είναι εύκολη, επειδή τα περισσότερα από εκείνα τα πανάρχαια πετρώματα έχουν πια «ανακυκλωθεί» στο εσωτερικό της Γης.
Η μαζική εμφάνιση ξηράς στον πλανήτη μας υπήρξε μια καθοριστική εξελικτική φάση που, μεταξύ άλλων, έδωσε ώθηση στην εμφάνιση μικροσκοπικών μορφών ζωής, στη φωτοσύνθεση, στην παραγωγή οξυγόνου (το οποίο έγινε πια βασικό συστατικό της γήινης ατμόσφαιρας πριν περίπου 2,45 δισεκατομμύρια χρόνια) και τελικά στην κατοπινή «έκρηξη» των πιο σύνθετων και εξελιγμένων έμβιων οργανισμών.
Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση:
https://www.pnas.org/content/118/46/e2105746118
ΑΠΕ-ΜΠΕ
