Δεν γνωρίζω αν ακούσατε το θέμα της έκθεσης που μπήκε χθες στις πανελλαδικές εξετάσεις.
Μέσω ενός άρθρου του Δ. Ν. Μαρωνίτη από το «Βήμα της Κυριακής», οι υποψήφιοι κλήθηκαν να γράψουν ένα δικό τους άρθρο για τον παιδευτικό, διαπαιδαγωγικό ρόλο της εκπαίδευσης, αλλά και για τους τρόπους με τους οποίους η σχολική κοινότητα – εκπαιδευτικοί και μαθητές – μπορούν να συμβάλλουν στην ενίσχυση αυτού του ρόλου.
Στην προκειμένη περίπτωση, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην αποκωδικοποίηση του πρώτου ζητουμένου, καθώς το ρήμα «οφείλει» που υπάρχει, μας υποδηλώνει ότι ο παιδευτικός ρόλος του σχολείου δεν υφίσταται ή δεν υφίσταται στο βαθμό που θα επιθυμούσαμε ως κοινωνία και, ως εκ τούτου, η ανάλυση του πρώτου ζητουμένου προϋποθέτει την αιτιολόγηση της ύπαρξης αυτού του ρόλου. Κατά τ’ άλλα, τα θέματα του κριτηρίου αξιολόγησης κινήθηκαν στο ίδιο εξεταστικό «μοτίβο» των τελευταίων ετών, με την άσκηση των συνωνύμων να απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από την πλευρά των μαθητών.
Το θέμα, αυτό καθεαυτό εμπεριέχει βαθιά ειρωνεία.
Τα παιδιά εκλήθησαν ν’ αναπτύξουν τις σχέσεις τους για την Παιδεία και την εκπαίδευση, διαγωνιζόμενα σ’ ένα σύστημα και μια διαδικασία που στηρίζεται πιο πολύ στην αποστήθιση και την άκριτη αναπαραγωγή γνώσης.
Βεβαίως, αυτό το γεγονός μπορεί να τα έχει καταστήσει ικανά ν’ αντιληφθούν τις διαφορές ανάμεσα στην Παιδεία και στην εκπαίδευση. Αφού, για την κατάκτηση της Παιδείας απαιτείται προσήλωση στη γνώση και στην αριστεία. Απαιτούνται κι ανοιχτόμυαλοι άνθρωποι.
Αντιθέτως στην εκπαίδευση τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά αφού αφορά ακόμη και παπαγάλους ή σκύλους!
Από τους μαθητές ζητήθηκε να γράψουν ένα υποθετικό άρθρο στην μαθητική εφημερίδα με θέμα την εκπαιδευτική και μαθητική λειτουργία του σχολείου.
Ακόμη κι αν δεχθούμε ότι υπάρχουν μαθητικές εφημερίδες που εκδίδονται στα Γυμνάσια και Λύκεια της χώρας, τι πρέπει να περιέχει αυτό το άρθρο για να λάβει υψηλό βαθμό;
Θα πάρουν καλό βαθμό όσοι αναφέρουν τα γνωστά κλισέ (για το σχολείο που παράγει υπεύθυνους πολίτες, νομοταγείς, καλούς χριστιανούς κλπ);
Προφανώς ναι.
Τι θα συμβεί όμως αν ένας μαθητής έχει γράψει αυτά που απαιτούνται και με το στυλό του έχει θίξει τα κακώς κείμενα και τις τεράστιες διαφορές Παιδείας κι εκπαίδευσης;
Τι θα συμβεί αν ένας μαθητής έχει γράψει ότι για να πάει μπροστά η Παιδεία μας οφείλουμε να της δώσουμε εφόδια, ούτως ώστε ο άνθρωπος να μπορεί ν’ ανταγωνιστεί τα μηχανήματα και την τεχνολογία;
Τι θα συμβεί αν ένας μαθητής έχει γράψει ότι τα παιδιά πρέπει να διδάσκονται ουσία κι όχι να παπαγαλίζουν πολλά ανούσια πράγματα;
Θα πάρει τη βάση;