Οι καιροί που οι Αγανακτισμένοι μαζεύονταν στο Σύνταγμα δεν είναι πολύ μακρινοί. Θυμόμαστε όλοι τις χιλιάδες κόσμου που φώναζαν «Να καεί, να καεί το[…] η Βουλή» και άλλα όμορφα και καλό είναι να μην τα ξεχάσουμε ποτέ, οπωσδήποτε σε συνδυασμό με αυτά που ακολούθησαν, δηλαδή με αυτά που ζούμε τώρα, ώστε να έχουμε μία ολοκληρωμένη εικόνα για τις αντιδράσεις και τα αντανακλαστικά της κοινωνίας μας τον καιρό των μνημονίων.
Κύριο χαρακτηριστικό εκείνων των συγκεντρώσεων ήταν ο θυμός. Για τον πολύ κόσμο που συμμετείχε, για την κρίση έφταιγαν οι ξένοι και οι ντόπιοι εντολοδόχοι τους και ήταν πολύ άδικο να πληρώσει εκείνος τη νύφη, οπότε έβγαζε το άχτι του με δυνατά συνθήματα, βρισιές και μούντζες, ενίοτε και χειρότερα.
Εκεί που τα πράγματα απελευθερώνονταν κάπως από την ψυχολογία της μάζας- στις μεταξύ μας ανεπίσημες συζητήσεις και στα τηλεοπτικά πάνελ όπου πολλοί πολιτικοί εμπορεύονται την ελπίδα- η «ιερή» λαϊκή αγανάκτηση έφευγε από το μνησίκακο και στα όρια της τρομοκρατίας «Ερχόμαστε» και αποκτούσε ως σήμα κατατεθέν την «Αξιοπρέπεια».
Μεγάλη λέξη η αξιοπρέπεια, μεγάλη υπόθεση.
Για αυτό και η χρήση της στη συγκεκριμένη περίπτωση ήταν εξ ορισμού καταχρηστική. Έγινε πολιτικό σύνθημα το συναίσθημα και το να σου υποδεικνύει κάποιος πώς να αισθανθείς είναι, το λιγότερο, ύποπτο.
Τα συναισθήματα είναι υπόθεση κατεξοχήν υποκειμενική. Με άλλα λόγια, για κάποιους είναι αξιοπρέπεια να μην τους λένε οι ξένοι τι να κάνουν, για κάποιους άλλους, όταν χρωστάνε, να πληρώνουν. Και οι δύο πλευρές θα θυσίαζαν το βιοτικό τους επίπεδο για την αξιοπρέπειά τους, αλλά οι οπτικές τους είναι πολύ διαφορετικές.
Στην πρώτη περίπτωση αντικείμενο είναι η σχέση μας με τον εαυτό μας και στην άλλη η σχέση μας με τους άλλους. Ποιο από τα δύο οφείλει να προηγείται αξιακά ή το κατά πόσο το πρώτο είναι ζήτημα πρωτίστως υπαρξιακό και όχι διαλεκτικό (και άρα δεν μιλάμε για αξιοπρέπεια αλλά για κάτι άλλο) είναι ερωτήματα που κινούνται στη σφαίρα επιστημών όπως η κοινωνική ανθρωπολογία και η ψυχολογία. Όταν αναλαμβάνει να τα απαντήσει η πολιτική, μιλάμε ξεκάθαρα για δημαγωγία.
Και το ακόμη χειρότερο είναι ότι, εν προκειμένω, οι απαντήσεις που έδωσε ο ΣυΡιζΑ και στα δύο πεδία ήταν λάθος. Οι εξελίξεις των τελευταίων τριών χρόνων το επιβεβαιώνουν.
Με οδηγό τον εθνολαϊκισμό του κόμματος που τώρα μας κυβερνά, αρνούμενοι να υποχωρήσουμε, ψάχναμε την υποτιθέμενη αξιοπρέπεια στην αδιαλλαξία και την ισοπέδωση, μέχρι που η πραγματικότητα έπεσε πάνω μας αδυσώπητη, με αποτέλεσμα να φτάσουμε να παίζουμε με την κανονική μας αξιοπρέπεια, υποχωρώντας όχι απλά κι εκεί που δεν χρωστούσαμε, αλλά εκεί που δεν έπρεπε.
Γιατί, μπορεί να υπάρχουν αρκετοί Έλληνες που να διαφωνούν με την άποψη που λέει ότι αξιοπρέπεια σημαίνει να είσαι εντάξει στις υποχρεώσεις σου, να πληρώνεις τις δόσεις σου, να έχεις το πρόσωπο να συνάψεις και να κρατήσεις μία συμφωνία, αλλά Έλληνες που να διαφωνούν ότι το να υποχωρεί αυθωρεί και παραχρήμα η εκλεγμένη κυβέρνησή τους σε τουρκικές απειλές αποτελεί έναν πολύ καλό ορισμό για την αναξιοπρέπεια, αν υπάρχουν, είναι πολύ λίγοι.
Και ό,τι έχει προηγηθεί της συγκεκριμένης ιστορίας με τους Οκτώ και τις τούρκικες απειλές, δείχνει ότι δεν μιλάμε απλά για ένα τυχαίο σφάλμα, αλλά για προμελετημένες αποφάσεις των ανθρώπων που έχουν την τύχη της χώρας μας στα χέρια τους, οι οποίες έχουν στο επίκεντρό τους την παραμονή στην εξουσία και κοινό χαρακτηριστικό την απαξία για οτιδήποτε προηγουμένως εκείνοι υποδείκνυαν στο λαό ότι ορίζει την αξιοπρέπεια.
Η άτακτη υποχώρηση και το αίτημα από πλευράς ελληνικής κυβέρνησης για την αναστολή της χορήγησης του ασύλου στον Τούρκο αξιωματικό, ήταν απλά το αποκορύφωμα.
Το πόσο… αξιοπρεπείς επρόκειτο να αισθανθούμε με ΣυΡιζΑ και ΑνΕλ στο Μαξίμου, φάνηκε από νωρίς. Δυο-τρεις περιπτώσεις που έρχονται εύκολα στο νου αξίζει να σημειωθούν, αλλά και να επαναλαμβάνονται τακτικά, για να μην τις ξεχνάμε:
Οι ιδιωτικοποιήσεις ήταν «ξεπούλημα της περιουσίας του ελληνικού λαού» όταν κυβερνούσαν οι προηγούμενοι, αλλά όταν ήρθαν οι «αξιοπρεπείς» στα πράγματα, η δημόσια περιουσία υποθηκεύτηκε για έναν αιώνα… Στην πρώτη (και τελευταία) φορά που διαπραγματεύτηκαν!
Όταν η Αμυγδαλέζα έκλεισε, οι νέοι μας κυβερνώντες το γιόρταζαν στις πρωινές εκπομπές. Ότι σκοπός τους δεν ήταν η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, αλλά να κλείσει ένα έργο των προηγούμενών, φαίνεται από το γεγονός ότι μπροστά στη Μόρια η Αμυγδαλέζα ήταν τουριστικό θέρετρο.
Οι προηγούμενοι έφεραν μνημόνιο, πήραν το PSI. Ό,τι κι αν πει κανείς για το PSI, δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι είναι αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Οι τωρινοί παρακαλούν για αναδιάρθρωση τρία συνεχόμενα χρόνια, μέσα στα οποία έχουν υπογράψει ό,τι υπογράφεται και δεν φαίνεται να έχουν πρόβλημα να συνεχίσουν στο ίδιο μοτίβο, αφού η κασέτα για αναδιάρθρωση συνεχίζει να παίζει, όσο περνούν νέα μέτρα από το Κοινοβούλιο.
Τώρα, προτιμούν να διαταραχθεί η ελληνική Δικαιοσύνη, η Δημοκρατία, τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, παρά η σχέση μας με την Τουρκία και το φώναξαν για να ακουστεί ως την άλλη πλευρά του Αιγαίου.
Όντως το φώναξαν. Οι δικηγόροι του ελληνικού Δημοσίου υποστήριξαν πως πρέπει να ανασταλεί η χορήγηση ασύλου στον Τούρκο αξιωματικό για λόγους δημοσίου συμφέροντος αφού «κινδυνεύουν να διαταραχθούν οι σχέσεις με την Τουρκία». Λες και το να έχουμε Κράτος Δικαίου είναι κάτι δευτερεύον, κάτι άσχετο με το δημόσιο συμφέρον.
Και, αναλύοντας αυτή την τριετή γιορτή της αξιοπρέπειας που ζούμε, δεν αναφερθήκαμε καν στους υπουργούς που ανεχόμαστε, γιατί, αν το κάναμε, θα φτάναμε τις 3000 λέξεις.
Ζούμε γενικώς πράγματα που άλλοτε θα θεωρούσαμε απαράδεκτα. Ίσως όταν τα πρώτα χαστούκια είναι τόσο δυνατά, όπως η υποθήκευση της δημόσιας περιουσίας, τα υπόλοιπα δεν πονάνε τόσο και τα «τρώμε» αδιαμαρτύρητα και κάπου εδώ βγαίνει ένα θλιβερό, αλλά και αληθινό συμπέρασμα.
Τελικά, δεν μπορεί να υπάρξει κάτι αυθόρμητο στην λαϊκή αντίδραση, τουλάχιστον όχι στην Ελλάδα, που να μεταφράζεται σε κάτι οργανωμένο, σε μία διακριτή ακτιβιστική δράση. Η ντροπή τώρα είναι μεγαλύτερη από πριν, αλλά όση διάθεση κι αν υπάρχει, τίποτα δεν μπορεί να εκδηλωθεί αν δεν υπάρχει μεθόδευση και προϋπάρχων μηχανισμός από πίσω. Αυτά που συνέβαιναν στις πλατείες μέχρι τον Ιανουάριο του 2015, αν μελετηθούν σε βάθος, μπορούν να αποτελέσουν στο μέλλον case study επάνω στη χειραγώγηση της μάζας.
