Ένα μικροσκοπικό καβούρι μήκους μόλις πέντε χιλιοστών, παγιδευμένο μέσα σε κεχριμπάρι προ περίπου 100 εκατομμυρίων ετών, ανακάλυψαν οι επιστήμονες. Πρόκειται για το αρχαιότερο καβούρι που έχει βρεθεί, το οποίο ζούσε την εποχή των δεινοσαύρων σε μία δασώδη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας.
Συνήθως, μέσα σε κεχριμπάρι, που προέρχεται από το ρετσίνι των δέντρων, οι παλαιοντολόγοι βρίσκουν εγκλωβισμένα μικρά ζώα, κυρίως έντομα. Αλλά αυτήν τη φορά βρήκαν ένα καβούρι.
Οι ερευνητές από ΗΠΑ, Κίνα, Καναδά και άλλες χώρες, με επικεφαλής τον Javier Luque του Τμήματος Οργανισμικής και Εξελικτικής Βιολογίας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ των ΗΠΑ, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science Advances», χαρακτήρισαν αξιοσημείωτο ότι το καλοδιατηρημένο καβούρι μοιάζει πολύ με τα σημερινά.
«Πρόκειται για το πιο ολοκληρωμένο απολίθωμα καβουριού που έχει ανακαλυφθεί. Δεν του λείπει ούτε μία τρίχα. Παρ’ όλο που είναι τόσο μικρό, καταφέραμε να δούμε πάρα πολλές λεπτομέρειες”, ανέφερε ο Luque.
Η ανακάλυψη του νέου απολιθώματος ρίχνει νέο φως στην εξέλιξη των καβουριών και στην εξάπλωσή τους στη Γη. Τα πρώτα απολιθώματα θαλάσσιων καβουριών χρονολογούνται πριν από τουλάχιστον 200 εκατομμύρια χρόνια. Τα προηγούμενα λιγοστά και κακοδιατηρημένα μη θαλασσινά απολιθώματα είχαν οδηγήσει τους επιστήμονες στην εκτίμηση ότι τα πρώτα μη θαλασσινά καβούρια βγήκαν στην ξηρά πριν 50 έως 75 εκατομμύρια χρόνια.
Όμως, η νέα ανακάλυψη μεταθέτει αυτήν την εξέλιξη πολύ πιο πίσω στο παρελθόν, πριν τουλάχιστον 100 εκατομμύρια χρόνια. Εκτιμάται ότι τουλάχιστον 12 φορές διαφορετικά είδη καβουριών εξελίχτηκαν ανεξάρτητα, ώστε να ζήσουν έξω από το έως τότε θαλασσινό περιβάλλον τους, κατακτώντας την ξηρά.
Σήμερα πια τα καβούρια υπάρχουν παντού, από τα βάθη των ωκεανών και τους κοραλλιογενείς υφάλους μέχρι τις παραλίες, τα ποτάμια, τα σπήλαια, ακόμη και τα δέντρα. Είναι ένα από τα λίγα είδη ζώων που έχουν καταφέρει να κατακτήσουν τη θάλασσα, τα γλυκά νερά και την ξηρά. Τα βράγχια τους εξελίχτηκαν ώστε να συμπεριλάβουν ιστούς όπως των πνευμόνων, κάτι που τους επέτρεψε να αναπνέουν τόσο μέσα όσο και έξω από το νερό.
Το νέο απολίθωμα, που ονομάστηκε «Cretapsara athanata» και σήμερα φιλοξενείται στο Μουσείο Κεχριμπαριού Longyin της κινεζικής Γιουνάν, είχε βρεθεί σε μία ζούγκλα στη βόρεια Μιανμάρ το 2015, αλλά μόνο πρόσφατα κατέστη δυνατό να μελετηθεί από τους επιστήμονες εξονυχιστικά. Μεταξύ άλλων, διαπιστώθηκε ότι είχε μόνο καλά ανεπτυγμένα βράγχια, συνεπώς ήταν μάλλον ένα καβούρι του γλυκού νερού, το οποίο όμως πιθανώς έκανε σύντομες εξορμήσεις στην ξηρά, όπου κάποια στιγμή παγιδεύτηκε στο κεχριμπάρι.
Όπως είπε ο Luque, «τα καβούρια υπάρχουν σε όλον τον κόσμο, είναι άκρως νόστιμα για όσους τα τρώνε, τα τιμούν σε παρελάσεις και γιορτές, έχουν ακόμη και τον δικό τους αστερισμό. Είναι γενικά γοητευτικά και μερικά έχουν άκρως περίεργη εμφάνιση. Η ποικιλομορφία τους έχει εξάψει τη φαντασία επιστημόνων και κοινού. Η ανακάλυψή μας είναι πράγματι μία μεγάλη στιγμή για τα καβούρια!».
Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση:
https://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.abj5689
* Επισυνάπτεται φωτογραφία από τους ερευνητές
ΑΠΕ-ΜΠΕ
