Η συζήτηση για την κρουαζιέρα και τη διαχείριση της τουριστικής ροής δεν μπορεί να γίνεται με συνθήματα και επικοινωνιακούς όρους του τύπου «απομυκονοποίηση». Ο τουρισμός δεν είναι πεδίο πειραματισμών ούτε εργαλείο πρόχειρης ανακατανομής προορισμών από πάνω προς τα κάτω.
Και σίγουρα δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται με μέτρα που επιβαρύνουν επιλεκτικά δύο νησιά, ως αν αυτό από μόνο του θα οδηγήσει σε μια αυτοματοποιημένη εξισορρόπηση της αγοράς. Ο Πρωθυπουργός μίλησε για «ισορροπία» και για την ανάγκη να μην «πυροβολήσουμε τα πόδια μας». Συμφωνούμε: ο τουρισμός απαιτεί σοβαρότητα. Αλλά πραγματική ισορροπία σημαίνει πολιτική – όχι απλώς φόρους.
Η κρίσιμη παραδοχή ότι υπάρχουν προορισμοί που πιέζονται εποχικά, δεν μπορεί να οδηγεί σε αποσπασματικά τέλη που δεν επιστρέφουν τίποτα στις τοπικές κοινωνίες και δεν χρηματοδοτούν τις υποδομές που τόσο έχουν ανάγκη. Οι προορισμοί δεν δημιουργούνται ούτε αποσυμφορούνται με δηλώσεις. Δημιουργούνται με σχέδιο, υποδομές, φέρουσα ικανότητα, τοπική κοινωνία συμμέτοχη και ουσιαστική πολιτική διαχείρισης.
Η διεθνής αγορά της κρουαζιέρας λειτουργεί με πολυετή προγραμματισμό, berth allocation, slots, πρόσβαση, λιμενικά έργα, home-porting και σταθερό ρυθμιστικό πλαίσιο. Όχι με επικοινωνιακούς όρους και πειραματισμούς. Το πού και πότε μπορεί να δέσει ένα κρουαζιερόπλοιο καθορίζεται από ένα αυστηρό, τεχνικό και διεθνώς ανταγωνιστικό σύστημα – όχι από μια δημόσια δήλωση.
Αν η κυβέρνηση θέλει πραγματικά να αποσυμφορήσει συγκεκριμένους προορισμούς, οφείλει να παρουσιάσει έναν ολοκληρωμένο εθνικό σχεδιασμό για την κρουαζιέρα: με διασπορά ροών, ενίσχυση λιμενικών υποδομών, στήριξη νέων προορισμών, επενδύσεις σε προσβασιμότητα, real-time δεδομένα, μηχανισμούς ελέγχου και σαφή standards βιωσιμότητας. Η βιωσιμότητα δεν υπηρετείται με αποκλεισμούς αλλά με ισορροπία.
Η χρονική και γεωγραφική επέκταση της τουριστικής δραστηριότητας – την οποία ο ίδιος ο Πρωθυπουργός επικαλέστηκε – δεν μπορεί να αποτελεί θεωρητική αναφορά. Προϋποθέτει πραγματικές επενδύσεις, λειτουργικά λιμάνια, ενεργή συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών και ενίσχυση των DMMOs και με ενεργό ρόλο τους, ώστε κάθε προορισμός να αποκτήσει θεσμική ικανότητα διαχείρισης, σχεδιασμού και προβολής.
Προϋποθέτει αξιοποίηση των προορισμών που σήμερα μένουν εκτός κρουαζιέρας, ενίσχυση των shoulder seasons και στοχευμένες καμπάνιες marketing που ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα κάθε περιοχής. Χωρίς αυτές τις προϋποθέσεις, το «άνοιγμα νέων προορισμών» μένει κενό περιεχομένου. Η Ελλάδα δεν κινδυνεύει να «πυροβολήσει τα πόδια της» επειδή αναδεικνύονται τα προβλήματα. Κινδυνεύει επειδή δεν έχει στρατηγική.
Κινδυνεύει επειδή συνεχίζει να αντιμετωπίζει την κρουαζιέρα – έναν από τους δυναμικότερους πυλώνες του τουρισμού – μόνο ως πηγή πρόσθετων εσόδων και όχι ως πεδίο ισόρροπης ανάπτυξης με σεβασμό στις τοπικές κοινωνίες. Η χώρα χρειάζεται πολιτική για την κρουαζιέρα. Όχι πυροτεχνήματα δηλώσεων. Όχι μέτρα που λειτουργούν τιμωρητικά για ορισμένες περιοχές και επιλεκτικά για άλλες. Χρειάζεται στρατηγική, σοβαρότητα και ένα εθνικό σχέδιο που να στηρίζει τις «ναυαρχίδες» μας, να ενισχύει τους νέους προορισμούς και να διασφαλίζει ότι η ανάπτυξη θα είναι πραγματικά βιώσιμη.
