«Σίγουρα τα θερμοκήπια αποτελούν μία από τις πιο σημαντικές εντατικές καλλιέργειες στη χώρα μας και οι επιχειρήσεις οι οποίες έχουν επενδύσει στον τομέα των θερμοκηπίων θεωρώ πως έχουν σημαντική ανάπτυξη. Δεν είναι τυχαίο βέβαια και το γεγονός ότι μεγάλες εταιρείες της χώρας μας επενδύουν στον τομέα αυτό. Έτσι, πιστεύω πως θα θερμοκήπια αποτελούν μία διέξοδο από την κρίση καθώς, πέρα από το γεγονός ότι οι θερμοκηπιακές επιχειρήσεις προσφέρουν νέες θέσεις εργασίας, συμβάλουν στην μείωση των εισαγωγών και φυσικά στην αύξηση των εξαγωγών της χώρας μας».
Αυτά μεταξύ άλλων τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Δρ Νικόλαος Κατσούλας* Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Διευθυντής του Εργαστηρίου Γεωργικών Κατασκευών και Ελέγχου Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, αναφερόμενος στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες.
Ακολουθεί το κείμενο της συνέντευξης που παραχώρησε στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και τον δημοσιογράφο Αποστόλη Ζώη ο κ. Κατσούλας.
Ερ: Πολύς λόγος γίνεται τώρα τελευταία για τα υλικά κάλυψης των θερμοκηπίων στη χώρα μας. Κάθε περιοχή θα πρέπει κ. Κατσούλα να επιλέγει και συγκεκριμένα υλικά;
Απ: Το υλικό κάλυψης του θερμοκηπίου παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του περιβάλλοντος του θερμοκηπίου καθώς επηρεάζει τις συνθήκες που διαμορφώνονται στο εσωτερικό του, την θερμοκρασία και την σχετική υγρασία του αέρα αλλά κυρίως την εισερχόμενη ηλιακή ακτινοβολία.
Παράλληλα, το υλικό κάλυψης επηρεάζει τις απώλειες ενέργειας από το θερμοκήπιο. Έτσι κάθε θερμοκήπιο, ανάλογα με την περιοχή στην οποία θα εγκατασταθεί αλλά κυρίως ανάλογα με την καλλιέργεια για την οποία σχεδιάζεται, θα πρέπει να έχει και το κατάλληλο υλικό κάλυψης.
Ερ: Μπορείτε να αναφερθείτε σε συγκεκριμένα παραδείγματα;
Απ: Το υλικό κάλυψης για παράδειγμα, μπορεί να προκαλεί μείωση της υγρασίας του αέρα στο εσωτερικό του θερμοκηπίου, αν έχει αντισταγονικές ιδιότητες και έτσι να οδηγεί σε αποφυγή των συνθηκών που οδηγούν σε ανάπτυξη ασθενειών. Σε κάποιες περιπτώσεις βέβαια η καλλιέργεια που εγκαθίσταται στο θερμοκήπιο, όπως το αγγουράκι, χρειάζεται υψηλά επίπεδα σχετικής υγρασίας αέρα.
Σε αυτή την περίπτωση ένα θερμοκήπιο καλυμμένο με φύλλα πολυαιθυλενίου είναι καλύτερο σε σχέση με ένα θερμοκήπιο καλυμμένο με γυαλί. Όσον αφορά την επίδραση των υλικών στην ακτινοβολία στο εσωτερικό του θερμοκηπίου, τα υλικά κάλυψης μπορεί να προκαλέσουν μεγαλύτερη ή μικρότερη διάχυση της ακτινοβολίας, να έχουν ιδιότητες που βοηθούν στην μείωση των εντόμων και των ασθενειών (υλικά απορροφητικά της υπεριώδους ακτινοβολίας), να μειώνουν τις απώλειες ενέργειας από το θερμοκήπιο (υλικά με μειωμένη διαπερατότητα στη θερμική ακτινοβολία) κα.
Ερ: Στο πλαίσιο συνεργασίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με το Hochschule Geisenheim University της Γερμανίας υλοποιήθηκε το 2018 θερινό σχολείο με αντικείμενο εκπαίδευσης τα «Υλικά κάλυψης θερμοκηπίων». Ποια συμπεράσματα προέκυψαν;
Απ: Σίγουρα δεν είναι απλή υπόθεση η επιλογή του κατάλληλου υλικού κάλυψης ενός νέου θερμοκηπίου και για την επιλογή του ο παραγωγός θα πρέπει να συμβουλεύεται εξειδικευμένους γεωπόνους ειδικούς στο θέμα αυτό.
Ένα κατάλληλο υλικό κάλυψης μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της παραγωγής και μείωση των εισροών σε ενέργεια και χημικά στο θερμοκήπιο. Καθώς το θερινό σχολείο ήταν επιτυχημένο και υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον, αποφασίστηκε να διενεργηθεί ένα ακόμη θερινό σχολείο στο πλαίσιο της συνεργασίας αυτής, στη Γερμανία αυτή τη φορά, με αντικείμενο τους αυτοματισμούς και τις τεχνολογίες στις υδροπονικές καλλιέργειες στο θερμοκήπιο.
Το θερινό σχολείο θα γίνει από 23 έως 29 Σεπτεμβρίου του 2019 και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έχει εξασφαλίσει μέσω της συνεργασίας αυτής την χρηματοδότηση για την κάλυψη των εξόδων της μετακίνησης και διαμονής 15 ατόμων στη Γερμανία για την συμμετοχή στο θερινό σχολείο.
Ερ: Εκτιμάτε πως σημαντικός παράγοντας εξόδου της χώρας από την κρίση είναι και οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες;
Απ: Σίγουρα τα θερμοκήπια αποτελούν μία από τις πιο σημαντικές εντατικές καλλιέργειες στη χώρα μας και οι επιχειρήσεις οι οποίες έχουν επενδύσει στον τομέα των θερμοκηπίων θεωρώ πως έχουν σημαντική ανάπτυξη. Δεν είναι τυχαίο βέβαια και το γεγονός ότι μεγάλες εταιρείες της χώρας μας επενδύουν στον τομέα αυτό. Έτσι, πιστεύω πως θα θερμοκήπια αποτελούν μία διέξοδο από την κρίση καθώς, πέρα από το γεγονός ότι οι θερμοκηπιακές επιχειρήσεις προσφέρουν νέες θέσεις εργασίας, συμβάλουν στην μείωση των εισαγωγών και φυσικά στην αύξηση των εξαγωγών της χώρας μας.
Δεν δικαιολογείται η χώρα μας να εισάγει τομάτες το καλοκαίρι από τους βόρειους γείτονές μας, από την Γερμανία και το Βέλγιο, θα πρέπει να δοθούν περισσότερα κίνητρα για την ανάπτυξη του τομέα των θερμοκηπίων και να εξασφαλιστεί η αυτάρκειά μας σε λαχανοκομικά προϊόντα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Το Εργαστήριο Γεωργικών Κατασκευών και Ελέγχου Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας εργάζεται συστηματικά στο τομέα αυτό της ανάπτυξης των θερμοκηπίων στην Ελλάδα, τόσο μέσω της εκπαίδευσης των φοιτητών και της ανάπτυξης δεξιοτήτων σε αποφοίτους όσο και μέσω της έρευνας σε θέματα που αφορούν τον τομέα των θερμοκηπίων.
*Ο Δρ Νικόλαος Κατσούλας είναι, Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Διευθυντής του Εργαστηρίου Γεωργικών Κατασκευών και Ελέγχου Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Εξειδικεύεται στον έλεγχο του μικροκλίματος των θερμοκηπίων και γενικότερα των γεωργικών κτιρίων.
Ασχολείται ερευνητικά με θέματα σχετικά με το σχεδιασμό των θερμοκηπίων και των υδροπονικών συστημάτων, με την μέτρηση και προσομοίωση της διαπνοής των φυτών και τη διαχείριση της άρδευσης, της λίπανσης και του κλίματος σε θερμοκήπια. Έχει συμμετάσχει σε περισσότερα από 40 ερευνητικά προγράμματα και έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 200 εργασίες σε διεθνή περιοδικά και συνέδρια.
**Επισυνάπτονται φωτογραφίες που παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Κατσούλας
ΑΠΕ-ΜΠΕ
