Πάνω από το 85% των πουλιών, θηλαστικών και αμφίβιων ειδών παγκοσμίως ζουν σε βουνά, ιδιαίτερα σε δασικούς βιότοπους, ωστόσο οι ερευνητές εντοπίζουν ότι τα δάση αυτά εξαφανίζονται με επιταχυνόμενο ρυθμό.
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «One Earth», 78,1 εκατομμύρια εκτάρια ορεινών δασών (ποσοστό 7,1%) έχουν χαθεί παγκοσμίως από το 2000, μια περιοχή μεγαλύτερη από το μέγεθος του Τέξας. Μεγάλο μέρος της απώλειας σημειώθηκε σε σημεία τροπικής βιοποικιλότητας, ασκώντας αυξανόμενη πίεση στα απειλούμενα είδη.
Αν και η απόκρημνη τοποθεσία τους κάποτε προστάτευε τα ορεινά δάση από την αποψίλωση, αυτά έχουν γίνει ολοένα και περισσότερο αντικείμενο εκμετάλλευσης από τις αρχές του 21ου αιώνα, καθώς οι πεδινές περιοχές εξαντλούνται ή υπόκεινται σε προστασία.
Μια ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο του Λιντς και το Νότιο Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Κίνας, παρακολούθησε τις αλλαγές στα ορεινά δάση σε ετήσια βάση από το 2001 ως το 2018. Σημαντικές απώλειες σημειώθηκαν στην Ασία, τη Νότια Αμερική, την Αφρική, την Ευρώπη και την Αυστραλία, αλλά όχι στη Βόρεια Αμερική και την Ωκεανία. Ήταν ανησυχητικό το εύρημα ότι ο ρυθμός απώλειας ορεινών δασών φαίνεται να επιταχύνεται: ο ετήσιος ρυθμός απώλειας αυξήθηκε κατά 50% από την περίοδο 2001-2009 στην περίοδο 2010-2018. Οι ερευνητές αποδίδουν την επιτάχυνση αυτή στην ταχεία αγροτική επέκταση σε ορεινές περιοχές της ηπειρωτικής Νοτιοανατολικής Ασίας, καθώς και στην αυξημένη υλοτόμηση ορεινών δασών.
Ο μεγαλύτερος παράγοντας απώλειας των ορεινών δασών συνολικά ήταν η υλοτομία (42%), ακολουθούμενη από τις πυρκαγιές (29%), την καλλιέργεια σε καμένα και αποψιλωμένα εδάφη (15%) και τη μόνιμη ή ημιμόνιμη γεωργία (10%).
Τη μεγαλύτερη απώλεια (42%) και τον ταχύτερο ρυθμό επιτάχυνσης των απωλειών παρουσίασαν τα τροπικά ορεινά δάση, τα οποία είχαν επίσης ταχύτερο ρυθμό αναγέννησης σε σύγκριση με τα ορεινά δάση σε εύκρατες και αρκτικές περιοχές. Συνολικά οι ερευνητές παρατήρησαν κάποια σημάδια αναγέννησης της κάλυψης με δέντρα στο 23% των περιοχών που έχασαν το δάσος.
Οι προστατευόμενες περιοχές παρουσίασαν μικρότερη απώλεια δασών από τις απροστάτευτες περιοχές, αλλά οι ερευνητές προειδοποιούν ότι αυτό μπορεί να μην είναι αρκετό για τη διατήρηση των απειλούμενων ειδών.
Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση:
https://www.cell.com/one-earth/fulltext/S2590-3322(23)00085-4
Μ.Κουζινοπούλου / ΑΠΕ-ΜΠΕ
