Για κακή μας τύχη το 1922 καταρρέει το Μικρασιατικό μέτωπο και ο εκεί Ελληνισμός, μπαίνει σε ανήκουστες και βασανιστικές περιπέτειες με αποκορύφωμα τον βίαιο ξεριζωμό του από τις πατρογονικές εστίες. Βαρύς ο φόρος αίματος, αλλά κατά την άποψή μου βαρύτερος υπήρξε ο ξεριζωμός και η προσφυγιά.
Το 1925 φτάνουν οι πρόσφυγες πρόγονοί μας στην περιοχή του Πλατύ, με την προτροπή ενός εξέχοντα Καππαδόκη του αείμνηστου Ευάγγελου Παπασάββα ο οποίος είναι και ο ιδρυτής του Πλατέος. Πόσοι όμως είναι αυτοί που γνωρίζουν κάτι για τον Ευάγγελο Παπασάββα; Μην σκοτίζεστε… Μετρημένοι στα δάκτυλα δύο χεριών είναι και αν είναι. Μετά από 96 χρόνια στήθηκε μνημείο από τον Σύλλογο Καππαδοκών Πλατέος στο οποίο υπάρχει και η μορφή του αείμνηστου ιδρυτή του Πλατέος Ευάγγελου Παπασάββα.
Ιδρύεται λοιπόν το Πλατύ σε μία από τις πιο σημαντικές – προνομιακές γεωγραφικές θέσεις της Μακεδονίας. Σημαντικός σιδηροδρομικός κόμβος, κοντά στην Θεσσαλονίκη και κοντά στον κύριο οδικό άξονα Θεσσαλονίκης – Αθηνών. Βέβαια οι πρώτοι κάτοικοι αντιμετώπισαν τους βάλτους, τα κουνούπια, τα φίδια, τις βδέλλες και την ελονοσία. Κατάφεραν όμως να επιβιώσουν και να χτίσουν το Πλατύ.
Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την αποχώρηση των Γερμανικών στρατευμάτων κατοχής, άρχισε στην Ελλάδα μια εσωτερική και μέτριας κλίμακας μετανάστευση. Εκείνη την εποχή το βασικό μέσο μαζικής μεταφοράς ήταν το τρένο. Έτσι χιλιάδες άνθρωποι κατέφθαναν σιδηροδρομικώς στο Πλατύ, πολλοί εκ των οποίων ήθελαν να εγκατασταθούν με τις οικογένειές τους στο Πλατύ. Οι περισσότεροι προέρχονταν από περιοχές των Γρεβενών και της Κοζάνης. Να που όμως αυτοί οι εσωτερικοί μετανάστες δεν υπολόγισαν την στενοκεφαλιά ορισμένων – (όχι όλων) – τότε κατοίκων του Πλατέος, μετρημένων στα δάκτυλα της μιας χειρός, οι οποίοι για να τους διώξουν ξεσήκωναν και τους υπόλοιπους προτάσσοντας, άκουσον – άκουσον, το μπέρδεμα της ράτσας… Έτσι οι λίγοι ξεσηκώνοντας τους πολλούς κατάφερναν να αγανακτούν τους νεοφερμένους, με αποτέλεσμα αυτοί να φεύγουν και να εγκαθίστανται στην Αλεξάνδρεια και αλλού. Και πολύ καλά έκαναν οι άνθρωποι…
Παράλληλα διάφορες Δημόσιες Υπηρεσίες (Εφορία, ΙΚΑ κ.α.) θέλαν να εγκατασταθούν στο Πλατύ, αλλά οι αντιδράσεις ορισμένων τις εξανάγκασαν να εγκατασταθούν στην Αλεξάνδρεια τότε Γιδά. Έτσι σιγά – σιγά άρχισε η ανάπτυξη της Αλεξάνδρειας η οποία σήμερα είναι μια αξιοθαύμαστη πόλη.
Το Πλατύ συνέχισε το διάβα του στον χρόνο και παρά την επιλογή του για εγκατάσταση μεγάλων βιομηχανικών μονάδων, δεν κατέστη δυνατόν να αλλάξουν και πολλά πράγματα σχετιζόμενα με την ανάπτυξή του. Το 1963 εγκαθίσταται στο Πλατύ το κρατικό εργοστάσιο της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης (το μεγαλύτερο στην Ελλάδα), το 1969 η κρατική Ελληνική Βιομηχανία Ζωοτροφών χτίζει το εργοστάσιό της, το 1970 η πολυεθνική Ελβετική εταιρία της Nestle επιλέγει το Πλατύ για της εγκατάσταση του εργοστασίου επεξεργασίας γάλακτος, ενώ την ίδια χρονιά περίπου η Ένωση Γεωργικών Συνεταιρισμών Αλεξάνδρειας εγκαθιστά στο Πλατύ το διαλογητήριο – συσκευαστήριο φρούτων, το 1980 η οικογένεια Μιχαλογιαννάκη ιδρύει και αυτή στο Πλατύ διαλογητήριο – συσκευαστήριο φρούτων και το 1981 η οικογένεια Μανώλη Βογιατζή ιδρύει στο Πλατύ το εργοστάσιο επεξεργασίας ελαιούχων σπόρων. Την εποχή εκείνη διαφαίνονταν ότι το Πλατύ θα έχει μια αλματώδη ανάπτυξη μια που οι προαναφερόμενες βιομηχανίες προσέφεραν πάνω από χίλιες πεντακόσιες θέσεις εργασίας. Βέβαια η επιλογή του Πλατέος για την εγκατάσταση των ανωτέρω βιομηχανικών μονάδων έγινε λόγο της προνομιακής του γεωγραφικής θέσης αλλά και του σημαντικού σιδηροδρομικού κόμβου.
Αμέσως το αγροτικό εισόδημα πολλαπλασιάστηκε, μια που οι περισσότεροι κάτοικοι του Πλατέος ήταν γεωργοί. Επίσης αρκετοί προσλήφθηκαν στις βιομηχανικές μονάδες έχοντας ένα σταθερό εισόδημα και το Πλατύ άρχισε να γίνεται ένας αξιοζήλευτος τόπος. Εκτός από τους κατοίκους του Πλατέος στα εργοστάσια εργάζονταν και άνθρωποι από τους περισσότερους νομούς της Κεντρικής Μακεδονίας. Το Πλατύ ήταν γνωστό πλέον σε όλη την Ελληνική επικράτεια. Θυμάμαι όταν ήταν Δήμαρχος Αλεξάνδρειας ο Φώτης Δημητριάδης, τον συνόδευσα στην Αντιπροεδρεία της Κυβέρνησης για κάποια θέματα του Δήμου. Ένας υπάλληλος τον ρώτησε: Σε ποιο Δήμο είστε Δήμαρχος; Αυτός απάντησε: Στον Δήμο Αλεξάνδρειας. Ο υπάλληλος τον κοίταξε με απορία χωρίς να μιλήσει. Τότε εγώ του είπα: Η Αλεξάνδρεια βρίσκεται δίπλα στο Πλατύ Ημαθίας… Τότε εκείνος χαμογέλασε λέγοντας: Αααα, τώρα συνεννοηθήκαμε…
Στις δύο κρατικές βιομηχανίες του Ζαχάρεως (ΕΒΖ) και των Ζωοτροφών (ΕΛΒΙΖ) η κάθε κυβέρνηση που εκλεγόταν φρόντιζε να προσλαμβάνει δικούς της ψηφοφόρους από όλη την Ελληνική επικράτεια σε βάρος των κατοίκων του Πλατέος και των πέριξ χωριών οι οποίοι θα έπρεπε να αποτελούν και την πλειοψηφία των εργαζομένων. Κανένας στο Πλατύ δεν αντέδρασε και η τακτική αυτή συνεχίστηκε μέχρι το κλείσιμο του Ζαχάρεως του μεγαλύτερου στην Ελλάδα αφού πρώτα πέρασε σε χέρια ιδιώτη. Η ΕΛΒΙΖ ιδιωτικοποιήθηκε και πέρασε σε χέρια άξιων επιχειρηματιών. Επίσης διέκοψαν τις εργασίες τους και το εργοστάσιο της Nestle, η Ελαιουργεία και το διαλογητήριο Μιχαλογιαννάκη με αποτέλεσμα πολλές θέσεις εργασίας να χαθούν οριστικά. Το Πλατύ παρά την βιομηχανική και αγροτική ανάπτυξη που γνώρισε δεν κατόρθωσε μακροχρόνια να πετύχει και πολλά πράγματα.
Το σημαντικότερο όμως είναι ότι ποτέ οι κάτοικοι του Πλατέος δεν κατάφεραν να ομονοήσουν και να ενωθούν υποστηρίζοντας τα συμφέροντα του τόπου τους. Έτσι το ένα αγνόημα έφερνε το άλλο και πάντα εις βάρος του τόπου και των κατοίκων του Πλατέος. Από παλιά υπήρχε σε ορισμένους ένα σαθρό ιδεολόγημα το (γιατί αυτός και όχι εγώ…), το οποίο φρέναρε ή κατέστρεφε κάθε δημιουργική προσπάθεια ορισμένων συνετών που μοχθούσαν υπέρ του τόπου μας. Το προαναφερόμενο σαθρό ιδεολόγημα δυστυχώς κληροδοτήθηκε σε ορισμένα άτομα και των επόμενων γενεών, συνεχίζοντας έτσι να υπάρχει μέχρι σήμερα, με αποτέλεσμα τα καταβλακεύματα να μην έχουν τελειωμό και πάντα εις βάρος των κατοίκων και του χωριού.
Στο διάβα του χρόνου το Πλατύ έχασε το ΤΟΕΒ, το Κτηνιατρείο, το Λύκειο και το Ταχυδρομείο. Υπήρξαν λίγες αντιδράσεις για το Λύκειο οι οποίες όμως καταπνίγηκαν από ορισμένους εντολοδόχους που διακατέχονταν από πλήρη ασυνεσία. Το ανησυχητικό είναι ότι, έστω και εκ των υστέρων, δεν έγινε κάποια οργανωμένη κίνηση για την επιστροφή κάποιου εκ των χαμένων εκεί που ανήκουν. Οι κάτοικοι του Πλατέος είναι γνωστό πλέον ότι προκειμένου να υπερασπίσουν τα συμφέροντα του τόπου τους δεν καταφέρνουν να συνασπιστούν, με αποτέλεσμα ο κάθε δεινοθέτης να καταφέρνει μια μεγάλη μερίδα κατοίκων να τους άγει και να τους φέρει. Σε παρακείμενο χωριό αν κάποιος, έστω και για αστείο σηκώσει να πάρει ακόμα και μια πέτρα, τότε θα βρει όλους τους κατοίκους του χωριού, παρά τις διαφορές τους, ενωμένους σα μια γροθιά προς υπεράσπιση των συμφερόντων του τόπου τους. Έτσι κανένας δεν τολμάει να τα βάλει με το παρακείμενο χωριό. Προσωπικά επαινώ αυτή την στάση των κατοίκων, επειδή αυτό το γεγονός καταδεικνύει ότι αγαπούν το χωριό τους.
Σήμερα το Πλατύ συρρικνώνεται με γοργούς ρυθμούς και το μέλλον φαίνεται δυστυχώς δυσοίωνο. Ο πληθυσμός του χωριού μειώθηκε δραματικά ενώ από νωρίς το βράδυ επικρατεί μια παράξενη ερημιά λες και κάποιος κλείδωσε κάπου τους κατοίκους. Ευτυχώς αυτή τη μονοτονία τη σπάει η ταβερνούλα του Φίλιππα και πιο κάτω της Κικής τις οποίες οι κάτοικοι θα έπρεπε να τις υποστηρίζουν με φανατισμό για να μην κλείσουν και αυτές.
Τι πρέπει να γίνει
Αρχικά θα πρέπει να επικρατεί η παρακάτω κλασματική εξίσωση σε όλους τους διαμένοντες στο Πλατύ Ημαθίας:
Όπως παρατηρείτε η εξίσωση έχει τον κοινό παρονομαστή «Πλατύ ο τόπος μου» ενώ το αποτέλεσμα είναι «ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΙΝΟ ΤΟΠΟ ΜΑΣ». Ο γράφων είναι Καππαδόκης στην καταγωγή, από τα Φάρασα ο πατέρας, από το Σατί η μητέρα, θα χαιρόταν όμως αν έβλεπε μια κοινή εκδήλωση όλων των πολιτιστικών συλλόγων του Πλατέος. Και αυτό θα ήτα μια καλή αρχή…
Το Πλατύ έχει τέσσερις σημαντικούς Πολιτιστικούς Συλλόγους, ο Σύλλογος των Καππαδοκών, ο Σύλλογος των Ποντίων, ο Σύλλογος των Μουσουλμάνων και ο Σύλλογος Αστερούπολη. Θα μπορούσε να οργανωθεί μια ετήσια εκδήλωση υπό την αιγίδα όλων μαζί των Συλλόγων. Π.χ. Ετήσια ποδηλατοδρομία με έπαθλα για τους νικητές ή μια εκδήλωση με παραδοσιακούς χορούς ή μια εκδήλωση με μαγειρική. Τέλος να καθιερωθεί ένα ετήσιο γλέντι με τη συμμετοχή όλων των συλλόγων.
Να υποστηρίζεται η τοπική αγορά ώστε να μη κλείσουν τα υπάρχοντα καταστήματα και μεγεθυνθεί η ερήμωση του χωριού μας.
Όταν αδικείται το χωριό μας όλοι οι κάτοικοι ενωμένοι να αντιμετωπίζουν την κατάσταση εκτοπίζοντας κάθε εγωισμό και μικροδιαφορές. Μερικοί που επιβουλεύονται το Πλατύ πιστεύουν ότι θα επιβάλουν αυτό που θέλουν επειδή είναι σχεδόν σίγουροι ότι δε θα βρούνε αντίσταση. Έτσι καθίστανται ανεπίσχετοι. Από την πλευρά τους οι κάτοικοι του Πλατέος καλό είναι να πάψουν να είναι ευεπίφοροι και να αντιστέκονται σε κάθε δολορραφία από όπου και αν προέρχεται αυτή. Κανείς να μη ξεχνάει ότι αν υπήρχε ενότητα σήμερα το Πλατύ θα ήταν πόλη μεγαλύτερη ίσως και από τα Γιαννιτσά.
Τα λάθη του παρελθόντος να αποτελέσουν παραδείγματα προς αποφυγή και επειδή ένα Γυμνάσιο μας έμεινε να επαγρυπνούμε ώστε να μη το χάσουμε και αυτό.
