Από την ομιλία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για την Κατάσταση της Ένωσης 2021, προκύπτουν μια σειρά από βασικές κατευθύνσεις και συμπεράσματα.
Η ενδυνάμωση των ιδρυτικών αξιών της ΕΕ, η επίτευξη τεχνολογικής αυτονομίας, οι επενδύσεις για μια ασφαλέστερη και ισχυρότερη Ευρώπη σε διεθνές επίπεδο, η στροφή της προσοχής στην περιοχή Ειρηνικού-Ινδικού, μια δημοκρατική εναλλακτική στον Δρόμο του Μεταξιού που ονομάζεται Παγκόσμια Πύλη και η μεγαλύτερη αυτονομία στους μικροεπεξεργαστές, είναι οι σημαντικότερες από αυτές.
Για την πρόεδρο της Κομισιόν, η αντιμετώπιση της πανδημίας ήταν επιτυχής σε επίπεδο ΕΕ. Υπονόησε ότι έγιναν λάθη, αλλά το τελικό αποτέλεσμα ήταν θετικό. Περισσότερο από το 70% των ενήλικων Ευρωπαίων έχει εμβολιαστεί. Παράλληλα, λειτούργησε και η πολιτική επέκτασης του εμβολιασμού και εκτός ΕΕ, με βοήθεια σε 130 χώρες.
Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις με το ΝΑΤΟ, δήλωσε ότι θα υπάρξει στο τέλος του 2021 μια κοινή διακήρυξη ΕΕ-ΝΑΤΟ και τόνισε την ανάγκη επένδυσης στην κοινή συνεργασία και στην ανάδειξη των ισχυρών σημείων κάθε πλευράς. Διευκρίνισε επίσης ότι η ΕΕ δεν ήταν ποτέ έτοιμη να χρησιμοποιήσει ένοπλες δυνάμεις, όχι λόγω της έλλειψης ικανοτήτων, αλλά λόγω της έλλειψης πολιτικής βούλησης.
ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΛΙΤΟΤΗΤΑΣ
Η κατεύθυνση της Κομισιόν είναι σαφής σε ό,τι αφορά τις μελλοντικές κινήσεις που θα γίνουν στον χώρο της οικονομίας. Η επιστροφή σε πολιτικές για το χρέος και τα ελλείμματα, όπως προκύπτουν από την Συνθήκη του Μάαστριχτ, δεν είναι πλέον εφικτή και επιθυμητή. Θα διερευνηθούν νέες επιλογές και θα υιοθετηθούν μέσα από την αλλαγή της οικονομικής διακυβέρνησης.
«Αλλά, όσο ατενίζουμε το μέλλον, πρέπει επίσης να αναλογιστούμε πώς έχει επηρεάσει η κρίση τη διαμόρφωση της οικονομίας μας — από το αυξημένο χρέος έως τον άνισο αντίκτυπο στους διαφορετικούς τομείς, ή τους νέους τρόπους εργασίας.
Μ’ αυτόν τον σκοπό, η Επιτροπή θα δρομολογήσει εκ νέου τη συζήτηση σχετικά με την επανεξέταση της οικονομικής διακυβέρνησης κατά τις προσεχείς εβδομάδες. Στόχος είναι η επίτευξη συναίνεσης σχετικά με τη μελλοντική πορεία αρκετά πριν από το 2023».
Η πρόεδρος της Κομισιόν ξεκαθάρισε ότι «Αντλήσαμε διδάγματα από το παρελθόν κατά το οποίο ήμασταν πολύ διχασμένοι και πολύ αργοί στις αντιδράσεις μας.
Και η διαφορά είναι εμφανέστατη: την προηγούμενη φορά χρειάστηκαν 8 χρόνια για να επανέλθει το ΑΕΠ της ευρωζώνης στα προ κρίσης επίπεδα.
Αυτή τη φορά αναμένεται ότι 19 χώρες θα επανέλθουν στα προ πανδημίας επίπεδα φέτος, ενώ οι υπόλοιπες θα ακολουθήσουν αμέσως μετά. Η ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ ξεπέρασε τόσο τις ΗΠΑ όσο και την Κίνα το τελευταίο τρίμηνο.
Αλλά αυτό είναι μόνο η αρχή. Τα διδάγματα από τη χρηματοπιστωτική κρίση θα πρέπει να μας γίνουν μάθημα. Τότε η Ευρώπη διακήρυξε τη νίκη της πολύ νωρίς και πληρώσαμε το τίμημα γι’ αυτό. Δεν θα επαναλάβουμε το ίδιο λάθος».
Πρόκειται για μια προειδοποίηση σε όσους αντιδρούν, με επικεφαλής την Αυστρία. Η αναστολή της επιστροφής της λιτότητας και για το 2023 αποτελεί το ένα ενδεχόμενο. Αυτό θα έχει πολλαπλές πολιτικές επιπτώσεις σε όλη την Ευρώπη. Το δεύτερο ενδεχόμενο θα είναι η αλλαγή της οικονομικής διακυβέρνησης, χωρίς την προσφυγή σε αναθεώρηση Συνθηκών, όπως αυτή του Μάαστριχτ.
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ
Με βάση την ενδυνάμωση των ιδρυτικών αξιών της Ένωσης, η ΕΕ ενοποιείται περισσότερο και επιλέγει να κινηθεί σε τρεις στρατηγικές κατευθύνσεις για τις οποίες η συναίνεση είναι δεδομένη.
«Στη μεγαλύτερη παγκόσμια υγειονομική κρίση εδώ και έναν αιώνα, επιλέξαμε να απαντήσουμε από κοινού, ώστε κάθε μέρος της Ευρώπης να έχει την ίδια πρόσβαση σε εμβόλια που σώζουν ζωές.
Στη βαθύτερη παγκόσμια οικονομική κρίση εδώ και δεκαετίες, επιλέξαμε να απαντήσουμε από κοινού, με το Next Generation EU.
Και στη σοβαρότερη πλανητική κρίση όλων των εποχών, επιλέξαμε πάλι να απαντήσουμε από κοινού, με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία».
Αυτές οι τρεις κατευθύνσεις αναδεικνύουν την πραγματιστική συνιστώσα στην πολιτική που έχει υιοθετήσει η Κομισιόν για τα επόμενα χρόνια.
*Το www.geoeurope.org δημιουργήθηκε από επιστήμονες και ειδικούς που έχουν ασχοληθεί με τη γεωπολιτική της Ευρώπης και έχουν διαπιστώσει συγκεκριμένα κενά στη ροή των πληροφοριών που διαμορφώνουν τις γεωπολιτικές συζητήσεις στην ήπειρό μας.
