Ομιλία Νίκου Ανδρουλάκη, Προέδρου ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής στο συνέδριο «Γυναικεία Επιχειρηματικότητα: Τα συστατικά της επιτυχίας», που διοργάνωσαν το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών και η Επιτροπή Γυναικείας Επιχειρηματικότητας
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Γιάννη Χατζηθεοδοσίου για το συγκινητικό αφιέρωμα. Δεν μπορώ να μην σχολιάσω αυτό που είπε στην αρχή για την Αγία Σοφία και τη Μονή της Χώρας. Δυστυχώς, υπάρχει μεγάλη ανοχή -και από την Ευρώπη και τον δυτικό κόσμο και σίγουρα από τη Ρωσία-, σε επιλογές της κυβέρνησης Ερντογάν οι οποίες δεν προσβάλλουν μόνο τη Χριστιανοσύνη, πάνω απ’ όλα προσβάλουν τον παγκόσμιο πολιτισμό.
Και δεν μπορώ να φανταστώ άλλη υπό ένταξη χώρα, παρόλο που έχουν παγώσει οι ενταξιακές διαδικασίες, η οποία θα έκανε τέτοιες απαράδεκτες ενέργειες εις βάρος του παγκόσμιου πολιτισμού και δεν θα υπήρχε μια ουσιαστική αντίδραση από την επίσημη Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ανοχή, αγαπητέ Γιάννη, είναι αυτή που δημιουργεί τις συνθήκες να αποθρασύνεται ακόμη περαιτέρω η κυβέρνηση της Τουρκίας και ο Πρόεδρός Ερντογάν.
Τώρα, στο θέμα μας.
Θα ήθελα να συγχαρώ το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών και την Επιτροπή Γυναικείας Επιχειρηματικότητας του Επιμελητηρίου
για το σημερινό συνέδριο που έχει ως στόχο να πείσει περισσότερες γυναίκες να ασχοληθούν με το επιχειρείν.
Δυστυχώς σήμερα τα στοιχεία στη χώρα μας είναι απογοητευτικά. Είναι λίγες οι γυναίκες, που αποφασίζουν να ιδρύσουν τις δικές τους επιχειρήσεις και είναι ακόμα λιγότερες εκείνες, που βρίσκονται ψηλά στη διοίκηση εταιρειών. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις το 20 με 30% των γυναικών επιλέγει να δραστηριοποιηθεί επιχειρηματικά και αυτό συμβαίνει κυρίως σε μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.
Βεβαίως τα στοιχεία αυτά έρχονται σε αντίθεση με τις δυνατότητες και τις ικανότητες που έχουν οι γυναίκες αλλά και τον ρόλο, που μπορούν να διαδραματίσουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι σύγχρονες Ελληνίδες είναι από τις πιο μορφωμένες γυναίκες στην Ευρώπη και αναλογικά υπερτερούν των ανδρών σε πανεπιστημιακή μόρφωση. Μάλιστα σύμφωνα με έρευνα του Harvard Business Review έχουν ηγετικές ικανότητες και παίρνουν υψηλότερη βαθμολογία σε σχέση με τους άνδρες σε κρίσιμα θέματα όπως η ομαδική εργασία, η καινοτομία και η επίλυση προβλημάτων.
Η περιορισμένη συνεπώς παρουσία των γυναικών οφείλεται σε άλλους παράγοντες, που πρέπει να εξετάσουμε ως κοινωνία για να τους αντιμετωπίσουμε.
Θα ήταν τουλάχιστον υποκριτικό εκ μέρους μου να μην ξεκινήσω αναφερόμενος σε στερεότυπα, που ακόμα και το 2024 επηρεάζουν καταλυτικά την κατάσταση.
Έχουν περάσει 40 χρόνια μετά τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις, που έδωσαν δύναμη στις γυναίκες και οι οποίες ήταν όλες νομοθετικές πρωτοβουλίες του ΠΑΣΟΚ. Η κατάσταση έχει προφανώς βελτιωθεί σημαντικά αλλά απέχουμε πάρα πολύ από το επιθυμητό, που δεν είναι άλλο από την ευρωπαϊκή κανονικότητα όπως αυτή λειτουργεί στα περισσότερα δυτικά κράτη της Ευρώπης.
Χρειάζονται να γίνουν πολλά και είναι ευθύνη όλων μας, με την καθημερινή δημόσια και ιδιωτική μας παρουσία να εξαλείψουμε τα στερεότυπα.
Ένα ακόμα πολύ μεγάλο πρόβλημα είναι η πρόσβαση στη χρηματοδότηση. Αυτό είναι βεβαίως ζήτημα που αφορά το σύνολο της επιχειρηματικότητας και ιδιαίτερα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η μεγάλη πλειοψηφία των επιχειρήσεων αυτών δεν μπορούν να μπουν στις τράπεζες, είναι σε πολύ δύσκολη κατάσταση, αυτό όμως γίνεται εντονότερο όταν μιλάμε για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα.
Ακόμα και τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης δόθηκαν όλα στις τράπεζες για να τα διαχειριστούν βάσει των δικών τους εμπορικών κριτηρίων, με αποτέλεσμα σε αυτά να έχουν πρόσβαση μόνο όσοι μπορούσαν να δανειστούν έτσι κι αλλιώς, απλά τώρα δανείζονται με μικρότερα επιτόκια.
Δεν υπήρξε ουσιαστικά καμία πρόβλεψη για την στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ή για την εφαρμογή πολιτικών που θα ενισχύουν την κοινωνική συνοχή όπως είναι η γυναικεία επιχειρηματικότητα.
Αυτό θα μπορούσε να συμβεί ως κριτήριο και στόχο, αν η ελληνική κυβέρνηση είχε ακολουθήσει το πορτογαλικό παράδειγμα, είχε δημιουργήσει ένα ειδικό χρηματοδοτικό εργαλείο με δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης ώστε να γίνει ένα μέσο της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας και όχι ένα μέσο ενίσχυσης της κερδοφορίας των τραπεζών.
Τέλος, ίσως το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες σήμερα, είναι ότι η επαγγελματική και οικογενειακή ζωή εμφανίζονται ως δύο αντίθετοι δρόμοι. Το κράτος οφείλει να είναι αρωγός στις δικές σας επιλογές.
Αυτό μπορεί να γίνει με μέτρα, που βοηθούν την νέα γυναίκα, την επιχειρηματία να μην θεωρεί ότι η δημιουργία οικογένειας θα αποτελέσει εμπόδιο στις επαγγελματικές της προοπτικές. Να μη λειτουργεί ανασταλτικά.
Αυτός ήταν και ο στόχος της νομοθετικής πρότασής, που είχαμε καταθέσει τρεις φορές την προηγούμενη χρονιά για την καθιέρωση του επιδόματος μητρότητας για τις αυτοαπασχολούμενες.
Μία πρόταση που όταν την καταθέσαμε η Νέα Δημοκρατία την απέρριψε, και ενώ προεκλογικά μας κατηγορούσε για αφερέγγυες υποσχέσεις, τελικά το καθιέρωσε παρουσιάζοντάς το βέβαια ως δική της πρωτοβουλία.
Πρέπει ακόμα να υπάρχει η επιδότηση θέσης μέσω προγραμμάτων ΔΥΠΑ. Στόχος της πρότασής μας είναι οι γυναίκες επιχειρηματίες, ιδιαίτερα αυτές που δραστηριοποιούνται σε μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις να μπορούν να προσλάβουν κάποιον για όσο βρίσκονται σε άδεια τοκετού ώστε να μην αναγκάζονται να κλείσουν το μαγαζί ή την επιχείρησή τους. Θα πρέπει επίσης να υπάρχει η επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών των αυτοαπασχολούμενων για ένα χρόνο. Επιπλέον η δέσμευση που επαναλαμβάνουμε, «κανένα παιδί εκτός βρεφονηπιακού και παιδικού σταθμού», είναι ουσιώδης ώστε οι γυναίκες να μπορούν να επιστρέφουν στην αγορά εργασίας.
Δεν μπορούμε λοιπόν να μιλάμε για σύγχρονο κοινωνικό κράτος, όταν δεν δίνουμε προτεραιότητα σε μέτρα που διασφαλίζουν την ενεργή συμμετοχή όλων στην οικονομική και κοινωνική ζωή.
Όραμά μας είναι ένα σύγχρονο κοινωνικό κράτος, στα πρότυπα των προηγμένων ευρωπαϊκών χωρών και σας δεσμεύομαι ότι θα αγωνιστώ με όλες μου τις δυνάμεις για να το πετύχουμε.
