«Μετέχουμε τις τελευταίες πέντε ημέρες σε μια συζήτηση ξεχωριστή καθώς καλούμαστε να εγκρίνουμε έναν προϋπολογισμό τον οποίο δεν κατέθεσε απλώς ο υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας αλλά για πρώτη φορά ο νέος πρόεδρος του Eurogroup Κυριάκος Πιερρακάκης. Τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης αναγνωρίζουν στον πρόσωπό του την πρόοδο της χώρας μας.

Πρόκειται για τον καλύτερο πρόλογο σε μία συζήτηση για τον οικονομικό σχεδιασμό του 2026. Πολύ περισσότερο όταν μια τέτοια εξέλιξη συμβαίνει ακριβώς 10 χρόνια από τότε που ο τόπος μας έφτασε ένα βήμα από τον γκρεμό και την έξοδο από το ευρώ», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

«Αν κάποτε το σύνθημα έλεγε ‘μένουμε Ευρώπη’ και αργότερα είναι ‘γινόμαστε Ευρώπη’, τώρα η Ευρώπη λέει ‘εμείς γινόμαστε Ελλάδα’ και με τον επικεφαλής ενός πανίσχυρου θεσμού να μην μας επισκέπτεται απειλητικά όπως έκανε ο κ. Ντάισελμπλουμ αλλά να είναι ένας από εμάς», συνέχισε μεταξύ άλλων ο πρωθυπουργός.

«Είναι και μια δικαίωση μιας εξαετούς πολιτικής, του σχεδίου, της δουλειάς και του αποτελέσματος. Συμπυκνώνει την πιο αποστομωτική απάντηση της καταστροφολογίας και του μηδενισμού. Έχει σημασία να μπορούμε να συμφωνήσουμε τουλάχιστον σε κάποια βασικά δεδομένα τα οποία δεν θα έπρεπε να επιδέχονται αμφισβήτησης», ανέφερε.

Ο κ. Μητσοτάκης είπε απευθυνόμενος στον κ. Ανδρουλάκη πως όταν το ποτήρι έχει μέσα νερό δεν μπορεί εκείνος να βλέπει ότι έχει πορτοκαλάδα.

Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι οι παρεμβάσεις υπέρ των πολιτών αγγίζουν τα 3 δισ. ευρώ, μίλησε για την ταχύτερη μείωση του χρέους μεταξύ όλων των χωρών του ΟΟΣΑ και είπε ότι θα πέσει το 2029 κάτω από το 120% ενώ επισήμανε και τη μείωση της ανεργίας αλλά και το γεγονός ότι ο πληθωρισμός υπολογίζεται στο 2,2% και έτσι οι αυξήσεις θα υπερκαλύπτουν τις όποιες απώλειες.

Ο κ. Μητσοτάκης είπε επίσης ότι ο ρυθμός επενδύσεων θα είναι μεγαλύτερος και πως η πλήρης απορρόφηση των πόρων του ταμείου ανάκαμψης θα δώσει στην ελληνική οικονομία πρόσθετη αναπτυξιακή δυναμική.

«Όλα αυτά χωρίς κίνδυνο για την δημοσιονομική ισορροπία. Με έσοδα και δαπάνες να αυξάνονται και τα φορολογικά βάρη να μειώνονται. Ιδίως για τη μεσαία τάξη, τους νέους και τις οικογένειες. Με αυξήσεις αποδοχών που υπερβαίνουν τον πληθωρισμό», υπογράμμισε.

Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι δεν είναι τυχαίο ότι εκτός από τον τουρισμό αυξάνεται και μερίδιο της βιομηχανίας και της καινοτόμου τεχνολογίας.

«Είχαμε εξαγωγές το 2009 και κατά τη διάρκεια της κρίσης στο 20% του ΑΕΠ, έχουν φτάσει στο 40% του ΑΕΠ», τόνισε ενώ αναφέρθηκε και στις αλλαγές στην ενέργεια όπου το 50% του ηλεκτρισμού της χώρας παράγεται από ΑΠΕ και η χώρα είναι εξαγωγική.

«Δεν αμφισβητεί κανείς την τεράστια γεωπολιτική σημασία του κάθετου διαδρόμου», συνέχισε απευθυνόμενος σε «όσους ανησυχούσαν ότι αυτή η κυβέρνηση δεν έχει σχέση με τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ».

Ο πρωθυπουργός μιλώντας για τη σύγκλιση με την Ευρώπη είπε πως είναι αδιαπραγμάτευτος εθνικός στόχος. Σημείωσε ότι το κατά κεφαλή ΑΕΠ ενισχύεται και η Ελλάδα συγκλίνει με την Ευρώπη. «Όταν παραλάβαμε τις επενδύσεις στο 11% και σήμερα είναι στο 17%. Όταν οι εξαγωγές έχουν βρεθεί στο 42% του ΑΕΠ. Όταν οι μισθοί κυμαίνονται σε πολύ υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με το 2019. Όλη η φιλοσοφία μας είναι στη στήριξη του διαθέσιμου εισοδήματος ως ανάχωμα στην ακρίβεια. Κανείς δεν πανηγυρίζει. Εμείς ξέρουμε τι σημαίνει να ψηφίζει κανείς προϋπολογισμούς λιτότητας και βλέπουμε τη μεγάλη δυσκολία που βρίσκονται άλλες κυβερνήσεις στην Ευρώπη. Εμείς δεν είμαστε σε αυτή τη θέση», ανέφερε.

Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι αυξάνονται οι δαπάνες σε καίριους τομείς. «Υπάρχει κάποιος να αμφισβητεί ότι αυτή η κυβέρνηση αντιμετώπισε αποτελεσματικά τη μάστιγα της φοροδιαφυγής;», πρόσθεσε.

«Η φετινή υπεραπόδοση μεταφράζεται σε παρεμβάσεις που στηρίζουν το διαθέσιμο εισόδημα στο βαθμό που μας επιτρέπουν οι νέοι κανόνες τους οποίους αυτή η κυβέρνηση δεν πρόκειται να παραβεί. Όσοι αμφιβάλλουν δεν έχουν παρά να σημειώσουν με χρονολογική σειρά, τα μέτρα που θα λειτουργήσουν ως ανάχωμα απέναντι στην ακρίβεια. Ημερολόγιο με δράσεις που έχουν ξεκινήσει», συμπλήρωσε.

Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στην πίστωση ενός μισθώματος στους ενοικιαστές και είπε ότι το μέτρο δρα και ως παρότρυνση για την βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης.

Είπε ότι έχει καταβληθεί η τακτική ενίσχυση σε συνταξιούχους, ότι τίθεται σε ισχύ το αναβαθμισμένο μισθολόγιο στους ενστόλους και στο τέλος του μήνα περίπου 2,5 εκατ. συνταξιούχοι θα δουν αυξημένες τις συντάξεις και «ψαλιδισμένη» την προσωπική διαφορά που θα τελειώσει το 2027.

Είπε ότι από τον Ιανουάριο θα είναι ευνοημένοι οι μισθωτοί με πρώτους τους νέους. «Φορολόγηση ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών. Αύξηση αναδρομικά από τον Οκτώβριο για 75.000 στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων. Μείωση του ΦΠΑ για τα νησιά, κατάργηση φόρου συνδρομητικής τηλεόρασης. Τον Μάρτιο 1 εκατ κάτοικοι θα απαλλαγούν από το μισό ΕΝΦΙΑ και από του χρόνου τελείως», συμπλήρωσε μεταξύ άλλων ενώ αναφέρθηκε και σε άλλα μέτρα στην ίδια κατεύθυνση.

«Τον Απρίλιο αυξάνεται για 5η φορά ο βασικός μισθός», σημείωσε ενώ μίλησε για την εκ νέου μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. «Τα εκκαθαριστικά θα είναι μειωμένα για ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες», πρόσθεσε.

«Ο κατώτατος μισθός το 2027 θα είναι κατ’ ελάχιστο στα 950 ευρώ», συνέχισε ενώ είπε πως ξεχωριστό κεφάλαιο είναι το στεγαστικό και αναφέρθηκε στα προγράμματα και σε μέτρα που ήδη έχουν «τρέξει».

«Δεν μπορούμε να αδρανούμε. Να μιλήσω για έξι επιπλέον δράσεις με στόχο να αυξηθεί η προσφορά και να τονωθεί η ζήτηση. Το πρώτο είναι ένα γενναίο πρόγραμμα ανακαίνισης κατοικιών που θα καλύπτει έως και το 90% της δαπάνης. 400 εκ ευρώ για την αναβάθμιση κατά προτεραιότητα παλιών ακινήτων με επιδότηση που θα φτάνει τα 36 εκ ευρώ. Τα εισοδηματικά κριτήρια θα είναι υψηλά. 35.000 για κάθε ζευγάρι και θα προσαυξάνεται για κάθε παιδί», συνέχισε.

Για εκπαιδευτικούς, γιατρούς και νοσηλευτές θα επιστρέφονται δύο ενοίκια αρκεί να μισθώνουν σπίτι εκεί που υπηρετούν ενώ θα αναβαθμιστούν κτίρια και θα μπουν επιπρόσθετοι περιορισμοί στη βραχυχρόνια μίσθωση. Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι οι κατασκευαστικές εταιρίες θα μπορούν να χτίσουν ακίνητα αποκλειστικά για μισθώματα αλλά και πως το υπουργείο Περιβάλλοντος θα φέρει πολεοδομική πρόβλεψη για μετατροπή ακινήτων για χρήση. «Θα συνδυαστούν και με άλλες δράσεις όπως το οικιστικό πρόγραμμα των Ενόπλων Δυνάμεων και σημαντικές θεσμικές αλλαγές», συνέχισε.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης καλεσμένος στο podcast ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ της Athens Voice με τον δημοσιογράφο Μάκη Προβατά

Δεν ξέρω τι πιστεύετε για αυτό το πολιτική και απολιτίκ.

«Έχει γίνει ένας διαχωρισμός εδώ και πάρα πολλά χρόνια μεταξύ πολιτικών και τεχνοκρατών, ο οποίος θεωρώ ότι είναι ατυχής και είναι αποτέλεσμα του γεγονότος ότι για πάρα πολλές δεκαετίες η πολιτική ασκείτο, κατά κανόνα, από ανεπάγγελτους πολιτικούς. Αυτό λοιπόν έχει ως αποτέλεσμα οι άνθρωποι που έχουν μια ιδιότητα στη ζωή τους, ένα επάγγελμα, ό,τι έχει επιλέξει ο καθένας να κάνει στη ζωή του, να τοποθετούνται σε μια εντελώς άλλη κατηγορία από τους πολιτικούς, ενώ στην πραγματικότητα η πολιτική χρειάζεται ανθρώπους με παραστάσεις, ένσημα και οτιδήποτε έχει ο καθένας στη ζωή του, αλλά και με πολιτική σκέψη.

Δεν πιστεύω ότι η πολιτική είναι κάτι που γίνεται στο κενό, είναι κάτι που ασκείται μόνο από τους πολιτικούς, για παράδειγμα τις κυβερνήσεις, τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Πολιτική είναι η απόφαση μιας επιχείρησης. Πολιτική είναι μια συζήτηση σε ένα οικογενειακό τραπέζι. Μπορεί να παραχθεί πολιτική από γεγονότα ή από αποφάσεις, πέραν των αποφάσεων μιας κυβέρνησης, σίγουρα κορυφαίες πολιτικές αποφάσεις για τις ζωές μας είναι αποφάσεις της εκάστοτε κυβέρνησης. Δεν τα εξομοιώνω όλα αυτά.

Άρα, νομίζω ότι δουλειά του πολιτικού συστήματος, υποχρέωση ή εν πάση περιπτώσει μονόδρομος, εάν θέλουμε να σταματήσουμε αυτό το οποίο συμβαίνει πολύ μεγάλα ποσοστά αποχής, όσο πάμε προς τα κάτω στις γενιές, όλο και λιγότερο ενδιαφέρον είναι να πείσουμε για το αυτονόητο. Ότι μπορείς να είσαι και τα δύο, ότι μπορείς να είσαι και ένας άνθρωπος με τα ένσημα σου, τη δουλειά σου και ταυτόχρονα να είσαι και ενεργός όπως επιλέγει ο καθένας. Άλλοι στην αυτοδιοίκηση, άλλοι κεντρικά, άλλοι με το λόγο τους, τη δημόσια παρέμβασή τους».

Γίνεται πολιτική μέσω social media

«Δεν είναι το ερώτημα αν μπορεί να γίνει. Έχουμε υποχρέωση να κάνουμε. Γιατί αν απουσιάζεις από ένα γήπεδο που συμμετέχουν όλοι οι υπόλοιποι, θα χάσεις από τα αποδυτήρια. Η αλήθεια είναι ότι γίνεται πολλές φορές με χειρότερους όρους από ό, τι μια φυσιολογική συζήτηση. Γιατί στα social media επικρατεί τις περισσότερες φορές ο τίτλος, η μία εικόνα η οποία μπορεί να δημιουργήσει συναισθήματα. Ένα βίντεο λίγων δευτερολέπτων κερδίζει μια ανάλυση κάποιων λεπτών και συνήθως στα λίγα δευτερόλεπτα, όχι πάντα, τα τσιτάτα επικρατούν της ουσίας. Έχουν κάνει πολλά καλά τα social media και στην πολιτική. Δηλαδή μπορεί ένας άνθρωπος που δεν έχει τις προσβάσεις, τις δυνατότητες, την ευκαιρία να προβάλλει τις ιδέες του, να κερδίσει άλλους ανθρώπους, την εκτίμησή τους, την εμπιστοσύνη τους και να ανελιχθεί. Αλλά έχουν δημιουργήσει και προβλήματα. Δηλαδή τα ψέματα εξαπλώνονται πλέον με ταχύτητες φωτός, με ό,τι αυτό συνεπάγεται».

«Μπορεί να μιλάμε τόσο «εύκολα» για φασισμό;»

«Έχουν χάσει οι λέξεις το νόημά τους, δυστυχώς, για τον λόγο που είπατε, γιατί χρησιμοποιούνται κατά κόρον για να περιγράψουν εντελώς άλλες καταστάσεις. Ευτυχώς οι δικές μας οι γενιές και όσοι είναι σε αυτή τη χώρα πρακτικά κάτω από 60, γιατί εντάξει, κάποιος μπορεί να γεννήθηκε στη μεταπολίτευση, ή να γεννήθηκε λίγα χρόνια πριν, αλλά δεν βίωσε στο πετσί του τι σημαίνει να μην έχεις δημοκρατία. Δεν έχουν καταλάβει τι σημαίνει φασισμός. Δεν το έχουμε βιώσει. Οπότε θεωρώ ότι είναι κάτι που πολλοί το λένε εύκολα ή το αναπαράγουν πιο εύκολα γιατί πολύ απλά δεν καταλαβαίνουν τι σημαίνει. Θεωρώ ότι στη χώρα μας καταρχάς έχουμε απόλυτη ελευθερία έκφρασης και δεν το λέω για να πανηγυρίσω.

Πολυφωνία αν δει κανείς, κάνει μια βόλτα σε ένα περίπτερο και δει πρωτοσέλιδα εφημερίδων ή δει τίτλους σε ιστοσελίδες ή τελοσπάντων οποιοδήποτε μέσο ενημέρωσης θα καταλάβει ότι αυτό που προσπαθούν κάποιοι να πουν ότι έχουμε μια κυβέρνηση που παρεμβαίνει και δημιουργεί θέματα και ό,τι τελοσπάντων λένε διάφοροι τέλος πάντων διάφορες μη κυβερνητικές οργανώσεις είναι εκτός πραγματικότητας. Αλλά θα σας πω. Προγενέστερες, πρόδρομες μορφές φασισμού στην καθημερινότητά μας έχουμε δηλαδή ή είχαμε περισσότερο και σε κάποιες άλλες περιπτώσεις έχουμε. Δηλαδή το να αποφασίζουν κάποιοι να μην επιτρέψουν σε φοιτητές να μπουν στο πανεπιστήμιό τους θεωρώ ότι είναι μια φασιστική ενέργεια. Δεν είναι δημοκρατική ενέργεια. Δεν σημαίνει ότι έχουμε φασισμό ως χώρα.

Δημοκρατία έχουμε όπου εφαρμόζονται οι νόμοι και πρέπει να εφαρμόζονται σε χρόνο dt. Η κατάληψη είναι μια φασιστική ενέργεια. Είναι κάτι που δεν συμφωνεί όλο το πολιτικό σύστημα. Αυτό είναι πρόβλημα. Δηλαδή όσοι μας ακούνε τώρα και είναι και λίγα χρόνια μεγαλύτεροι από τους εν ενεργεία φοιτητές, η δική μου η γενιά, η λίγο μεγαλύτερη, σίγουρα θα έχουν χάσει μαθήματα, εξάμηνα, προθεσμίες για μεταπτυχιακά και σίγουρα έχουν δει αυτές τις περιόδους τους γονείς τους εκεί που είχαν έναν προϋπολογισμό τετραετίας να πληρώνουν και ένα δύο χρόνια ακόμα γιατί κάποιοι είχαν κάνει κατάληψη. Φασισμός για μένα είναι με το έτσι θέλω να μην επιτρέπεις σε κάποιον να πάει στη δουλειά του. Δεν σημαίνει ότι είσαι φασίστας. Δεν καταλαβαίνεις τι κάνεις κάποιες φορές, αλλά στην πραγματικότητα αυτή είναι μια κίνηση όχι δημοκρατική. Εγώ θεωρώ ότι εκεί πρέπει να δουλέψουμε πάρα πολύ και δυστυχώς δεν είναι η πλειονότητα των κομμάτων στην αυτονόητη, εγώ δεν θα πω στη σωστή πλευρά της ιστορίας».

Υφίστανται πλέον διαχωρισμοί «αριστερά- δεξιά» στην πολιτική;

«Σίγουρα υπάρχουν ιδεολογικές διαφορές οι οποίες μένουν στον χρόνο και προσαρμόζονται, δεν αλλάζουν, δεν αλλοιώνονται στις πραγματικότητες που ζει ο καθένας μας και στην εποχή που ζούμε. Καταρχάς ξεκινάω λέγοντας ότι δεν υπάρχει αυτό που λέμε «δημοκρατική παράταξη». Όλοι όσοι ανήκουν στο πολιτικό φάσμα -δεν μιλάω τώρα για αυτούς οι οποίοι θέλουν πράγματα περίεργα και επιστροφή σε εποχές που δεν θέλουμε να ξαναζήσουμε -όλοι, από την αριστερά μέχρι την δεξιά είναι δημοκράτες. Άρα ο δημοκρατικός χώρος που κάποιοι λένε, θέλοντας να καπηλευτούν ένα χώρο συγκεκριμένο και να αποκτήσουν μονοπώλιο σε μια περιοχή, δεν ανήκει σε κανέναν. Όλοι θέλουμε δημοκρατία. Επίσης δεν είναι κάποιοι περισσότερο ή λιγότερο πατριώτες. Ο καθένας στον πατριωτισμό του τον εκφράζει με τον τρόπο που επιθυμεί. Δεν θεωρώ ότι είναι περισσότερο πατριώτες οι μεν, λιγότερο πατριώτες οι δε.

Σίγουρα όσοι επιλέγουν, με σκοπό να κάνουν αντιπολίτευση σε μια κυβέρνηση, να κάνουν αντιπολίτευση στη χώρα και να εξάγουν ψέματα κατά της χώρας τους στο εξωτερικό, δεν κάνουν καλό στη χώρα τους. Δεν θα τους πω λιγότερο πατριώτες. Είναι πολύ βαριά κατηγορία, αλλά αυτοί δημιουργούν πρόβλημα στη χώρα. Αν κάπου βλέπω πολύ έντονα τις διαχωριστικές γραμμές ακόμα και σήμερα είναι στην αντίληψη που έχει ο χώρος της αριστεράς -κατά πλειοψηφία, δεν μηδενίζω- για την εφαρμογή του νόμου, είναι η κουβέντα που κάναμε ακριβώς λίγα δευτερόλεπτα πριν. Δηλαδή για μένα για να ξεκινήσει μια συζήτηση και να έχει νόημα, πρέπει ο συνομιλητής μου να αποδέχεται ότι δεν υπάρχει καλός ή κακός παραβάτης του νόμου. Ένας άνθρωπος ο οποίος κάνει μια κατάληψη είναι παράνομος. Ένας άνθρωπος ο οποίος εμποδίζει κάποιον να πάει στη δουλειά του είναι παράνομος. Ένας άνθρωπος ο οποίος κάνει την οποιαδήποτε πράξη βίας πρέπει να τιμωρείται.

Τα σύνορα της χώρας πρέπει να φυλάσσονται. Δεν μπορούμε να στρεφόμαστε κατά -αναίτια κιόλας- των αστυνομικών. Ένας άνθρωπος που δικαιολογεί μια επίθεση σε αστυνομικούς, ένας άνθρωπος που δικαιολογεί μια τέτοια πράξη, από όποιον και αν προέρχεται, ακόμα και αν αυτός είναι οργισμένος, ανήκει σε κάτι εντελώς διαφορετικό ως πολιτικό χώρο από μένα. Εγώ δεν θα μιλήσω για άλλους, Θα μιλήσω για μένα. Εντάξει, σε ποσοστά πάντοτε, στον χώρο της Αριστεράς ακόμα βλέπω τέτοιες παθογένειες. Και ξέρετε που απογοητεύτηκα περισσότερο. Σε ομιλίες που έχω ακούσει στη Βουλή ως εισηγητής υφυπουργός για δύο νομοσχέδια τους τελευταίους μήνες, που η ρητορική που άκουγα στα αμφιθέατρα ως φοιτητής Νομικής πριν από 15- 20 χρόνια, την ίδια ακριβώς ρητορική την άκουσα στη Βουλή των Ελλήνων. Εκεί ναι, έχουμε ακόμα πολύ μεγάλη απόσταση».

«Αν έχει φίλους από άλλους πολιτικούς χώρους»

«Έχω ανθρώπους που έχω πολύ στενή σχέση και λόγω του επαγγέλματος μου και λόγω της δραστηριότητάς μου, της ευρύτερης επαγγελματικής ή συνεργάτες που έχουν περάσει κατά καιρούς από γραφεία που έχω δουλέψει, που δεν ανήκουν στη Νέα Δημοκρατία. Δεν ξέρω αν ψηφίζουν ΣΥΡΙΖΑ ή κάποιο άλλο κόμμα. Ανήκουν στην άλλη πλευρά του πολιτικού φάσματος, Αριστερά και Κεντροαριστερά, τους οποίους θεωρώ πολύ καλούς μου φίλους. Σίγουρα το 2015, για να λέμε την αλήθεια, το θεωρώ μια διαιρετική τομή. Δηλαδή τότε πραγματικά ήταν η μόνη στιγμή που ένιωσα την ανάγκη να απομακρυνθώ από ανθρώπους και ίσως και εκείνοι από μένα.

Δηλαδή όλη αυτή η πόλωση που μόνο κακό έκανε προφανώς στη χώρα. Οι οποίοι άνθρωποι ήταν πολύ πιο κοντά από όσο είναι σήμερα. Μπορεί να τα έφερε έτσι η ζωή, αλλά η μόνη φορά που ένιωσα την ανάγκη να απομακρυνθώ από ανθρώπους λόγω ρητορικής, λόγω συμπεριφοράς, ήταν όταν κρινόταν για το αν η χώρα μας θα έχει τα αυτονόητα τα επόμενα χρόνια, δηλαδή θα είμαστε στην Ευρώπη, εγώ δεν θεωρώ ότι ήταν απλά αν θα είμαστε στην Ευρώπη, είναι να μπορούμε να έχουμε φάρμακα, εμβόλια, μια στοιχειώδη χρηματοδότηση. Και σαν «προφήτες» τότε, κάποιοι τα λέγαμε χωρίς να ξέρουμε για πανδημίες, για πληθωριστικές κρίσεις. Ξέρετε, πόσο εύκολα λέμε δόθηκαν 40 δισ. για την πανδημία, που δεν έχουν καμία σχέση με το μαξιλάρι του κ. Τσίπρα, δόθηκαν 13 δις για τη στήριξη των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων στο ρεύμα ή εμβολιαστήκαμε; Όλα αυτά δεν θα τα συζητούσαμε καν.

Ε, λοιπόν τότε, όταν έβλεπα δηλαδή κάποιους να θέλουν το «κακό» του παιδιού που θα κάνω μετά από κάποια χρόνια χωρίς να το καταλαβαίνουν και των δικών τους των παιδιών, ένιωσα την ανάγκη να απομακρυνθώ. Δεν είναι εύκολο για να μην τα ωραιοποιούμε, όταν δίνεις μια μάχη, έναν αγώνα, οι άνθρωποι που έχεις κοντά σου να πρεσβεύουν το εντελώς αντίθετο. Θέλοντας και μη, τις ιδέες τις δικές μου, τη στρατηγική της κυβέρνησης, αυτά τα οποία κομίζει ο πρωθυπουργός, με τον οποίο έχω την τιμή να είμαι κοντά, τα έχω κάνει βίωμά μου.

Τα πιστεύω δεν είναι απλά τα υπηρετώ γιατί πρέπει να τα υπηρετήσω. Τα πιστεύω. Άρα είναι δύσκολο για την καθημερινότητά μου, όχι από άποψη «πράσινα και μπλε καφενεία, ότι επειδή δεν είσαι μαζί μας, δεν είσαι φίλος μας», είναι δύσκολο με την καθημερινότητα που έχω, με τη ζωή που έχω, με την ένταση με την οποία προσπαθώ να υπερασπιστώ τις ιδέες μου και τις ιδέες μας, θεωρώ με ευπρέπεια, αλλά σίγουρα με πάθος να με αντέξουν ως στενοί μου άνθρωποι,  άνθρωποι που δεν πιστεύουν σε αυτό».

«Χρειάστηκε σε αυτό το διάστημα να υπερασπιστείτε μια αλήθεια την οποία δεν την πιστεύατε; Και αν ναι με ποια.»

«Όχι. Να υπερασπιστώ αλήθεια που δεν την πίστευα, όχι. Να υπερασπιστώ πολιτικές αποφάσεις για τις οποίες είχα κάποιες επιφυλάξεις ως προς το timing που έπρεπε να εκδοθούν ή να ληφθούν, ή ως προς κάποιες λεπτομέρειες που θεωρώ ότι έπρεπε να είναι κάπως αλλιώς από κάποια υπουργεία, ναι. Ήταν ελάχιστες οι περιπτώσεις, δηλαδή κάτω του 10%. Αλλά έχω την άποψη ότι όταν ανήκεις σε ένα σύνολο πρέπει να λες τη γνώμη σου με ευπρέπεια μέχρι την τελική λήψη της απόφασης και στη συνέχεια, εφόσον ληφθεί μια απόφαση, να την υπηρετείς, γιατί διαφορετικά δεν θα υπάρχουν ούτε σύνολα, ούτε κόμματα, ούτε τίποτα. Θα ήμασταν ένα απόλυτο χάος.

Θα σας πω ένα παράδειγμα. Θεωρώ ότι μια από τις μεγαλύτερες μεταρρυθμίσεις της δεύτερης τετραετίας, που θεωρώ ότι είναι η τετραετία των μεταρρυθμίσεων, σε αντίθεση με το τι διακινείται από κάποιους αναλυτές, η μεγαλύτερη τετραετία μεταρρυθμίσεων για την κυβέρνηση Μητσοτάκη, είναι η δεύτερη και όχι η πρώτη. Μια από τις μεγαλύτερες μεταρρυθμίσεις λοιπόν αυτής της τετραετίας ήταν η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Γιατί είναι μεταρρύθμιση; Γιατί μπορεί η κυβέρνηση εξ αυτού του λόγου και από τη δημιουργία θέσεων εργασίας, που είναι ο άλλος λόγος, να αυξάνει τα έσοδά της μειώνοντας τους φόρους. Αν δεν γινόταν αυτό, δεν θα μπορούσαμε να μιλάμε για μέτρα. Δεν θα μπορούσε κανένα κόμμα στην πραγματικότητα να λέει ότι «εγώ θέλω και αυτό το μέτρο και ο άλλος θέλω και αυτό το μέτρο». Δεν θα υπήρχαν λεφτά. Εκτός αν αυξάναμε τους φόρους. Εμείς δεν θέλουμε να αυξήσουμε τους φόρους.

Εντούτοις, θεωρώ ότι ο τρόπος που επικοινωνήθηκε σε κάποιες πτυχές ένα από τα 12/12 αυτής της μεγάλης μεταρρύθμισης, έβαλε απέναντί μας τους ελεύθερους επαγγελματίες σε μια περίοδο οι οποίοι δεν είδαν τις προθέσεις μας όπως θα έπρεπε και ένιωσαν παραπάνω αδικημένοι. Γιατί μέσα σε ένα σύνολο ανθρώπων που κάποιοι εξ αυτών φοροδιεύφευγαν και φοροδιαφεύγουν και πρέπει αυτό να αντιμετωπιστεί. Ένιωσαν αδικημένοι και κάποιοι οι οποίοι δεν ήταν στην ίδια μοίρα. Ήθελε δηλαδή, θεωρώ επικοινωνιακά μια πιο ήπια διαχείριση σε κάποιες πτυχές, χωρίς όμως να ακυρώνει το γεγονός ότι ήταν μια πολύ μεγάλη και παραμένει μια πολύ μεγάλη μεταρρύθμιση. Αυτό το έχω δει και σε κάποιες άλλες περιπτώσεις.

Δηλαδή βλέποντας για παράδειγμα πόσο λυτρωτική είναι για τους εργαζόμενους η κάρτα εργασίας, μια πολύ μεγάλη μεταρρύθμιση, ακούω και κάποια παράπονα από τους εστιάτορες, από την εστίαση ότι εμείς δεν μπορούμε να την εφαρμόσουμε με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, όπως μπορεί για παράδειγμα μια βιομηχανία. Αυτό δεν είναι κακό να το λες. Σημαίνει ότι είσαι γειωμένος. Σημαίνει ότι ζεις στον ίδιο κόσμο μ αυτόν που ζουν οι υπόλοιποι πολίτες και έτσι θεωρώ ότι είσαι και χρήσιμος στον άνθρωπο στον οποίο είσαι υπόλογος. Εγώ είμαι στον πρωθυπουργό. Αν δεν με εμπιστευόταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εγώ δεν θα ήμουν εδώ να μιλάω με αυτή την πολιτική ιδιότητα».

«Πώς αποσυμφορεί την ένταση»

«Δεν είναι ήρεμες οι περισσότερες ώρες της ημέρας. Υπάρχει πολλή ένταση, πολλή πίεση, δέχεσαι έντονη τοξικότητα, χάνεις ώρες από την οικογένειά σου. Υπάρχουν στιγμές έντασης. Δεν θεωρώ ότι είμαι από τους ανθρώπους που ξεφεύγουν, αλλά υπάρχουν στιγμές που η πίεση αυτή είναι δύσκολα διαχειρίσιμη. Και ευτυχώς οι ώρες αυτές είναι μοναχικές ώρες. Γιατί δεν είναι ωραίο πράγμα αυτό να το μοιράζεσαι με τον κόσμο. Υπάρχουν στιγμές που σε πιάνει ακόμα και «απελπισία». «Λες τώρα τι κάνουμε, που πάμε; Πώς θα βγει αυτή η μέρα; Πώς θα τα προλάβουμε όλα αυτά; Πώς θα απαντήσουμε σε κάτι τέτοιο;» Ναι, πρέπει να λέμε την αλήθεια στον κόσμο.

Είμαι ήρεμος γιατί έχω πάρει μια απόφαση. Πρώτον, γιατί έχω τα τελευταία χρόνια ζήσει πολύ μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά τα οποία μπορεί να θεωρούσαμε μέχρι τώρα προβλήματα. Προβλήματα υγείας. Την ανάγκη να μεγαλώσουμε ένα παιδί με τη γυναίκα μου. Αυτά για τον κόσμο, ειδικά για κάποιο κόσμο που έχει πολύ μεγαλύτερα προβλήματα από εμάς, είναι τα αληθινά προβλήματα. Δεύτερον γιατί έχω πάρει την απόφαση πολιτικά να υπηρετήσω κάποια πράγματα, αυτά τα οποία πιστεύω, τα πρόσωπα που πιστεύω, όπως τον Κυριάκο Μητσοτάκη, το κόμμα που πιστεύω και τις ιδέες που πιστεύω- και με τα λάθη που κάνουμε και διορθώνοντας τα για να μην είμαστε και απόλυτοι- και δεν το λέω υπεροπτικά.

Και αν αυτό δεν αρέσει, αν δεν κάνουμε, αν δεν αρέσουμε. Δημοκρατία έχουμε να προχωρήσουμε παρακάτω. Εγώ εγώ θέλω με την παρουσία μου και όσα χρόνια με ψηφίζει ο κόσμος στην εκλογική περιφέρεια, που θα είμαι υποψήφιος, στο Βόρειο τομέα, να είμαι ενεργός και όσο γίνεται αποτελεσματικός. Δεν θεωρώ ότι ήρθε το τέλος του κόσμου αν έρθει μια εκλογική διαδικασία και το κόμμα το οποίο υπηρετώ δεν κερδίσει. Κάνει κύκλους η πολιτική. Η αντιπολίτευση έχει και αυτή την αξία της. Άρα αυτό με έχει κάνει να είμαι πιο ήρεμος και να βάζω περισσότερο το προσωπικό μου χρώμα σε όποια συζήτηση συμμετέχω, σε όποια σύσκεψη είμαι παρών που μπορεί να ληφθούν κάποιες αποφάσεις.

Εγώ ξέρω ότι αν τα πράγματα δεν πάνε καλά στην πολιτική, σίγουρα θα έχω τη δουλειά μου. Δεν ζω από την πολιτική. Δεν θέλω να ξέρω πως θα ήταν να εξαρτάτο η ζωή μου ή η επιβίωση της οικογένειάς μου, του παιδιού μου που είναι δύο ετών, από το αν θα είμαι ενεργός στην πολιτική, αν θα με ψηφίσει ο κόσμος. Δεν νομίζω ότι θα έπαιρνα και καθαρές αποφάσεις. Δεν θα ήμουν χρήσιμος ούτε για τον πρωθυπουργό, ούτε για τους υπόλοιπους συνεργάτες, ούτε για την ομάδα μου, ούτε για το κόμμα μου».

«Τι λέγατε στο παιδί σας 20 χρόνια μετά;»

«Νομίζω δύο πράγματα πρέπει να προσέχουμε όσοι ασχολούμαστε με την πολιτική. Το ένα είναι με τη στάση μας, με τις κινήσεις μας, να μην προκαλέσουμε αντιδράσεις λόγω προσωπικών κακών συμπεριφορών, είτε αλαζονικών, είτε συμπεριφορών που δεν έχουν καμία σχέση με το ρόλο μας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Δεν αναφέρομαι μόνο σε σκάνδαλα, που είναι αυτονόητο ότι αμαυρώνουν την εικόνα ενός ανθρώπου και της οικογένειάς του και του κόμματός του και των δικών του ανθρώπων, αλλά ακόμα και σε αλαζονικές συμπεριφορές, οι οποίες σε ακολουθούν.

Άνθρωποι είμαστε. Μπορεί σε μια συζήτηση να υπάρχει μια ένταση, να γίνει ένα λεκτικό ατόπημα, να ειπωθεί κάτι το οποίο δεν πρέπει να ειπωθεί. Δεν πρέπει να στήνουμε στον τοίχο τον αντίπαλό μας. Εφόσον παραδεχτεί το λάθος του ή το προσαρμόσει. Αλλά η αλαζονεία δεν συγχωρείται. Να καταλάβουμε ότι δεν είμαστε ούτε αθάνατοι ούτε μόνιμοι. Το δεύτερο που είναι περισσότερο πολιτικό. Νομίζω ότι δεν θέλω να θεωρηθώ ούτε εγώ, ούτε όσοι συμπορεύομαι μετά από κάποια χρόνια αυτό που θεωρώ ότι ήταν πριν από κάποιες δεκαετίες, όσοι ξεκίνησαν τη λογική της πλειοδοσίας στην Ελλάδα. Δηλαδή ένας πολιτικός που για να γίνει πρόσκαιρα ευχάριστος, είτε ο ίδιος είτε το κόμμα στο οποίο ανήκει, υποθήκευσε τις επόμενες γενιές.

Γιατί σκέφτομαι ότι όπως είπατε, πρώτα ο Θεός να μαστε καλά μετά από 25 χρόνια που εγώ θα είμαι 62, ο γιος μου θα είναι 27 ετών, άρα θα είναι κάπου στα πρώτα του επαγγελματικά βήματα, ό,τι επιλέξει να κάνει τέλος πάντων, να είμαστε καλά τότε να το ζήσουμε κι εμείς αυτό. Όταν εγώ ήμουν στην ηλικία αυτή, ζούσα σε μια χώρα που δεν ήταν δεδομένο αν θα μπορούμε να μείνουμε σε αυτή και να βρούμε δουλειά. Ήταν το 2015. Γιατί φτάσαμε εκεί; Και το 2015 και το 2012, μην το προσωποποιώ μόνο σε ένα κόμμα. Γιατί μια χώρα ζούσε την απόλυτη ευδαιμονία χωρίς να φταίει η κοινωνία, η κοινωνία έβλεπε τους πολιτικούς να παίρνουν αποφάσεις.

Η Ελλάδα από το ‘80 και μετά, συνειδητά υποθήκευσε, με κάποιες φωτεινές εξαιρέσεις πρωθυπουργών που βλέπανε μπροστά, όπως ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και κάποιους άλλους, μην αδικώ τους υπόλοιπους, αλλά κυρίως τη δεκαετία του ‘80 υποθήκευε τις επόμενες γενιές. Γινόταν ευχάριστη, έδινε λεφτά. Ποιος δεν θέλει να πάρει λεφτά; Ποιος δεν θέλει να πάρει παραπάνω; Ειδικά όσοι πιέζονται πολύ παραπάνω, με αποτέλεσμα να σκάσει όλο αυτό και να σκάσει στα χέρια τα δικά μας, τα δικά σας, των παππούδων μας που χάσανε τις συντάξεις τους.

Λοιπόν, εγώ δεν θέλω για να είμαι τώρα πιο αγαπητός, πιο δημοφιλής, για να βγάζω ένα βιντεάκι που για ένα λεπτό να λέω «πρέπει να πάρει και ο ένας πρέπει να πάρει ο άλλος πρέπει να πάρει κι ο παράλλος», μα όλοι χρειάζεται να πάρουν- εννοείται- για να βγω πιο ψηλά στην εκλογική μου περιφέρεια, για να είμαι πιο δημοφιλής, να πω κάτι και αυτό να το πούνε και άλλοι και να γίνει απόφαση και μετά από 5, 10, 20 χρόνια τα δικά μας τα παιδιά να ζήσουν αυτό που ζήσαμε εμείς: Να είμαστε με το διαβατήριο στο χέρι, να μην ξέρουμε αν τον Σεπτέμβριο του 2015 θα επιστρέψουμε στο δικηγορικό γραφείο εν προκειμένω που ήμασταν μέχρι τον Ιούλιο του 2015.

Η δουλειά που θα επιλέξει όσο γίνεται να τον γεμίζει. Να βάζει το πρωί το ξυπνητήρι και να μην δυσανασχετεί. Γιατί μεγαλώσαμε η δική μου η γενιά σε οικογένειες που θέλαν να μας κάνουν γιατρούς, δικηγόρους, μηχανικούς και άλλα δυο τρία επαγγέλματα. Εγώ έτυχε τη δικηγορία να την αγαπήσω κυρίως μέσα από την άσκηση και τα πρώτα χρόνια της. Ήμουν κι εγώ ένα από τα παιδιά που μπήκε νομική γιατί «έπρεπε να μπει νομική» χωρίς να με έχουν πιέσει και τόσο πολύ, αλλά χωρίς να το καταλαβαίνει, το περιβάλλον σου, σου δημιουργεί: «Α Είσαι θεωρητική κατεύθυνση, πρέπει να μπεις στη Νομική».

Νομίζω ότι είναι ευλογία για έναν γονιό και για το παιδί να μπορεί να του πει ότι άνοιξε τα φτερά σου. Να του πει και τις δυσκολίες της ζωής, γιατί το κάνε ό, τι αγαπάς συνεπάγεται κάποιων άλλων πραγμάτων. Νομίζω ότι αυτό είναι το πιο βασικό και το δεύτερο που συμβαδίζει με το πρώτο. Είναι πολύ σημαντικό να εξηγήσουμε στα παιδιά μας γιατί πρέπει να επενδύουν στους ανθρώπους. Γιατί είναι η πιο ιερή, άυλη, αλλά είναι πιο σημαντική επένδυση. Κάποιες φορές πέφτει έξω μία επένδυση. Δηλαδή επενδύεις σε ανθρώπους και σε απογοητεύουν. Κι εσύ μπορεί να έχεις απογοητεύσει κάποιους άλλους στη ζωή σου, αλλά αξίζει. Αυτά τα δύο νομίζω είναι τα πιο βασικά, γιατί όσο περνάνε τα χρόνια βλέπουμε να απομακρύνονται επί της ουσίας οι άνθρωποι».

Και στην εταιρεία μας τη δικηγορική, έχουμε επενδύσει ως προς το ανθρώπινο κεφάλαιο, σε κάποιους ανθρώπους κάποιοι μπορεί να αποδίδουν παραπάνω, κάποιοι λιγότεροι και λιγότερο, κάποιοι προσαρμόζονται και βελτιώνονται όπως και εμείς στις εταιρείες που δουλέψαμε. Στην πολιτική, στο γραφείο μου επενδύω και εγώ. Περιμένω και εκείνοι από μένα αντίστοιχα σε κάποιους ανθρώπους στη ζωή. Έχω νιώσει ότι έχω απογοητευτεί από κάποιους ανθρώπους που τους έχω στηρίξει. Αντιθέτως, κάποιοι άλλοι μου έχουν δώσει πίσω χωρίς να το περίμενα και σε ανθρώπινο επίπεδο πολλά παραπάνω από όσα περίμενα. Εντάξει. Αν όμως δεν γίνει αυτή η επένδυση, η ανθρώπινη επένδυση δεν θα προχωρήσει τίποτα. Είναι κεφαλαιώδες ζήτημα αυτό και πρώτιστη ύψιστη προτεραιότητα».

Τι είναι πολιτικός πολιτισμός

Να μην κάνει προσωπικές κάποιος επιθέσεις.

Αν έχει κάνει ο ίδιος.

Αμυνόμενος. Και το έχω μετανιώσει. Άνθρωποι είμαστε, Αμυνόμενος; Ναι. Δηλαδή, απαντώντας σε χαρακτηρισμούς να απαντήσω και εγώ με πολύ ηπιότερη μορφή, πολλά χρόνια πριν με αντίστοιχους χαρακτηρισμούς. Ειδικά αυτά τα χρόνια που σας είπα το ’12- ‘15. Δεν θέλω να θυμηθώ τι ανταλλάσσαμε ως πιο ένθερμοι νεολαίοι στα σόσιαλ μίντια που μας λέγανε βέβαια προδότες, γερμανοτσολιάδες, δολοφόνους, επειδή ανήκαμε σε μια νεολαία. Εθελοντές ήμασταν. Δηλαδή ήμασταν άνθρωποι που δουλεύαμε με 700- 800 ευρώ και πιστεύαμε σε κάτι το οποίο δικαιώθηκε στη συνέχεια. Όχι ότι τα κάναμε όλα τέλεια και μας λέγανε επειδή ήμασταν για παράδειγμα στην ΟΝΝΕΔ ή κάποια άλλα παιδιά στην νεολαία ΠΑΣΟΚ ή ως νέοι δικηγόροι ήμασταν σε αυτό τον χώρο, τέλος πάντων, συνάδελφοι, παλιοί φίλοι, παλιοί συμφοιτητές, ό, τι μπορείτε να φανταστείτε.

Εντάξει, εκεί το σωστό είναι να κάνεις «μπλοκ» τον άλλον για να μιλήσουμε με όρους social media και να πας παρακάτω. Κάτι που κάνω τώρα. Με βρίζει κάποιος, είτε εγώ είτε οι συνεργάτες μου. Μπλοκ. Μου κάνει σκληρή κριτική, κοιτάω να απαντάω. Κάνει κάτι το οποίο ξεπερνάει τα όρια και είναι απειλή και κάτι παραπάνω; Δικαιοσύνη, αστυνομία, ηλεκτρονικό έγκλημα για να υπάρχουν και συνέπειες. Αυτό το θεωρώ κανόνα. Ο πολιτικός πολιτισμός είναι, ειδικά όταν έχεις μια θέση που εκπροσωπείς και άλλους ανθρώπους, να αποφεύγεις τις προσωπικές επιθέσεις. Δηλαδή έχω δεχτεί πάρα πολλές ανακοινώσεις από τα κόμματα της αντιπολίτευσης -καλά για τον πρωθυπουργό δεν το συζητάω πως τον έχουν πει, μέχρι και ότι συνδέεται με τη δολοφονία ενός νέου παιδιού του είπαν, ότι ενορχήστρωσε μια συγκάλυψη, οτιδήποτε τέλος πάντων- όπου αντί να πούνε ότι «ο εκπρόσωπος Μαρινάκης εκεί αυτό που λέει δεν ισχύει, αυτό που λέει είναι έτσι, αυτό που λέει είναι αλλιώς ο ψεύτης ο έτσι, ο αλλιώς, ο παραλλιώς».

Αυτό είναι καλό να το αποφεύγουμε, να το πω έτσι ευγενικά δείχνεις έναν πολιτισμό με το να πεις ότι αυτό που λες δεν ισχύει, ότι είσαι υποκριτής πολιτικά, ότι ακόμα και το πολιτικός απατεώνας πολιτική κριτική είναι. Μπορεί να είναι λίγο πιο βαριά, αλλά υπάρχει η πολιτική απάτη. Μέχρι εκεί. Το να λες «χούντα, καθεστώς δωσίλογος», όλα όσα τέλος πάντων έχουμε ακούσει «συγκαλύπτετε λαθρέμπορους, είστε δολοφόνοι». Όλα αυτά τα οποία τα ακούμε στη Βουλή από κοινοβουλευτικά κόμματα καμιά φορά.

Μου έχει τύχει. Από τα άνω δυτικά θεωρεία παρακολουθεί το τάδε σχολείο ξέρω γω από την Πρέβεζα, από μια περιοχή που ήρθαν τα παιδάκια αυτά με τους δασκάλους τους να δουν τον ναό της Δημοκρατίας και η κυρία Κωνσταντοπούλου δεν θυμάμαι τώρα ποιο σχολείο ήταν, αλλά να επιτεθεί όχι μόνο σε εμένα, στον πρωθυπουργό και στο κόμμα που ανήκω και να πει ότι είμαστε όλοι δολοφόνοι -αυτό είναι που λέμε ότι έχουν χάσει οι λέξεις το νόημά τους- να προσβάλει τη μνήμη του νεκρού μηχανοδηγού. Τότε που έβραζε ο τόπος στην επέτειο των Τεμπών. Θα σας θυμίσω ότι ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας είχε πιστέψει τα περί ξυλολίων, συγκάλυψης, χαμένων βαγονιών.

Όλα τα πολιτικά κόμματα της αντιπολίτευσης, περισσότερο ή λιγότερο, για να μη τα αδικώ, είχαν υιοθετήσει αυτή τη ρητορική. Τότε λοιπόν, κάθε τόσο μας έκαναν και επίκαιρες ερωτήσεις, δήθεν για κάποιον δημοσιογράφο που ενοχλήθηκε από μια απάντηση που του έδωσα. Έψαχναν να βρουν αφορμές τα κόμματα, ειδικά η κυρία Κωνσταντοπούλου. Και ήρθε στη Βουλή και προσπάθησε να συνδέσει έναν νεκρό, τον νεκρό μηχανοδηγό, με τον πρωθυπουργό, ότι ήταν εθελοντής του πρωθυπουργού. Είναι γνωστή η ιστορία. Ναι, εντάξει, αυτό νομίζω ότι όχι απλά δεν δείχνει πολιτικό πολιτισμό. Αυτό δείχνει έλλειψη των στοιχειωδών που πρέπει να έχει ένας άνθρωπος όχι ένας πολιτικός για να συμμετέχει στον δημόσιο διάλογο.

Δηλαδή όταν φτάνεις στο σημείο να προσβάλλεις τη μνήμη ενός νεκρού για να γίνεις συμπαθής και αρεστός σε έναν κοινό ή όταν φτάνεις στο σημείο, νομίζω ό,τι χειρότερο έχω ζήσει αυτά τα χρόνια, την εργαλειοποίηση των συγγενών ενός τραγικού δυστυχήματος που έχει γίνει από την κυρία Κωνσταντοπούλου και από κάποια άλλα κόμματα. Αυτό νομίζω ότι είναι ότι χειρότερο μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος. Πείτε μου ποιο είναι το χειρότερο; Εννοώ πολιτικά. Δεν μιλάω για ποινικά αδικήματα. Έτσι είναι αυτό να πεις. Δεν πειράζει. Προκειμένου να πάρω ψήφους, θα εκμεταλλευτώ και τον ανθρώπινο πόνο.

Αν θα προέτρεπε τον γιο του να παρακολουθήσει τη Βουλή σε λίγα χρόνια

Δεν πρέπει να έχουμε τα παιδιά μας σε γυάλα. Θα του εξηγούσα όμως. Είναι λάθος να απαγορεύουμε από τα παιδιά μας, εκτός από πράγματα τα οποία λόγω ηλικίας δεν πρέπει να δουν, δεν έχουν την ωριμότητα -γι αυτό και υπάρχουν και οι αντίστοιχες υποδείξεις σήμανσης. Αλλά αυτά τα οποία δεν απαγορεύονται εκ των επιστημόνων είναι καλό να ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας να τα βλέπουν, γιατί το μόνο που θα κερδίσουμε αν το πάμε πίσω, είναι να εξαπατηθούν πολύ πιο εύκολα όταν θα πάνε στο σχολείο, όταν θα πάνε στο πανεπιστήμιο, όταν θα βγουν στη ζωή, στον επαγγελματικό στίβο.

Στην ερώτηση ποιο βάρος πέφτει στη δική του γενιά σημείωσε:

«Νομίζω είμαστε η γενιά, όπου θα παίξει πολύ καθοριστικό ρόλο για το αν θα καταφέρουμε μετά από αρκετά χρόνια αλλεπάλληλων κρίσεων να σταματήσει να συμβαίνει αυτό το οποίο συνέβαινε, το αντίθετο από τα προηγούμενα χρόνια, η κάθε γενιά να ζει χειρότερα από την προηγούμενη. Έχουμε μια από τις τελευταίες, για να μην πω τελευταία, γιατί είναι υπερβολικό, ευκαιρίες να αναστρέψουμε αυτό το πολύ κακό, το οποίο συμβαίνει αυτά τα χρόνια. Μην κοροϊδευόμαστε. Δυστυχώς, λόγω πολλών παραγόντων, στην Ελλάδα, περισσότερο λόγω της μαξιμαλιστικές πολιτικής της μεταπολιτευτικής Ελλάδας δηλαδή αυτό που ακολουθήθηκε, αυτό που είπαμε πριν, από το 80 και μετά. Έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια από το 2019 αυτό να αναστραφεί.

Δεν έχουμε φτάσει ακόμα εκεί που θέλουμε, αλλά έχουμε διανύσει μια σημαντική απόσταση. Νομίζω, ότι αυτό είναι το πιο σημαντικό, δηλαδή να καταφέρουμε -μιλάω τώρα για τη χώρα μας, γιατί θα σας πω και κάτι το οποίο θεωρώ ότι είναι ευρύτερο- να μη γυρίσουμε πίσω σε μια εποχή χάους, όπου τα χρέη, τα ελλείμματα οδηγούν τη χώρα σε δύσκολες αποφάσεις και στην πραγματικότητα υποθηκεύουν άλλες 2 – 3 γενιές. Τώρα συνολικά πρέπει λίγο να ισορροπήσουμε. Τί θέλω να πω; Πήγαμε από το ένα άκρο, το οποίο το βίωναν περισσότερο οι μεγαλύτεροι από εμάς, των ακραίων απόψεων, της απομόνωσης συμπολιτών μας, του ρατσισμού, της υποτίμησης των γυναικών, της υποτίμησης συμπολιτών μας, που μπορεί να έχουν την οποιαδήποτε στάση στη ζωή τους, πήγαμε στο άλλο άκρο, όπου σε όλα κυριαρχεί η πολιτική ορθότητα, σε σημείο υποκριτικό και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια αντίρροπη δύναμη.

Χρειάζεται κάπου να το ισορροπήσουμε εμείς ως γενιά δηλαδή, ούτε να γυρίσουμε πίσω στα χρόνια -τα να το πω- παλαιολιθικά με την έννοια της πολύ κακής συμπεριφοράς που υπήρχε ούτε όμως να διατηρήσουμε όλη αυτή την υπερβολή της υποκριτικής εφαρμογής της πολιτικής ορθότητας». Ο Παύλος Μαρινάκης πρόσθεσε πως: «Αν δει κανείς τις προβλέψεις, που είναι βεβαιότητες, δυστυχώς για το δημογραφικό, σε 20 χρόνια θα συζητάμε για έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο και μια εντελώς διαφορετική Ελλάδα. Είμαστε η γενιά που πρέπει να ανοίξει, για πρώτη φορά, θεωρώ με ειλικρίνεια αυτή τη συζήτηση (σ.σ. του δημογραφικού).

Υπογράμμισε πως θεωρεί το δημογραφικό την κορυφαία συζήτηση, η οποία «αντιμετωπίζεται, δυστυχώς, με πολύ μεγάλη υποκρισία, περισσότερο ή λιγότερο από όλο το πολιτικό σύστημα και δυστυχώς από ένα πολύ μεγάλο κομμάτι και των μίντια. Γιατί το προσεγγίζουμε μόνο με οικονομικούς όρους ως προς την οικονομική του διάσταση, που ναι, είναι σημαντική, ίσως μία από τις πιο σημαντικές πτυχές. Ένας άνθρωπος που ζορίζεται πολύ δύσκολα θα κάνει πρώτο ή και δεύτερο ή και τρίτο παιδί. Δεν το συζητάω αυτό, αλλά δεν είναι μόνο οικονομική συζήτηση και δεν θα σας πω πάρα πολλά. Θα σας πω πόσο διαφορετικά η κοινωνία αντιμετώπιζε πριν από 20, 30 και 40 χρόνια τη δική μου τη γιαγιά, τις δικές μου τις γιαγιάδες ή το δικό μου τον παππού, σε σχέση με τη σημερινή μαμά ή γιαγιά.

Πριν από 20 και 30 χρόνια, το μεγάλωμα ενός παιδιού ήταν η ύψιστη πράξη. Ήταν η πράξη, η καθημερινότητα που είχε τη μεγαλύτερη αναγνώριση, παντού. Στις δημόσιες συζητήσεις, στις ιδιωτικές συζητήσεις, στην τηλεόραση, όταν βγήκαν τα ιδιωτικά κανάλια. Μια γυναίκα που άφηνε πίσω κάποια χρόνια απ’ τη ζωή της τη δουλειά της για να μεγαλώσει ένα παιδί. Ήταν η γυναίκα που είχε την απόλυτη αναγνώριση και αντίστοιχα ο μπαμπάς, ο πατέρας, ένα ζευγάρι που τα βγάζει πέρα δύσκολα, μετά μια μαμά που καταφέρνει να δουλέψει, κιόλας. Δεν υπάρχει αυτό πλέον. Το αφήσαμε, το ξεχάσαμε. Δεν θέλω να ακούγομαι παραδοσιακός, με την έννοια του οπισθοδρομικού. Η παράδοση δεν σημαίνει πάντοτε οπισθοδρόμηση. Ειλικρινής θέλω να είμαι, γιατί μεγαλώνουμε κι εμείς ένα παιδί και ευτυχώς όχι με όσες δυσκολίες αντιμετωπίζουν άλλοι άνθρωποι.

Το δημογραφικό, λοιπόν, θα λυθεί πρώτον αν κάνουμε τη σωστή συζήτηση και αν αποφασίσουμε, ότι για να αντιμετωπιστεί, πέραν από γενναία κίνητρα, τα οποία θεωρώ ότι δίνει αυτή η Κυβέρνηση σιγά – σιγά, με τις φοροαπαλλαγές και τις φοροελαφρύνσεις -για να μην κάνουμε τώρα ανάλυση του προϋπολογισμού και των φόρων- και άλλα πολλά τα οποία κάνουμε, θεωρώ ότι κάνουμε αρκετά, χρειάζονται και περισσότερα. Βασικά πρέπει να αλλάξει η ρητορική όλων μας. Δεν είναι υποχρεωτικό. Δημοκρατία έχουμε. Αλλά με αυτή τη ρητορική, αυτή την εικόνα, αυτά τα πρότυπα, δεν πάμε πολύ μακριά ως προς την αντιμετώπιση του δημογραφικού. Δεύτερον, θεωρώ ότι όσο αυστηροί πρέπει να είμαστε με τους παράνομους μετανάστες, όχι πέραν των ορίων, στα όρια της νομιμότητας και του διεθνούς δικαίου, γιατί είναι μια βαθιά παράνομη συμπεριφορά η εισβολή σε μια χώρα με όποιον τρόπο και αν η χώρα αυτή δεν είναι αυστηρή, τότε θα είναι ξέφραγο αμπέλι.

Τόσο πρέπει να καταλάβουμε ότι η νόμιμη μετανάστευση, οι διακρατικές συμφωνίες και όλες οι υπόλοιπες διέξοδοι που υπάρχουν, είναι μια πολύ σημαντική πτυχή της αντιμετώπισης αυτού του φαινομένου. Εκεί πρέπει να είμαστε λίγο πιο ανοιχτόμυαλοι. Αυτό δεν σημαίνει, ότι βάζουμε νερό στο κρασί μας. Όχι. Αυστηροί στην παράνομη μετανάστευση, με όλα όσα αποφασίστηκαν από το Υπουργείο το τελευταίο διάστημα και αποδίδουν, αλλά να δούμε πιο σοβαρά το ζήτημα αυτό. Και το κυριότερο, το δημογραφικό δεν είναι το ίδιο πρόβλημα για όλη την Ελλάδα.

Δεν είναι το ίδιο πρόβλημα για την Αττική, που υπάρχει υπερσυσσώρευση πληθυσμού ή για την ελληνική περιφέρεια και ειδικά κάποιες περιφέρειες, όπως είναι η Δυτική Μακεδονία, η Ήπειρος που έχουν τεράστιο πρόβλημα και πολλές άλλες. Άρα είναι και ζήτημα μεταφοράς πληθυσμού από τα μεγάλα αστικά κέντρα στην ελληνική περιφέρεια. Για μένα είναι η συζήτηση της γενιάς μας. Πάνω σε αυτή την κουβέντα θα κριθούν πρόσωπα, κόμματα κατά κανόνα τα επόμενα χρόνια χρόνια».

Για τα επίπεδα ανεργίας και το σχετικό επίδομα επεσήμανε:

«Πρέπει να σταματήσουμε να θεωρούμε αυτονόητα κάποια πράγματα, τα οποία τα θεωρούσαμε πριν από κάποια χρόνια. Δηλαδή, για παράδειγμα, εγώ το έχω πει πάρα πολλές φορές ως προσωπική θέση, για να μην παρεξηγηθώ, βγάζω το “καπέλο” του Eκπροσώπου, του Yφυπουργού, ότι σε μία χώρα με ανεργία 7,9%, που θεωρώ ότι είναι μία τις μεγαλύτερες επιτυχίες της Κυβέρνησης και προσωπικά του Πρωθυπουργού και είναι αποτέλεσμα μιας πολιτικής 6,5 ετών, επενδύσεων ψηφιακού κράτους, όλα όσα έγιναν, η δημιουργία θέσεων εργασίας, δεν μπορεί να έχουμε το ίδιο επίδομα ανεργίας από αυτό που είχαμε σε μια χώρα που έχει ανεργία 17%, όπως είχε το 2019, 18% ή 25% και πάει λέγοντας.

Δεν νομίζω, ότι αυτή τη στιγμή ένας άνθρωπος που θέλει να βρει δουλειά, εξαιρώ κάποιες ειδικές κατηγορίες, μια μαμά που βρίσκεται σε μια δύσκολη θέση, έναν άνθρωπο μιας μεγαλύτερης ηλικίας, δεν θα βρει. Δεν υπάρχει αυτό. Αυτή τη στιγμή δεν νομίζω ότι υφίσταται. Και το λέω γιατί κάθε μέρα μιλώ με ανθρώπους οι οποίοι ανήκουν στο επιχειρείν. Και δεν αναφέρομαι μόνο σε μεγαλοεπιχειρηματίες που και εκείνοι δίνουν πολλές δουλειές και έχουν την πολύ μεγάλη αξία να τους ακούμε, δεν χρειάζεται να τους ποινικοποιούμε. Μιλάω κυρίως για τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες. Το πρώτο πράγμα που θα μας πουν είναι δεν βρίσκουμε εργαζόμενους. Έχει γίνει μια σημαντική μεταρρύθμιση στο επίδομα ανεργίας από τη δική μας Κυβέρνηση. Θεωρώ ότι πρέπει να ανοίξουμε τη συζήτηση ενόψει και των εκλογών για το επόμενο βήμα. Αυτή τη στιγμή υπάρχει κόσμος που βολεύεται με το επίδομα ανεργίας.

Πρέπει να κάνουμε την εύρεση εργασίας μονόδρομο, ειδικά για τις νεότερες γενιές. Ο κόσμος, πλέον, να ξέρει ότι θα ζήσει πολύ καλύτερα, με το να βρει μια δουλειά. Και επειδή, σταδιακά, ανεβαίνουν οι μισθοί και πρέπει να ανέβουν κι άλλο εννοείται και αυτό είναι βασική μας προτεραιότητα. Γι’ αυτό και μειώνουμε τόσους φόρους και πρέπει να μειώσουμε κι άλλους, όσα λεφτά μαζεύουμε. Αυτό για μένα είναι μια συζήτηση που συνδέεται και με το δημογραφικό. Γιατί σκεφτείτε πόσο κρίσιμο είναι για μια επιχείρηση να βρει το προσωπικό που θέλει, πόσο βιώσιμη θα είναι, πόσο θα εξελιχθεί, πόσο θα δώσει και καλύτερους μισθούς στη συνέχεια στο προσωπικό της».

Στο ερώτημα αν τον φοβίζει κάτι απάντησε:

«Φοβάμαι πολύ όταν περνάω καλά. Δηλαδή, για παράδειγμα, όταν με το καλό περάσω κάποιες μέρες τα Χριστούγεννα, που είναι η αγαπημένη μου εποχή του χρόνου με την οικογένειά μου, το άγχος μου είναι να μην είναι τα τελευταία, μη συμβεί κάτι ή πόσα ακόμα θα είναι, ενώ ακόμα δόξα τω Θεώ, μικροί είμαστε και αντέχουμε. Νομίζω αυτά είναι που φοβάμαι, δηλαδή να μη γίνει κάτι, να μη συμβεί κάτι και σταματήσει κάτι καλό που συμβαίνει, που γίνεται. Όλα τα υπόλοιπα είναι διαχειρίσιμα. Δηλαδή ο μεγαλύτερος μου φόβος είναι η απώλεια, να μην γίνει κάτι και δεν είμαι με την οικογένεια μου. Κατά τα άλλα, μέσα στην ημέρα υπάρχουν φοβίες, οι οποίες κάποιες φορές μετατρέπονται σε φόβους, αλλά όσο περνάει η ώρα και ο πανδαμάτωρ χρόνος τα γιατρεύει όλα αυτά, τα βάζει στη σωστή τους διάσταση».

Για τη σχέση του με το χρόνο υπογράμμισε:

«Από τις σημαντικές παραμέτρους της ζωής μου. Έχω καλή σχέση με το χρόνο σε σημείο ψυχαναγκασμού, δηλαδή το να είμαι συνεπής, να τα προλάβω. Το πρώτο πράγμα που κάνω κάθε μέρα είναι να κοιτάω το πρόγραμμα. Όταν βλέπω ουτοπικό προγραμματισμό, σπεύδω να το διορθώσω για να μην αργήσω όσο μπορώ τελοσπάντων δεν αργώ. Συνολικά ο χρόνος είναι λυτρωτικός. Γιατί είναι λυτρωτικός; Γιατί θεωρώ ότι η αλήθεια -αν μιλάμε για μια σύγκρουση ιδεών ή απόψεων, θέλει χρόνο για να κερδίσει. Το πρόβλημα θέλει χρόνο για να επιλυθεί. Αντιμετωπίζω θετικά τον χρόνο. Έχει ένα κακό ο χρόνος που είναι η φθορά, αλλά αυτό δεν μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε.

Αλλά έως τώρα, ό,τι έχει περάσει στο χρόνο, παρά την ταλαιπωρία που μπορεί να υπάρχει και τις δυσκολίες που μπορεί να προκαλεί, στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, σε καλό μου έχει βγει. Δηλαδή η πάροδος του χρόνου μού έχει κάνει καλό, στη δουλειά μου, στη ζωή μου, στο μεγάλωμα του παιδιού μας, στην πολιτική, με τα προβλήματα που έχει το διάστημα μέσα στο οποίο περνάει ο χρόνος, αλλά τα πράγματα, συνήθως, γίνονται καλύτερα. Το καλύτερο δεν σημαίνει ότι λύνεται ένα πρόβλημα. Μπορεί το να πάρεις απόφαση ότι κάτι δε λύνεται να είναι καλό, για να πας σε άλλο θέμα, οτιδήποτε είναι αυτό».

Στο ερώτημα σε «ποιους ή σε τί είστε ευγνώμων;» τόνισε:

«Στους ανθρώπους. Θεωρώ ότι μου το είχε πει αυτό ένας καλός φίλος πριν από κάποια χρόνια, του χώρου σας, ότι οι άνθρωποι φαίνονται με το αν λένε και εννοούν δύο λέξεις. Ευχαριστώ και συγγνώμη και να τις λένε και να τις εννοούν. Το έχω αυτό πάντοτε στο μυαλό μου. Μπορώ να συγχωρέσω τα πάντα και θεωρώ, ότι μπορούν να συγχωρεθούν τα πάντα ή σχεδόν τα πάντα, εκτός από δύο πράγματα την αλαζονεία που συζητούσαμε πριν και το δεύτερο την αχαριστία. Νομίζω, ότι είναι εντός εισαγωγικών το πιο θανάσιμο από τα αμαρτήματα που μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος».

ΔΕΙΤΕ  το σχετικό βίντεο.

Ομιλία Νίκου Ανδρουλάκη, Προέδρου ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής στη συζήτηση επί του κρατικού προϋπολογισμού

Κύριε Πρόεδρε, Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Η συζήτηση επί του κρατικού προϋπολογισμού είναι παγίως η στιγμή της αλήθειας για κάθε κυβέρνηση. Είναι η στιγμή της αναμέτρησής της με τα πεπραγμένα, τις αβελτηρίες, τις αποτυχίες της, αλλά πρωτίστως με το όραμά της για την πρόοδο της χώρας.

Όμως με αυτά που παρουσιάζετε -αυτές τις μέρες- ως επιτυχίες δεν υπάρχει καμία σχέση με τον δείκτη της πραγματικής ευημερίας της ελληνικής κοινωνίας. Και αυτό δεν είναι ένα σχήμα λόγου. Είναι βίωμα των πολιτών, που δεν αντέχουν άλλο τη στασιμότητα, την απαισιοδοξία, την ανασφάλεια, την ακρίβεια.

Τα νοικοκυριά, που βλέπουν το υψηλό κόστος διαβίωσης, δεν αντέχουν.

Ο αγροτικός κόσμος έχει ξεπεράσει τα όρια της αντοχής του, με τις νέες δυσκολίες, τις ελλιπείς πληρωμές, το κόστος παραγωγής.

Οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες και οι υγιείς παραγωγικές δυνάμεις του τόπου είναι εγκλωβισμένες σε πολλαπλά αδιέξοδα, με μεγαλύτερο το ιδιωτικό χρέος.

Η νέα γενιά ασφυκτιά σε μια αγορά εργασίας με εξοντωτικά ωράρια, χαμηλές αμοιβές. Οι νέοι αγανακτούν με την κουλτούρα του πολιτικού κόσμου, με το ρουσφέτι, την αναξιοκρατία, το πελατειακό κράτος. Όλα αυτά πρέπει να τελειώσουν.

Σήμερα το πρωί, έξω από τη Βουλή ήταν οι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης. Κι αυτοί δεν αντέχουν. Κι αυτοί είναι στα όρια της χρεοκοπίας. Γιατί από τη μία οι πολίτες ζητούν υπηρεσίες υψηλού επιπέδου, αλλά από την άλλη δεν υπάρχουν οι πόροι για να ικανοποιηθούν αυτές οι ανάγκες.

Ύστερα, λοιπόν, από δεκαπέντε δύσκολα χρόνια αλλεπάλληλων κρίσεων, ο λαός μας περίμενε πραγματική σύγκλιση, μία πραγματική ευημερία. Είχε κάθε λόγο να το περιμένει. Αντ’ αυτού οι πολίτες βιώνουν νέες και πολύ μεγάλες ανισότητες.

Η μέση οικογένεια που η αγοραστική της δύναμη είναι προτελευταία στην Ευρώπη, επιλέγει τι θα αγοράσει, αλλά και τι δεν θα βάλει στο καλάθι της στο σούπερ μάρκετ, λόγω των δυσκολιών. Επιλέγει ποια υποχρέωση της οικογένειας θα μείνει πίσω, για να ικανοποιήσουν άλλες ανάγκες: το ενοίκιο, τους λογαριασμούς, το κόστος του φροντιστηρίου και βέβαια τα έξοδα του φοιτητή.

Κι εσείς έρχεστε σήμερα και λέτε «σταθερότητα ή χάος». Ποια είναι λοιπόν η «σταθερότητα» που προσφέρει η Νέα Δημοκρατία;

Είναι προπέτασμα καπνού. Κρύβει τη στασιμότητα και την παρακμή, την αστάθεια. Κρύβει τις περιπέτειες του μέλλοντος. Κρύβει το σαθρό έδαφος των αποτυχημένων επιλογών σας, που θα ανοίξουν τον δρόμο για νέα αδιέξοδα. Όπως έγινε και την πιο προηγούμενη δεκαετία με δικής σας ευθύνη.

Αυτό δεν το λέω εγώ, το λένε και οι δικοί σας αριθμοί. Οι αριθμοί του προϋπολογισμού. Οι προβλέψεις σας για τα επόμενα χρόνια. Τι αποδεικνύουν; Ο στόχος της σύγκλισης, ο στόχος της ευημερίας μπαίνει στον πάγο. Αυτό είναι το πραγματικό μήνυμα του φετινού προϋπολογισμού. Αυτά δεν είναι θεωρητικά.

Σημαίνουν χαμηλότερους μισθούς, λιγότερες ευκαιρίες για όλους. Μια χώρα που μένει πίσω. Μια χώρα που δεν αλλάζει. Ένα πολιτικό σύστημα που δεν έχει το θάρρος και τη βούληση να πάει την πατρίδα μας μπροστά. Μια κυβέρνηση βουτηγμένη στην ανυποληψία, την αποτυχία και τη διαφθορά.

Γι’ αυτό απευθύνομαι σε κάθε πολίτη που μας ακούει.

Απευθύνομαι σε εσάς που ζείτε στα αστικά κέντρα και βλέπετε την καθημερινότητα να γίνεται όλο και πιο δύσκολη.

Απευθύνομαι και σε εσάς, στους κατοίκους της περιφέρειας, που βιώνετε καθημερινά την ερήμωση της υπαίθρου.

Σήμερα, δεν μιλάμε μόνο για αριθμούς και δείκτες. Μιλάμε για τη δική σας ζωή:

Για το Κέντρο Υγείας που έχετε ανάγκη.

Για το σχολείο που χρειάζεται το παιδί σας.

Για τις οικονομίες σας που εξανεμίζονται.

Για το εισόδημά σας που ροκανίζει η ακρίβεια.

Για τους νέους που αναγκάζονται να επιλέγουν την εσωτερική ή την εξωτερική μετανάστευση.

Αν δεν υπάρξει πολιτική αλλαγή, η Ελλάδα, υπό τη Νέα Δημοκρατία, θα παραμείνει καθηλωμένη στο τελευταίο βαγόνι της Ευρώπης. Αυτή είναι η ωμή πραγματικότητα. Και δεν θα μείνει πίσω μόνο η οικονομία. Θα υποχωρήσει περισσότερο και η ποιότητα της δημοκρατίας. Θα αποδυναμωθούν περαιτέρω οι θεσμοί. Θα συρρικνωθεί το κοινωνικό κράτος. Αυτά ζούμε εδώ και εξίμισι χρόνια: τη λεηλασία του κράτους και των δημοσίων πόρων.

Εσείς, κ. Μητσοτάκη, ευτελίσατε τη Βουλή. Μετατρέψατε τη Βουλή των Ελλήνων σε ένα «πλυντήριο» ευθυνών για τους υπουργούς σας. Εργαλειοποιήσατε τις μυστικές υπηρεσίες. Επιτεθήκατε στους θεσμούς και στις ανεξάρτητες αρχές. Ποια είναι η ευρωπαϊκή κανονικότητα; Αυτά είναι η Ευρώπη; Δεν νομίζω. Εσείς που κάποτε λέγατε ότι το παν είναι να «μένουμε Ευρώπη», μας κάνατε σήμερα να «μένουμε Ουγγαρία» με τις σκοτεινές πρακτικές της Νέας Δημοκρατίας.

Όλα αυτά δεν είναι όμως τυχαία. Αποτελούν έκφραση μιας καθεστωτικής φιλοσοφίας, μιας αλαζονικής εξουσίας, μιας βαθιάς περιφρόνησης προς τον πολίτη και τις αγωνίες του. Όμως, δεν υπάρχει πολύς χρόνος.

Η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη από μικροβελτιώσεις. Χρειάζεται μια γενναία νέα αρχή. Με σχέδιο και νέο ήθος στην άσκηση της εξουσίας. Ήρθε η ώρα, να κλείσει ο κύκλος της παρακμής και να ανοίξει ο κύκλος της προόδου. Μόνο έτσι μπορούμε να κάνουμε πράξη το όραμα για «μια Ελλάδα που θα αφορά όλους τους Έλληνες». Για μια Ελλάδα που θα υπηρετεί τον αδύναμο πολίτη. Για ένα κράτος που θα στηρίζει τη μεσαία τάξη! Αν, γρήγορα, δεν γίνει παρελθόν η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, θα έχουμε μπροστά μας νέες περιπέτειες, νέες ανισότητες, νέα αδιέξοδα.

Η συζήτηση για τον προϋπολογισμό του 2026 είναι μια σημαντική ευκαιρία να δούμε πού βρίσκεται σήμερα η ελληνική οικονομία, αλλά και πού οδηγείται με τις τωρινές κυβερνητικές σας επιλογές. Είχατε την τύχη να διαχειριστείτε πρωτοφανείς πόρους και μεγάλες δημοσιονομικές ευελιξίες, που δεν είχε καμία άλλη κυβέρνηση τα προηγούμενα 15 χρόνια, λόγω της χρεοκοπίας που άφησε πίσω της η Νέα Δημοκρατία το 2009. Στην περίοδο της πανδημίας, 60 δισεκατομμύρια ευρώ για στήριξη επιχειρήσεων και νοικοκυριών.

Και στη συνέχεια το Ταμείο Ανάκαμψης.Ένα ιστορικό εργαλείο για τη χώρα και για όλη την Ευρώπη, που όμως και αυτό το διαχειριστήκατε αναποτελεσματικά. Σε τρία χρόνια διοχετεύσατε στην οικονομία μόλις τους μισούς διαθέσιμους πόρους και σήμερα μας ζητάτε να πιστέψουμε ότι το υπόλοιπο 50% θα τρέξει μέσα σε μόλις 9 μήνες, μέχρι να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα.

Την περίοδο 2019–2024, η οικονομία μας κατέγραψε μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης μόλις 2%, οριακά πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η σύγκριση με χώρες που αντιμετώπισαν παρόμοιες κρίσεις είναι αποκαλυπτική:

• Η Πορτογαλία και η Ισπανία πέτυχαν αντίστοιχους ρυθμούς ανάπτυξης έχοντας δαπανήσει πολύ λιγότερα χρήματα από ό,τι εμείς, ιδιαίτερα μέσα στην πανδημία.
• Χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης –η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Ρουμανία– άφησαν οριστικά την Ελλάδα πίσω σε αναπτυξιακή ταχύτητα.

Αυτό είναι ένα ηχηρό καμπανάκι για τον προϋπολογισμό σας. Αλλά ας δούμε και τον Πολυετή Δημοσιονομικό Προγραμματισμό που επιβεβαιώνει τις ανησυχίες του ΠΑΣΟΚ. Για την περίοδο 2026–2029 προβλέπεται μείωση της μεγέθυνσης του ΑΕΠ: από 2,2% το 2025 στο 1,3% το 2029. Τι είναι όμως το πιο ανησυχητικό; Για το οποίο δεν ακούω κάποια κουβέντα. Να μας πείτε κάτι κ. Πρωθυπουργέ. Η εικόνα των επενδύσεων. Εσείς κάνατε κορωνίδα της πολιτικής σας ότι φέρνετε επενδύσεις, ότι έχουμε σταθερή ανάπτυξη όλων των επενδύσεων.

Για να δούμε λοιπόν: Από 5,7% φέτος ως ποσοστό του ΑΕΠ, του χρόνου λόγω του Ταμείου Ανάκαμψης πάει στο 10,2% και το 2029 γίνεται 0,8%. Γι’ αυτό θα μας πείτε κάτι; Ποια είναι η «σταθερή ανάπτυξη»; Με 0,8% θα αντέξει η χώρα μακροπρόθεσμα; Αυτά πρέπει να πείτε σήμερα στον Ελληνικό λαό για να το καταλάβουν όλοι.

Ότι μετά το Ταμείο Ανάκαμψης έρχεται στασιμότητα. Και αυτό θα έχει πραγματικές συνέπειες στην οικονομία και την κοινωνία:

• Σημαίνει χαμηλότερα εισοδήματα σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη.

Ήδη, το 2024, ο μέσος ετήσιος ονομαστικός μισθός ήταν ο δεύτερος χαμηλότερος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μας προσπέρασε και η Ουγγαρία.

Επί ημερών σας γίνεται μια τεράστια αναδιανομή του πλούτου. Δεν είναι μόνο τα χαμηλά εισοδήματα σε σχέση με την ακρίβεια, είναι και οι ανισότητες, είναι και η άδικη αναδιανομή του πλούτου. Τι συμβαίνει; Το μερίδιο των κερδών ως ποσοστό στο ΑΕΠ, είναι το τρίτο υψηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ το μερίδιο των μισθών είναι το δεύτερο χαμηλότερο. Αυτό δεν παρουσιάζει τις μεγάλες ανισότητες της εποχής;

Τα ελληνικά νοικοκυριά παραμένουν τα μόνα στην Ευρώπη με αρνητική αποταμίευση. Και αρνητική αποταμίευση δεν είναι αυτό που μας είπατε, όταν συζητούσαμε για την ακρίβεια, κ. Μητσοτάκη, ότι δεν ισχύει γιατί αυξάνονται οι καταθέσεις. Αρνητική αποταμίευση σημαίνει ότι από αυτά που μπαίνουν δεν φτάνουν. Χρειάζονται περισσότερα. Με αποτέλεσμα να έχουν αρνητική αποταμίευση τα νοικοκυριά μας.

Η ελληνική οικονομία έχει το δεύτερο υψηλότερο έλλειμμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στην Ευρώπη των 27. Το θυμάστε αυτό το έλλειμμα; Είναι το έλλειμμα που μας κατέστρεψε. Αυτό που αφήσατε το 2009, το μεγαλύτερο παγκοσμίως. Τι έχετε να πείτε για αυτό σήμερα; Γιατί συμβαίνει αυτό; Δεν οφείλεται μόνο, όπως τότε, στη χαμηλή ανταγωνιστικότητα. Οφείλεται και στον υπερδιπλασιασμό των μερισμάτων, των τόκων και των κερδών που φεύγουν στο εξωτερικό: από 7,5 δισεκατομμύρια ευρώ το 2019 σε 16 δισεκατομμύρια το 2024. Αυτή είναι η εικόνα του αφελληνισμού της Ελληνικής οικονομίας. Αυτή είναι μια βαθιά αντιαναπτυξιακή και άδικη πολιτική. Γι’ αυτό και …η σπουδή σας να μειώσετε τη φορολογία στα μερίσματα από το 10% στο 5% και να χάνουμε εκατομμύρια ευρώ σε έσοδα που θα μπορούσαν να πάνε στο κοινωνικό κράτος, την υγεία και την παιδεία.

Αλλά, οι αποφάσεις της κυβέρνησης διευκολύνουν συγκεκριμένους παίκτες της αγοράς. Τα μεγάλα funds. Η κοινωνία δικαιούται απαντήσεις:

Mε ποια κριτήρια λαμβάνονται οι αποφάσεις για πωλήσεις στρατηγικών περιουσιακών στοιχείων, για μεταβιβάσεις ασφαλιστικών εταιρειών, για συγκέντρωση της ιδιωτικής υγείας σε λίγους ή για την αξιοποίηση δημόσιων και πρώην δημόσιων υποδομών;

Καθαρές απαντήσεις, γιατί εσείς κάνετε την Ελλάδα “Ελντοράντο” για τα funds, την ίδια στιγμή που οι πολίτες πληρώνουν ακριβότερα τρόφιμα, ασφάλιστρα και υπηρεσίες υγείας. Αυτή είναι η μεγάλη εικόνα της κοινωνικής αδικίας και του αφελληνισμού της ελληνικής οικονομίας. Είμαστε όμηροι, ευάλωτοι στα funds και στα εγχώρια ολιγοπώλια. Τα κέρδη των δισεκατομμυρίων ευρώ βγαίνουν στο εξωτερικό και κάποια από αυτά επιστρέφουν, αλλά για να εξαγοράζουν τα σπίτια και την περιουσία των Ελλήνων, όχι για παραγωγικές επενδύσεις. Αυτή είναι η πραγματικότητα.

Για εμάς, λοιπόν, αυτή η πολιτική πρέπει να σταματήσει. Για εμάς κ. Μητσοτάκη, η Ελλάδα δεν πωλείται! Η Ελλάδα ανήκει στον ελληνικό λαό και στην ευημερία του. Σ’ αυτόν και στα παιδιά του και όχι να χάνουμε εισοδήματα, ακίνητα και περιουσίες που παίρνουν ισχυροί παίκτες, εγχώριοι και από το εξωτερικό. Αυτός ο τύπος ανάπτυξης είναι υποθήκη και για το παρόν και για το μέλλον της πατρίδας μας.

Τέλος, η στασιμότητα σημαίνει και αδύναμο κοινωνικό κράτος. Έχετε δει τα στοιχεία της Eurostat; Είναι αποκαλυπτικά. Είμαστε η δεύτερη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση που ασκεί κοινωνική πολιτική κυρίως μέσω επιδομάτων. Εσείς όσο ήσασταν αντιπολίτευση δεν λέγατε ότι πρέπει να επενδύουμε σε σταθερές δομές, μείωση των ανισοτήτων και όχι σε επιδοματική πολιτική; Συνεχώς, ήταν καραμέλα στο στόμα σας. Να τα αποτελέσματα. Δεύτεροι στην Ευρώπη. Γιατί αυτό δεν αλλάζει; Γιατί δεν επενδύετε στο κοινωνικό κράτος με έναν γενναίο και στρατηγικό τρόπο.

Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα, εμείς θέσαμε από τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης ως εθνικό στόχο τη νέα ευρωπαϊκή σύγκλιση της χώρας, που περνά από την άνοδο του βιοτικού επιπέδου στο 80% του ευρωπαϊκού μέσου όρου από το 70% που είναι σήμερα. Ενός πραγματικού εθνικού στόχου, με αποτύπωμα στην κοινωνία, αποτύπωμα στις ανισότητες.

Με τον προϋπολογισμό που έχετε καταθέσει, ο στόχος αυτός πάει στις ελληνικές καλένδες και η Ελλάδα θα χρειαστεί τουλάχιστον δύο δεκαετίες –έως το 2046– για να προσεγγίσει ξανά το κατά κεφαλήν εισόδημα που είχαμε το 2007. Αυτό είναι η σύγκλιση; Αυτό είναι η φιλοευρωπαϊκή πολιτική; Και πανηγυρίζετε και χειροκροτάτε; Πείτε το σήμερα καθαρά. Είναι έτσι ή δεν είναι;

Για εμάς, κύρια εθνική προτεραιότητα είναι το δημογραφικό. Αν δεν υπάρξει δημογραφική αναγέννηση της πατρίδας μας, έχουμε αποτύχει σε όλα. Γι’ αυτό είπα και στην 3^η του Σεπτέμβρη ότι πρέπει να δώσουμε και από αυτά που δεν έχουμε για να λύσουμε τον δημογραφικό κίνδυνο που υπάρχει στην χώρα μας. Που είναι ένας κίνδυνος υπαρξιακός, ο πιο κρίσιμος συντελεστής εθνικής ισχύος.

Πώς μπορεί να αναπτυχθεί η ελληνική οικονομία, όταν οι προβλέψεις δείχνουν πως μέσα στις επόμενες δεκαετίες, ο πληθυσμός θα περιοριστεί στα 8,3 εκατομμύρια κατοίκους; Όταν ένας νέος άνθρωπος δεν μπορεί να βρει σπίτι και ένα νέο ζευγάρι δεν μπορεί να ζήσει με αξιοπρέπεια, πώς θα κάνουν οικογένεια; Εμείς καταθέσαμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την αντιμετώπιση του Δημογραφικού. Ένα σχέδιο που συνδέει τη γέννηση παιδιών με την εργασία, τη στέγη, την παιδεία και την υγεία, όπως συμβαίνει και στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Και κορυφαίο ζήτημα για το δημογραφικό είναι το στεγαστικό. Θέλω να θυμηθείτε, όλοι οι συνάδελφοι, όταν πρώτη φορά, το 2022, καταθέσαμε ολοκληρωμένο πρόγραμμα στα πρότυπα της Πορτογαλίας, της Ισπανίας, της Αυστρίας και εν μέρει και της Ιταλίας, την περιφρόνηση που δεχτήκαμε από τον κ. Μητσοτάκη ότι είμαστε λαϊκιστές και ότι δεν θα βρούμε τα χρήματα. Μα, αυτό είναι το κορυφαίο ζήτημα στην Ελλάδα.

Πώς θα κάνουν οι νέοι οικογένεια, αν δεν έχουν σπίτι;

Τι τους λέμε, λοιπόν; «Αν έχει σπίτι η οικογένειά σας»; Συγχαρητήρια. Κι αν δεν έχει; Στο περιθώριο. Για εμάς, δεν υπάρχει περιθώριο. Υπάρχει όμως περιθώριο λύσεων και πρωτοβουλιών για να λύσουμε το στεγαστικό ζήτημα. Έχετε ανακοινώσει διάφορα προγράμματα. Κάνατε εξαγγελίες «30 + 2 μέτρα» , «50 + 3 παρεμβάσεις»…Τι καταφέρατε; Μειώθηκαν τα ενοίκια, κ. Μητσοτάκη, ή αυξήθηκαν τα ενοίκια; Είναι από τις μεγαλύτερες αποτυχίες της διακυβέρνησής σας.

Εμείς, λοιπόν, βλέπουμε μια κοινωνία που πληρώνει σήμερα ακριβά τις πολιτικές σας.

• Το 28,9% των νοικοκυριών ξοδεύει υπερβολικό μέρος του εισοδήματός του για στέγαση (Μ.Ο. ΕΕ: 8,2%).
• Τα ενοίκια έχουν αυξηθεί σωρευτικά έως και 50% σε περιοχές της Αττικής.
• Εσείς επιλέξατε να δώσετε 1 δισεκατομμύριο ευρώ, σε 4 χρόνια επιδότησης ενοικίου, αλλά χωρίς να μείνει πίσω καμία υποδομή.

Αυτά όλα είναι σοβαρά ελλείμματα της πολιτικής σας.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Ο προϋπολογισμός του 2026 αποκαλύπτει με τον πιο καθαρό τρόπο τον άδικο πυρήνα της φορολογικής σας πολιτικής. Γιατί, ενώ μιλάτε για μείωση συντελεστών, στην πράξη αφήνετε τον πληθωρισμό να κάνει τη δουλειά των εσόδων.

Το έχω ξαναπεί: Κάνατε τον πληθωρισμό και τους έμμεσους φόρους δημοσιονομικό εργαλείο άσκησης πολιτικής, λες και είμαστε στη Λατινική Αμερική. Ο πληθωρισμός λειτουργεί ως κρυφός φόρος μέσω της κατανάλωσης και να ροκανίζει το εισόδημα των πολιτών.

Από τα 2,5 δισ. ευρώ επιπλέον φορολογικά έσοδα για το 2026, από αυτά 1,6 δισ. προέρχονται από τον ΦΠΑ. Δηλαδή από τον πιο άδικο φόρο, παίρνετε τα περισσότερα

και αυτό εσείς το λέτε φορολογική δικαιοσύνη. Από έναν φόρο που δεν λαμβάνει υπόψη ούτε το εισόδημα, ούτε την αντοχή των νοικοκυριών. Είναι οριζόντιος και άδικος.

Διαβάσατε κύριε Μητσοτάκη, τι λέει η ετήσια έκθεση του ΟΟΣΑ για όλα αυτά; Πιστοποιεί τον άδικο χαρακτήρα της φορολογικής σας πολιτικής:

•       Στην Ελλάδα περίπου τα μισά κρατικά έσοδα προέρχονται από έμμεση φορολογία, που αυξάνονται διαρκώς σε σχέση με τους άμεσους φόρους.
• Βρισκόμαστε στην 5η θέση μεταξύ των χωρών με τη μεγαλύτερη εξάρτηση από έμμεσους φόρους.
• Οι ασφαλιστικές εισφορές είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη.
• Και ενώ μιλάτε διαρκώς για ελάφρυνση της εργασίας, την περίοδο 2021–2024 η φορολογική επιβάρυνση του μέσου άγαμου εργαζόμενου αυξήθηκε κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες.

Την ίδια ώρα, στις χώρες του ΟΟΣΑ παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητη.

Και η φορολογική σας μεταρρύθμιση είναι λειψή. Γιατί πολύ απλά σε βάθος τριετίας, θα εξανεμιστούν τα όποια οφέλη, λόγω πληθωρισμού. Γι’ αυτό χρειάζεται τιμαριθμική προσαρμογή της κλίμακας.

Όσο για τη μείωση του ΕΝΦΙΑ σε ορεινές, μειονεκτικές και παραμεθόριες περιοχές, την είχα προτείνει πέρσι από το βήμα της ΔΕΘ και μας κατηγορήσατε για «λαϊκισμό», για «λεφτόδεντρα». Μόλις το υιοθέτησε η κυβέρνηση τελικά, μετατράπηκε σε «μεταρρύθμιση». Όταν προτείνουμε κάτι εμείς, είναι λαϊκισμός. Όταν έρθει η ώρα να το κάνετε εσείς, είναι «μεταρρύθμιση». Αυτό θα πει υποκρισία.

Και πάμε στο μεγάλο θέμα της κοινωνίας, την ακρίβεια.

Οι πολίτες είναι αντιμέτωποι με ένα παρατεταμένο κύμα ακρίβειας: στο ράφι του σούπερ μάρκετ, στον λογαριασμό του ρεύματος, στο κόστος ζωής που ανεβαίνει χωρίς φρένο.

Είμαστε η 2η χώρα στις ιδιωτικές δαπάνες υγείας.

Υπάρχει απαξίωση της δημόσιας παιδείας και αυτό φαίνεται διότι έχουν αυξηθεί σχεδόν κατά 17% οι μαθητές που φοιτούν σε ιδιωτικά σχολεία, κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικά υψηλότερες πληθωριστικές πιέσεις, σε σχέση με την υπόλοιπη ευρωζώνη.

Τα στοιχεία είναι αμείλικτα. Τα καρτέλ κάνουν πάρτι.

Από τον Ιούλιο του 2019 έως τον Οκτώβριο του 2025 οι τιμές αυξήθηκαν σωρευτικά κατά:

-39% στα τρόφιμα.

-58% στην ένδυση και υπόδηση και 68% ειδικά στην παιδική ένδυση.

-48% στο ηλεκτρικό ρεύμα.

-43% οι μεταφορές με πλοίο

Όλα αυτά είναι μια καλύτερη ζωή; Είναι μια ζωή με κοινωνικό πρόσημο; Με τέτοια ακρίβεια στη χώρα μας; Αντιτείνετε ότι αυξάνετε οριακά τους μισθούς. Τι να το κάνουν οι πολίτες με αυτή την ακρίβεια; Τι να το κάνουν, αν δεν περιορίσετε τα καρτέλ στα οποία είστε τροχονόμοι, με αποτέλεσμα να έχουν δισεκατομμύρια ευρώ κέρδη;

Και εσείς μιλήσατε για το «καλάθι», για τις 2.000 ετικέτες και τι διαλέξατε; Διαλέξατε την κοροϊδία, τα μανταλάκια, τις σκούπες και τις καβουροδαγκάνες.

Αυτή είναι η πραγματικότητα που ζει η ελληνική οικογένεια. Υποκρισία και κοροϊδία.

Εμείς, ήδη από το 2022, καταθέσαμε μια ολοκληρωμένη πρόταση νόμου. Και τι είπαμε;

Χρειαζόμαστε μια ναυαρχίδα, μια ενιαία Αρχή Προστασίας Καταναλωτή:

Με εργαλεία, εξουσίες και τεχνογνωσία, ώστε να μπορεί να παρεμβαίνει αποτελεσματικά εκεί όπου υπάρχουν στρεβλώσεις, ολιγοπώλια και καταχρηστικές πρακτικές.

Και εδώ βρίσκεται η ουσιαστική μας διαφορά:

Η κυβέρνηση απλώς συνένωσε υποστελεχωμένες υπηρεσίες. Χωρίς πραγματική ισχύ. Με άλλα λόγια, αναπαράγετε την αδράνεια.

Για αυτό σας ρωτώ ευθέως κύριε Πρωθυπουργέ: πόσα δισεκατομμύρια έβγαλαν οι μεγάλοι «παίκτες» και τα ολιγοπώλια αυτά τα πέντε χρόνια; Τι πρόστιμα επιβάλλατε και πάνω από όλα τι εισπράξατε; Θα μας δώσετε τα στοιχεία;

Σας το έθεσα και στην επίκαιρη ερώτηση για την ακρίβεια. Θέλουμε να γνωρίζουμε: τι βάλατε, τι πήραν και τι εισπράξατε για να περιορίσετε αυτά τα φαινόμενα;

Γιατί απορρίψατε τις προτάσεις μας, ώστε να μπει τέλος στην ασυδοσία;

Καταθέσαμε συγκεκριμένη πρόταση για τα ασφάλιστρα υγείας. Είπατε «όχι».

Συγκεκριμένη πρόταση για τις τράπεζες. Είπατε «όχι».

Συγκεκριμένη πρόταση για τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια. Και εκεί «όχι».

Γιατί; Δεν βλέπετε την κοινωνική πραγματικότητα και τις δυσκολίες;

Τα πράγματα είναι πολύ απλά: Δεν έχετε ούτε την πολιτική, ούτε τη βούληση να βάλετε κανόνες σε μια ασύδοτη αγορά.

Εμβληματικό παράδειγμα είναι οι τράπεζες.

Την ώρα που νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις δυσκολεύονται να σταθούν όρθιες, οι τράπεζες συνεχίζουν να βγάζουν δισεκατομμύρια, ακόμα περισσότερα φέτος από πέρσι.

Πέρσι τέτοιες μέρες, κατέθεσα μία πρόταση μαζί με την κοινοβουλευτικό ομάδα του ΠΑΣΟΚ. Τι είπαμε για να τους πιέσουμε να αλλάξουν πολιτική ως προς τα επιτόκια, τις προμήθειες και τις χρεώσεις; Να κάνουμε μία εφάπαξ φορολόγηση 500 εκατ. ευρώ σε δύο χρόνια. Να ασκήσουμε πίεση στο τραπεζικό σύστημα, για το οποίο οι Έλληνες πολίτες έδωσαν δισεκατομμύρια ευρώ στην ανακεφαλαιοποίηση του, για να σταθούν όρθιες οι τράπεζες.

Μας είπατε «όχι» και τι κάνατε τελικά; Τις χαϊδέψατε μέσω μιας «εθελοντικής» εισφοράς στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης! Δηλαδή, μας έκαναν και χάρη! Με τα δικά μας λεφτά, τους εμφανίσατε ως ευεργέτες.

Και ποιο ήταν το «ευχαριστώ»; Αντί να μειωθούν τα επιτόκια, η διαφορά επιτοκίων είναι η μεγαλύτερη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πολύ υψηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Αντί να τους τραβήξετε το αυτί και να τονώσουν τη ρευστότητα στην πραγματική οικονομία, τους αφήνετε να θησαυρίζουν στην πλάτη του ελληνικού λαού!

Κατά 4,7% αυξήθηκαν τα κέρδη των τραπεζών κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025. Σπάνε διαδοχικά ρεκόρ κερδοφορίας και η Νέα Δημοκρατία κάνει τον τροχονόμο!

Και στις προμήθειες η ασυδοσία καλά κρατεί. Τα καθαρά έσοδα από προμήθειες των ελληνικών τραπεζών για το πρώτο εξάμηνο του 2025 αυξήθηκαν κατά 14,3%. Αυτά ήταν τα αποτελέσματα της περσινής σας επιλογής.

Και υπάρχει και ένα ακόμη κρίσιμο ζήτημα, που δεν ακούω να το συζητάμε.

Την ώρα που οι τράπεζες καταγράφουν αυτά τα κέρδη, αντί να τα χρησιμοποιούν για να θωρακίσουν την κεφαλαιακή τους θέση και να μειώσουν τον αναβαλλόμενο φόρο, μοιράζουν τεράστια μερίσματα.

Η δική μας θέση είναι ξεκάθαρη: Χρειάζεται μεγαλύτερο ποσοστό των κερδών τους να πηγαίνει στη μείωση του αναβαλλόμενου φόρου παρά στη διανομή παχυλών μερισμάτων, κ. Μητσοτάκη, όπως τους επιτρέψατε να κάνουν. Γιατί, σε άλλη περίπτωση, είναι πιθανό στο μέλλον αυτό το κόστος του αναβαλλόμενου φόρου να το φορτωθεί υπό άλλες συνθήκες πάλι ο Έλληνας φορολογούμενος.

Αν η εικόνα στις τράπεζες είναι προβληματική, η κατάσταση στο ιδιωτικό χρέος είναι δραματική. Σήμερα:

-4.000.000 ΑΦΜ χρωστούν στην εφορία,

-2.300.000 νοικοκυριά και επιχειρήσεις χρωστούν στον ΕΦΚΑ και

-πάνω από ένα εκατομμύριο δάνεια είναι «κόκκινα».

Μέχρι τα μέσα του 2025, έχουν ρυθμιστεί μέσω εξωδικαστικού μηχανισμού οφειλές ύψους 13 δισ. ευρώ σε σύνολο 230 δισ. ιδιωτικού χρέους.

Και ακόμη χειρότερα: πολλές από αυτές τις ρυθμίσεις έχουν ήδη ξανακοκκινίσει. Το αποτέλεσμα είναι:

– Πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας.

– Ανασφάλεια.

– Νοικοκυριά και επιχειρήσεις που δεν έχουν καμία προστασία.

Όμως, αντί να δώσετε ουσιαστικές λύσεις, κι εδώ απορρίψατε τις δικές μας προτάσεις.

Απορρίψατε την τροπολογία μας για άμεση επαναφορά της προστασίας της πρώτης κατοικίας.

Απορρίψατε την πρότασή μας για δίκαιη λύση μας για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο.

Απορρίψατε την πρότασή μας για λύση για τους εγγυητές.

Απορρίψατε την πρότασή μας για την καθολική υποχρέωση των πιστωτών να καταθέτουν πρόταση ρύθμισης στον εξωδικαστικό μηχανισμό.

Με άλλα λόγια, απορρίψατε κάθε πρόταση που βάζει κανόνες και προστατεύει τον πολίτη.

Δεσμεύομαι ότι με την πολιτική αλλαγή θα μπουν κανόνες στην αγορά των κόκκινων δανείων, για να σταματήσουν τα κοράκια των funds να κρατούν σε ομηρία χιλιάδες Έλληνες πολίτες, νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Ας έρθω στο θέμα των ημερών. Ένα θέμα που αφορά την περιφερειακή ανάπτυξη και την παραγωγική ανασυγκρότηση της της χώρας. Εδώ και χρόνια, ο πρωτογενής τομέας λεηλατείται. Το κόστος παραγωγής δυσβάσταχτο. Το χάσμα των τιμών από το χωράφι στο ράφι συνεχώς διευρύνεται.

Ένας αγρότης, κύριε Μητσοτάκη, που βλέπει τα όσπρια που παράγει να πωλούνται στο ράφι τρεις, πέντε ή και δεκαπέντε φορές πάνω, τι θα κάνει;

Θα κάτσει σπίτι του ή θα πάει στα μπλόκα;

Αυτός που βλέπει να εξαπλώνεται η ευλογιά, σφαγιάζονται μισό εκατομμύριο ζώα και καταστρέφεται το βιός του, θα κάτσει στο σπίτι του ή θα πάει στα μπλόκα κύριε Μητσοτάκη;

Αυτοί που είδαν στους λογαριασμούς τους να μην μπαίνουν ούτε τα μισά από αυτά που τους χρωστάτε από τις βασικές ενισχύσεις, θα κάτσουν σπίτι τους ή θα πάνε στα μπλόκα κύριε Μητσοτάκη;

Αυτοί που είδαν να πηγαίνουν 72,3% πάνω τα λιπάσματα, 55% οι κτηνιατρικές υπηρεσίες, 40% οι ζωοτροφές, θα κάτσει σπίτι του ή θα πάει στα μπλόκα κύριε Μητσοτάκη;

Αυτοί που βλέπουν τους αετονύχηδες της γαλάζιας συμμορίας να κυκλοφορούν με τις Πόρσε και τις Φεράρι από το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και είναι αγανακτισμένοι, θα κάτσουν σπίτι τους ή θα πάνε στα μπλόκα;

Αυτοί, λοιπόν, πάνε στα μπλόκα γιατί τους στέλνετε εσείς.

Εσείς τους βυθίσατε στην απελπισία. Με αυτήν την κατάσταση στον πρωτογενή τομέα.

Εσείς ευθύνεστε και ερημώνουν τα χωριά μας. Διότι το φωνάζουμε εδώ και πέντε χρόνια: «Πάρτε γενναίες πρωτοβουλίες. Ερημώνει η ύπαιθρος. Θέλει ειδικά σχέδια ανάπτυξης. Θέλει ειδική στήριξη στην ενέργεια».

Σας πρότεινα εξαρχής ενεργειακές κοινότητες για τους παραγωγούς, τους κτηνοτρόφους, τους συνεταιριστές, τους γεωργούς.

Και τι κάνατε; Όλα στην ολιγαρχία, όλα στους μεγάλους. Πείτε σήμερα πόσες ενεργειακές κοινότητες παραγωγών έχει η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Γερμανία και πόσες η Ελλάδα. Για να καταλάβετε γιατί αυτοί οι άνθρωποι πάνε στα μπλόκα.

Πρέπει, λοιπόν, να σταθούμε δίπλα τους. Να κατανοήσουμε το πρόβλημά τους. Φέτος, αν δεν τους στηρίξουμε, είναι στο χείλος της καταστροφής. Χωρίς οικονομική δυνατότητα να προμηθευτούν τα απαραίτητα γεωργικά εφόδια, λιπάσματα, σπόρους.

Αντί να είναι στα χωράφια τους, διεκδικούν το δικαίωμα στην επιβίωση αυτών και των οικογενειών τους.

Πρέπει, λοιπόν, να βάλουμε στην ατζέντα μας γενναίες πολιτικές.

Ένα νέο κοινωνικό και παραγωγικό συμβόλαιο. Ένα σχέδιο που μειώνει το κόστος παραγωγής. Για αυτό, προτείνουμε καθαρά πράγματα για να ανοίξει διάλογος αξιοπρέπειας και όχι κοροϊδίας:

–θεσμοθέτηση ανώτατης τιμής (έως +30% από τον μέσο όρο των 5 χαμηλότερων τιμών των κρατών-μελών της ΕΕ) για γεωργικά και κτηνιατρικά φάρμακα, καθώς και σπόρους, με βάση τη δραστική ουσία.

–καθιέρωση «Κάρτας Αγροτικού Πετρελαίου», με αυτόματη αφαίρεση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στην αντλία κατά την προμήθεια.

–φθηνό, δίκαιο αγροτικό τιμολόγιο ρεύματος με ανώτατη τιμή ενέργειας για πέντε χρόνια στα 7 λεπτά την κιλοβατώρα και μείωση του παγίου στα 5 ευρώ τον μήνα.

-δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων και ενίσχυση της ενεργειακής αυτονομίας των αγροτών, μέσω επιδοτήσεων για εγκατάσταση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

–διαφάνεια σε κάθε στάδιο των ενισχύσεων και των ελέγχων.

-Και τέλος, μια δεύτερη ευκαιρία αξιοπρέπειας για όσους ασφυκτιούν από τα αγροτικά δάνεια και προστασία της αγροτικής γης από πλειστηριασμούς.

Αυτό είναι ένα σχέδιο, που, αν σήμερα το παρουσιάσουμε στον πρωτογενή τομέα, είμαι σίγουρος ότι αυτοί οι άνθρωποι θα κάνουν Χριστούγεννα στα σπίτια τους με τις οικογένειές τους με αξιοπρέπεια, ελπίδα και προοπτική, κάτι που δεν τους παρέχετε.

Και πάμε στο κράτος, τους θεσμούς και την ατιμωρησία.

Ας μιλήσουμε ειλικρινά. Μπορεί να υπάρχει ισχυρή Ελλάδα, ανταγωνιστικότητα, δίκαιη ανάπτυξη, χωρίς δικαιοσύνη, χωρίς θεσμούς, χωρίς εύρυθμη λειτουργία του κοινοβουλίου; Ποια χώρα με καχεκτικούς θεσμούς έφτασε ψηλά σε επίπεδο ευημερίας;

Η διακυβέρνηση σας έχει ένα κύριο χαρακτηριστικό: σκάνδαλα και σκοτεινές μεθόδους. Πολλές φορές στο όριο του παρακράτους.

Μια κυβέρνηση του «όλα επιτρέπονται» στον βωμό της εξουσίας. Χωρίς αρχές, χωρίς πολιτική ηθική.

Και, όταν σας πιάσουμε με σκάνδαλα κορυφαία που συγκλονίζουν ακόμη και την Ευρώπη, ο στόχος σας δεν είναι η δικαιοσύνη, αλλά η συγκάλυψη και ο συμψηφισμός.

Στο σκάνδαλο των υποκλοπών για να αποφύγει τις ευθύνες ο κ. Μητσοτάκης, έφτασε στο σημείο να παρουσιάσει τα θύματα ως θύτες.

Με μότο ότι αντί να μας πει αυτός γιατί μας παρακολουθούσε, να πρέπει να πουν τα θύματα γιατί τα παρακολουθούσαν. Να μας πουν, λοιπόν. Κύριε Βορίδη, γιατί σας παρακολουθούσε ο κ. Μητσοτάκης; Κύριε Χατζηδάκη, γιατί σας παρακολουθούσε ο κ. Μητσοτάκης; Να το πείτε σήμερα. Με γενναίο τρόπο. Για να τελειώνουν τα παιχνίδια.

Έχει περάσει ένας χρόνος από τη δικαίωσή μου στο Συμβούλιο της Επικρατείας και δεν υλοποιείτε την απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας! Αυτό είναι ευρωπαϊκή χώρα; Αλλά, φτάσαμε στο σημείο ένα καραμπινάτο σκάνδαλο κατασκοπείας να είναι σε ένα μονομελές πλημμελειοδικείο. Αυτό είναι η ευρωπαϊκή κανονικότητα!

Στην τραγωδία των Τεμπών με 57 νεκρούς, πάλι συγκάλυψη και συμψηφισμός.

Εσείς λέγατε προεκλογικά ότι πρέπει να αλλάξουμε τους κανόνες ασφαλείας των τρένων. Προεκλογικά, πριν το 2019. Και, τελικά, είχαμε μία τραγωδία. Και, αντί να ελέγξετε γιατί δεν έγινε η 717, τι κάνατε; Συμψηφισμό! Εξεταστική από το 1997. Να πετάξουμε τις ευθύνες 20, 30 χρόνια πίσω. Λες και έφταιγε το 1997 για την τηλεδιοίκηση που δεν έγινε το 2018, το 2019, το 2020, το 2021, το 2022!

Στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ:

Εσείς δεν πήρατε δίπλα σας στο Μαξίμου τον κ. Βάρρα; Τον πήρατε!

Δεν σας είπε ο κ. Βάρρας μπαίνοντας στο Μέγαρο Μαξίμου «Πρωθυπουργέ, κατακλέβουν τον ΟΠΕΚΕΠΕ».

Και, αν σας το ‘πε, γιατί δεν κάνατε τίποτα τα επόμενα χρόνια και τους αφήσατε τέσσερα χρόνια να λεηλατούν τις βασικές ενισχύσεις αγροτών και κτηνοτρόφων; Γιατί; Να μας απαντήσετε. Και αφήστε το δικαίωμα της σιωπής. Καθαρές απαντήσεις. Το ξέρατε τέσσερα χρόνια. Γιατί δεν το σταματήσατε;

Εγώ ο ίδιος σας έχω θέσει το θέμα σε επίκαιρη ερώτηση, και πέρυσι στον προϋπολογισμό. Αλλά, απαντήσεις δεν παίρναμε.

Τα έμαθε και η Ελλάδα χάρη στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και όχι χάρη στις πρωτοβουλίες για να μη φτάσουμε εδώ που φτάσαμε.

Αλλά και στους υπουργούς σας, δεν πρέπει επιτέλους να σταματήσει η ατιμωρησία;

Εσείς τι κάνατε; Και για τον κ.Βορίδη και για τον κ.Αυγενάκη, καλέσατε τους βουλευτές σας να πάνε για ύπνο νωρίς, να ψηφίσουν επιστολικά, μην ξεφύγει κανείς και οδηγηθεί κάποιος στη δικαιοσύνη. Αυτό δεν είναι συγκάλυψη;

Δεν είναι συγκάλυψη ο κ. Καραμανλής να είναι στο απυρόβλητο για την 717, αλλά 16 φυσικά πρόσωπα να δικαστούν με την κατηγορία -ακουστέ!- της ηθικής αυτουργίας στην απιστία του υπουργού, που όμως δεν ελέγχεται; Αυτό είναι ευρωπαϊκή κανονικότητα; Αυτό είναι χειραγώγηση! Αυτό είναι εργαλειοποίηση του άρθρου 86 για να μην υπάρχει διαφάνεια και φως.

Απέναντι σε αυτή τη δυσωδία που πάντα φτάνει στην αυλή σας, εμείς παλεύουμε για μια ηθική πολιτική. Για να καταλάβει ο ελληνικός λαός ότι δεν είμαστε όλοι το ίδιο.

Θεωρώ αδιανόητα όσα έχουν συμβεί τα τελευταία χρόνια. Είναι προσβλητικά για την κοινοβουλευτική μας ιστορία.Το καθεστώς της ατιμωρησίας πρέπει να τελειώσει.

Για αυτό δεσμεύομαι ότι με πρωτοβουλία μας θα υπάρξει τροποποίηση του άρθρου 86 και αλλαγή του τρόπου επιλογής της ηγεσίας της δικαιοσύνης. Καθαρά πράγματα, αν θέλουμε εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς. Και όχι να νομίζουν οι πολίτες ότι η δικαιοσύνη είναι μόνο για αυτούς και ότι για τους υπουργούς υπάρχει πάντα πέπλο προστασίας και ατιμωρησίας.

Δεν είναι, όμως, μόνο τα θέματα του κράτους δικαίου. Είναι και τα εθνικά θέματα.

Δείτε το πρόγραμμα SAFE. Το καλοκαίρι μας λέτε: «δεν χρειάζεται να μπούμε». Μετά από λίγο, επιχειρηματολογούσατε: «θα μπούμε στο SAFE, θα διεκδικήσουμε 787 εκατομμύρια». Μετά κάνατε λόγο για 2,9 δισ. Σας λένε ότι το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε, δεν έχετε δυνατότητα, έχουν δεσμευθεί τα 150 δισεκατομμύρια του προγράμματος. Και τελικά ούτε για τα 789 είχατε ολοκληρωμένο σχέδιο, εκθέτοντας τη χώρα.

Στο καλώδιο, έχουμε πάρει απάντηση; Έχουμε πάρει απάντηση για το χρονοδιάγραμμα μιας επένδυσης που συνδέεται απόλυτα με το σεβασμό στα κυριαρχικά μας δικαιώματα; Ή πέρασε τελικά ο τραμπουκισμός του Ερντογάν ότι «ή έρχεται η εταιρεία να πάρει άδεια από εμάς ή το καλώδιο δεν πέφτει»;

Πείτε ξεκάθαρα. Να τα ξέρει αυτά ο ελληνικός λαός.

Όπως και στο θέμα της Μονής Σινά. Το… ξεχάσαμε! Τι γίνεται με το ιδιοκτησιακό καθεστώς; Βρέθηκε λύση; Ή ουσιαστικά σιγά-σιγά το αφήνουμε στις καλένδες για να ξεχαστεί; Τα ερωτήματα είναι πολλά.

Όπως και το θέμα του διαλόγου και των συναινέσεων. Ποιες συναινέσεις, όταν δεν παρουσιάζετε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για το τι θα είναι ο διάλογος που θα ανοίξουν οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου; Δεν πρέπει να γίνει για αυτό ενημέρωση στα κόμματα, για να έχουμε μια κοινή στρατηγική;

Κυρίες και κύριοι,

Κλείνοντας, θέλω να σας πω ότι οι πολίτες είναι βαθιά απογοητευμένοι.

Το θέμα είναι τι θα γίνει η απογοήτευσή τους. Η απογοήτευσή τους θα γίνει συμβιβασμός και αποχή; Μια συνολική απαξίωση; Μια συνολική αποδόμηση του πολιτικού κόσμου; Θα επιτρέψουμε την άποψη του καφενείου ότι είμαστε όλοι το ίδιο;

Η άποψή μου είναι ότι δεν πρέπει να την επιτρέψουμε. Και πρέπει να αγωνιστούμε όλοι, όλες οι δημοκρατικές δυνάμεις για να υπάρξει ταχύτατα πολιτική αλλαγή.

Όσο μένει η Νέα Δημοκρατία στην κυβέρνηση, η απαξίωση του πολιτικού κόσμου θα είναι ραγδαία.

Είναι μία κυβέρνηση συνδεδεμένη με τη διαφθορά και με την ατιμωρησία.

Είναι μια κυβέρνηση που ενισχύει το αφήγημα ότι η πολιτική δεν δίνει λύσεις, ότι είναι όλοι το ίδιο. Αυτό πρέπει να αλλάξει. Και είναι στα χέρια μας να αλλάξει.

Είναι στα χέρια μας να καταλάβει ο πολίτης ότι δεν έχει ανάγκη από Μεσσίες. Ότι δεν έχει ανάγκη από αυτούς που σκύβουν το κεφάλι στην εγχώρια ολιγαρχία για να έχουν μια καλή αντιμετώπιση από τα μέσα που ελέγχουν.

Ότι η Ελλάδα δεν θέλει πολιτικούς με εξαρτήσεις, αλλά πολιτικούς με σχέδιο, με πρόγραμμα, με ήθος, με αυτονομία από τα συμφέροντα. Αυτοί οι πολιτικοί θα κάνουν την Ελλάδα ισχυρή, δίκαιη και προοδευτική.

Άρα, το δίλημμα είναι πάρα πολύ απλό:

ή συνεχίζουμε να βαλτώνουμε στη στασιμότητα και στην αδικια

ή παίρνουμε τη ζωή στα χέρια μας ανοίγοντας νέο δρόμο για πραγματική σύγκλιση με την Ευρώπη, για πραγματική ευημερία για όλους τους Έλληνες πολίτες. Και για αυτούς και για τα παιδιά τους. Για όλες τις οικογένειες.

Και δεν πρέπει να αφήσουμε την ευκαιρία χαμένη.

Γι’ αυτό καλώ κάθε Έλληνα πολίτη, ό,τι κόμμα και αν ψήφισε στις τελευταίες εθνικές εκλογές, να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και να αγωνιστούμε για την πολιτική αλλαγή που θα φέρει την Ελλάδα ξανά πιο ψηλά, πιο δυνατά.

Την Ελλάδα της κοινωνικής δικαιοσύνης. Την Ελλάδα της εθνικής αξιοπρέπειας.

Μια Ελλάδα για όλους. Μια Ελλάδα που αξίζει πραγματικά στους πολίτες.

Γιατί δεν μας αξίζει, δεν αξίζει σε κανέναν Έλληνα η σημερινή κατάντια της υποκρισίας, η σημερινή κατάντια της περιφρόνησης των αναγκών και των μεγάλων ζητημάτων της ελληνικής κοινωνίας.