Συμβολική και ουσιαστική η επιλογή της Αιδηψού και της Βόρειας Εύβοιας για την πραγματοποίηση του διήμερου τακτικού συνεδρίου της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας
Α. Τζιτζικώστας: Οι Περιφέρειες στην πρώτη γραμμή – Πιο επίκαιρο από ποτέ το αίτημα για μετάβαση από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση
Με κεντρικό θέμα «Περιφερειακή Διακυβέρνηση: Οι Περιφέρειες στην Πρώτη Γραμμή» και δυο κύριες θεματικές για την «Κλιματική Αλλαγή και Φυσικές Καταστροφές» και το «Ταμείο Ανάκαμψης και ΕΣΠΑ», ολοκληρώθηκε το τακτικό συνέδριο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας, που πραγματοποιήθηκε υβριδικά (με τηλεδιάσκεψη και με φυσική παρουσία), στην Αιδηψό της Βόρειας Εύβοιας και διήρκεσε δύο μέρες.
Από το βήμα του συνεδρίου, ο Πρόεδρος της ΕΝΠΕ, Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας, αναφέρθηκε στη συμβολική και ουσιαστική επιλογή της Αιδηψού και της Βόρειας Εύβοιας για την πραγματοποίηση του συνεδρίου, τονίζοντας ότι πρόκειται για «έναν τόπο που πρόσφατα βίωσε μία τεράστια καταστροφή. Μία τραγωδία, που άφησε πίσω της, σπίτια, περιουσίες και χιλιάδες στρέμματα δάσους καμένα και ταυτόχρονα επηρέασε ολόκληρο το παραγωγικό μοντέλο της περιοχής. Το μήνυμα όμως, που όλες μαζί οι 13 Περιφέρειες της χώρας στείλαμε από την πρώτη στιγμή, το μήνυμα, που στέλνουμε κι από εδώ, από την Αιδηψό και τη Βόρεια Εύβοια, είναι ότι αυτός εδώ ο τόπος δεν είναι και δεν θα μείνει ποτέ μόνος του. Είμαστε εδώ, στην πρώτη γραμμή, δίπλα στους συμπολίτες μας, για να ξαναχτίσουμε το μέλλον μαζί, για να φτιάξουμε κάτι καλύτερο από αυτό που χάθηκε. Τίποτα δεν μπορεί να γίνει χωρίς την τοπική κοινωνία, χωρίς τους ανθρώπους αυτού του τόπου. Γι’ αυτούς είμαστε σήμερα εδώ και θα είμαστε και στο μέλλον, για να μιλήσουμε μαζί τους και να τους πούμε ότι δεν είναι μόνοι τους. ‘Όπου η ενότητα, εκεί και η νίκη’ λέει το γνωστό ρητό. Και αυτό κάνουμε πράξη, από την πρώτη στιγμή, στηρίζοντας τις τεράστιες προσπάθειες της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και του Περιφερειάρχη Φάνη Σπανού, το ίδιο κάνουμε και τώρα, με το τακτικό συνέδριο μας. Αυτό θεωρώ πως είναι το χρέος μας ως Περιφέρειες, ως ο θεσμός της χώρας που είναι πιο κοντά στους πολίτες, που έχει την πιο άμεση και αδιαμεσολάβητη σχέση με την κοινωνία. Είμαστε εδώ για να σχεδιάσουμε μαζί την επόμενη μέρα της Βόρειας Ευβοίας. Είμαστε εδώ για να κάνουμε τη Βόρεια Εύβοια ένα πρότυπο επανεκκίνησης για όλη την χώρα, έχοντας στο επίκεντρο, το ξαναλέω, τους ανθρώπους της γιατί αυτοί πρέπει να έχουν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο».
Αναφερόμενος στο μείζον ζήτημα της κλιματικής αλλαγής και τις συνέπειές της στις σύγχρονες κοινωνίες, ο κ. Τζιτζικώστας, υπογράμμισε ότι «η κλιματική αλλαγή είναι μία πραγματικότητα, στην οποία δεν μπορούμε άλλο να κλείνουμε τα μάτια. Αν την αγνοήσουμε θα μας εκδικηθεί ξανά και ακόμα πιο σκληρά. Δυστυχώς, αυτή την πραγματικότητα δεν δείχνουν να την αντιλαμβάνονται οι περισσότερες εθνικές κυβερνήσεις. Αυτό μας δείχνει η απόλυτη αποτυχία της Γλασκόβης και του COP26, όπου οι ηγέτες των μεγάλων οικονομιών του κόσμου αποδείχθηκαν κατώτεροι των περιστάσεων, διστάζοντας να αναλάβουν τις πραγματικές ευθύνες τους. Οι ειδικοί, τόσο στην πατρίδα μας, όσο και στο εξωτερικό, όπου είδαμε αντίστοιχες πυρκαγιές και πλημμύρες, λένε πως όσα ζήσαμε φέτος το καλοκαίρι, θα είναι πλέον όλο και συχνότερα. Δυστυχώς, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα ακραία φαινόμενα που προκαλούν μεγάλες φυσικές καταστροφές θα συνεχίσουν και τα επόμενα χρόνια να αποτελούν μέρος της ζωής μας. Το ζήτημα λοιπόν, είναι κατά πόσο εμείς θα είμαστε πλέον καλύτερα προετοιμασμένοι ώστε αυτές οι καταστροφές να είναι όσο το δυνατόν πιο ανώδυνες. Αυτό δεν είναι ούτε απλό, ούτε λύνεται από τη μία στιγμή στην άλλη. Θέλει σχέδιο, δουλειά, επιμονή. Θέλει, τις Περιφέρειες στην πρώτη γραμμή. Το 90% των δράσεων για την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής θα υλοποιηθεί από τις Περιφέρειες. Η Πολιτεία πρέπει να μας δώσει και το ρόλο και τους πόρους, γιατί γνωρίζουμε καλύτερα και τις ανάγκες και τις προτεραιότητες κάθε περιοχής».
Σχετικά με τα χρηματοδοτικά εργαλεία, δηλαδή το νέο ΕΣΠΑ, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και το Ταμείο Ανάκαμψης, ο Πρόεδρος της ΕΝΠΕ αναφέρθηκε στην υποστελέχωση και την υποχρηματοδότηση που βίωσαν και βιώνουν οι ελληνικές Περιφέρειες, γεγονός που έχει τελικά αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής των Ελλήνων πολιτών και στην παραγωγή ωφέλιμου έργου για τους πολίτες και ανάπτυξης για τον τόπο.
«Αλληλένδετος με την θωράκιση απέναντι στην κλιματική αλλαγή και τις φυσικές καταστροφές είναι ο άξονας των αξιοποιήσιμων πόρων από τη χώρα. Οι πόροι που θα έχει η χώρα μας στις διάθεσή της τα επόμενα χρόνια, είναι περισσότεροι από ποτέ. Το νέο ΕΣΠΑ 2021 – 2027, μαζί με το Ταμείο Ανάκαμψης και τους υπόλοιπους κρατικούς και τους ιδιωτικούς πόρους, μάς δίνουν την δυνατότητα να δημιουργήσουμε εδώ στη Βόρεια Εύβοια, αλλά και από άκρη σ’ άκρη στη χώρα, ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο με τις 13 Περιφέρειες, όχι μόνο ως ατμομηχανές της ανάπτυξης, αλλά και ως εγγυητές ότι η ανάπτυξη θα φτάσει σε κάθε τόπο, σε κάθε πολίτη», τόνισε ο κ. Τζιτζικώστας.
Αναφερόμενος στο ΕΣΠΑ, ο Πρόεδρος της ΕΝΠΕ εξήγησε ότι «με τη στενή συνεργασία της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας, των 13 Περιφερειών και της Κυβέρνησης, καταφέραμε τα Περιφερειακά Προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ να είναι τα μεγαλύτερα Περιφερειακά Προγράμματα που έχουν εγκριθεί ποτέ. Το ζητούμενο τώρα είναι να ξεπεράσουμε γρήγορα όλα τα εμπόδια, ώστε χωρίς καθυστερήσεις να μπορέσουμε να ξεκινήσουμε γρήγορα την υλοποίηση των δράσεων. Προϋπόθεση για αυτό είναι η επείγουσα προετοιμασία των διαδικασιών εφαρμογής των Προγραμμάτων. Και η προετοιμασία αυτή, στο βαθμό που επηρεάζει στην πλειοψηφία των θεμάτων, οριζόντια όλα τα Περιφερειακά Προγράμματα, δεν αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα των Περιφερειών, αλλά απαιτεί κυρίως τη συμβολή του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων».
Τα επτά κύρια ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα είναι:
1.Η εκπλήρωση των αναγκαίων όρων.
2.Το Σχέδιο Νόμου και το Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου.
3.Η ολοκλήρωση της Εθνικής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης.
4.Η εξειδίκευση των δράσεων του Κοινωνικού Ταμείου..
5.Το απλοποιημένο κόστος.
6.Η αποσαφήνιση των θεμάτων των κρατικών ενισχύσεων στις δημόσιες υποδομές.
7.Η γραφειοκρατία.
Για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ο κ. Τζιτζικώστας επισήμανε ότι οι Περιφέρειες ζητούν να επανέλθει η χρηματοδότησή τους από το Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων στα επίπεδα που ήταν προ των περικοπών, καθώς μέσα από το ΠΔΕ χρηματοδοτούν τις λειτουργικές παρεμβάσεις που τους έχουν μεταφερθεί από την κεντρική πολιτεία. «Ειδικά φέτος, που είναι η πιο δύσκολη χρονιά ως προς τη χρηματοδότηση, ζητάμε να εξαντληθεί κάθε προσπάθεια για να ικανοποιηθούν τα αιτήματα πληρωμών που εκκρεμούν, για το εθνικό και το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος ώστε να μπορέσουμε να συνεχίσουμε απρόσκοπτα την υλοποίηση όλων των έργων», δήλωσε ο Πρόεδρος της ΕΝΠΕ.
Όσον αφορά στο Ταμείο Ανάκαμψης, ο κ. Τζιτζικώστας υπογράμμισε ότι «οι 13 Περιφέρειες της χώρας, διεκδικούμε ενεργό ρόλο τόσο στο σχεδιασμό όσο και στην υλοποίηση των δράσεων. Πρέπει να γίνει κατανοητό από την Πολιτεία ότι είναι αναγκαίο οι παρεμβάσεις που θα γίνουν στο Ταμείο Ανάκαμψης, να λειτουργήσουν συνδυαστικά και συμπληρωματικά με το σχεδιασμό των παρεμβάσεων του νέου ΕΣΠΑ έτσι ώστε να μπορέσουμε να πετύχουμε την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση όλων των πόρων».
Αναφερόμενος στο ζήτημα της υποστελέχωσης ο κ. Τζίτζικώστας τόνισε: «Ένα ακόμα πολύ σημαντικό ζήτημα, είναι η τεράστια μείωση του αριθμού των εργαζομένων στις 13 Περιφέρειες. Για πρώτη φορά από τη δημιουργία του θεσμού των Αιρετών Περιφερειών, το πρόβλημα είναι μη αντιμετωπίσιμο. Δεν μπορούμε πλέον να λειτουργήσουμε. Δεν μπορούμε ούτε να ανταποκριθούμε στις βασικές αρμοδιότητες που έχουμε. Χωρίς επαρκές προσωπικό δεν θα μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε τα σημαντικά έργα, που έχει ανάγκη η χώρα και να αυξήσουμε τους ρυθμούς απορρόφησης των ευρωπαϊκών πόρων. Ζητάμε λύση στο πρόβλημα χθες, όχι αύριο».
Αναφερόμενος στο ζήτημα της πανδημίας του κορωνοϊού, η οποία επανακάμπτει σε όλο τον κόσμο και στην Ελλάδα, ο Πρόεδρος της ΕΝΠΕ, διαβεβαίωσε πως οι Περιφέρειες βρέθηκαν από την πρώτη στιγμή και θα συνεχίσουν να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της αντιμετώπισης της κρίσης και στην υγεία, και στην οικονομία, και στην κοινωνία, και στο περιβάλλον, και στον τουρισμό, και στην παιδεία, και στην επιχειρηματικότητα, και στην καινοτομία, και στην κοινωνική αλληλεγγύη, και στις υποδομές.
Ο κ. Τζιτζικώστας επανέλαβε ότι πλέον είναι η ώρα για το μεγάλο βήμα από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση, διότι όπως τόνισε: «Οι 13 Περιφέρειες της χώρας, μπροστά στις μεγάλες προκλήσεις, όχι μόνο μπορούν να τα καταφέρουν, αλλά μπορούν να παίξουν και πρωταγωνιστικό ρόλο. Είναι ο κατεξοχήν θεσμός, που μπορεί να αλλάξει μία τοπική κοινωνία από κάτω προς τα πάνω και με αυτό τον τρόπο να αλλάξει συνολικά τη χώρα. Για να γίνει όμως αυτό, οι Περιφέρειες χρειάζονται να έχουν τα χέρια λυμένα. Να έχουν δηλαδή από την κεντρική Πολιτεία, όχι μόνον τους απαραίτητους πόρους, αλλά και τα θεσμικά εργαλεία ώστε να μπορούν να παρεμβαίνουν άμεσα και αποφασιστικά εκεί που πρέπει την ώρα που πρέπει. Ερχόμαστε δηλαδή σε αυτό το μοντέλο που επανειλημμένως έχουμε θέσει ως Ένωση Περιφερειών Ελλάδας και το οποίο σας διαβεβαιώνω πως αποτελεί κεντρική συζήτηση σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς το έχω συζητήσει ως Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, σε όλες μου τις επισκέψεις σε περιφέρειες και πόλεις της Ευρώπης, αλλά και σε όλες μου τις επαφές με τους Ευρωπαίους Επιτρόπους και τους Προέδρους των άλλων τριών Ευρωπαϊκών Θεσμών, του Συμβουλίου, της Κομισιόν και του Ευρωκοινοβουλίου. Είναι η συζήτηση για την αλλαγή του μοντέλου διοίκησης: Είναι η ώρα να μεταβούμε από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση. Με ξεκάθαρες, κάθετες αρμοδιότητες. Γι’ αυτό και πρέπει άμεσα να προχωρήσει το νομοσχέδιο για την αυτοδιοίκηση, το οποίο έχει καθυστερήσει σημαντικά. Με το οποίο θα υπάρξει επιτέλους, πλήρες ξεκαθάρισμα αρμοδιοτήτων με μεταφορά αρμοδιοτήτων και προσωπικού από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις στις Περιφέρειες. Με οικονομική ανεξαρτησία και πλήρη θεσμική θωράκιση. Με ενίσχυση του πολιτικού ρόλου των Περιφερειών. Με έλεγχο από μία και μόνη αρχή για τη νομιμότητα και όχι τη σκοπιμότητα των δαπανών. Μία αρχή και συγκεκριμένα την Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ ως την ενιαία και αποκλειστικά αρμόδια Κρατική Ελεγκτική Υπηρεσία των ΟΤΑ, που έχουμε ζητήσει να συγκροτηθεί και να λειτουργήσει, όπως προβλέπεται στο νόμο».
Κλείνοντας την ομιλία του ο κ. Τζιτζικώστας υπογράμμισε: «Οι 13 Περιφέρειες είναι η πιο ισχυρή δύναμη για τη δημιουργία της Ελλάδας της επόμενη ημέρας. Γνωρίζουμε καλύτερα από όλους τις ανάγκες, αλλά και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε περιοχής» και ευχαρίστησε την ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών για την εποικοδομητική συνεργασία.
Στην πρώτη ημέρα του συνεδρίου της ΕΝΠΕ χαιρετισμούς απηύθυναν ο Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας και Πρόεδρος του συνεδρίου Φάνης Σπανός, ο Δήμαρχος Ιστιαίας – Αιδηψού Ιωάννης Κοντζιάς, ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών Στέλιος Πέτσας, ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ Δημήτρης Παπαστεργίου και η Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συλλόγων Υπαλλήλων Αιρετών Περιφερειών Ελλάδας Βέτα Πανουτσάκου.
Κεντρικοί ομιλητές της πρώτης ημέρας ήταν ο κ. Τζιτζικώστας και ο Υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης, ενώ χαιρετισμούς απηύθυναν επίσης εκπρόσωποι των κοινοβουλευτικών κομμάτων (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, ΚΙΝΑΛ, ΚΚΕ, ΜΕΡΑ 25 και Ελληνική Λύση).
Στη δεύτερη ημέρα του συνεδρίου εγκρίθηκε ο απολογισμός των ετών 2019 και 2020, έπειτα από εισήγηση του Προέδρου του Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΝΠΕ Νίκου Παπαγεωργίου και ακολούθησε χαιρετισμός του Διευθύνοντος Συμβούλου της ΕΕΤΑΑ ΑΕ Σπύρου Σπυρίδωνος.
Στην πρώτη θεματική ενότητα «Κλιματική Αλλαγή και Φυσικές Καταστροφές» Συντονιστής ήταν ο Α’ Αντιπρόεδρος της ΕΝΠΕ, Περιφερειάρχης Αττικής, Γιώργος Πατούλης και τοποθετήσεις πραγματοποίησαν οι: Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας Γιώργος Κασαπίδης, Υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Χρήστος Στυλιανίδης, Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Βασίλης Παπαγεωργίου, Καθηγητής Δυναμικής, Τεκτονικής και Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, Πρόεδρος του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, καθώς και Πρόεδρος του ΟΑΣΠ Ευθύμιος Λέκκας και Επικεφαλής της Επιτροπής Ανασυγκρότησης της Εύβοιας Σταύρος Μπένος.
Στη δεύτερη θεματική «Ταμείο Ανάκαμψης – ΕΣΠΑ» Συντονιστής ήταν ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός και τοποθετήσεις πραγματοποίησαν οι: Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας Νεκτάριος Φαρμάκης, Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων Εταιρικού Συμφώνου για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) Δημήτρης Σκάλκος και ο Διοικητής της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης Νίκος Μαντζούφας.
