Ομιλία του Βουλευτή Σερρών Κωνσταντίνου Μπούμπα στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου, με θέμα ημερήσιας διάταξης την επεξεργασία και εξέταση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής «Εποπτική Μονάδα Ασφάλειας Λιμένων και Πλοίων και άλλες διατάξεις». (1η Συνεδρίαση)
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΟΥΜΠΑΣ (ΕΙΔΙΚΌΣ ΑΓΟΡΗΤΉΣ ΤΗΣ Κ.Ο. «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ – ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΒΕΛΟΠΟΥΛΟΣ»): Σας ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε. Ένα σχέδιο νόμου για την ασφάλεια των λιμένων, που αυτό σηματοδοτεί μία νέα εποχή για την Ελλάδα σε ότι αφορά και τις θαλάσσιες συγκοινωνίες, αλλά και για την ασφάλεια που πρέπει να έχουν τα λιμάνια, που δυστυχώς στη χώρα τα ελληνικά λιμάνια είναι πολλών κατηγοριών.
Βλέπουμε τα τεράστια προβλήματα που είναι συσσωρευμένα κυρίως σε μικρά νησιά και μεγαλύτερα, σε απομακρυσμένα λιμάνια, που δεν υπάρχουν οι απαιτούμενες προδιαγραφές, όπως ορίζει και ο ν. 352/17, σε ότι αφορά και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Βεβαίως, το θέμα ασφάλειας των λιμανιών υπάρχει ένας συγκερασμός ανάμεσα στο ελληνικό και ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο. Αλλά εδώ η Κυβέρνηση αναφέρει ότι ο σκοπός του παρόντος είναι η ενίσχυση σίγουρα της ασφάλειας των ακτοπλοϊκών μεταφορών και των λιμενικών εγκαταστάσεων.
Ιδρύεται μία νέα εποπτική μονάδα ασφαλείας λιμένων για να αντικαταστήσει, κύριε Υπουργέ, τη Δημόσια Αρχή Λιμένων που ιδρύθηκε το 2016. Και τότε είχε ανακοινώσει ο κ. Πλακιωτάκης την κατάργησή της από το 2020. Δηλαδή, στην ουσία καταργούμε τη Δημόσια Αρχή Λιμένων και δημιουργούμε μια νέα εποπτική μονάδα ασφάλειας λιμένων. Αλλάζουμε, δηλαδή, την Αρχή. Γιατί γίνεται αυτό; Ήταν λάθος η κατάργηση,, δηλαδή της Δημόσιας Αρχής Λιμένων το 2020; Γιατί γίνεται αυτό; Γιατί, δηλαδή, για μία ακόμη φορά αντικατάσταση μιας εποπτεύουσας Αρχής σε ό τι αφορά την ασφάλεια;
Εμείς ως «Ελληνική Λύση» εκφράζουμε τις επιφυλάξεις για τη ρύθμιση της ετήσιας παραμονής και στο Σώμα συγκεκριμένων αξιωματικών του Λιμενικού Σώματος άνω της τριακονταπενταετίας ή καταλαμβάνονται από το όριο ηλικίας του βαθμού που φέρουν, διότι το ανώτατο όριο του 20% επί των αιτήσεων παραμονής που τίθεται, κρίνεται πως ανοίγει τον δρόμο για κάποιες μικροπολιτικές συναλλαγές. Μας βάζει, δηλαδή, σε σκέψεις.
Η δυνατότητα τώρα παραχώρησης ακόμη και κατά κυριότητα των μέσων του Λιμενικού Σώματος σε αντίστοιχα σώματα και φορείς της αλλοδαπής χωρίς να προβλέπονται κάποιες συγκεκριμένες απαιτήσεις που θέλουμε εμείς σε αντισταθμιστικά οφέλη. Η Αρχή της αμοιβαιότητας θεωρεί κανείς πως περισσεύουν τα μέσα ,δηλαδή χερσαία μέσα ανεξαρτήτως κυβισμού, πλωτά, αμφίβια μεταφορικά μέσα, αεροσκάφη, μη επανδρωμένων αεροσκαφών, πάσης φύσεως συστήματα. Και αφετέρου, η νομοθετική εξουσιοδότηση προς τον Υπουργό Τουρισμού για τον καθορισμό των τεχνικών και λειτουργικών προδιαγραφών καθώς και των λοιπών όρων και προϋποθέσεων, που πρέπει να πληρούνται για τη δημιουργία των μικτών τουριστικών καταλυμάτων μικρής κλίμακας, για λόγους διαφάνειας. Οπότε έχουμε επιφυλάξεις για το παρόν σχέδιο νόμου.
Τώρα, διαβάζοντας κάποιες επισημάνσεις του Πανελληνίου Συλλόγου του Υπουργείου Ναυτιλίας, γίνεται λόγος κύριε Υπουργέ για ένα διοικητικό κενό από τον Πανελλήνιο Σύλλογο, διότι όπως τουλάχιστον λέει ο σύλλογος των υπαλλήλων του Υπουργείου Ναυτιλίας ο σκοπός είναι διττός. Δηλαδή, να διαφυλάξει και τις επιχειρήσεις του δημοσίου, οι οποίοι συνάμα όμως τα ασκούν οι φορείς αυτοί και μια δημόσια εξουσία.
Το θέμα είναι ότι αυτό που λέει ο Πανελλήνιος Σύλλογος και είναι σε ορθή βάση, είναι ότι δεν εφαρμόζεται η ατζέντα του 2030. Δηλαδή, τα λιμάνια είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της τοπικής κοινωνίας. Πόλεις με λιμάνια έχουν μία διαφορετική κουλτούρα. Το γνωρίζετε λόγω ακριβώς αυτής της επισκεψιμότητας είτε από επιβατηγά είτε από εμπορικά πλοία. Άρα, λοιπόν, οι πόλεις θα πρέπει να είναι αρμονικά συνδεδεμένες. Να υπάρχει, δηλαδή, μία αρμονική συνύπαρξη λιμανιών και πόλεων.
Αυτό που επισημαίνει, δηλαδή, ο Πανελλήνιος Σύλλογος, που βιώνει τα προβλήματα, έχει μία λογική βάση διότι η τοπική κοινωνία, για να το πω απλά στην καθομιλουμένη, θα πρέπει να χαίρεται και να είναι ωφελούμενη από τα λιμάνια. Τα λιμάνια ανοίγουν ορίζοντες, δημιουργούν καλές δημόσιες και εμπορικές σχέσεις, αλλά αν η κοινωνία θεωρεί ότι το κύτταρο του λιμανιού είναι κάτι έξω από τα τοπικά οικονομικά και κοινωνικά συμφέροντα αντιλαμβάνεστε το θεωρεί ξένο κομμάτι. Αυτό πρέπει να το δούμε σοβαρά, διότι αν υπάρχει αυτό που λέει και ο Πανελλήνιος Σύλλογος Υπαλλήλων του Υπουργείου Ναυτιλίας, μία σύνδεση, μία αρμονία ανάμεσα στους κατοίκους, οι οποίοι δραστηριοποιούνται πολλοί εξ αυτών στο λιμάνι, αλλά και πέρα από την εμπορική δραστηριοποίηση, που έχουν το λιμάνι στα πόδια τους, να το πω απλά, θα είναι πάρα πολύ ωφέλιμο για να βάλουμε άλλες βάσεις στην ασφάλεια των λιμένων, αλλά παράλληλα και στη βιώσιμη ανάπτυξή τους.
Δυστυχώς, τα προηγούμενα χρόνια με την ιδιωτικοποίηση των λιμένων υπήρχαν πάρα πολλές αντιδράσεις και δικαίως, από τις τοπικές κοινωνίες την τοπική αυτοδιοίκηση. Βλέπετε για παράδειγμα την μεγάλη ναπολιτάνικη ιταλική εταιρεία Grimaldi, η οποία είχε υποσχεθεί και ακτοπλοϊκά δρομολόγια από τον Πειραιά προς το Ηράκλειο και τα χάνια και μετά λόγω του ότι δεν υπήρχε συμφέρον ή υπήρχε μεγαλύτερο συμφέρον στη γραμμή Ηγουμενίτσα Μπάρι ή Βενετίας ή Τεργέστης, πήγε τα πλοία εκεί.
Η ιδιωτικοποίηση των λιμανιών εγκυμονεί κινδύνους, διότι απώτερος σκοπός είναι καθαρά το εμπορικό κέρδος, αλλά η συγκεκριμένη για παράδειγμα εταιρεία δεν έχει μόνο τα λιμάνια, που έχει πάρει, αλλά έχει και πλοία. Άρα, επηρεάζει πολύ περισσότερο κάποιες καταστάσεις στη χώρα.
Σίγουρα τα επόμενα χρόνια θα έχουμε και διέλευση επικίνδυνων φορτίων από την Ελλάδα. Είναι η γεωγραφική θέση της Ελλάδας υψίστης στρατηγικής σημασίας, δηλαδή για παράδειγμα, όλα αυτά που ακούγονται από την Κυβέρνηση ότι θα γίνουμε ένας ενεργειακός κόμβος για τα επόμενα χρόνια σύμφωνα με το σχέδιο των Ηνωμένων Πολιτειών για υγροποιημένο αέριο. Αντιλαμβάνεστε, πρέπει να δημιουργήσουμε προδιαγραφές υψίστης ασφαλείας πέρα από τα υπόλοιπα φορτία, τα οποία έρχονται κυρίως από Ασία και από τον ισθμό του Σουέζ, περνάνε από τις θάλασσες τις δικές μας για να πάνε μέχρι το Γιβραλτάρ, αλλά πολλά αγκυροβολούν στη χώρα μας. Άρα, τα λιμάνια πρέπει να έχουν μεγάλη ασφάλεια.
Ο συγκεκριμένος εποπτικός έλεγχος δεν το διασφαλίζει αυτό. Μάλιστα, λέγεται από το Σύλλογο Υπαλλήλων του Υπουργείου Ναυτιλίας -τους διάβασα τους ανθρώπους όσο μπορούσα με προσοχή, γιατί αναφέρονται αναλυτικά σε άρθρα και παραγράφους- ότι η συγκεκριμένη εποπτική Αρχή, κύριε Υπουργέ, δεν μπορεί να ασκήσει την ασφαλιστική δικλείδα στα καράβια με βάση το ν.352/17 της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα πρέπει να αλλάξει η λέξη και να μπει αυτό που ακούμε στον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε., το monitoring, δηλαδή να υπάρχει η λέξη «εποπτεία» ή απλά παρακολούθηση. Δεν μπορεί να ασκήσει αυτή την ασφάλεια.
Επίσης, τα περιφερειακά γραφεία, που λέει η Ένωση, παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο και αν έχουμε υποβάθμιση ή κλείσιμο αυτών των γραφείων, θα αντιμετωπίσουμε πολλά προβλήματα διεκπεραίωσης πολλών συναλλαγών, που πρέπει να γίνουν, φέρνοντας ως παράδειγμα, το περιφερειακό γραφείο του λιμανιού της Θεσσαλονίκης. Και εκεί επισημαίνει ότι πρέπει να υπάρξει φυσική παρουσία για να μπορούν να εξυπηρετούνται και οι πολίτες.
Εκείνο που πρέπει να δημιουργηθεί, βέβαια -και αν θέλουμε να βάλουμε βάσεις με μελλοντικές προδιαγραφές- είναι στο πλαίσιο με τις έξυπνες πόλεις ή την ευφυή γεωργία -μπαίνει και λόγω του knowhow, δηλαδή της υψηλής τεχνολογίας- και το θέμα «έξυπνα λιμάνια», τα οποία πρέπει να τα δούμε αν θέλουμε να δημιουργήσουμε υποδομές, σε μια χώρα που έχει πολλά λιμάνια, τα οποία, όμως, δεν έχουν αυτές τις προδιαγραφές -με βάση τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό- αν θέλουμε να μιλάμε για βιωσιμότητα.
Η ασφάλεια, σίγουρα, είναι το πιο σημαντικό. Για να έχουμε, όμως, μία εύρυθμη λειτουργία των λιμανιών απαιτούνται και εξειδικευμένοι υπάλληλοι, τεχνικός εξοπλισμός, ουσιαστική χωροθέτηση και επέκταση των λιμένων, είτε για να μπορούν να αγκυροβολήσουν μεγαλύτερα πλοία, είτε να κατασκευαστούν λιμενοβραχίονες, οι οποίοι, θα έχουν τα ενδεδειγμένα υλικά που απαιτούνται.
Ένα πολύ καλό λιμάνι πρότυπο, -το ενθυμούμαι αυτό, το είχαμε φέρει στην Επιτροπή Προστασίας του Περιβάλλοντος, κύριε Πρόεδρε- είναι το λιμάνι της Σκύρου, το οποίο πραγματικά, έχει κάνει άλματα στο να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση για το τι ζητάει -αυτό που λέτε και εσείς η πράσινη κυκλική οικονομία- από δω και πέρα για να μπορεί να υπάρχει μία άριστη συνδεσιμότητα με το περιβάλλον.
Η ρύπανση που δημιουργείται από τα λιμάνια -το ξέρουμε- είναι πολύ μεγάλη, δυστυχώς. Και αυτό γιατί δεν υπάρχουν τα συστήματα ανακύκλωσης απορριμμάτων -εδώ δεν υπάρχουν στην χερσαία Ελλάδα, πολλώ δε μάλλον στη θάλασσα- αλλά, στη θάλασσα τα πράγματα είναι ακόμη πιο επικίνδυνα αν γίνει κάποια διαρροή σε κάποιο πλοίο που έχει αγκυροβολήσει.
Εν κατακλείδι, κρατάμε επιφυλάξεις. Θέλουμε μία εποπτική αρχή με περισσότερες αρμοδιότητες μέσα από το διοικητικό συμβούλιο, να μην έχουμε δηλαδή πάλι εξουσιοδοτήσεις και μόνο από την ηγεσία του Υπουργείου και βέβαια βλέπουμε, δυστυχώς, ότι αν είναι να καταργούμε μια Αρχή για να συστήνουμε μια άλλη Αρχή να εποπτεύει τα λιμάνια, αυτό σημαίνει -κάποιος αν το δει- ότι η κατάργηση της προηγούμενης Αρχής που είχε θεσπιστεί το 2016 -που καταργήθηκε το 2020- ήταν λανθασμένη η απόφαση, τότε, της κατάργησης της Δημόσιας Αρχής Λιμένων.
Επίσης, η δική μας πρόταση είναι ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί μια ειδική επιτροπή, η οποία θα αποτελείται από ανθρώπους οι οποίοι γνωρίζουν το αντικείμενο. Γιατί όταν μιλάμε για ασφάλεια των λιμένων σήμερα, δεν θα ασχοληθούμε μόνο με τα κομβικά λιμάνια τα οποία είναι ο Πειραιάς, ο Βόλος, η Θεσσαλονίκη, το Ηράκλειο και η Πάτρα. Αυτά αποτελούν την κορωνίδα ή και η Αλεξανδρούπολη-ειδικά το τελευταίο χρονικό διάστημα, λόγω της γεωγραφικής της θέσης και της υψίστης στρατηγικής σημασίας που έχει το λιμάνι του Έβρου-.
Θα πρέπει να ασχοληθούμε και με τα μικρά λιμάνια, όπως υπάρχουν πόλεις που έχουν προβλήματα και έχουν μεγάλες δυνατότητες, όπως για παράδειγμα είναι η Καβάλα. Όπως για παράδειγμα στη δική μου εκλογική περιφέρεια που είναι ο Στρυμονικός κόλπος -και υπάρχουν πολλές δυνατότητες και εκεί λόγω της γεωγραφικής θέσης και της μορφολογίας από γεωλογικής άποψης- και πρωτίστως αν θέλουμε, πραγματικά, οι Έλληνες να αισθάνονται υπερήφανοι, θα πρέπει να αναβαθμίσετε κυρίως τα λιμάνια, να δώσετε μία βαρύτητα από μια ειδική επιτροπή σε μικρά μεγάλα και κυρίως μικρά νησιά που έχουν προβλήματα που λιμνάζουν. Ο κ. Αθανασίου είναι από τη Λέσβο και θα ξέρει τα προβλήματα, καλά σε ό τι αφορά τα λιμάνια στα νησιά που δεν έχουν αυτές τις προδιαγραφές. Εδώ θέλουν να γίνουν βήματα για να υπάρχουν αποφάσεις, χρηματοδότηση βέβαια, αλλά εν κατακλείδι, τα λιμάνια στην Ελλάδα διαχωρίζονται σε τρεις κατηγορίες.
Είναι τα λιμάνια των πέντε-έξι πόλεων που έχουν μεγάλο κομβικό χαρακτήρα εμπορικού, οικονομικού και κοινωνικού σκοπού -μην το ξεχνάμε- έχουμε τα λιμάνια στα μεγάλα νησιά, δηλαδή Κρήτη, Εύβοια, Λέσβο, Κεφαλονιά κ.λπ.. Και έχουμε στην τρίτη κατηγορία τα λιμάνια, είτε αλιευτικά, είτε εμπορικά, είτε επιβατικά φυσικά στα μικρά νησιά -οπότε θα δούμε, επειδή όλα τα λιμάνια δεν μπορούμε να τα βάζουμε συλλήβδην στο ίδιο ασφαλιστικό πλαίσιο- όλα πρέπει να έχουν ασφάλεια όλα πρέπει να έχουν έναν αναπτυξιακό ορίζοντα, μια νέα αναπτυξιακή τροχιά, αλλά πρέπει να δούμε αναλυτικά, κύριε Υπουργέ, τις ανάγκες σε κάθε λιμάνι και λόγω του μεγέθους και λόγω των κλιματολογικών συνθηκών που επικρατούν εκεί και λόγω της γεωγραφικής θέσης που καταλαμβάνουν αυτά τα λιμάνια.
Έχουμε επιφυλάξεις και θα αναφερθούμε και σε κάποια άρθρα βέβαια στις επόμενες συνεδριάσεις. Προτείνουμε και τους φορείς, κύριε Πρόεδρε. Να τους αναφέρω, γιατί δεν τους έχω αναφερθεί για να καταγραφούν. Προτεινόμενοι φορείς από την Ελληνική Λύση είναι η Πανελλήνια Ομοσπονδία Λιμενικών -που εδρεύει στον Πειραιά- η Πανελλήνια Ένωση Αξιωματικών Λιμενικού Σώματος, ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης -ο ΟΛΘ-, ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος, η Ένωση Πλοιοκτητών Ελληνικών Σκαφών Τουρισμού -που η διεύθυνση είναι στον Πειραιά- η Πανελλήνια Ομοσπονδία Τουριστικών Γραφείων, η Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία -να κληθεί- φυσικά και ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιά ο γνωστός ΟΛΠ. Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
