ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Κ. Τσιάρα
Θέμα: Κατάρρευση της ελληνικής κτηνοτροφίας λόγω νοσημάτων υποχρεωτικής δήλωσης και ζωονόσων, ανεπαρκούς κτηνιατρικού ελέγχου, δυσλειτουργίας του συστήματος σήμανσης και καταγραφής του ζωικού κεφαλαίου της χώρας και της κτηνιατρικής βάσης δεδομένων και αδικαιολόγητων καθυστερήσεων στις αποζημιώσεις.
Κύριε Υπουργέ,
Η ελληνική αιγοπροβατοτροφία βρίσκεται εδώ και 14 μήνες αντιμέτωπη με μια διαρκώς επιδεινούμενη υγειονομική και παραγωγική κρίση που πλέον επηρεάζει την ίδια την ύπαρξή της ως παραγωγικού τομέα της χώρας. Η κρίση ξεκίνησε το 2024 με την εμφάνιση πανώλης και ευλογιάς των αιγοπροβάτων και συνεχίζεται το 2025 με τη ραγδαία εξάπλωση της ευλογιάς, η οποία εξακολουθεί να εξαπλώνεται με ανησυχητικά υψηλούς ρυθμούς.
Οι μαζικές θανατώσεις ζώων, ιδίως σε μονάδες παραγωγής γάλακτος, οι καραντίνες διακίνησης και οι υποχρεωτικοί περιορισμοί έχουν πλήξει σοβαρά την παραγωγή και τα εισοδήματα των κτηνοτρόφων σε ολόκληρες περιοχές. Η ευλογιά έχει προσβάλει μεγάλο αριθμό εκμεταλλεύσεων σε κρίσιμες παραγωγικές ζώνες, όπως η Δυτική Ελλάδα, η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, η Θεσσαλία, η Κεντρική και η Δυτική Μακεδονία, η Στερεά Ελλάδα και τις τελευταίες ημέρες εξαπλώνεται και σε νέες περιοχές των ανωτέρω Περιφερειών προκαλώντας τεράστιες απώλειες ζωικού κεφαλαίου και έντονη ανασφάλεια στους παραγωγούς. Ενδεικτικά, μόνο στις 14 Ιουλίου ανακοινώθηκαν 43 νέα κρούσματα. Είναι θέμα λίγου χρόνου να μολυνθεί ολόκληρη η Χώρα.
Παρά τη σοβαρότητα της κατάστασης, παρατηρείται πλήρης ανικανότητα και αδυναμία του Υπουργείου:
- Να εφαρμόσει αποτελεσματικά μέτρα ανάσχεσης και εκρίζωσης της ευλογιάς,
- να εξασφαλίσει τη στοιχειώδη λειτουργία της κτηνιατρικής βάσης δεδομένων και την αποτελεσματική παρακολούθηση της πορείας των νοσημάτων επείγουσας παρέμβασης και των ζωονόσων,
- να εφαρμόσει ουσιαστικούς ελέγχους στη διακίνηση ζώων και ζωοτροφών, αφού εφαρμόζει οριζόντιες παρεκκλίσεις προς διευκόλυνση του εμπορίου χωρίς να λαμβάνει υπόψη κτηνιατρικά επιδημιολογικά δεδομένα και τη γνώμη των τοπικών και του εθνικού κέντρου ελέγχου της νόσου,
- να χορηγήσει έγκαιρα τις προβλεπόμενες αποζημιώσεις για το θανατωθέν ζωικό κεφάλαιο των πληγέντων κτηνοτρόφων,
- να ελέγξει και να επιβάλει κυρώσεις σε όσους παρανόμησαν, αδιαφορώντας για την υγειονομική ασφάλεια και το ζωικό κεφάλαιο, καταδικάζοντας έναν παραδοσιακό κλάδο της κτηνοτροφίας μας όπως η αιγοπροβατοτροφία σε αφανισμό,
- να ενισχύσει την κτηνιατρική υποδομή με επαρκές και εξειδικευμένο προσωπικό και μέσα (π.χ. αυτοκίνητα, μέσα ατομικής προστασίας και απολύμανσης κλπ).
Η κτηνιατρική υποδομή της Χώρας αποδείχθηκε «τρύπια» και ανεπαρκής, με καθυστερημένες παρεμβάσεις και ελλιπείς μηχανισμούς ελέγχου. Υπάρχουν σοβαρές καταγγελίες για διακίνηση μολυσμένων ζώων και ζωοτροφών, καθώς και για ανοχή σε κυκλώματα εμπόρων που δρουν ανεξέλεγκτα. Το ΟΣΔΕ, αντί να λειτουργεί ως εργαλείο διαφάνειας, υπονομεύει την αξιόπιστη διαχείριση των εκμεταλλεύσεων, με ευθύνη του ΥΠΑΑΤ και του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Οι κτηνοτρόφοι βρίσκονται σε απόγνωση. Οι αποζημιώσεις για τα νεκρά ή θανατωμένα ζώα είναι τόσο καθυστερημένες, ανεπαρκείς και δεν συνοδεύονται από ουσιαστικά μέτρα στήριξης για την ανασύσταση των μονάδων, όπως είχε υποσχεθεί η Κυβέρνηση, με αποτέλεσμα οι αιγοπροβατοτρόφοι να οδηγούνται μοιραία στην εγκατάλειψη του επαγγέλματος.. Επιπλέον, τα ευρωπαϊκά μέτρα στήριξης που διαφημίστηκαν από την Κυβέρνηση έχουν τόσες απαιτήσεις (π.χ. απαίτηση για φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα κλπ) που λειτουργούν αποτρεπτικά για χιλιάδες παραγωγούς που έχουν ήδη πληγεί σοβαρά.
Την ίδια στιγμή, η φέτα – εθνικό προϊόν με κατοχυρωμένη ΠΟΠ και υψηλή εξαγωγική αξία – απειλείται από τις ελλείψεις γάλακτος, καθώς εκατοντάδες εκμεταλλεύσεις τίθενται εκτός παραγωγής λόγω υγειονομικών περιορισμών. Οι μεταποιητές αδυνατούν να καλύψουν τη ζήτηση και να τηρήσουν συμβόλαια εξαγωγών, ενώ διαπιστώνουν τις συσσωρευμένες αδυναμίες διαχείρισης από πλευράς Υπουργείου.
Επειδή η ελληνική κτηνοτροφία βρίσκεται σε οριακό σημείο, αφού μέχρι τις 19 Ιούλη επιβεβαιώθηκαν συνολικά 609 εστίες ευλογιάς,
Επειδή η αδράνεια και η εγκληματική καθυστέρηση στην αντιμετώπιση της ευλογιάς οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε μη αναστρέψιμες απώλειες και σε υποχρεωτικό εμβολιασμό των αιγοπροβάτων με ανυπολόγιστες συνέπειες.
Επειδή είναι επιτακτική ανάγκη και εθνικό καθήκον για άμεσες και αποτελεσματικές παρεμβάσεις σε όλα τα επίπεδα – υγειονομικό, παραγωγικό και οικονομικό – με πολιτική βούληση για ανάσχεση και εκρίζωση της νόσου της ευλογιάς, για να σωθεί ότι ακόμα σώζεται από έναν τομέα που εγγυάται την επισιτιστική ασφάλεια της χώρας και την οικονομική στήριξη της υπαίθρου,
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
- Τι προτίθεται να πράξει η Κυβέρνηση για την άμεση και συνολική αντιμετώπιση της κρίσης στην ελληνική αιγοπροβατοτροφία και την αποτροπή της πλήρους κατάρρευσής της;
- Ποιος είναι ο σχεδιασμός του Υπουργείου για την πλήρη και έγκαιρη αποζημίωση των πληγέντων κτηνοτρόφων; Ποια είναι τα κριτήρια και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης;
- Ποιες ενέργειες έχουν δρομολογηθεί για την αποτελεσματική εφαρμογή των σχεδίων έκτακτης ανάγκης που προβλέπονται για τον περιορισμό της ευλογιάς των αιγοπροβάτων (πρόληψη, απολυμάνσεις, έλεγχοι) της διακίνησης ζώων και ζωοτροφών);
- Πώς προτίθεται το Υπουργείο να αναβαθμίσει το σύστημα σήμανσης και καταγραφής των ζώων και την κτηνιατρική βάση δεδομένων, ώστε να διασφαλίζεται η αξιόπιστη παρακολούθηση των μετακινήσεων και εισαγωγών ζώων;
- Ποια μέτρα θα ληφθούν για την στελέχωση των κτηνιατρικών υπηρεσιών με κτηνιάτρους και λοιπό προσωπικό και των ΔΑΟΚ με γεωπόνους, ώστε να διασφαλιστούν οι αναγκαίοι έλεγχοι;
- Πώς απαντά η Κυβέρνηση στην έντονη ανησυχία των μεταποιητών φέτας και τυροκομικών προϊόντων, προκειμένου να διασφαλιστεί η επάρκεια πρώτης ύλης (αιγοπρόβειου γάλακτος) για την απρόσκοπτη παραγωγή και εξαγωγή της φέτας, ενός βασικού εθνικού προϊόντος με ΠΟΠ και υψηλή εξαγωγική δυναμική;
Οι ερωτώντες Βουλευτές
Χνάρης Εμμανουήλ
Μπιάγκης Δημήτριος
Τσίμαρης Ιωάννης
Μάντζος Δημήτριος
Αχμέτ Ιλχάν
Βατσινά Ελένη
Γρηγοράκου Παναγιώτα (Νάγια)
Θρασκιά Ουρανία (Ράνια)
Καζάνη Αικατερίνη
Κουκουλόπουλος Παρασκευάς (Πάρις)
Λιακούλη Ευαγγελία
Μιχαηλίδης Σταύρος
Μουλκιώτης Γεώργιος
Νικολαΐδης Αναστάσιος
Πάνας Απόστολος
Παπανδρέου Γεώργιος
Παππάς Πέτρος
Παρασκευαΐδης Παναγιώτης
Παραστατίδης Στέφανος
Πουλάς Ανδρέας
Σπυριδάκη Αικατερίνη
Σταρακά Χριστίνα
