Γιατί μερικοί διαιτητές ανήκουν σε μια ελίτ που σπάνια θα ακούσει από την κερκίδα το «χασάπη, σφύριξέ το»; Επειδή απλούστατα, αυτοί οι επίλεκτοι έχουν ανώτερη οπτική αντίληψη, όπως δείχνει μια νέα βελγο-βρετανική επιστημονική έρευνα.
Η προσοχή τους αποσπάται λιγότερο, ο εγκέφαλός τους προβλέπει καλύτερα πώς θα εξελιχθεί η φάση και εστιάζει περισσότερο στο ακριβές σημείο που γίνεται η σωματική επαφή μεταξύ των παικτών και το φάουλ. Αντίθετα, τα περισσότερα λάθη γίνονται, όταν ένας διαιτητής έχει μέτρια οπτική αντίληψη, κάτι που σχετίζεται και με τη λιγότερη εμπειρία.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Βέρνερ Χέλσεν του βελγικού Πανεπιστημίου της Λουβέν, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό γνωσιακών ερευνών “Cognitive Research”, μελέτησαν και συνέκριναν 39 διαιτητές ποδοσφαίρου, τόσο από την πρώτη κατηγορία (οι 20) όσο και από χαμηλότερες κατηγορίες (οι 19).
Οι διαιτητές παρακολούθησαν διάφορα βίντεο με σκηνές ποδοσφαιρικών αγώνων όπου συνέβαιναν φάουλ, ενώ την ίδια στιγμή μια τεχνολογία καταγραφής του βλέμματός τους κατέγραφε ακριβώς τη ματιά τους, δηλαδή πού ακριβώς εστιαζόταν το βλέμμα και για πόση ώρα.
Διαπιστώθηκε ότι οι υψηλού επιπέδου διαιτητές είναι εκείνοι που βλέπουν συχνότερα το φάουλ, επειδή τα μάτια τους είναι ικανά να εστιάσουν πάνω στο συγκεκριμένο σημείο του σώματος του ποδοσφαιριστή που κάνει το φάουλ (δηλαδή στην περιοχή επαφής του με τον αντίπαλο) και όχι σε άλλες περιοχές του σώματος, που είναι άσχετες με το φάουλ.
Όπως είπε ο Χέλσεν, «είναι σε θέση να εστιάσουν εκεί από όπου θα πάρουν τις πιο ζωτικές πληροφορίες και έτσι να βγάλουν τα ανάλογα συμπεράσματά τους». Γι’ αυτόν τον λόγο, οι καλοί διαιτητές μπορούν να «μεταφράσουν» γρήγορα σε σωστό σφύριγμα αυτό που βλέπουν.
Η μελέτη δείχνει ότι, όταν παρακολουθούν ένα ποδοσφαιρικό παιγνίδι και γίνεται κάποιο φάουλ, οι ελίτ διαιτητές μπορούν να πάρουν σωστή απόφαση (όχι κάρτα, κίτρινη κάρτα ή κόκκινη) σε ποσοστό 61% κατά μέσο όρο, έναντι μόνο 45% για τους διαιτητές με την χειρότερη οπτική αντίληψη.
Για το αν το έγινε πένταλτι μέσα στην περιοχή μετά από κάποιο χτύπημα κόρνερ, οι ελίτ διαιτητές είχαν ποσοστό επιτυχίας 70% έναντι 57% των λιγότερο καλών διαιτητών.
«Οι ελίτ διαιτητές προβλέπουν πολύ αποτελεσματικά και φαίνεται να γνωρίζουν εκ των προτέρων πού θα συμβεί η σωματική επαφή, με αποτέλεσμα να έχουν ήδη εστιάσει το βλέμμα τους στο σωστό σημείο. Αντίθετα, οι λιγότερο έμπειροι διαιτητές αποσπώνται από άλλα πράγματα που συμβαίνουν» δήλωσε ο Χέλσεν.
Οι λιγότερο καλοί διαιτητές, σύμφωνα με την μελέτη, κάνουν λάθη τόσο όσον αφορά την αντίληψη του τι έχει συμβεί, όσο και στην απόφασή τους για το τι είδους παραβίαση των κανόνων του ποδοσφαίρου υπάρχει και άρα αν πρέπει να σφυρίξουν και τι ακριβώς.
Οι ερευνητές τόνισαν ότι η οπτική αντίληψη είναι μια έμφυτη γνωσιακή λειτουργία, η οποία όμως μπορεί να βελτιωθεί με την εξάσκηση και την εμπειρία. Μήπως, λοιπόν, ήρθε η ώρα οι διαιτητές να κάνουν λίγη επιστημονική εξάσκηση;
Παύλος Δρακόπουλος
