Έγινε διεθνώς γνωστή χορεύοντας ξυπόλητη μάμπο στην ταινία «Και ο Θεός Έπλασε τη Γυναίκα», με τα ανακατεμένα μαλλιά της και την έντονη ενέργειά της να ακτινοβολούν μια σεξουαλικότητα που μαγνητίζει και που σπάνια είχε δει κάποιος ως τότε στον mainstream κινηματογράφο.

Ένα παγκόσμιο ίνδαλμα γεννήθηκε: η Μπριζίτ Μπαρντό.

Σε ηλικία μόλις 21 ετών, σκανδάλισε τους λογοκριτές και γοήτευσε το κοινό. Η απελευθερωμένη ερμηνεία της στην ταινία του 1956, που γυρίστηκε από τον σύζυγό της Ροζέ Βαντίμ, σηματοδότησε μια αποφασιστική ρήξη με τις σεμνές ηρωίδες της προηγούμενης εποχής.
Η Μπριζίτ Μπαρντό, η οποία συχνά αναφέρεται στη Γαλλία απλώς ως «B.B.» και της οποίας τα τελευταία χρόνια της ζωής της χαρακτηρίστηκαν από εκστρατείες για τα δικαιώματα των ζώων και από ακροδεξιές πολιτικές συμπάθειες, πέθανε σε ηλικία 91 ετών, ανακοίνωσε σήμερα το ίδρυμά της. Η αιτία δεν έγινε άμεσα γνωστή.

«ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΙΣ ΚΛΙΣΕΙΣ ΤΗΣ»

Γεννημένη στο Παρίσι στις 28 Σεπτεμβρίου 1934, η Μπαρντό μεγάλωσε σε ένα μια οικογένεια της ανώτερης μεσαίας τάξης. Περιέγραφε τον εαυτό της ως ένα ντροπαλό, αμήχανο παιδί που «φορούσε γυαλιά και είχε μακριά ίσια μαλλιά».
Στα 15 της χρόνια, ωστόσο, κοσμούσε το εξώφυλλο του περιοδικού Elle, ξεκινώντας μια καριέρα ως μοντέλο που σύντομα οδήγησε στον κινηματογράφο.
Ο χαρακτήρας της Μπαρντό στην ταινία «Και ο Θεός Έπλασε τη Γυναίκα» ήταν η ενσάρκωση της απελευθερωμένης θηλυκότητας. Η αμφισβήτηση ωστόσο τροφοδότησε την απήχησή της. Η Μπαρντό έγινε σύμβολο της Γαλλίας των δεκαετιών του 1950 και του 1960.
Η γοητεία της επεκτάθηκε πολύ πέρα από τον γαλλικό κινηματογράφο. Στα 15 του, ο Μπομπ Ντίλαν λέγεται ότι έγραψε το πρώτο του τραγούδι γι’ αυτήν, το «Song for Brigitte» που δεν κυκλοφόρησε ποτέ, ενώ ο Άντι Γουόρχολ ζωγράφισε το πορτρέτο της.
Η ικανότητα της Μπαρντό να ανατρέπει τους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων την έκανε όχι μόνο σύμβολο του σεξ, αλλά και ίνδαλμα της ποπ κουλτούρας και σημείο αναφοράς για την αλλαγή των κοινωνικών απόψεων.
Το 1959, η Σιμόν ντε Μποβουάρ έγραψε ένα άρθρο για το περιοδικό Esquire, στο οποίο εξήρε την έντονη αίσθηση ελευθερίας της Μπαρντό. «Η Μπε.Μπε δεν προσπαθεί να σκανδαλίσει», έγραψε η φεμινίστρια φιλόσοφος. «Ακολουθεί τις κλίσεις της. Τρώει όταν πεινάει και κάνει έρωτα με την ίδια απροσχημάτιστη απλότητα.
«Τα ηθικά κενά μπορούν να διορθωθούν, αλλά πώς θα μπορούσε η Μπε.Μπε να θεραπευτεί από αυτή την εκθαμβωτική αρετή – την αυθεντικότητα; Είναι η ίδια της η ουσία». Η Ντε Μποβουάρ κατέληξε: «Ελπίζω να ωριμάσει, αλλά όχι να αλλάξει».

«ΜΕ ΕΧΟΥΝ ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΣΕΙ ΠΟΛΛΕΣ ΦΟΡΕΣ»

Παρά την επιρροή της, η Μπαρντό θεωρούσε ότι η ζωή μιας διασημότητας την απομονώνει. Συχνά μιλούσε για το ότι ήταν αιχμάλωτη της ίδιας της της φήμης, ανίκανη να απολαύσει τις απλές χαρές της ζωής.
«Κανείς δεν μπορεί να φανταστεί πόσο φρικτό ήταν, μια τέτοια δοκιμασία», αναλογίστηκε δεκαετίες αργότερα. «Δεν μπορούσα να συνεχίσω να ζω έτσι».
Η προσωπική της ζωή σημαδεύτηκε από τέσσερις γάμους, από σχέσεις που πήραν μεγάλη δημοσιότητα και από τεκμηριωμένες μάχες με την κατάθλιψη.
Στα 26α γενέθλιά της βρέθηκε αναίσθητη σε ένα σπίτι στη Γαλλική Ριβιέρα έπειτα από απόπειρα αυτοκτονίας. Φήμες για μια ακόμη απόπειρα αυτοκτονίας κυκλοφόρησαν χρόνια αργότερα, όταν ακύρωσε μυστηριωδώς ένα πάρτι για τα 49α γενέθλιά της και στη συνέχεια εμφανίστηκε στο νοσοκομείο.
Παράλληλα με την υποκριτική, η Μπαρντό είχε μια επιτυχημένη μουσική καριέρα. Οι συνεργασίες της με τον τραγουδοποιό Σερζ Γκενσμπούρ, συμπεριλαμβανομένου του «Je t’aime … moi non plus», οδήγησαν στην αναγνώριση αλλά προκάλεσαν και αντιπαραθέσεις. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, έκανε το μοντέλο για μια προτομή της Μαριάν, της αλληγορικής, γυναικείας μορφής που προσωποποιεί τη Γαλλική Δημοκρατία και τις αξίες της.
Αλλά η Μπαρντό δεν έβρισκε ιδιαίτερη ικανοποίηση στους επαίνους που συγκέντρωνε. «Ήμουν πολύ χαρούμενη, πολύ πλούσια, πολύ όμορφη, πολύ κολακευμένη, πολύ διάσημη και πολύ δυστυχισμένη», δήλωσε στο περιοδικό Paris Match περίπου την εποχή των 50ών γενεθλίων της. «Έχω απογοητευτεί πολλές φορές. Είχα πραγματικά τρομερές απογοητεύσεις στη ζωή μου. Γι’ αυτό επέλεξα να αποσυρθώ, να ζήσω μόνη μου».

«ΑΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΜΟΝΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΠΟΥ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩΣΩ»

Η Μπαρντό γύρισε την τελευταία από τις 42 ταινίες της το 1973. Απογοητευμένη από τη βιομηχανία, δήλωσε ότι ο κόσμος του κινηματογράφου είναι «σάπιος» και εγκατέλειψε τη δημόσια ζωή.
«Θα έχω αφιερώσει 20 χρόνια από τη ζωή μου στον κινηματογράφο, αρκούν», είπε σε μια τηλεοπτική συνέντευξη εκείνη την εποχή.
Εγκαταστάθηκε στο γαλλικό θέρετρο του Σεν Τροπέ, όπου βρήκε παρηγοριά ανάμεσα στα ζώα και το μεσογειακό τοπίο.
Εκεί, ξεκίνησε μια παθιασμένη υπεράσπιση της ευημερίας των ζώων. «Αυτός είναι ο μόνος αγώνας που θέλω να δώσω, η μόνη κατεύθυνση που θέλω να δώσω στη ζωή μου», είπε η Μπαρντό το 2013.
Η αφοσίωσή της στα ζώα έγινε θρυλική. Το 1986, ίδρυσε το Ίδρυμα Μπριζίτ Μπαρντό για την Ευημερία και την Προστασία των Ζώων, δημοπρατώντας προσωπικά της ενθύμια την επόμενη χρονιά για να συγκεντρώσει χρήματα για τον σκοπό της.
Η Μπαρντό υποστήριξε προβεβλημένους ακτιβιστές, όπως τον ακτιβιστή κατά της φαλαινοθηρίας Πολ Γουότσον, και αγωνίστηκε σθεναρά κατά της κακοποίησης των ζώων, απειλώντας κατά καιρούς να εγκαταλείψει τη Γαλλία λόγω αντιπαραθέσεων για την ευημερία των ζώων.
Όταν ο ηθοποιός Ζεράρ Ντεπαρντιέ αποδέχτηκε τη ρωσική υπηκοότητα έπειτα από δημόσια διαμάχη με τις γαλλικές αρχές, το 2013, η Μπαρντό απείλησε να ακολουθήσει το παράδειγμά του αν η Γαλλία θανάτωνε δύο άρρωστους ελέφαντες τσίρκου.
Για μεγάλο μέρος των τελευταίων χρόνων της ζωής της, η Μπαρντό ζούσε μόνη στο Σεν Τροπέ, με τη συντροφιά πολυάριθμων γάτων, σκύλων και αλόγων.
Αυτό το πάθος, όπως συχνά υπαινισσόταν, ήταν το αντίδοτο για τις απογοητευτικές της σχέσεις. «Έδωσα την ομορφιά μου και τα νιάτα μου στους άντρες», είπε κάποτε. «Θα δώσω τη σοφία και την εμπειρία μου στα ζώα».

«Ο ΦΕΜΙΝΙΣΜΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΟΡΤΕ ΜΟΥ»

Καθώς γιγαντωνόταν ο ακτιβισμός της, αυξάνονταν και οι αντιδράσεις στις πολιτικές της δηλώσεις.
Τα δημόσια σχόλια της Μπαρντό για τη μετανάστευση, το ισλάμ και την ομοφυλοφιλία οδήγησαν σε μια σειρά από καταδίκες για υποκίνηση φυλετικού μίσους.
Μεταξύ 1997 και 2008, της επιβλήθηκε πρόστιμο έξι φορές από τα γαλλικά δικαστήρια για τα σχόλιά της, ιδίως εκείνα που στόχευαν τη μουσουλμανική κοινότητα της Γαλλίας.
Σε μια περίπτωση, δικαστήριο του Παρισιού της επέβαλε πρόστιμο 15.000 ευρώ επειδή περιέγραψε τους μουσουλμάνους ως «αυτόν τον πληθυσμό που μας καταστρέφει, καταστρέφει τη χώρα μας επιβάλλοντας τις πράξεις του».
Το 1992, παντρεύτηκε τον Μπερνάρ ντ’Ορμάλ, πρώην σύμβουλο του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου, και αργότερα υποστήριξε δημόσια τους διαδοχικούς ηγέτες του κόμματος, τον Ζαν-Μαρί Λεπέν και την κόρη του, Μαρίν Λεπέν. Η Μπαρντό χαρακτήρισε την Λεπέν «Ιωάννα της Λωραίνης του 21ου αιώνα».
Ωστόσο, παρά τις πολωτικές απόψεις της, η επιρροή της Μπαρντό άντεξε, είτε στη μόδα – με τα μέσα ενημέρωσης να αναφέρονται σε τακτικές επιστροφές του χαρακτηριστικού χτενίσματός της – είτε μέσω συχνών ντοκιμαντέρ και βιβλίων που εξυμνούσαν τη σπάνια επίδρασή της στον γαλλικό κινηματογράφο.
Ερωτηθείσα από το γαλλικό κανάλι BFM TV τον Μάιο του 2025 αν θεωρούσε τον εαυτό της σύμβολο της σεξουαλικής επανάστασης, είπε: «Όχι, γιατί πριν από εμένα, είχαν ήδη συμβεί πολλές αγριότητες – δεν με περίμεναν. Ο φεμινισμός δεν είναι το φόρτε μου. Μου αρέσουν οι άντρες».
Στην ίδια συνέντευξη, ρωτήθηκε πόσο συχνά αναλογιζόταν την κινηματογραφική της καριέρα. «Δεν το σκέφτομαι», απάντησε, «αλλά δεν το απορρίπτω, γιατί χάρη σε αυτό είμαι γνωστή παντού στον κόσμο ως κάποια που υπερασπίζεται τα ζώα».

ΜΑΡ.ΜΙ / ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι συναντά σήμερα τον Ντόναλντ Τραμπ στη Φλόριντα για να υποστηρίξει την υπόθεση της Ουκρανίας και να προσπαθήσει να αποσπάσει τη συμφωνία του προέδρου των ΗΠΑ στην τελευταία εκδοχή του ειρηνευτικού σχεδίου που έχει σκοπό να βάλει τέλος στον πόλεμο με τη Ρωσία που μαίνεται για σχεδόν τέσσερα χρόνια.

Ο Ουκρανός πρόεδρος, που φθάνει στις ΗΠΑ με τις τελευταίες προτάσεις του σχετικά με το δύσκολο θέμα του εδαφικού, δεν θα έχει «τίποτα μέχρι να το εγκρίνω εγώ», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος στον ιστότοπο Politico την Παρασκευή, θέτοντας το πλαίσιο.
Ο Ντόναλντ Τραμπ είπε ωστόσο, «Πιστεύω ότι θα πάει καλά μαζί του. Πιστεύω ότι θα πάει καλά με τον (Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ) Πούτιν», με τον οποίο προβλέπει να συναντηθεί «σύντομα».
Ο Ουκρανός ομόλογός του εξέφρασε από την πλευρά του την ελπίδα χθες, Σάββατο, στη διάρκεια στάσης στον Καναδά, ότι η συνάντηση θα είναι «πολύ εποικοδομητική», και συνομίλησε προηγουμένως με τους Ευρωπαίους εταίρους του.
Οι τελευταίοι τον διαβεβαίωσαν για την «πλήρη υποστήριξή» τους, σύμφωνα με τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς. Στον Καναδά, ο Ζελένσκι εξασφάλισε νέα οικονομική βοήθεια ύψους 2,5 δισεκ. καναδικών δολαρίων (1,5 δισεκ. ευρώ) από τον Καναδό πρωθυπουργό Μαρκ Κάρνεϊ.
Ο Ντόναλντ Τραμπ θα δεχθεί τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στις 13:00 τοπική ώρα (20:00 ώρα Ελλάδας) στο Μαρ-α-Λάγκο.
Αυτή η ιδιωτική κατοικία στο Παλμ Μπιτς, όπου ο 79χρονος Ρεπουμπλικανός περνάει τις γιορτές, έχει γίνει κάτι σαν παράρτημα του Λευκού Οίκου. Αναμένεται να υποδεχθεί εκεί τη Δευτέρα και τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου.
«Όλος ο κόσμος έρχεται» δήλωσε ικανοποιημένος ο οικοδεσπότης, σύμφωνα πάντα με το Politico.
Η προηγούμενη συνάντηση του Αμερικανού και του Ουκρανού ηγέτη, που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο, όταν ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ζήτησε εις μάτην από τον συνομιλητή του να του προμηθεύσει πυραύλους Τόμαχοκ, δεν ήταν ιδιαίτερα θερμή.
Η συνάντηση κορυφής της Φλόριντα ακολουθεί την παρουσίαση από τον Ουκρανό πρόεδρο μιας νέας εκδοχής του αμερικανικού σχεδίου, που αποσκοπεί να βάλει τέλος στον πόλεμο και τροποποιήθηκε έπειτα από συνομιλίες με την Ουκρανία προς μεγάλη ενόχληση της Μόσχας.
Έπειτα από μια πρώτη εκδοχή που δεχόταν πολλές από τις ρωσικές διεκδικήσεις, το Κρεμλίνο κρίνει πως με αυτή την πρόσφατη εκδοχή το Κίεβο επιδιώκει να «τορπιλίσει» τις διαπραγματεύσεις.
Την παραμονή της συνάντησης στη Φλόριντα, η Μόσχα έστειλε εκατοντάδες μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) και δεκάδες πυραύλους να βομβαρδίσουν το Κίεβο και την περιφέρεια της ουκρανικής πρωτεύουσας, σκοτώνοντας δύο ανθρώπους και αφήνοντας περισσότερα από ένα εκατομμύριο νοικοκυριά χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα.
Μια επίθεση που δείχνει «την απάντηση της Ρωσίας στις προσπάθειές μας για ειρήνη», εκτίμησε το Σάββατο, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν κρύβει πλέον τον εκνευρισμό του για την επιμήκυνση των διαπραγματεύσεων. «Είναι πολύ απογοητευμένος από τα δύο στρατόπεδα», είχε δηλώσει στις 11 Δεκεμβρίου η εκπρόσωπός του Κάρολαϊν Λέβιτ.
Στις 19 Δεκεμβρίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ είχε πιέσει την Ουκρανία να «κουνηθεί».
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα τον πείσει άραγε να απευθύνει ένα τέτοιου είδους μήνυμα στη Μόσχα, καθώς η τελευταία εκδοχή του φαίνεται να μην είναι αποδεκτή για τους Ρώσους;
Το έγγραφο των 20 σημείων προτείνει το πάγωμα των θέσεων στο μέτωπο χωρίς να απαντάει στη ρωσική αξίωση για απόσυρση των ουκρανικών δυνάμεων από περίπου το 20% της ανατολικής περιφέρειας Ντονέτσκ που εξακολουθούν να ελέγχουν.
Και το νέο κείμενο δεν περιλαμβάνει πλέον καμία νομική υποχρέωση για την Ουκρανίας να μην ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, ένα άλλο κεφαλαιώδους σημασίας αίτημα του Κρεμλίνου.
Εκτός από την τύχη του Ντονμπάς, την περιοχή αυτή της ανατολικής Ουκρανίας την οποία διεκδικεί η Μόσχα, και εκείνην του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια, που τελεί υπό την κατοχή Ρώσων στρατιωτών, στον νότο, οι δύο ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν τις εγγυήσεις ασφαλείας τις οποίες θα μπορούσαν να παράσχουν οι Δυτικοί στο πλαίσιο μιας ειρηνευτικής συμφωνίας.
Αυτές οι «εγγυήσεις ασφαλείας πρέπει να έρθουν ταυτόχρονα με το τέλος του πολέμου», επέμεινε χθες ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ άφησε πρόσφατα να εννοηθεί ότι, όπως πιστεύει, η Ουκρανία έχει κάθε συμφέρον να παγώσει το ταχύτερο δυνατό τη γραμμή του μετώπου απέναντι στη ρωσική προώθηση επί του εδάφους στην οποία θεωρεί αναπόφευκτη.
«Η Ρωσία έχει το πλεονέκτημα. Και το είχε πάντα», είπε στις 8 Δεκεμβρίου.
Όμως η ειρήνη θα πρέπει να διατηρεί την «κυριαρχία» και «εδαφική ακεραιότητα» της Ουκρανίας, υπογράμμισε χθες η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έπειτα από τηλεφωνική συνδιάλεξη με τον Β. Ζελένσκι.
Σε συνέντευξη στο πρακτορείο ειδήσεων Tass που μεταδόθηκε νωρίς σήμερα το πρωί, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, ο Σεργκέι Λαβρόφ, εκτίμησε πως «η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει γίνει το κύριο εμπόδιο για την ειρήνη».
Στο πεδίο, η ουκρανική στρατιωτική διοίκηση έκανε λόγο για «μαζική ρωσική επίθεση με ρουκέτες από πολλαπλούς εκτοξευτήρες» στη διάρκεια της νύχτας στην πόλη Χερσώνα, λέγοντας πως ξέσπασε πυρκαγιά σε υποδομές και ζώνες κατοικίας.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ένα πλήγμα σε ρωσικό δεξαμενόπλοιο του λεγόμενου «σκιώδους στόλου», σε διεθνή ύδατα της Μεσογείου και σε απόσταση αναπνοής από έναν από τους πιο πολυσύχναστους θαλάσσιους διαδρόμους του πλανήτη, λειτουργεί ως καμπανάκι κινδύνου για τη διεθνή ναυσιπλοΐα. 

Η στοχευμένη επίθεση με μη επανδρωμένα μέσα δεν αλλάζει απλώς τους γεωγραφικούς όρους του πολέμου· αμφισβητεί ευθέως την έννοια των «ασφαλών θαλασσών» και εισάγει μια νέα πραγματικότητα αυξημένης αβεβαιότητας για την εμπορική ναυτιλία.
Ο κίνδυνος λάθους ταυτοποίησης, περιβαλλοντικού ατυχήματος και εκτόξευσης του ασφαλιστικού κόστους, καθιστά το περιστατικό κάτι πολύ περισσότερο από ένα μεμονωμένο επεισόδιο: προαναγγέλλει μια περίοδο κατά την οποία η ελευθερία της ναυσιπλοΐας δοκιμάζεται εκ νέου.
Ο Γιώργος Τσιάκαλος, επικεφαλής πληροφοριών της εταιρείας ναυτικής ασφάλειας και διαχείρισης κινδύνου Diaplous, απόστρατος ανώτατος αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού Ξηράς και πρώην επίκουρος Καθηγητής  στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων  αναλύει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, γιατί το χτύπημα αυτό συνιστά ποιοτική κλιμάκωση και ποιοι είναι οι πραγματικοί κίνδυνοι που διαμορφώνονται στη διεθνή ναυτιλία.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης
-Πώς αξιολογείτε το πλήγμα σε ρωσικό δεξαμενόπλοιο του «Shadow Fleet» σε διεθνή ύδατα της Μεσογείου;
Το πλήγμα στο ρωσικό δεξαμενόπλοιο QENDIL συνιστά ποιοτική κλιμάκωση όχι επειδή μεταβάλλει άμεσα το συνολικό επίπεδο ασφάλειας στη Μεσόγειο, αλλά επειδή καταδεικνύει ότι η στοχοποίηση «εμπορικού τύπου» πλοίων μπορεί να επεκταθεί πέρα από τα άμεσα θέατρα επιχειρήσεων. Το περιστατικό, που σημειώθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2025, 85 ναυτικά μίλια νότια της Κρήτης, ανέδειξε τη χρήση χαμηλού κόστους και χαμηλού ίχνους μέσων μεγάλης ακτίνας δράσης, αμφισβητώντας στην πράξη την έννοια των «ασφαλών υδάτων». Για τη ναυτιλία, οι επιπτώσεις είναι κυρίως έμμεσες: αυξημένη ανάγκη για δυναμική αξιολόγηση κινδύνου ανά δρομολόγιο, μεγαλύτερη προσοχή σε περιοχές εγγύς παράκτιων ζωνών με ένταση και αυστηρότερο έλεγχο έκθεσης σε κυρώσεις.
-Δημιουργεί αυτό το περιστατικό ένα νέο επιχειρησιακό προηγούμενο για στοχοποίηση εμπορικών πλοίων μακριά από ενεργά πολεμικά μέτωπα;
Η επίθεση αυτή δημιουργεί ένα σημαντικό επιχειρησιακό προηγούμενο, το οποίο μετακινεί το «σημείο αναφοράς» από επιθέσεις κοντά σε ενεργά μέτωπα σε επιλεγμένους στόχους υψηλής πολιτικοοικονομικής αξίας σε πιο απομακρυσμένες θαλάσσιες περιοχές.
Η στοχοποίηση ενός πλοίου που συνδέεται με το λεγόμενο «Shadow Fleet» εντάσσεται σε λογική πίεσης στη ροή εσόδων και στη δυνατότητα παράκαμψης κυρώσεων, άρα μπορεί να θεωρηθεί επίθεση περισσότερο στοχευμένη από τις κλασικές επιθέσεις ευκαιρίας.
Ωστόσο, ακόμη και αν το προφίλ στόχου παραμένει «ειδικού ενδιαφέροντος», η τεχνολογική διάχυση των μέσων (drones, μη επανδρωμένα συστήματα) αυξάνει τον κίνδυνο λάθους ταυτοποίησης, παράπλευρης έκθεσης ή αντιποίνων σε ευρύτερη ναυτιλιακή δραστηριότητα. Αυτό πρακτικά ενισχύει την ανάγκη για έγκαιρη ανταλλαγή πληροφοριών, παρακολούθηση θαλάσσιας κατάστασης, και προσαρμογή των διαδικασιών ασφάλειας ανά ταξίδι.
Οι επιθέσεις που καταγράφηκαν εντός του 2025 στη Μεσόγειο Θάλασσα, συμπεριλαμβανομένων και αυτών με limpet mines, έχουν τα εξής χαρακτηριστικά:
· Είναι στοχευμένες και αιτιολογημένες
· Εκτελούνται σε ανύποπτο χρόνο
· Εκτελούνται σε μη αναμενόμενες περιοχές
· Είναι πολύ καλά σχεδιασμένες και ιδανικά εκτελεσμένες· Περιορίζουν ή και μηδενίζουν ανθρώπινες απώλειες
· Αποφεύγουν περιβαλλοντικές επιπτώσεις
· Εξυπηρετούν το ‘’αφήγημα” ενεργειών μιας αμυνόμενης χώρας εναντίον στόχων ενός επιτιθέμενου αντιπάλου.
-Αν τέτοιου είδους επιθέσεις κλιμακωθούν, ποιοι είναι οι βασικοί κίνδυνοι για τη διεθνή ναυσιπλοΐα;
Σε περίπτωση κλιμάκωσης τέτοιων επιθέσεων, οι κίνδυνοι για τη διεθνή ναυσιπλοΐα εντείνονται και αποκτούν συστημικό χαρακτήρα. Ο πολεμικός κίνδυνος παύει να περιορίζεται γεωγραφικά και μπορεί να επεκταθεί απρόβλεπτα σε θαλάσσιες περιοχές αυξημένης εμπορικής κίνησης, ενισχύοντας την αβεβαιότητα για πλοιοκτήτες και ναυλωτές, ενώ αυξάνεται και ο κίνδυνος σοβαρού περιβαλλοντικού ατυχήματος, ιδιαίτερα σε δεξαμενόπλοια με φορτίο. Επίσης θα ήθελα να προσθέσω ότι “ο κίνδυνος που ελλοχεύει αυτή τη στιγμή είναι αν τέτοιου τύπου επιθέσεις ξεφύγουν από τη δράση των state actors και αρχίσουν να υλοποιούνται από ομάδες ή οργανώσεις έναντι αμοιβής, για λόγους που θα εξυπηρετούν κάθε είδους συμφέροντα, ιδεολογικά, θρησκευτικά ή οικονομικά, γεγονός που θα οδηγήσει τη ναυτιλία σε μια διαρκή κρίση αβεβαιότητας και σε αυξημένο ρίσκο.
Παράλληλα, αναμένεται αύξηση του ασφαλιστικού και κανονιστικού κόστους, με υψηλότερα ασφάλιστρα πολεμικού κινδύνου και αυστηρότερους όρους κάλυψης, καθώς και επιχειρησιακές επιβαρύνσεις μέσω περισσότερων περιορισμών, NAVTEX και καθυστερήσεων στη ναυσιπλοΐα, σε ένα περιβάλλον όπου η παραπληροφόρηση και οι κυβερνοαπειλές δυσχεραίνουν περαιτέρω τη λήψη αποφάσεων.
-Υπάρχει πλέον σοβαρός κίνδυνος η Μεσόγειος να ενταχθεί στον χάρτη των περιοχών αυξημένου θαλάσσιου κινδύνου;
Με τα σημερινά δεδομένα, δεν υπάρχουν ενδείξεις για ένταξη περιοχών της Μεσογείου σε καθεστώς υψηλού θαλάσσιου κινδύνου, αντίστοιχο με άλλες περιοχές, αλλά υπάρχει σαφής τάση να αυξάνεται το ρίσκο σε επιμέρους υποπεριοχές. Για παράδειγμα, στις λίστες περιοχών αυξημένου κινδύνου, συμπεριλαμβάνεται πλέον και η Λιβύη ως χώρα υψηλότερου κινδύνου, περισσότερο όμως εντός των χωρικών της υδάτων.
-Ποιες άμεσες συνέπειες μπορεί να έχει αυτό το νέο περιβάλλον για πλοιοκτήτες και διαχειριστές πλοίων;
Για πλοιοκτήτες και διαχειριστές, το νέο περιβάλλον ασφάλειας επιβάλλει πιο απαιτητική προετοιμασία ταξιδιών, με ενισχυμένη ανάλυση διαδρομών, προσεκτική διαχείριση προσεγγίσεων σε λιμένες αυξημένου ρίσκου και αποφυγή ευαίσθητων παράκτιων ζωνών.
Παράλληλα, αυξάνεται η ανάγκη για αυστηρή συμμόρφωση και due diligence στις ναυλώσεις, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν συνδέσεις με ρωσικά φορτία ή δομές υψηλού κινδύνου. Την ίδια στιγμή, απαιτείται πιο ενεργή διαχείριση της ασφαλιστικής κάλυψης, με έγκαιρη δήλωση ταξιδιών σε πιθανές περιοχές κινδύνου και στενή συνεργασία με ασφαλιστές, ενώ η συνεχής ενημέρωση της κατάστασης και τα σαφή σχέδια αντιμετώπισης κρίσεων καθίστανται πλέον κρίσιμοι παράγοντες επιχειρησιακής ασφάλειας.
-Σε γενικές γραμμές, πώς πραγματοποιούνται τέτοιου είδους επιθέσεις με μη επανδρωμένα μέσα και τι αλλάζει σε σχέση με τις παραδοσιακές απειλές;
Τέτοιου τύπου επιθέσεις βασίζονται κυρίως στη χρήση μη επανδρωμένων μέσων, όπως εναέρια drones (UAV), μη επανδρωμένα σκάφη επιφανείας (USV – sea drones) τα οποία μπορούν να αναπτυχθούν από μεγάλες αποστάσεις, μέσω ενδιάμεσων πλατφορμών η με limpet mines (κολλητές νάρκες), που μπορούν να τοποθετηθούν διακριτικά σε λιμάνια και αγκυροβόλια. Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές απειλές, το βασικό τους πλεονέκτημα είναι το χαμηλό ίχνος και κόστος, καθώς και η δυνατότητα ταυτόχρονης προσέγγισης πολλαπλών μέσων, που δυσχεραίνει την έγκαιρη αντίδραση.
-Πόσο ρόλο παίζει σήμερα η συλλογή πληροφοριών, τα δεδομένα ναυσιπλοΐας και οι δορυφορικές εικόνες στη στοχοποίηση πλοίων;
Ο ρόλος της συλλογής πληροφοριών και των δεδομένων ναυσιπλοΐας είναι πλέον καθοριστικός. Το AIS, τα εμπορικά δεδομένα κίνησης πλοίων, οι βάσεις δεδομένων ιδιοκτησίας, και οι δορυφορικές εικόνες επιτρέπουν την ταυτοποίηση προτύπων, την παρακολούθηση «σκιωδών» δικτύων μεταφοράς, και την επιλογή στόχων με μεγαλύτερη ακρίβεια. Όσο περισσότερη διαφάνεια υπάρχει στα δεδομένα, τόσο ευκολότερα μπορούν να χαρτογραφηθούν δρομολόγια και να προβλεφθούν σημεία ευπάθειας. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα εμπορικά πλοία γίνονται αυτομάτως στόχοι, αλλά σημαίνει ότι η επιχειρησιακή ασφάλεια απαιτεί καλύτερη διαχείριση πληροφοριών. Για τη ναυτιλία, το αποτέλεσμα είναι ότι η έγκαιρη αξιοποίηση OSINT (Open Source Intelligence) και δορυφορικής εικόνας, σε συνδυασμό με συνεργασία με εταιρείες διαχείρισης κινδύνου (risk management), δεν είναι μόνο εργαλεία πρόληψης, αλλά και παράγοντες που μειώνουν την πιθανότητα αιφνιδιασμού, και σε περίπτωση που αυτό δεν επιτευχθεί, θα μειωθούν οι όποιες επιπτώσεις.
-Πώς μπορεί να προστατευτεί πρακτικά ένα εμπορικό πλοίο απέναντι σε απειλές χαμηλής ορατότητας και μεγάλης ακτίνας;
Η πρακτική προστασία απαιτεί πολυεπίπεδη προσέγγιση. Σε επίπεδο σχεδιασμού ταξιδιού, προτεραιότητα έχει η αποφυγή παρατεταμένης έκθεσης κοντά σε παράκτιες ζώνες αυξημένου κινδύνου, η διατήρηση απόστασης ασφαλείας από σημεία ενδιαφέροντος, και η επιλογή χρονικών ‘’παραθύρων΄΄ με βάση την επικαιροποιημένη εικόνα απειλής. Σε επίπεδο πλοίου, ενισχυμένη επάνδρωση και επιτήρηση, αποτελεσματική χρήση ραντάρ και οπτικών μέσων, πειθαρχία πρόσβασης, και σαφές σχέδιο ελιγμών και διαχείρισης ταχύτητας αυξάνουν την πιθανότητα έγκαιρου εντοπισμού και αντίδρασης.
-Ποιο είναι, κατά τη γνώμη σας, το μεγαλύτερο ρίσκο αν η διεθνής κοινότητα και η ναυτιλιακή βιομηχανία υποτιμήσουν τέτοια περιστατικά;
Το μεγαλύτερο ρίσκο αν η διεθνής κοινότητα και η ναυτιλιακή βιομηχανία υποτιμήσουν τέτοια περιστατικά είναι η «κανονικοποίηση» της ιδέας ότι εμπορικού τύπου πλοία μπορούν να γίνονται στόχοι σε ευρύτερα γεωγραφικά πλαίσια, με αποτέλεσμα να αυξηθούν τα κίνητρα μίμησης και να διευρυνθεί η κλίμακα επιχειρήσεων. Σε μια τέτοια δυναμική, ο κίνδυνος ατυχήματος, λάθους ταυτοποίησης ή μεγάλης ρύπανσης θα αυξηθεί, και μαζί του θα αυξηθούν οι επιπτώσεις στις αλυσίδες εφοδιασμού.

ΑΠΕ-ΜΠΕ