Τον Μάρτιο 2020, όταν οι περισσότερες κυβερνήσεις στον κόσμο έλαβαν μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης και αναστολής λειτουργίας επιχειρήσεων για να ανακόψουν την εξάπλωση του πρώτου κύματος της πανδημίας, οι προϋπολογισμοί, των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων και των κρατών γράφτηκαν από την αρχή, ήτοι αναθεωρήθηκαν πλήρως.
Η αβεβαιότητα, πρώτον για το πώς θα εξελισσόταν η υγειονομική κρίση και δεύτερον για το μέγεθος των επιπτώσεων στις οικονομίες, ήταν υπέρμετρα μεγάλη. Στις δημοσιεύσεις πολλών επίσημων οργανισμών δεν υπήρχαν μόνο οι γνωστές αναφορές σε ανοδικά και καθοδικά ρίσκα, διατυπώνονταν ξεχωριστά σενάρια-εκτιμήσεις για την πορεία των οικονομιών. Ο μεγάλος άγνωστος ήταν η χρονική διάρκεια της διαταραχής.
Δύο χρόνια αργότερα, μετά τη μεγάλη ύφεση το 2020 και την ισχυρή ανάκαμψη το 2021 (-9,0% και +8,3% για την Ελλάδα και -6,4% και +5,3% για την Ευρωζώνη), το σοκ που κυριαρχεί είναι η εντεινόμενη ενεργειακή κρίση, ειδικά αφότου η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία (24 Φεβρουαρίου 2022, βλέπε Σχήμα 1).
Ύστερα από την αρνητική επίδραση της πανδημίας στις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες, η προσφορά δέχεται ένα δεύτερο ισχυρό πλήγμα, εξέλιξη που αναμένεται να οδηγήσει σε αναθεώρηση επί τα χείρω των προβλέψεων επίσημων οργανισμών για την πορεία των οικονομίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27 (και όχι μόνο).
Στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού Focus Economics, η μέση εκτίμηση της αγοράς για τον πληθωρισμό στην Ελλάδα το 2022 αναθεωρήθηκε προς τα πάνω στο 4,4% από 3,0% 30 μέρες πριν (5,5% από 3,9% για την Ευρωζώνη), ενώ για τον πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης αναθεωρήθηκε προς τα κάτω στο 3,7% από 4,5% 30 μέρες πριν (3,2% από 3,9% για την Ευρωζώνη).
Όπως ίσχυε στις αρχές της υγειονομικής κρίσης, έτσι και τώρα, ο μεγάλος άγνωστος είναι η χρονική διάρκεια της διαταραχής, κυρίως των εχθροπραξιών στο μέτωπο της Ουκρανίας. Όσο παρατείνεται η γεωπολιτική ένταση οι τιμές ενέργειας θα παραμένουν σε υψηλά επίπεδα και οι αρνητικές επιδράσεις στο εμπόριο και την παραγωγή θα διευρύνονται. Βάσει στοιχείων 2019, το 23,4% επί του συνόλου των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων, λιπαντικών κλπ. της ελληνικής οικονομίας προέρχεται από τη Ρωσία.
Η άνοδος του πληθωρισμού από τα μέσα του καλοκαιριού 2021 ήταν σε έναν βαθμό αναμενομένη. Αυτό που δεν ήταν αναμενόμενο ήταν η μεγάλη ένταση και διάρκεια του φαινομένου, στοιχεία που κλιμακώθηκαν μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το συγχρονισμένο άνοιγμα των οικονομιών οδήγησε σε απότομη αύξηση της ζήτησης (υποστηριζόμενη και από τα μέτρα δημοσιονομικής και νομισματικής επέκτασης), ενώ η προσφορά, λόγω προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα, δεν έτρεξε το ίδιο γρήγορα, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ανισορροπιών.
Οι τιμές ενέργειας, λόγω της ισχυρής ανάκαμψης των οικονομιών και συγκυριακών παραγόντων που επηρέασαν αρνητικά τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, κινήθηκαν ανοδικά, επιδρώντας αυξητικά στον πληθωρισμό, ενώ αποτελέσματα βάσης, λόγω του αποπληθωρισμού από το 2ο τρίμηνο 2020 μέχρι το 2ο τρίμηνο 2021, συνεισέφεραν θετικά στον πληθωρισμό.
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου.
