Ακυρώνουμε τις εξετάσεις της «ελληνικής PISA»
Υπερασπιζόμαστε τη Δημόσια και Δωρεάν Εκπαίδευση!
Στις 10 Μαΐου, ημέρα υλοποίησης των εξετάσεων της ελληνικής «PISA», η ΔΟΕ και η ΟΛΜΕ κηρύσσουν 4ωρη διευκολυντική στάση για το πρώτο 4ωρο, προκειμένου να ακυρωθούν οι εξετάσεις κατηγοριοποίησης και αποκλεισμού! Καλούμε τους συναδέλφους να ακυρώσουμε για μια ακόμα φορά τα σχέδια του υπουργείου για την περαιτέρω υποβάθμιση της δημόσιας και δωρεάν παιδείας.
Οι εξετάσεις διαγνωστικού χαρακτήρα απευθύνονται σε μαθητές της ΣΤ’ Δημοτικού και της Γ’ Γυμνασίου. Αφορούν και φέτος στα γνωστικά αντικείμενα της Νεοελληνικής Γλώσσας και των Μαθηματικών και θα υλοποιηθούν σε αντιπροσωπευτικό δείγμα τουλάχιστον 6.000 μαθητών σε ανώνυμη βάση, από τουλάχιστον 600 συμμετέχουσες σχολικές μονάδες. Στο νησί μας καλούνται να συμμετέχουν έξι Σχολεία της Δευτεροβάθμιας και τέσσερα σχολεία της Πρωτοβάθμιας.
Οι στοχεύσεις των εξετάσεων αυτών, ένα χρόνο μετά την πρώτη υλοποίησή τους, είναι ξεκάθαρες. Το επιχείρημα ότι οι εξετάσεις θα βοηθήσουν στην αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος έχει ακυρωθεί, καθώς τα νέα προγράμματα σπουδών γράφτηκαν πριν τις εξετάσεις και παρά τη θύελλα αντιδράσεων από τις επιστημονικές ενώσεις και τα σωματεία των εκπαιδευτικών και μετά τα αποτελέσματα των εξετάσεων δεν υπήρξε πρακτικά καμία αλλαγή.
Άλλωστε, οι εξετάσεις τύπου PISA αποτελούν σύμφωνα με την υπουργό έναν από τους τρεις βασικούς πυλώνες της αξιολόγησης, της κατηγοριοποίησης δηλαδή των σχολείων που με μαθηματική ακρίβεια οδηγεί στην υποβάθμιση των μορφωτικών δικαιωμάτων της πλειοψηφίας των μαθητών.
Η ελληνική PISA, το Πρόγραμμα Διεθνούς Αξιολόγησης Μαθητών (Programme for International Student Assessment), δεν είναι καθόλου αθώο. Οι εξετάσεις της PISA διεξάγονται κάθε τρία χρόνια σε Γλώσσα (κατανόηση κειμένου), Μαθηματικά και Φυσικές Επιστήμες, ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ και, όπως μας πληροφορεί το ΙΕΠ, «Η PISA είναι πνευματικό παιδί του ΟΟΣΑ και είναι ένα εργαλείο, προκειμένου οι βέλτιστες πρακτικές που υπάρχουν στις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ να γενικευτούν και να υιοθετηθούν στα υπόλοιπα εκπαιδευτικά προγράμματα» και συνεχίζει «η έλλειψη ίσων ευκαιριών ειδικά για τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα δεν οφείλεται στις κοινωνικές ανισότητες αλλά στο ότι οι χαμηλού επιπέδου μαθητές δεν έχουν πρόσβαση σε σχολεία με εκπαιδευτικούς υψηλών προσόντων». Για αυτό βάζει στόχο για τα εκπαιδευτικά συστήματα «την προσέλκυση εκπαιδευτικών με αυξημένα προσόντα, οι οποίοι διαρκώς θα εκπαιδεύονται με αξιολογήσεις και επιμορφώσεις και θα κρατούν τους καλύτερους».
Τα αποτελέσματα του διαγωνισμού είναι τελείως διαφορετικά και αποκαλυπτικά. Το παρακάτω γράφημα με τα αποτελέσματα του διαγωνισμού το 2009 δείχνει την άμεση σύνδεση των αποτελεσμάτων με την κοινωνικο-οικονομική προέλευση των μαθητών. (SES: κοινωνικοοικονομική τάξη).
Τα αποτελέσματα των εξετάσεων της PISA αλλά και άλλων πανομοιότυπων τύπων, όπως είναι τα SATs στην Αγγλία, δε μας δείχνουν απλά το προφανές, ότι μέσα στο σχολείο αντανακλώνται οι ταξικές ανισότητες της κοινωνίας, αλλά τις οξύνουν κιόλας, αφού τα σχολεία κατηγοριοποιούνται με βάση αυτές μέσω της σύγκρισης των επιδόσεων των μαθητών του σχολείου με το μέσο όρο.
Η απάντηση του ΟΟΣΑ, της ΕΕ αλλά και της ελληνικής κυβέρνησης απέναντι στις ανισότητες και στην αποτύπωσή τους στα αποτελέσματα των διαγνωστικών εξετάσεων, είναι ο διαχωρισμός των μαθητών και η διοχέτευση αυτών που προέρχονται από τα πιο χαμηλά κοινωνικά στρώματα σε σχολεία υποβαθμισμένα, με περιεχόμενο πιο προσιτό στο επίπεδό τους, στο όνομα της «θετικής διάκρισης». Έχει αποδειχθεί σε όλες τις χώρες που εφαρμόστηκε, ότι αυτή η τακτική λειτουργεί ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία για αυτούς τους μαθητές: όχι μόνο δε βοηθά στη γνωστική ανάπτυξη αυτών των μαθητών, πολλώ δε μάλλον δε λειαίνει τις ταξικές ανισότητες, όπως οι ίδιοι ευαγγελίζονται, αλλά τις αποτυπώνει, παγιώνοντάς τες. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, σε πολλές Πολιτείες των ΗΠΑ, οι μαθητές τοποθετούνται σε τμήματα στο Δημοτικό Σχολείο με βάση την επίδοσή τους στη γραφή και την ανάγνωση. Εννιά στους δέκα μαθητές που τοποθετούνται στο χαμηλό επίπεδο, παραμένουν και αποφοιτούν από αυτό. Γι’ αυτή την προοπτική ανοίγουν δρόμο!
Οι εκπαιδευτικοί της τάξης γνωρίζουμε ότι η διδασκαλία δεν κρίνεται μέσα σε ένα δίωρο εξετάσεων, με ενιαίους ισοπεδωτικούς όρους, ανεξάρτητα από την κοινωνική προέλευση, τις συνθήκες διαβίωσης, την οικογενειακή κατάσταση των μαθητών που συμμετέχουν σε αυτές. Αξιολογούμε τους μαθητές μας και τη δουλειά μας όχι ισοπεδωτικά, αλλά τον καθένα ξεχωριστά, με κάθε τρόπο: με τη συζήτηση, με δραστηριότητες ομαδικές ή ατομικές, ακόμα και με ένα γραπτό διαγώνισμα. Αν το ΥΠΑΙΘ ήθελε πράγματι να εξάγει αντικειμενικά αποτελέσματα για την εκπαιδευτική πραγματικότητα, θα αξιοποιούσε αυτά τα δεδομένα. Όμως οι στόχοι του είναι άλλοι. Οι εκπαιδευτικοί αποτιμούμε τα αποτελέσματα, βασανίζουμε τον εαυτό μας, συζητάμε με τους συναδέλφους μας για το πώς θα γίνουμε καλύτεροι στη δουλειά μας, αλλά και το πώς θα βοηθήσουμε κάθε μαθητή χωριστά με βάση και την κοινωνική του ένταξη.
Εμείς, οι εκπαιδευτικοί δε θέλουμε οι εξετάσεις να χρησιμοποιούνται για να διαχωρίζονται οι μαθητές σε παιδιά και αποπαίδια, δε θέλουμε ένα σχολείο υποβαθμισμένο για τα παιδιά των λαϊκών οικογενειών, ένα σχολείο που θα σηκώνει τεράστια εμπόδια απέναντι σε αυτά τα παιδιά που θέλουν να σπουδάσουν. Θέλουμε ένα σχολείο που να μορφώνει ολόπλευρα όλους τους μαθητές, θα τους βοηθά να συγκροτήσουν την προσωπικότητά τους, θα τους δίνει τη δυνατότητα να αναπτύξουν τα ταλέντα τους και να σπουδάσουν, όσοι το επιθυμούν, ανεξάρτητα από την οικονομική κατάσταση της οικογένειάς τους. Αυτό το σχολείο είναι εκ διαμέτρου αντίθετο με την πολιτική της κυβέρνησης τους σχεδιασμούς της ΕΕ, που υπηρέτησαν αδιαλείπτως όλες οι κυβερνήσεις, τις βέλτιστες πρακτικές του ΟΟΣΑ, αλλά και τα εργαλεία που χρησιμοποιούν, όπως η λεγόμενη αξιολόγηση και οι εξετάσεις τύπου PISA. Είναι χρέος μας απέναντι στους μαθητές μας να αντισταθούμε σε αυτό.
Τα σχέδια της κυβέρνησης να μείνουν στα χαρτιά!
Δυναμώνουμε την αντίσταση στα σχέδια για κατηγοριοποίηση μαθητών, σχολείων
και εκπαιδευτικών. Ακυρώνουμε στην πράξη τις εξετάσεις «PISA»!
