Προς:Βουλή των Ελλήνων
Δ/νση Κοιν/κού Ελέγχου
Τμήμα Ερωτήσεων και ΑΚΕ
ΘΕΜΑ: « Στήριξη βαμβακοκαλλιεργητών λόγω της πανδημίας »
ΣΧΕΤ: Η Ερώτηση 4884/9-3-2021
Απαντώντας στην παραπάνω Ερώτηση που κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Κ. Βελόπουλος, για τα θέματα της αρμοδιότητάς μας, σας πληροφορούμε τα εξής:
Διαχρονικά το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ), αναγνωρίζοντας την συμβολή της βαμβακοκαλλιέργειας στην οικονομία της χώρας, αποτύπωσε την βούληση του με σαφήνεια σε όλες τις διαπραγματεύσεις για τις άμεσες ενισχύσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ). Ως αποτέλεσμα όλων αυτών, το βαμβάκι ήταν και εξακολουθεί να είναι, ένα από τα υψηλότερα στηριζόμενα προϊόντα της Κ.Γ.Π.
Η μεταρρύθμιση της Κ.Γ.Π. 2003 που είχε ως αποτέλεσμα την πλήρη αποσύνδεση όλων των προϊόντων από την παραγωγή, ήταν ιδιαίτερα επωφελής για τους βαμβακοπαραγωγούς αφού οι υψηλές άμεσες ενισχύσεις που απολάμβαναν στην περίοδο 2000-2003, διαμόρφωσαν και υψηλά Δικαιώματα, τα οποία διατηρούν μέχρι τώρα. Επίσης, όσοι συνέχισαν να παράγουν βαμβάκι, εισέπραταν και συνδεδεμένη ενίσχυση αφού το βαμβάκι παρέμεινε στα συνδεδεμένα προϊόντα, εξ αιτίας των δεσμεύσεων που απορρέουν από το πρωτόκολλο ένταξης του στο κοινοτικό καθεστώς των επιδοτήσεων (πρωτόκολλο 4) αλλά και της θέλησης της ελληνικής κυβέρνησης να προστατεύσει την καλλιέργεια του.
Σε εφαρμογή του βασικού Κανονισμού 1307/13 και των Κανονισμών 639, 640 και 641/2014, η ειδική (συνδεδεμένη) ενίσχυση που χορηγείται στο βαμβάκι, πέραν της βασικής, ανέρχεται σε 749,38 €/εκτάριο για έκταση 250.000 εκταρίων μέχρι και το έτος εσοδείας 2021. Σε περίπτωση υπέρβασης της έκτασης αναφοράς η ενίσχυση μειώνεται αναλογικά. Η εν λόγω ενίσχυση θα συνεχίσει να χορηγείται και με την νέα ΚΑΠ με μικρή μείωση της τάξης του 2%. Επιπλέον χορηγείται ενίσχυση 2€/ha στα μέλη διεπαγγελματικών οργανώσεων.
Όσον αφορά την τιμή πώλησης σύσπορου βαμβακιού σε επίπεδο χώρας για το έτος 2020 αυτή είναι περίπου 0,41€/κιλό με μικρές διακυμάνσεις προς τα πάνω ή προς τα κάτω, με εξαίρεση τις περιοχές που έχουν πληγεί από τον ΙΑΝΟ και στις οποίες η ποιότητα του βαμβακιού είναι σαφώς υποβαθμισμένη με αποτέλεσμα και η τιμή πώλησής του να είναι αρκετά χαμηλότερη από το μέσο όρο. Η εν λόγω τιμή είναι ελαφρώς μειωμένη σε σχέση με αυτή της προηγούμενης περιόδου που ήταν 0,44€/κιλό.
Αξίζει να σημειωθεί όμως ότι οι μειωμένες τιμές βαμβακιού είναι παγκόσμιο φαινόμενο και σχετίζεται και με τη μείωση της κατανάλωσης. Όσον αφορά τις εξαγωγές για την εμπορική περίοδο 2020/21 αυτές παρουσιάζουν μεγάλη μείωση για τη χώρα μας της τάξης των 40.000τν σε σχέση με την προηγούμενη εμπορική περίοδο, ενώ και οι στρεμματικές αποδόσεις είναι μειωμένες σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με την αριθμ.1602/139488/12-6-2019 (Β 2769), Υπουργική Απόφαση (ΥΑ) η οποία τροποποιεί την αριθμ. 1178/27361/10-3-2015 ΥΑ (Β 430), η πώληση του σύσπορου βαμβακιού γίνεται με συμβάσεις αγοραπωλησίας και με ευθύνη των εκκοκκιστικών επιχειρήσεων και των παραγωγών, οι οποίες υπογράφονται, υποχρεωτικά, σύμφωνα με σχετικό υπόδειγμα που περιλαμβάνεται στην ΥΑ, το αργότερο μέχρι την ημερομηνία παράδοσης του προϊόντος, περιλαμβάνουν δε και τη συμφωνούμενη τιμή.
Η τιμή προσδιορίζεται λαμβάνοντας υπόψη και τη διεθνή τιμή και την τυχόν θετική ή αρνητική πριμοδότηση που προκύπτει από την εκάστοτε ισχύουσα απόφαση της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος (Δ.Ο.Β.). Η ως άνω απόφαση τελεί υπό την έγκριση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κατόπιν εισήγησης του Εθνικού Κέντρου Ποιοτικού Ελέγχου Ταξινόμησης και Τυποποίησης Βάμβακος (Ε.Κ.Π.Ε.Τ.Τ.Β), ενώ σε περίπτωση διαπίστωσης παράβασης της υποχρέωσης αυτής επιβάλλονται κυρώσεις.
Σε περίπτωση μη ύπαρξης απόφασης από την Δ.Ο.Β., η τιμή διαμορφώνεται από τους συμβαλλόμενους ελεύθερα. Επιπλέον ισχύει η αριθμ. 1601/139184/12-6-2019 εγκύκλιος σχετικά με τις προπωλήσεις βαμβακιού, η οποία διαβιβάστηκε στη Δ.Ο.Β. για ενημέρωση των μελών της και εφαρμόζεται ανεξάρτητα από την ανωτέρω εθνική νομοθεσία.
Όσον αφορά την ορθή εφαρμογή της υπ’ αριθμ. 1178/27361/10-3-2015 ΥΑ όπως ισχύει, αρμόδιος είναι ο ΟΠΕΚΕΠΕ, ως φορέας ελέγχου. Ωστόσο, σημειώνεται ότι δεν έχουν κοινοποιηθεί στην Διεύθυνση Συστημάτων Καλλιέργειας και Προϊόντων Φυτικής Παραγωγής του ΥΠΑΑΤ σχετικές παραβιάσεις του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου.
Πλέον των ανωτέρω, σημειώνεται ότι προκειμένου να επιλυθούν προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος του βαμβακιού, έχει συσταθεί από το έτος 2016, ομάδα εργασίας, η λειτουργία της οποίας συνεχίζεται και σήμερα μετά την τροποποίηση της υπ’ αριθμ. 831/41538/28-3-2018 Απόφασης.
Στην εν λόγω ομάδα, την οποία συντονίζει η Διεύθυνση Συστημάτων Καλλιέργειας και Προϊόντων Φυτικής Παραγωγής του ΥΠΑΑΤ, συμμετέχουν εκπρόσωποι από την παραγωγική αλυσίδα του βαμβακιού (βαμβακοπαραγωγοί, εκκοκκιστές, κλωστοϋφαντουργοί, σποροπαραγωγικές επιχειρήσεις), καθώς και υπηρεσιακοί παράγοντες από διάφορες υπηρεσίες του ΥΠΑΑΤ, ΟΠΕΚΕΠΕ, ΕΛΓΟ-ΔΗΜΤΡΑ κλπ. Η ομάδα αυτή συνεδριάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα, και συζητούνται όλα τα προβλήματα του κλάδου. Η τελευταία συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε στις 19-11-2020.
Περαιτέρω, αναφέρεται ότι, λόγω των έκτακτων συνθηκών που έχουν δημιουργηθεί από την εξάπλωση του κορωνοϊού, σύμφωνα με την αριθ. C(2020) 1863 final/19.3.2020 Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, το σχέδιο της οποίας τέθηκε σε κατεπείγουσα διαβούλευση μεταξύ των κρατών μελών, θεσπίζεται προσωρινό πλαίσιο για τα μέτρα κρατικών ενισχύσεων που αποσκοπούν στη στήριξη της οικονομίας, το οποίο θα επιτρέπει στα κράτη μέλη να στηρίζουν τις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν δυσκολίες λόγω της έξαρσης της νόσου COVID-19, διατηρώντας παράλληλα την ακεραιότητα της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ και εξασφαλίζοντας ισότιμους όρους ανταγωνισμού.
Ειδικότερα, η συνολική ενίσχυση, σύμφωνα με την 5η τροποποίηση του προσωρινού πλαισίου, δεν υπερβαίνει τις 270.000 ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας ή τις 225.000 ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στην πρωτογενή παραγωγή γεωργικών προϊόντων. Η ενίσχυση μπορεί να χορηγείται με τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, φορολογικών πλεονεκτημάτων και πλεονεκτημάτων πληρωμών ή με άλλες μορφές, όπως επιστρεπτέες προκαταβολές, εγγυήσεις, δάνεια και ίδια κεφάλαια, με την προϋπόθεση ότι η συνολική ονομαστική αξία των εν λόγω μέτρων δεν υπερβαίνει το συνολικό ανώτατο όριο των 270.000 ευρώ ή των 225.000 ευρώ ανά επιχείρηση. Όλα τα αριθμητικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται, είναι ακαθάριστα, δηλαδή προ της αφαίρεσης φόρων ή άλλης επιβάρυνσης.
Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, στο πλαίσιο της κυβερνητικής πολιτικής για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της νόσου COVID-19 στον πρωτογενή τομέα, σχεδιάζει τη λήψη μέτρων στήριξης της πρωτογενούς παραγωγής της χώρας, σύμφωνα με το προσωρινό πλαίσιο λήψης μέτρων κρατικών ενισχύσεων για τη στήριξη της οικονομίας που θέσπισε η προαναφερθείσα αριθμ. C(2020)1863 final της 19.03.2020 Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εξετάζοντας κάθε φορά τις περιπτώσεις στη βάση των στοιχείων που κατατέθηκαν από τους ενδιαφερόμενους φορείς και των περιορισμών που θέτει το ανωτέρω πλαίσιο, προκειμένου να λάβει τα κατάλληλα μέτρα.
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΣΠΥΡΙΔΩΝ-ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΛΙΒΑΝΟΣ
