Ανάπτυξη δημιουργικότητας στα νήπια και στα παιδιά της πρώτης σχολικής ηλικίας

Tη λέξη «δημιουργικότητα» την έχουμε συνδέσει με το καλλιτεχνικό, τεχνικό και επιστημονικό πεδίο, αλλά είναι επίσης σχετική και  με την ικανότητα του ατόμου να βιώσει τον εαυτό του και το περιβάλλον του. Στη δημιουργικότητα ανήκουν επίσης σημαντικές  εκπαιδευτικές  έννοιες όπως η επίλυση προβλημάτων, η σκέψη και τα κίνητρα.

mirtseki-basi
Γράφει η εκπαιδευτικός Βασιλική Μηρτσέκη

  Στην εκπαιδευτική φιλοσοφία που διέπει το ” Reggio Emilia”, τα παιδιά έχουν 100 γλώσσες ή τρόπους για να εκφράσουν τις απόψεις τους. Αυτό το εκφραστικό μεγαλείο είναι επειδή χρησιμοποιούν όλες τις αισθήσεις τους, τη φαντασία τους και τη δημιουργικότητά τους. Αυτές τις  ικανότητες είναι κάτι που όλα τα παιδιά διαθέτουν και πρέπει να τις εξασκήσουν.

   Για να δημιουργήσει και να εργαστεί δημιουργικά  ένα παιδί, πρέπει να κάνει -όσο του επιτρέπει το πρόγραμμά του- ένα διάλειμμα από τα θεωρητικά μαθήματα. Η δημιουργική ανάπτυξη είναι  απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία. Στο μέλλον, χρειαζόμαστε  δημιουργικούς ανθρώπους που τους αρέσει και έχουν την ικανότητα να λύσουν τα διάφορα  προβλήματα. Για να έχουμε τέτοιους ανθρώπους σημαντικό είναι η μάθηση να είναι ευχάριστη και ενθαρρυντική και το στάδιο από το  οποίο μπορεί να ξεκινήσει αυτό, είναι το νηπιαγωγείο.

Η Δημιουργική μάθηση επιτρέπει στα παιδιά:

          Να εμπλακούν περισσότερο,

          δίνει διέξοδο για τα συναισθήματά τους,

          νικά  την παιδική συστολή,

          βοηθά τα παιδιά να προβληματιστούν σχετικά με τον εαυτό τους και τους άλλους,

          αισθάνονται πως μπορούν να πετύχουν  κάτι

          αποδίδουν καλύτερα.

                Για να δημιουργήσει ένα παιδί   σημασία έχει η επικοινωνία.

Η επικοινωνία και η γλωσσική ανάπτυξη συμβαίνει σε αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους. Στον κόσμο των παιδιών συμβαίνει μέσα από το παιχνίδι, καθώς  δημιουργούν πράγματα. Όταν δημιουργούν, δείχνουν  πώς αντιλαμβάνονται τον κόσμο γύρω τους. Mαθαίνουν να κατανοούν τον εαυτό τους και ταυτόχρονα να αυξάνουν το λεξιλόγιό τους και την ικανότητά τους να εκφραστούν.

Μαζί με άλλα παιδιά και τους δασκάλους μαθαίνουν να ακούν, να αποτυπώνουν και να εκφράζουν τις δικές τους απόψεις. Συνδυάζοντας όλα αυτά  αναπτύσσουν την περιέργεια και την επιθυμία να μάθουν, καθώς και τη συναισθηματική και κοινωνική τους ικανότητα,  που είναι η βάση για τον τρόπο που ζούμε και εργαζόμαστε.

Για να λάβει χώρα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο η ανάπτυξη, είναι απαραίτητο να υπάρχει μια αλληλεπίδραση μεταξύ της γλώσσας,  των κινητικών δεξιοτήτων και των αισθήσεων από την νηπιακή ηλικία.

Δεξιότητες και κινητική μάθηση.

Όλα ξεκινούν με τις μεγάλες κινήσεις που κάνει ένα μωρό. Ένα περίεργο παιδί αγγίζει πολύ τα αντικείμενα γύρω του και έρχεται σε επαφή με όλα. Με αυτόν τον τρόπο το παιδί παίρνει πολλές συναισθηματικές εμπειρίες. Όταν του εξηγούμε λοιπόν τι κάνει ακούει λέξεις, βλέπει το αντικείμενο και αυτό επηρεάζει και την ανάπτυξη της γλώσσας. Όλα αυτά που αναπτύσσει, δηλαδή οι λεπτές κινητικές δεξιότητες, οι μικρές κινήσεις και οι εμπειρίες, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη σωστή ανάπτυξη του παιδιού και πρέπει να του δίνουμε περισσότερες-καθημερινά- ευκαιρίες να το κάνει.

Γραφή.

Είναι δύσκολο να μάθουν να γράφουν, αλλά αυτό είναι μια  απαραίτητη δεξιότητα που πρέπει να έχουν για να λειτουργήσουν στην κοινωνία. Ένα παιδί με φτωχή λεπτή  κινητική δεξιότητα στα χέρια του, θα πρέπει να επικεντρωθεί πολύ στο να σχηματίζει γράμματα και ακόμα περισσότερο να συντονίζεται. Σχετικά με το χέρι  οι κινητικές δεξιότητες που  δεν έχουν αναπτυχθεί επαρκώς, επηρεάζουν  τη σχολική εργασία. Και τότε δεν είναι πλέον απλώς θέμα εξάσκησης στο γράψιμο, αλλά να δημιουργήσει ξανά από την αρχή  τις κατάλληλες συνθήκες για αυτό,  μέσω της άσκησης κινητικών δεξιοτήτων.

Πώς αναπτύσσονται οι κινητικές δεξιότητες.

   Σίγουρα δεν θα δώσετε σε ένα παιδί   να  κάνει  πχ.  ξυλουργικές εργασίες, καθώς οι δραστηριότητες αυτές θέτουν υψηλές απαιτήσεις αντοχής. Χέρι σε κινητική λειτουργία, συντονισμό χεριού-ματιών και μυών.

shutterstock_140990146  Μπορείτε όμως να το βοηθήσετε δίνοντάς του απτικά ερεθίσματα μέσα από το παιχνίδι, δημιουργώντας  με διάφορα υλικά όπως άμμο, πηλό, χρώμα κλπ. Έχει μεγάλη σημασία για την ανάπτυξη της ικανότητας του χεριού  να εργαστεί με τη σωστή πίεση και με ακρίβεια, η οποία έρχεται με την εξάσκηση.. Μπορείτε να ξεκινήσετε με ένα παιδί παίζοντας  παιχνίδια  με τα δάχτυλα.  Για να το  κάνετε αυτό  πχ. χρησιμοποιήστε  πηλό ή πλαστελίνη, δημιουργήστε λουλούδια με τον αντίχειρα, μετά με το δείκτη σχεδιάστε το έδαφος που είναι το λουλούδι  με τον παράμεσο και τον αντίχειρα να προσπαθήσει να πιάσει κάτι με το μικρό να κάνει σχήματα στον αέρα κλπ (οι δραστηριότητες μπορούν να εναλλάσσονται συνεχώς). Μπορούν  να ράβουν, να χτίζουν, να χαράζουν ή να παίξουν με πηλό, άμμο, νερό και ζύμη. Βοηθά το να τους δίνουμε  διαφορετικά χρώματα, σχήματα, μεγέθη και υλικά.

Παίζοντας επίσης ένα παιδί μπορεί να μάθει και μαθηματικά..Όταν δημιουργούμε για παράδειγμα  με πηλό, μπορούμε να μάθουμε ταυτόχρονα στο παιδί  πολλές διαφορετικές μαθηματικές έννοιες. Χρησιμοποιώντας τις διαφορετικές αισθήσεις τους   μπορούμε να δημιουργήσουμε μέρη και σύνολα,  να ξεχωρίσουμε και να δημιουργήσουμε μικρά και μεγάλα αντικείμενα, ή  βαριά και ελαφρά. Μπορούμε επίσης να συζητήσουμε και να κάνουμε κατανοητές έννοιες όπως: ορθογώνιο, τετράγωνο, κύκλος, σφαίρα και κύβος. Και όταν έχει κατανοήσει όλα αυτά , μπορούμε  σιγά σιγά να του εξηγήσουμε την αφαίρεση, την πρόσθεση το μήκος, τη  μάζα, τον όγκο..

Γονείς,  εκείνο που πρέπει να εξασφαλίσετε στα παιδιά σας είναι  να τους δίνετε όσο πιο πολλά ερεθίσματα μπορείτε και περισσότερες εμπειρίες, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούν όλες τις αισθήσεις τους. Αναπτύξτε τους την περιέργεια για τον κόσμο και ωθήστε τα να βρίσκουν λύσεις ακόμα και στα ερωτήματά τους με όσα μαθαίνουν, χρησιμοποιώντας τη μνήμη και τη γνώση που ήδη έχουν. Οδηγήστε τα στη δημιουργικότητα παρέχοντάς τους όλα όσα χρειάζονται, για να έχετε ένα παιδί που θα μπορεί αργότερα να γίνει δημιουργικός και σκεπτόμενος ενήλικας.

Προηγούμενο άρθροΞεκίνησε η πανηγυρική εκδήλωση στον Λουτρό, προς τιμή της Αγίας Κυριακής.
Επόμενο άρθροΣταύρος – Συνεχίζονται κανονικά οι εκδηλώσεις Σταυριώτικα 2016