ΠΡΟΣ
Τα Κόμματα του Ελληνικού Κοινοβουλίου
Επιμέλεια : Ειρήνη Αιμονιώτη
Έχω την τιμή να σας γνωρίσω τα εξής:
- Μετά από αγώνες 20 χρόνων περίπου, στους οποίους είχα την τιμή να πρωταγωνιστήσω, και με το σύνθημα «η Φέτα είναι μία και ελληνική», επιτύχαμε, τελικά, να εκδοθεί απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, που καθορίζει, κατά τρόπο αδιαμφισβήτητο, ότι η ονομασία Φέτα αποτελεί Προστατευμένη Ονομασία Προέλευσης (Π.Ο.Π.) ενός παραδοσιακού ελληνικού τυριού, που παρασκευάζεται σε οριοθετημένη περιοχή της χώρας μας, με συγκεκριμένη τεχνολογία, φυσικοχημικές ιδιότητες και πρωτότυπα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά. Απέκτησε, έτσι, η Φέτα μας, «και με τη βούλα του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων», προδιαγραφές – ταυτότητα – που χαρακτηρίζουν ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟΝ ΑΥΤΗΝ. Στην ουσία, εξασφαλίσαμε το μονοπώλειο της ονομασίας Φέτα σε όλες τις χώρες της Ε.Ε., μιας αγοράς 500 εκατομμυρίων καταναλωτών, περίπου, ενώ το τυρί μας μπορεί πλέον να διακινείται σε τρίτες χώρες, όπου δεν ισχύει το Ευρωπαϊκό Δίκαιο, με την ταυτότητά του και σε συνθήκες ΥΓΙΟΥΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ να αξιολογείται από τους καταναλωτές.
- Είναι προφανές ότι με την απόφαση αυτή εξασφαλίσαμε το μέγιστον αυτών που θα μπορούσαμε να επιδιώξουμε ως χώρα και κατά συνέπεια η συμμετοχή μας σε συζητήσεις για τη Φέτα με τρίτες χώρες θα δικαιολογούνταν ΜΟΝΟ ΑΝ ΑΠΕΒΛΕΠΑΝ ΣΤΗΝ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΣΕ ΑΥΤΕΣ ΑΥΤΩΝ ΠΟΥ ΕΙΧΑΜΕ ΗΔΗ ΕΠΙΤΥΧΕΙ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ Ε.Ε.
- Και ενώ όλα «κυλούσαν» κανονικά επί μια επταετία περίπου, μετά την απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, και όλοι θεωρούσαμε ότι οι περιπέτειες του πιο εμβληματικού εμπορικού μας προϊόντος, της Φέτας μας, είχαν τελειώσει οριστικά και αμετάκλητα, προέκυψαν «ως κεραυνός εν αιθροία» οι συμφωνίες της Ε.Ε. με τη Νότια Αφρική και τον Καναδά.
- Αναμφισβήτητα, οι συμφωνίες αυτές περιλαμβάνουν και διατάξεις θετικές για τις οικονομίες των κρατών μελών της Ε.Ε., μεταξύ των οποίων και η χώρα μας. Όμως το ζητούμενο στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι μόνον αν αυτές είναι επωφελείς για ορισμένες χώρες ή περιοχές ή παραγωγικούς κλάδους της Ε.Ε, που ήδη ευημερούν, αλλά οι συνέπειές τους για ήδη υποβαθμισμένες περιοχές της, όπως είναι οι ορεινές και ημιορεινές περιοχές της χώρας μας, στις οποίες κατά κύριο λόγο παρασκευάζεται η Φέτα.
- Υπήρξα εξ αρχής αντίθετος στις συμφωνίες αυτές, εστιάζοντας την κριτική μου στον απαράδεκτο, επιζήμιο και υποτιμητικό τρόπο μεταχείρισης που επιφυλάσσουν τόσο στο εθνικό μας προϊόν όσο και στη χώρα μας. Την άποψη αυτή, τεκμηριωμένη, τη δημοσιοποίησα και παράλληλα την υπέβαλα στους αρμοδίους, μετά το 2013, Υπουργούς με την ελπίδα ότι κάποιος θα αναλάμβανε την ευθύνη να παρέμβει για να διορθώσει τα απαράδεκτα που προωθούνται με αυτές για τη Φέτα μας, ΟΠΩΣ ΕΠΡΑΞΑΝ ΜΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΑΛΛΩΝ ΧΩΡΩΝ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΟΥΣ. Δυστυχώς αυτό δεν έγινε ποτέ και φθάσαμε σήμερα στο σημείο το αρχικό κείμενο των συμφωνιών χωρίς καμμία βελτίωση, σε ό,τι αφορά τη Φέτα, να προωθείται για ψήφιση στα Κοινοβούλια των χωρών μελών της Ε.Ε. Το πιο προκλητικό όμως και υποτιμητικό για τη νοημοσύνη μας και τη χώρα μας είναι οι αμφίβολου αξίας δηλώσεις της Επιτροπής ότι, ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ, θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε στο ΜΕΛΛΟΝ να αρθούν οι αδικίες που γίνονται σήμερα με αυτές στη Φέτα μας. «Να σε κάψω Γιάννη, να σ’ αλείψω μέλι», κατά τη λαϊκή ρήση. Και το εύλογο ερώτημα μετά ταύτα είναι γιατί δεν μπορεί να γίνει αυτό ΠΡΙΝ από την κύρωση των συμφωνιών και μπορεί να γίνει ΜΕΤΑ, όταν θα έχει παγιωθεί μια αρνητική για τη χώρα μας κατάσταση. Υπάρχει Έλληνας που μπορεί να δεχθεί τις προτάσεις αυτές;
- Ακόμη και σήμερα πλανάται, σε μερικούς, το ερώτημα κατά πόσο οι δύο συμφωνίες είναι ή όχι εθνικά επιζήμιες. Είναι προφανές ότι ΕΑΝ ΘΕΛΕΙ κανείς να απαντήσει στο παραπάνω ερώτημα δεν χρειάζονται ανώτερα μαθηματικά. Αρκεί «να κάμει ταμείο», κατά τη λαϊκή έκφραση. Τι είχαμε πριν από αυτές τις συμφωνίες, τι παίρνουμε και τι παραχωρούμε σε τρίτους με αυτές και η απάντηση προκύπτει αυτόματα. Τα υπόλοιπα είναι εκ του πονηρού.
α) Στο ερώτημα τι είχαμε εξασφαλίσει για τη Φέτα μας πριν από τις συμφωνίες, η απάντηση δόθηκε ήδη. Πολύ συνοπτικά, εντός της Ε.Ε, το μονοπώλειο της προστασίας της ονομασίας της και εκτός αυτής τη δυνατότητα να κυκλοφορεί το προϊόν μας με προδιαγραφές που φέρουν τη σφραγίδα του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και σε συνθήκες ΥΓΙΟΥΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ να αξιολογείται από τους καταναλωτές. Αυτό εξάλλου αποτελεί την ελάχιστη αποδεκτή προστασία από την Ε.Ε. για τα εξαγόμενα προϊόντα της σε τρίτες χώρες με τις οποίες συνάπτει συμφωνίες, κάτι που σε καμμία περίπτωση δεν εξασφαλίζεται στην προκειμένη περίπτωση.
β) Τι παραχωρούμε με τις συμφωνίες;
Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν κάποιες επιμέρους διαφορές μεταξύ των συμφωνιών και οι δύο, σε γενικές γραμμές, προβλέπουν ότι «οι υφιστάμενοι στις χώρες αυτές παραγωγοί και έμποροι λευκών τυριών άλμης που τα διαθέτουν στην αγορά με την ονομασία Φέτα μπορούν να συνεχίσουν να τα πωλούν, εις το διηνεκές, με την ονομασία αυτή, ενώ οι εισερχόμενοι μελλοντικά στην παραγωγή και εμπορία των τυριών αυτών υποχρεούνται να τα διαθέτουν με τις ονομασίες Feta – style, Feta – type, ή South African Feta στην περίπτωση της Νότιας Αφρικής ή Feta made in Canada στην περίπτωση του Καναδά». Κατά συνέπεια, με την κύρωση των συμφωνιών αυτών από το Ελληνικό Κοινοβούλιο, εκχωρείται και με τη δική μας σύμφωνη γνώμη – ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΜΑΣ – το πιο ισχυρό trade name της χώρας μας στη Νότια Αφρική και στον Καναδά, και το πιο σημαντικό, αναγνωρίζουμε ως χώρα ότι υπάρχουν και άλλες Φέτες, εκτός της Ελληνικής, γεγονός που παραπέμπει σε κοινή ονομασία και δημιουργεί νομολογία ώστε και άλλες χώρες, ακόμη και της Ε.Ε., να επιδιώξουν ανάλογη μεταχείριση και στην ουσία να ακυρώσουν την απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Και αυτά όταν με τις συμφωνίες αυτές παρέχεται πλήρης προστασία σε όλα (Νότια Αφρική) ή σχεδόν όλα (Καναδά) τα τυριά ΠΟΠ της Ε.Ε με εξαίρεση τη Φέτα, στην οποία όχι μόνον δεν παρέχεται ουσιαστικά καμμία προστασία, αλλά αντίθετα μεθοδικά υποσκάπτεται το Ευρωπαϊκό της κεκτημένο και η καλή της φήμη.
Κατόπιν αυτών δημιουργείται εύλογα το ερώτημα, με ποια κριτήρια η Φέτα μας, το τυρί με την πιο μακρόχρονη ιστορία στον κόσμο, που αναμφίβολα δημιουργήθηκε και εξελίχθηκε στη σημερινή του μορφή από τους Έλληνες – πνευματικά δικαιώματα-, που αποτελεί μέρος της πολιτιστικής τους κληρονομιάς, που έχει καταχωρηθεί στο μητρώο των προϊόντων Π.Ο.Π. της Ε.Ε., που αποφάσισε το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, οριστικά και αμετάκλητα, ότι είναι ελληνικό Π.Ο.Π., εξαιρέθηκε της πλήρους προστασίας σε αυτές τις δύο συμφωνίες; «Αιδώς Αργείοι».
γ) Τι παίρνουμε με τις συμφωνίες;
Χωρίς υπερβολή τίποτε το σημαντικό. Υπάρχουν και στις δύο συμφωνίες κάποιες πρόνοιες που κατά τη γνώμη μου αποβλέπουν περισσότερο στην παραπληροφόρηση και τον αποπροσανατολισμό των κτηνοτρόφων και των τυροκόμων μας παρά να τους επιλύσουν προβλήματα. Είναι αξιοπερίεργο που παρουσιάζονται ως μέτρα για την προστασία της φέτας, ενώ στην πραγματικότητα είναι αυτονόητα πράγματα που αφορούν συνήθως όλα τα τυριά και περιλαμβάνονται ήδη στη νομοθεσία της Ε.Ε. και των εξελιγμένων γαλακτοκομικά χωρών.
Είναι άραγε τόσο δυσνόητα τα παραπάνω που μερικοί αδυνατούν να τα κατανοήσουν; Εάν αυτά δεν αποτελούν παραχώρηση, και μάλιστα άνευ ανταλλάγματος, κεκτημένων δικαιωμάτων των κτηνοτρόφων και των τυροκόμων της χώρας μας σε τρίτους, τότε τι είναι;
- Αναμφίβολα η φέτα έχει δεσμό αιώνων με τη χώρα μας, συνδέεται άρρηκτα με τα ήθη, τα έθιμα, τις παραδόσεις και την ιστορία μας και αποτελεί μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Κατά κανόνα, τα αγαθά αυτά είναι ανεκτίμητα. Δεν πωλούνται, δεν διαιρούνται, δεν ανταλλάσσονται, δεν δανείζονται, απλά κληρονομούνται. Και εξ όσων γνωρίζω δεν έχουμε καμμία συγγενική σχέση με τους λαούς της Νότιας Αφρικής και του Καναδά για να είναι συγκληρονόμοι μας στην ονομασία της φέτας.
- Εκ των πραγμάτων προκύπτει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με ή χωρίς πρόθεση, επέδειξε υπερβάλλοντα ζήλο για τη διαμόρφωση και προώθηση των συμφωνιών της Ε.Ε. με τη Νότια Αφρική και τον Καναδά, σε ό,τι αφορά τη Φέτα, και μάλιστα ερήμην των κτηνοτρόφων και των τυροκόμων μας, τα συμφέροντα των οποίων είχε υποχρέωση να προστατεύσει και να προωθήσει.
- Με τις συμφωνίες αυτές αποκτούν το δικαίωμα οι σημερινοί τυροκόμοι της Νότιας Αφρικής και του Καναδά να ονομάζουν Φέτα και με σφραγίδα της Ε.Ε., τα τυριά άλμης που παράγουν, ενώ το στερούνται οι κάτοικοι των νησιών μας. Είναι αυτό δίκαιο;
Μετά ταύτα προκύπτει το ερώτημα τί πρέπει ή τι μπορεί να γίνει τώρα;
Το πρόβλημα αναμφίβολα δημιουργήθηκε με ευθύνη των πολιτικών και αυτοί οφείλουν ΑΜΕΣΑ να το επιλύσουν. Η σκέψη που προωθείται τελευταία, από ορισμένους κύκλους, ότι το «ζήτημα της προστασίας της φέτας αποτελεί εξαιρετικά κρίσιμο εθνικό ζήτημα και ότι η Βουλή των Ελλήνων πρέπει να υποστηρίξει τη διεπαγγελματική ένωση να διαπραγματευθεί με την αρμόδια Επιτροπή Γεωγραφικών Ενδείξεων και Π.Ο.Π. προϊόντων της ΕΕ για την πλήρη προστασία της Φέτας, δεν είναι ρεαλιστική. Αναθέτουμε σε μια Διεπαγγελματική Οργάνωση, που ουσιαστικά δεν έχει συσταθεί ακόμη, και δεν έχει καμμία ευθύνη για τις εκκρεμότητες που υπάρχουν, να επιλύσει ένα εθνικό πρόβλημα στο ΜΕΛΛΟΝ και όχι στο Ελληνικό Κοινοβούλιο που έχει ΣΗΜΕΡΑ την αρμοδιότητα, την ευθύνη και τη δυνατότητα να το πράξει; Στέλνουμε συνειδητά τη μπάλα στην εξέδρα, κατά τη ποδοσφαιρική ορολογία, για να μην αντιμετωπίσουμε σήμερα το πρόβλημα και μετά «γαία πυρί μιχθήτω»; Αυτό δεν τιμά κανένα. Πολύ περισσότερο γιατί είναι βέβαιο, από σχετική εμπειρία μου, ότι με τη διαδικασία που προτείνεται, θα αρχίσουν ατέρμονες άκαρπες για τους έλληνες κτηνοτρόφους και τυροκόμους συζητήσεις. Η μόνη εθνική λύση είναι οι συμφωνίες να έλθουν το συντομότερο στη Βουλή και να ληφθούν αποφάσεις για να μην παγιώνονται καταστάσεις επιζήμιες για τη χώρα μας, οι οποίες με το πέρασμα του χρόνου θα είναι δύσκολο να ανατραπούν.
Η Φέτα μας δεν περιλαμβάνεται σε κανένα μνημόνιο και κατά συνέπεια δεν μπορούν να εφαρμοστούν γι αυτήν οι εξαναγκαστικές πρακτικές των μνημονίων. Τα κόμματα του Ελληνικού Κοινοβουλίου πρέπει να προβληματιστούν και σε συνεργασία να αναζητήσουν λύση στο εθνικό θέμα που έχει προκύψει. Ο αγώνας πρέπει να είναι κοινός και αχρωμάτιστος. Δεν υπάρχει περιθώριο σήμερα για κομματικά παιχνίδια. Οι βουλευτές μας, που πλέον είναι οι μόνοι που μπορούν να μην κυρώσουν τις συμφωνίες, πρέπει να αφεθούν ελεύθεροι, χωρίς κομματικές πειθαρχίες, να ψηφίσουν κατά συνείδηση. Απαράδεκτες και παράνομες δεσμεύσεις της χώρας μας που δεν έχουν οριστικοποιηθεί θα πρέπει να αγνοηθούν από όλους και να πρυτανεύσει το εθνικό συμφέρον.
Όπως έχουν σήμερα τα πράγματα υπάρχουν δύο επιλογές. Η μια είναι αυτή που επί 20 χρόνια, περίπου, επιδιώκαμε, ότι δηλαδή «η Φέτα είναι μια και ελληνική» και δικαιωθήκαμε με αμετάκλητη απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων – δηλαδή η μη κύρωση των συμφωνιών – και η άλλη ότι «Φέτες είναι πολλές και πολυεθνικές», που προωθούν οι αποφάσεις αυτές και ουσιαστικά αποτελούν το διακαή πόθο των χωρών με μεγάλη παραγωγή αγελαδινού γάλακτος και των πολυεθνικών τους – κύρωση των συμφωνιών- . Μένει στους έλληνες βουλευτές να εκτιμήσουν ποια από τις δύο θέσεις υπηρετεί το εθνικό συμφέρον και το συμφέρον αυτών που εκπροσωπούν και ελεύθεροι να ψηφίσουν κατά συνείδηση.
Είμαι στη διάθεσή σας.
Με τιμή,
Εμμανουήλ Μιχ. Ανυφαντάκης
- Ομότιμος Καθηγητής Γαλακτοκομίας
Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών
- τ. Πρόεδρος Εθνικής Επιτροπής Γάλακτος Ελλάδος
Υ.Γ. Για πληρέστερη ενημέρωσή σας υποβάλλω σύντομο βιογραφικό μου και την εργασία μου «Το τελευταίο S.O.S. από τη φέτα μας». Θα χαρώ ιδιαίτερα να με τιμήσετε με τις απόψεις σας επί του θέματος.
