Τα Βαλκάνια είναι μια όλως ιδιαίτερη περιοχή της Ευρώπης, που έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα οποία ουσιαστικά την διαχωρίζουν πολιτιστικά από τον κύριο ευρωπαϊκό κορμό.
Κατ΄αρχάς η ονομασία Βαλκάνια προέρχεται από την τουρκική λέξη «μπαλκάν» (balkan=όρος, ή υψηλή δασώδης οροσειρά), η ελληνική ονομασία είναι «Χερσόνησος του Αίμου». Η ονομασία αυτή, εκτός από γεωγραφικός όρος είναι και πολιτικός. Δυστυχώς έχει συνδεθεί με αρνητικούς συνειρμούς και αντιλήψεις, που παραπέμπουν στην τουρκοκρατία, στην ανατολή και γενικά στην πολιτιστική καθυστέρηση, με αποτέλεσμα μερικά κράτη της περιοχής να αρνούνται τη συγκεκριμένη ονομασία ή να μην την επιθυμούν, όπως η Σλοβενία, που θεωρεί ότι ανήκει στην Κεντρική Ευρώπη, η Κροατία πιστεύει ότι είναι ένα «καθαρό» ευρωπαϊκό κράτος και όχι βαλκανικό, η δε Ρουμανία έχει περισσότερο ανατολικό-ευρωπαϊκό και κέντρο-ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Τα προβλήματα αυτά λύθηκαν από την ΕΕ, η οποία τη δεκαετία του 1990 υιοθέτησε την ονομασία Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Ας εξετάσουμε όμως επιγραμματικά μερικά χαρακτηριστικά των Βαλκανίων που τα διαχωρίζουν από την υπόλοιπη Ευρώπη. Πρώτον τα σημερινά βαλκάνια είναι το αποτέλεσμα της βυζαντινής και οθωμανικής κληρονομιάς. Οι δύο αυτοκρατορίες επηρέασαν βαθύτατα 
την νοοτροπία και τις συμπεριφορές των λαών, τις κρατικές δομές και τις κοινωνικές αντιλήψεις. Αυτή η κληρονομιά ήταν και μια από τις κύριες αιτίες απομόνωσης των Βαλκανίων από την υπόλοιπη Ευρώπη.
Η περιοχή μας βέβαια, θα επηρεαστεί αργότερα από τις δυτικές ιδέες και αντιλήψεις. Ο διαφωτισμός, η Γαλλική Επανάσταση, οι φιλελεύθερες ιδέες και αργότερα η μπολσεβίκικη επανάσταση επέδρασαν σημαντικότατα τους βαλκανικούς λαούς. Οι ιδεολογίες που δημιουργήθηκαν στην Ευρώπη συνετέλεσαν στην δημιουργία επαναστατικών κινημάτων και στην επιθυμία των εθνών για αυτοδιάθεση και εθνική ανεξαρτησία.
Το κύριο, όμως χαρακτηριστικό των Βαλκανίων είναι η συγκέντρωση πολλών εθνοτήτων και θρησκειών σε ένα σχετικά περιορισμένο γεωγραφικό χώρο. Συνολικά διαβιούν 12 κράτη, εάν θεωρήσουμε ότι το Κόσσοβο είναι ξεχωριστή κρατική οντότητα, την οποία η χώρα 
μας ευτυχώς μέχρι στιγμής δεν έχει αναγνωρίσει παρά τις πιέσεις των ΗΠΑΣ και της ΕΕ, καθώς επίσης υπάρχουν 3 θρησκείες (Χριστιανοί Ορθόδοξοι, Καθολικοί και Μουσουλμάνοι). Αυτή η πολευεθνικότητα και πολυθρησκευτικότητα δημιουργεί μια επικίνδυνη και μερικές φορές εκρηκτική κατάσταση. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις 4 χερσονήσους, που υπάρχουν στη Μεσόγειο, στις δύο (Ιταλική και Μικράς Ασίας) υφίσταται μόνο ένα κράτος και στην άλλη μία (Ιβηρική) δύο (Ισπανία και Πορτογαλία).
Επίσης η περιοχή μας θεωρείται και είναι ο πλέον βίαιος ιστορικός χώρος της Γης. Πόλεμοι, εξεγέρσεις, επαναστάσεις και επιδρομές ήταν συχνότατες. Σε όλη τη διάρκεια της Βυζαντινής και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η χερσόνησος αποτελούσε πεδίο αντιπαράθεσης και συγκρούσεων. Κατά τον 15ο έως 19ο αιώνα τα Βαλκάνια είναι το πεδίο μαχών μεταξύ τριών αυτοκρατοριών, της Οθωμανικής, της Αυστροουγγρικής και Ρωσικής. Αυτή η τριβή των 3 δυνάμεων δημιούργησε κράτη και μειονότητες, έχθρες και φιλίες, αντιπαλότητες και συμμαχίες.
Οι συγκρούσεις, οι μετακινήσεις των λαών και ο εξισλαμισμός, βίαιος ή εθελοντικός, δημιούργησε μειονότητες, που αποτέλεσαν μια από τις κύριες αιτίες τριβών και συγκρούσεων. Οι κύριες εθνικές και πολιτιστικές δυνάμεις της περιοχής, η σλαβική, ελληνική και τουρκική και μερικώς η ρουμανική και αλβανική προσπάθησε κατά καιρούς να χρησιμοποιήσει το όπλο των μειονοτήτων.
Οι αλυτρωτικές φιλοδοξίες, οι αμοιβαίες καχυποψίες και οι ρεβανσισμοί είναι το κοινό χαρακτηριστικό όλων των βαλκανικών λαών. Τον 19ο αιώνα αρχίζουν να γεννούνται οι Μεγαλοϊδεατισμοί οι οποίοι παραμένουν ζωντανοί μέχρι τις ημέρες μας. Η Βουλγαρία 
αποσκοπούσε στη δημιουργία της Μεγάλης Βουλγαρίας του Αγίου Στεφάνου (1878), Η Σερβία την Μεγάλη Σερβία, και η Ρουμανία ονειρευόταν μια διευρυμένη Ρουμανία, που θα επεκτεινόταν μέχρι των δυτική Ουκρανία. Η Ελλάδα υιοθετεί την Μεγάλη Ιδέα, η οποία εστιαζόταν στην αναβίωση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Στην παρούσα χρονική περίοδο παρατηρούμε την επιδίωξη της Τουρκίας και της Αλβανίας για την αναβίωση και επανίδρυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της Μεγάλης Αλβανίας.
Επιπλέον στην περιοχή μας εντοπίζεται και η έντονη αντιπαράθεση συμφερόντων, κυρίως των ΗΠΑ και της Ρωσίας, σε ενεργειακά και οικονομικά θέματα. Η πολιτική των αγωγών, η επιδίωξη και οι σχεδιασμοί της Μόσχας να χρησιμοποιήσει τα Βαλκάνια ως περιοχή διέλευσης των αγωγών της και ταυτόχρονα η προσπάθεια της Ουάσιγκτον να ακυρώσει κάθε ρωσικό σχεδιασμό, προκρίνοντας τις δικές της στρατηγικές ενέργειας, δημιουργούν ένα πεδίο εκρηκτικού ανταγωνισμού.
Όμως το κυριότερο χαρακτηριστικό των βαλκανικών κρατών, το οποίο επηρεάζει και θα επηρεάσει την ιστορική τους πορεία είναι η δημογραφική τους αφαίμαξη. Τα Βαλκάνια είναι μια αραιοκατοικημένη περιοχή και οι λαοί της δοκιμάστηκαν διαχρονικά. Οι πληθυσμιακές μειώσεις οφείλονται σε μια σειρά παραγόντων όπως οι πόλεμοι, το παιδομαζώματος, οι επιδρομές κλπ. Σήμερα, το έντονο δημογραφικό πρόβλημα προέρχεται από την δραστική μείωση των γεννήσεων και τη μετανάστευση στο εξωτερικό. Η μείωση αυτή έχει ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά. Οι μετανάστες πλέον δεν είναι οι ανειδίκευτοι εργάτες της δεκαετίας του 1960 και 1970, αλλά το καλύτερο εργατικό και επιστημονικό δυναμικό. Συγκεκριμένα, ο συνολικός πληθυσμός όλων των βαλκανικών λαών το 2015 ήταν 60 εκατ., ενώ της Τουρκίας περίπου 80 εκατ.. Εκτιμάται ότι το έτος 2050, θα είναι των μεν Βαλκανίων 45 εκατ. και της Τουρκίας 96. Επίσης η Αίγυπτος υπολογίζεται ότι θα φτάσει τα 151 εκατ. και η Ρωσία μόλις 129 εκατ. Το δημογραφικό πρόβλημα της Βουλγαρίας και της Ελλάδος, των δυο χωρών που συνορεύουν με την Τουρκία είναι ιδιαίτερα εκρηκτικό. Η Βουλγαρία από 9 εκατ. το 1980, τώρα αριθμεί 7, και αναμένεται το 2050 να πέσει στα 5. Ο κίνδυνος επιβίωσης για τα δύο αυτά έθνη είναι άμεσος, εάν δεν ληφθούν κάποια δραστικά μέτρα αναχαίτισης της δημογραφικής μείωσής τους.
Η οξύτητα του δημογραφικού προβλήματος θα αυξηθεί ακόμα περισσότερο με την είσοδο προσφύγων και μεταναστών στη βαλκανική και κυρίως στην Ελλάδα. Μετά την ψήφιση του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου για πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ, η πιθανότητα πλέον της ακύρωσης της συμφωνίας μεταξύ των δύο μερών είναι προ των πυλών. Σε περίπτωση που, από 1 Ιανουαρίου 2017, αρχίσουν οι αθρόες εισροές προσφύγων και μεταναστών η κατάσταση στην χώρα μας θα είναι τραγική και εκτός έλεγχου. Η πληθυσμιακή και κοινωνική αλλοίωση, μαζί με τα επιπρόσθετα οικονομικά προβλήματα που θα προκύψουν, λόγω της κατακόρυφης μείωσης του τουρισμού, θα φέρουν την χώρα μας σε εξαιρετική αδυναμία. Η μετατροπή της Ελλάδος σε μια πολυπολιτισμική, πολυεθνική και πολυθρησκευτική κοινωνία θα δημιουργήσει μείζονα προβλήματα ασφαλείας και υπάρξεως. Θα μιλάμε για μια άλλη εντελώς διαφορετική Ελλάδα. Όπως τόνισε ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας Jim Yong Kim «Η πληθυσμιακή ανταλλαγή στην Ευρώπη θα αποτελέσει την μηχανή για την οικονομική ανάπτυξη», δηλαδή με την αντικατάσταση των πληθυσμών θα επιτευχθεί αντικατάσταση του υπάρχοντος εργατικού δυναμικού με φθηνότερο, που θα συνεισφέρει στην αύξηση της κερδοφορίας των βιομηχανιών και στην αύξηση της ανεργίας των γηγενών.
Μαζί με την είσοδο των προσφύγων και μεταναστών είναι δεδομένο ότι θα εισέλθουν στα Βαλκάνια και τρομοκρατικά στοιχεία. Οι ισλαμικές τρομοκρατικές οργανώσεις χρησιμοποίησαν στο πρόσφατο παρελθόν την χώρα μας ως πύλη εισόδου, εφόσον τώρα δεν θα τους δίνεται η δυνατότητα να κινηθούν προς τη Δύση είναι πολύ πιθανόν να δραστηριοποιηθούν στα Βαλκάνια και ιδιαίτερα στη χώρα μας. Η πολιτική κατευνασμού προς τις ισλαμικές χώρες και τις οργανώσεις αυτές ουδεμία αξία έχει. Η πολιτική «να είμαστε καλοί με τους μουσουλμάνους» ακόμα και με τους εγκληματίες, με σκοπό να μη μας στοχοποιήσουν, τουλάχιστον προκαλεί τη θυμηδία στις τρομοκρατικές ισλαμικές οργανώσεις.
Το όλο βαλκανικό σκηνικό συμπληρώνεται με τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα που έχουν οι περισσότερες χώρες. Η οικονομική καχεξία, προκαλεί εκτεταμένη ανομία, φτώχεια, διαφθορά και συντελεί στην παρουσία του οργανωμένου εγκλήματος. Η διαφθορά είναι κοινό στοιχείο όλων των βαλκανικών κρατών. Στη Ρουμανία ο ένας μετά τον άλλο, πρωθυπουργοί και υπουργοί καταλήγουν στην φυλακή λόγω διαφθοράς (Ο πρώην πρωθυπουργός Αντριάν Ναστάζε, ο πρώην υπουργός άμυνας Βίκτωρ Μπαμπιούς, η υπουργός Τουρισμού και Ανάπτυξης Έλενα Ουντρέα κλπ). Στη Βουλγαρία η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη, ο πριν μερικές εβδομάδες πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσωφ, τέως σωματοφύλακας του Ζίβκωφ, παρουσιάζεται από τις ΗΠΑ ότι έχει διασυνδέσεις με την Μαφία και τον έχουν χαρακτηρίσει ως ο «Βούλγαρος Αλ Καπόνε». Στην ΠΓΔΜ, ο Νίκολα Γκρουέφσκι κατέλυσε κάθε έννοια δημοκρατικής διακυβέρνησης. Στην Αλβανία ο Ράμα και ο Μπερίσα μονομαχούν ως αρχηγοί ληστρικών συμμοριών. Ο Αλβανός βουλευτής Μπεν Μπλούσι χαρακτήρισε το αλβανικό κοινοβούλιο ως κρατητήριο που είναι γεμάτο εγκληματίες. Στο Μαυροβούνιο για τον πρωθυπουργό Μίλο Τζουγκάνοπβιτς έχει εκδοθεί ένταλμα σύλληψης από την Ιταλία για τις σχέσεις του με την ιταλική μαφία, σχετικά με το λαθρεμπόριο τσιγάρων. Χειρότερη ακόμα είναι η διαφθορά στο Κόσσοβο, όπου χαρακτηρίζεται ως κράτος της ανομίας. Ο πρόεδρος Χασίμ Θάτση φέρεται ότι έκανε παλαιότερα εμπόριο ανθρωπίνων οργάνων.
Δυστυχώς αυτά, τα επί το πλείστον αρνητικά χαρακτηριστικά, διαφοροποιούν τόσο πολύ τα Βαλκάνια από την υπόλοιπη Ευρώπη, ώστε αρκετοί Ευρωπαίοι να θεωρούν ότι η περιοχή μας ανήκει μόνο γεωγραφικά σε αυτήν και όχι πολιτιστικά. Μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα, αντί η χώρα μας να προσπαθεί να διαφοροποιηθεί και να αποτελέσει το παράδειγμα εξέλιξης και πολιτισμού για τις άλλες, δυστυχώς τις ακολουθεί στον κατήφορο. Οι ανίκανες πολιτικές ηγεσίες, οι αστοχίες στις επιλογές τους, η αδυναμία τους να χαράξουν μια εθνική στρατηγική και η άγνοιά τους προκαλεί ένα ιδιαίτερο επικίνδυνο μίγμα για την πατρίδα μας. Επιπρόσθετα, το δημογραφικό, το προσφυγικό-μεταναστευτικό και το οικονομικό πρόβλημα δημιουργεί μια εκρηκτική κατάσταση, η οποία επιδεινώνεται και από την επεκτατική πολιτική της Τουρκίας. Ας ελπίσουμε έστω και την τελευταία στιγμή οι επιλογές της κυβέρνησης να μην είναι και τόσο άστοχες και επιπόλαιες. Προς το παρόν το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να εναποθέσουμε τις ελπίδες μας στον Θεό, μια και αυτοί που μας κυβερνάνε ούτε σε αυτόν πιστεύουν.
