Πανελλαδικές Εξετάσεις 2024-Νεοελληνική Λογοτεχνία-Ταξίδια
Ζηλεύω τους μαθητές κάθε χρόνο τέτοια εποχή. Πόσο θά ‘θελα να συμμετέχω.
Να με σεργιανίσουν οι εικόνες, η περιγραφή, η αφήγηση.
Το ταξίδι
| Μου σφίγγει ο καημός, σα θηλιά το λαιμό
και μες στην καρδιά με δαγκώνει σα φίδι. Παράξενο θέλω ν’ αρχίσω ταξίδι, χωρίς, μα χωρίς τελειωμό. … κλεισμένα τα σπίτια, τα τζάκια σβησμένα, ψηλά να μη φέγγει αστέρι κανένα, και κάτου γυναίκα καμιά.
Απρίλιος 1883 |
Πήρα μιαν ανθολογία από την ταξιδιωτική λογοτεχνία
Ελάτε να ταξιδέψουμε μαζί.
Να χαθούμε μέσα στο χρόνο.
Να περπατήσουμε τόπους που δεν είδαμε ποτέ.
Να ζήσουμε στιγμές ανείπωτης ευτυχίας.
«Τόσα τρένα που δεν σταμάτησαν πουθενά»
Να ξεχάσουμε την απόγνωση του Τάσου Λειβαδίτη.
ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΣ ΠΟΥ ΕΚΑΝΕ ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ
Κάθε ταξίδι το ζεις τρεις φορές.
-Όταν το ονειρεύεσαι
-Όταν το ζεις και
-Όταν το θυμάσαι
| Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξίδι.
Χωρίς αυτήν δεν θα ‘βγαινες στον δρόμο. …έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα, |
|
| ήδη θα το κατάλαβες οι Ιθάκες τι σημαίνουν |
Η αρχή της συγγραφής ταξιδιωτικών περιγραφών θεωρείται η
Οδύσσεια του Ομήρου, ένα μυθικό ταξίδι σε μεταπλασμένους ρεα-
λιστικούς τόπους και με λογοτεχνική προσωποποίηση ιδεών,
αναδεικνύοντας την Ελλάδα ως μια χώρα με έξοχη ταξιδιωτική
λογοτεχνία.
Τόποι
Στο
Ταξιδεύοντας Αγγλία
περιγράφονται οι εντυπώσεις του Καζαντζάκη από το ταξίδι του στην Αγγλία το 1939. Ο συγγραφέας, με αρωγό τη λογοτεχνικότητα, εστιάζει την προσοχή του σε ιδεολογικά, πολιτισμικά ή κοινωνικά ζητήματα της χώρας
την εποχή εκείνη, περιγράφοντας τοπία και αξιοθέατα ή συ-
νομιλώντας πραγματικά ή φανταστικά με πρόσωπα προκειμέ-
νου να αναδείξει τις πολύπτυχες αλληλεπιδράσεις του τόπου, του χρόνου και του ανθρώπου. Με ιδιαίτερη προσοχή μελετά
τη θρησκεία, την παιδεία της αγγλικής επικράτειας, ενώ συνά-
μα παρατηρεί την ιδιοσυγκρασία των ανθρώπων της, ανάμεσα
στις περιγραφές τόπου, χώρου, χρόνου.
Κώστας Καρυωτάκης, «Τελευταίο ταξίδι»
«Καλό ταξίδι, αλαργινό καράβι μου, στου απείρου
και στης νυχτός την αγκαλιά, με τα χρυσά σου φώτα!
Να ’μουν στην πλώρη σου ήθελα, για να κοιτάζω γύρου
σε λιτανεία να περνούν τα ονείρατα τα πρώτα.
– Ν. Βρεττάκος, «Μες στο ταξίδι είναι η λύπη»
Τα ταξίδια, γνωρίζει,
είναι μακρά. Η ζωή είναι σύντομη.
Μόλις που πρόφτασα κι αντάλλαξα έναν
θερμόν, είναι αλήθεια, ασπασμό με τον ήλιο.
Αυτό ήταν όλο. Κι η λύπη στην άμαξα.»
-Κώστας Οὐράνης, «Ταξίδι στα Κύθηρα»
Μα το ταξίδι ήταν μακρύ κι η χειμωνιά μας βρήκε!…
-Γκιγιώμ Απολλιναίρ, «Ο ταξιδιώτης»
Ανοίχτε μου την πόρτα αυτή που κλαίγοντας χτυπώ
η ζωή μας είναι μεταβλητή σαν τα νερά του Ευρίπου.»
-Κώστας Καρυωτάκης, «Τελευταίο ταξίδι»
Η τρικυμία στο πέλαγος και στη ζωή να παύει,
μακριά μαζί σου φεύγοντας πέτρα να ρίχνω πίσω,
να μου λικνίζεις την αιώνια θλίψη μου, καράβι,
δίχως να ξέρω πού με πας και δίχως να γυρίσω!»
(Άπαντα Καρυωτάκη, εκδ. Πέλλα),
Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Ταξίδι νυχτερινό
καὶ κάτω ἀπὸ τῆς νεραντζιᾶς τῆς φουντωτῆς τα κλώνια,
ὢ ἴσκιοι! οἱ ἔρωτες μιλοῦνε, ἀντιμιλοῦν τ᾿ ἀηδόνια.
Τὸ ἕν᾿ ἀκρογιάλι Ἐδῶ! μᾶς λέει, τ᾿ ἄλλο ἀκρογιάλι Νἄμε!
Βαρκούλα, ποῦ θ᾿ ἀράξουμε; Βαρκάρη, ποῦ θὰ πᾶμε;
ΧΡΙΣΤΟΣ ΛΑΣΚΑΡΗΣ
ΜΟΝΑΧΙΚΟΙ ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ
Ἄνθρωποι ποὺ ταξιδεύουν μόνοι:
κατὰ κανόνα σιωπηλοί,
πιάνοντας θέση σὲ παράθυρο.
Δὲν ἔχουνε ἀποσκευές,
δὲν ἔχουνε κανέναν νὰ τοὺς περιμένει.
Συνέχεια κοιτάζουν ἔξω.
Ἂν κάποιος τοὺς ρωτήσει ποῦ πηγαίνουνε,
μοιάζουν σὰ νὰ ’ρχονται ἀπὸ μακριά•
σὰ νὰ μὴν ἔχουν καταλάβει τὴν ἐρώτηση.
ΤΙΤΟΣ ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ
Μην ψάχνεις πια αλλού/αφού το ξέρεις ήδη/εδώ είναι το ταξίδι
ΤΑΚΗΣ ΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ, Από τις «ΠΕΤΡΕΣ» (1972)
ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ
Τ’ απογέματα έβρεχε, η βροχή μπέρδευε τη στάχτη τ’ ουρανού με τα κίτρινα φύλλα
το ποτέ με το πουθενά, εγώ τριγύριζα στις κάμαρες σαν ένας ταξιδιώτης που έχασε το δρόμο του
«ε, ποιος είσαι;» ρωτούσα καμιά φορά «αυτός που δεν πρέπει να θυμάσαι» άκουγα να λέει κάποιος ψιθυριστά, τρόμαζα
έψαχνα παντού -αλλά τι να βρω σ’ έναν κόσμο που είναι όλα απ’ τα πριν χαμένα
εξάλλου είχα τόσα πράγματα να σκεφτώ, αλλά προς τι τώρα που έφυγε η νεότητά μου
και τα λόγια μας συνήθως παραπλανούν το ανείπωτο κι όμως συνεχίζουμε να μιλάμε. Τι λέμε;
Έτσι προτιμούσα να κρατάω ημερολόγιο για εποχές που δεν γνώρισα -ήταν μια ωραία αναπόληση
ή τη νύχτα τα βήματα ενός περαστικού στο δρόμο μου θύμιζαν πάντα την αιώνια αναχώρηση.
-Γ. Σεφέρης, [Μα τι γυρεύουν οι ψυχές μας ταξιδεύοντας]
Μα τι γυρεύουν οι ψυχές μας ταξιδεύοντας
πάνω στα σαπισμένα θαλάσσια ξύλα
από λιμάνι σε λιμάνι; Μετακινώντας τσακισμένες πέτρες, ανασαίνοντας
τη δροσιά του πεύκου πιο δύσκολα κάθε μέρα,
κολυμπώντας στα νερά τούτης της θάλασσας
κι εκείνης της θάλασσας,
χωρίς αφή
χωρίς ανθρώπους
μέσα σε μια πατρίδα που δεν είναι πια δική μας
ούτε δική σας.
Το ξέραμε πως ήταν ωραία τα νησιά
κάπου εδώ τριγύρω που ψηλαφούμε
λίγο πιο χαμηλά ή λίγο πιο ψηλά
ένα ελάχιστο διάστημα.
(Μυθιστόρημα, Η’, Γιώργος Σεφέρης)
(Βέλλης Γιάννης )
Ταξιδεύοντας
Δεν θα πάμε.
Το ξέρω.
Σε κάποια ναι. Δύο, τρία. Ίσως. Το πολύ.
Στα άλλα όχι. Σίγουρα όχι.
Τα ταξίδια εννοώ
αυτά πού κάθε βράδυ
σχεδιάζουμε γελώντας
και περνάμε όμορφα
και σ’ αγαπώ ακόμα
κι όταν στις λεπτομέρειες διαφωνούμε
μα στο τέλος συμφωνούμε
και ξέρω πως ξέρεις κι εσύ
ότι δεν θα πάμε σε όλα
όχι τουλάχιστον σε όλα.
Και περιμένω με χαρά απόψε
και πάλι το επόμενο ταξίδι
να σχεδιάσουμε, το δικό μας
αυτό πού δεν θα πάμε.
Γιώργος Πολάκης:
Το πιο όμορφο ταξίδι είναι αυτό που δεν έκανες ακόμα.
Αυτό που ονειρεύτηκες.
Αυτό που φαντάστηκες.
Αυτό που αγάπησες.
Άραγε θα το ζήσω;
Αν έρθεις μαζί μου, ναι.
Και θα ‘ναι το πιο όμορφο ταξίδι που δεν έκανες.
Είσαι να το ξεκινήσουμε μαζί;
Να έχουμε πυξίδα το πέταγμα των γλάρων.
Να κρυβόμαστε στο σφύριγμα του ανέμου.
Να ξεπροβάλλουμε με την Ανατολή του ήλιου.
(Γρυπάρης Ιωάννης )
Είσαι για ένα ταξίδι στ’ ανοιχτά;
Είσαι για ένα ταξίδι στ’ ανοιχτά;
Είσαι για ένα ρίσκο;
Θέλω να μου υποσχεθείς
πως δε θα πάρεις
μετεωρολογικό δελτίο.
Πως δε θα χεις μαζί σου
προμήθειες και αποσκευές.
Πως δε θα γεμίσεις
το πλεούμενο με σωσίβια.
Θα δέσουμε την άγκυρά μας
στα φτερά των γλάρων.
Και θα ορίσουμε τιμονιέρη μας
το πιο τρελό δελφίνι.
Θα σου χαρίσω
όλο το γαλάζιο του πελάγου.
Όλο το χρυσάφι του ήλιου.
Όλο το ροζ του δειλινού.
Να χεις χρώματα πολλά
να βάφεις τους πόθους και τις σκέψεις σου.
Θα γεμίσω τ’ αμπάρι μας με όνειρα.
Να χεις πολλά.
Να μη φοβάσαι πως θα σου τελειώσουν.
Αν έχει λιακάδα θα απλώσουμε
τα δίχτυα της ζωής μας στην κουβέρτα
και θα μπαλώσουμε τις τρύπες
που μας άνοιξαν τα σκυλόψαρα.
Αν έχει βροχή θα βγάλουμε τη ψυχή μας
στ’ άλμπουρο να ξεπλυθεί.
Είσαι επιτέλους, για ένα ταξίδι στ’ ανοιχτά;
Για ένα ρίσκο;
Νίκος Γκάτσος
Αν κουραστείς απ’ τους ανθρώπους
κι είν’ όλα γύρω γκρεμισμένα,
μην πας ταξίδι σ’ άλλους τόπους
έλα σε μένα, έλα σε μένα.
Γιώργος Πολάκης
Πρώην δήμαρχος Ηρωϊκής Πόλης Νάουσας
