Γλυκιά νίκη για τους μελισσοκόμους του Μεξικού καθώς η Monsanto χάνει μια άδεια Γενετικά Τροποποιημένων.
Αποδεικτικά στοιχεία έπεισαν δικαστή για την απειλή που αποτελούν για την παραγωγή μελιού στο Γιουκατάν—αλλά η εταιρία σίγουρα θα υποβάλει έφεση ενάντια στην απόφαση.
Μια μικρή ομάδα μελισσοκόμων στο Μεξικό έχει προκαλέσει ένα πλήγμα στον βιοτεχνολογικό γίγαντα Monsanto, που έχει σταματήσει τις φιλοδοξίες της εταιρίας να φυτέψει χιλιάδες εκτάρια γενετικά τροποποιημένης σόγιας, που αντιστέκονται στο φυτοφάρμακο Roundup της εταιρίας.
Ένας περιφερειακός δικαστής στην πολιτεία του Γιουκατάν τον περασμένο μήνα ανέστειλε μια άδεια που εκδόθηκε από το Υπουργείο Γεωργίας του Μεξικό, Sagarpa, για την Μονσάντο., και την υπηρεσία προστασίας του περιβάλλοντος Semarnat, τον Ιούνιο του 2012, που επέτρεψε την εμπορική φύτευση των έτοιμων Roundup φασολιών σόγιας.
Η άδεια εξουσιοδότησε τη Monsanto να φυτέψει τους σπόρους της σε επτά πολιτείες, σε πάνω από 253.000 εκτάρια (625.000 στρέμματα), παρά τις διαμαρτυρίες από χιλιάδες αγρότες των Μάγια και των μελισσοκόμων, της Greenpeace, της μεξικανικής Εθνικής Επιτροπής για τη Γνώση και την χρήση της βιοποικιλότητας, την Εθνική Επιτροπή των Φυσικών Προστατευόμενων Περιοχών και του Εθνικού Ινστιτούτου Οικολογίας.
Κατά την ανάκληση της άδειας, ο δικαστής πείστηκε από τα επιστημονικά στοιχεία που παρουσιάστηκαν σχετικά με τις απειλές που προέρχονται από γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες σόγιας για την παραγωγή μελιού στην χερσόνησο του Γιουκατάν, η οποία περιλαμβάνει τις πολιτείες Καμπέτσε, Quintana Roo και Γιουκατάν. Η συνύπαρξη μεταξύ της παραγωγής μελιού και Γενετικής Τροποποιημένης σόγιας δεν είναι δυνατή, αποφάνθηκε ο δικαστής.
Το Μεξικό είναι ο έκτος μεγαλύτερος παραγωγός στον κόσμο και ο τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας του μελιού. Περίπου 25.000 οικογένειες στην χερσόνησο του Γιουκατάν εξαρτώνται από την παραγωγή μελιού. Αυτή η τροπική περιοχή παράγει περίπου το 40% του μελιού της χώρας, σχεδόν το σύνολο των οποίων εξάγεται στην ΕΕ. Αυτό δεν είναι μικρή αλλαγή: το 2011, η ΕΕ εισήγαγε $ 54m (£ 32m) αξίας μέλι από το Μεξικό.
Οι ανησυχίες είναι πολλαπλές. Οι Roundup-ready καλλιέργειες – σόγια, καλαμπόκι, ελαιοκράμβη, σακχαρότευτλα, βαμβάκι και τριφύλλι – έχουν υποστεί επεξεργασία για να είναι ανθεκτικά στο γλυφοσικό, το δραστικό συστατικό του Roundup. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι το γλυφοσικό ενέχει κίνδυνο για την υγεία των ανθρώπων και των ζώων, έναν ισχυρισμό που η Monsanto και άλλες αγροτικές επιχειρήσεις τον απορρίπτουν.
Επιπρόσθετα στους κινδύνους για την υγεία, τις περιβαλλοντικές ζημίες στο έδαφος, στο νερό και τις αποικίες των μελισσών – που φθίνουν γρήγορα – έχουν αποδοθεί στην χρήση του γλυφοσικού, απειλώντας την ασφάλεια τροφίμων και νερού σε όλη την υδρόγειο.
Οι Γενετικά Τροποποιημένες καλλιέργειες θα μπορούσαν να καταστρέψουν τη σημαντική ευρωπαϊκή αγορά για τις εξαγωγές των Μεξικανών μελισσοκόμων, όταν το εξαγόμενο μέλι περιέχει γύρη που προέρχεται από γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες. Υπάρχουν περιορισμοί σύμφωνα με μια απόφαση-ορόσημο το 2011 από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Η απόφαση απαγόρευσε το μέλι που προέρχεται από γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες μη εγκεκριμένες για κατανάλωση από τον άνθρωπο – το οποίο περιλαμβάνει κάποια είδη σόγιας και άλλες τροφές για ζώα –από την πώληση στην Ε.Ε. Το μέλι με περισσότερο από 0,9% ΓΤ γύρης (από ένα εγκεκριμένο ΓΤ τρόφιμο) πρέπει να αναγράφεται ότι περιέχει Γενετικά Τροποποιημένα συστατικά και δεν μπορεί να διατεθεί στην αγορά ως βιολογικό προϊόν. Μερικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, απορρίπτουν το μέλι που περιέχει οποιαδήποτε ποσότητα Γενετικά Τροποποιημένης γύρης.
Μια μικρή μελέτη που διεξήχθη στη Καμπέτσε, όπου περίπου 10.000 εκτάρια Γενετικά Τροποποιημένης σόγιας φυτεύτηκαν μετά από την έγκριση της άδειας το 2012, βρέθηκε γενετικά τροποποιημένη γύρη σε ορισμένα δείγματα μελιού που προορίζονταν για την ευρωπαϊκή αγορά. Αυτό, λένε οι συντάκτες, απειλεί την τοπική βιομηχανία μελιού και έρχεται σε αντίθεση με τη θέση που έλαβε η Sagarpa και κάποιοι βιομηχανικοί όμιλοι ότι τα φασόλια σόγιας τα επισκέπτονται ή γονιμοποιούνται από μέλισσες που ψάχνουν για τροφή, επειδή μπορούν να αυτο-επικονιάζονται.
Η απόφαση για την Monsanto είχε επαινεθεί από την έγκριτη εθνικής κυκλοφορίας εφημερίδα La Jornada, η οποία κατηγόρησε τη μεξικανική κυβέρνηση ότι αγνοεί τις διαδεδομένες ανησυχίες σχετικά με τα Γενετικά Τροποποιημένα και εξαναγκάζει εκείνους τους αντιπάλους να πολεμούν έξω στο δικαστήριο με ισχυρές πολυεθνικές εταιρείες. Η δηλωμένη φιλοδοξία της κυβέρνησης να εξαλείψει την πείνα είναι αντίθετη με τις αποφάσεις της, αφού επιτρέπει τις αυξανόμενες πολυεθνικές εταιρίες όπως η Monsanto να εισαγάγουν Γενετικά Τροποποιημένες σοδειές, συμπέρανε ο συντάκτης της εφημερίδας.
Βασικό στοιχείο για την απόφαση ήταν το Μεξικανικό σύνταγμα, και ειδικά η υποχρέωση της κυβέρνησης να συμβουλεύεται πλήρως τις αυτόχθονες κοινότητες πριν από τη λήψη κάθε σημαντικής απόφασης σχετικά με το τι συμβαίνει, καθώς επίσης και τι καλλιεργείται στο έδαφός τους. Ο δικαστής διέταξε την παύση της φύτευσης και έδωσε στην Sagarpa έξι μήνες για να πραγματοποιήσει πλήρεις και ορθές διαβουλεύσεις με τους αυτόχθονες αγρότες – που θα έπρεπε να είχαν γίνει πριν από τη χορήγηση της άδειας το 2012.
Ήταν αυτή η ίδια παράλειψη που οδήγησε σε μια σχεδόν πανομοιότυπη απόφαση δικαστή περιφερειακού δικαστηρίου στο Καμπέτσε τον Μάρτιο του 2014.
Αυτές οι δύο αποφάσεις έχουν δημιουργήσει ένα προηγούμενο που θα βοηθήσει τους αγρότες, τους ακτιβιστές και τους οικολόγους να λάβουν τοπικά νομική δράση ενάντια στην εξάπλωση της Γενετικά Τροποποιημένης σόγιας και καλαμποκιού, τα οποία νομιμοποιεί η ομοσπονδιακή κυβέρνηση χωρίς διαβούλευση και ενάντια στις συμβουλές των εμπειρογνωμόνων.
Αλλά αυτό είναι ένα παιχνίδι υψηλών απαιτήσεων, στο οποίο αυτόχθονες κοινότητες αναγκάζονται να πολεμήσουν τη δική τους κυβέρνηση και πολυεθνικές επιχειρήσεις με πολλών εκατομμυρίων δολαρίων νομικές υπηρεσίες, απλά για να τιμηθούν τα συνταγματικά δικαιώματα τους και να προστατεύσουν τους παραδοσιακούς τους τρόπους εκτροφής και διαβίωσης.
Έτσι, ενώ μια τρίτη νίκη στην Τσιάπας, όπου μια παρόμοια υπόθεση εκκρεμεί, θα μπορούσε σύντομα να ακολουθήσει, αυτός είναι σχεδόν σίγουρα μόνο ο πρώτος γύρος.. Η Monsanto πιθανότατα θα ασκήσει έφεση κατά της απόφασης σε ανώτερο δικαστήριο.
Η Βορειοαμερικανική Συμφωνία Ελεύθερων Συναλλαγών, που επικρίθηκε από ορισμένους για την αποδυνάμωση της μικρής κλίμακας Μεξικανικής γεωργίας, δεν είναι στην πλευρά των μελισσοκόμων. Αυτή η μάχη Δαβίδ εναντίον Γολιάθ αφορά πολλά περισσότερα και όχι μόνο το μέλι.
