Τις επόμενες ημέρες αναμένεται το placement στην Εθνική Τράπεζα για το ποσοστό που κατέχει το ΤΧΣ. Εχει ήδη προηγηθεί η προσφορά για την Alpha Bank.
Eίναι γνωστό, ότι η Ιταλική τράπεζα UniCredit έχει υποβάλλει προσφορά για το 9% της Alpha bank στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ).
Ωστόσο το τίμημα που προσέφερε 1,33 ευρώ για τα 211,138 εκατ μετοχές δεν είναι ούτε εύλογο, ούτε προς το συμφέρον του μετόχου – πωλητή του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, αναφέρει το Bankingnews.
Πηγές που παρακολουθούν τις εξελίξεις, συνεχίζει το ρεπορτάζ, αναφέρουν ότι για να υπάρξει deal δηλαδή συμφωνία το τίμημα πρέπει να αυξηθεί από 1,33 ευρώ στο εύρος 1,7 με 2 ευρώ.
Με τιμή 1,33 ευρώ για τα 211,138 εκατ μετοχές ή το 8,97% της Alpha bank η ιταλική τράπεζα UniCredit προσφέρει στο ΤΧΣ 281 εκατ ευρώ.
Η Αεροπορία Αιγαίου
Ολο αυτό αποκτά μια πιο επίκαιρη διάσταση λόγω και της απόφασης του ελληνικού δημοσίου να ασκήσει τώρα τα warrants που κατέχει σστην Αεροπορία Αιγαίου (Aegean) από την εποχή της πανδημίας. Η μετοχή της εισηγμένης αεροπορικής κατέγραψε σημαντική άνοδο τη Δευτέρα 6/11, οι αναλυτές όμως αναφέρουν ότι κακώς το Υπουργείο Οικονομικών πανηγυρίζει καθώς για τη στήριξη της Aegean είχε διαθέσει ποσό 120 εκατ. ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι από τη συναλλαγή θα βγει με ζημιά περίπου 35 εκατ. ευρώ.
Επίσης απορίες γεννάει η επιλογήη της στιγμής για αυτή την κίνηση τιυ ελληνικού Δημοσίου, καθώς αν ανέμενε μια καλύτερη στιγμή για την τιμή της μετοχής, θα ήταν σημαντικά μικρότερες οι απώλειες για το Κράτος.
Ωστόσο, ο αντίλογος σε αυτό θα μπορούσε να είναι ότι, ε τέτοια ρευστότητα στο διεθνές περιβάλλον, ποτέ δεν ξέρει τελικά κανείς πότε είναι η καλύτερη ή η χειρότερη στιγμή…
Tι λέει η μελέτη του ΚΕΠΕ για την αποεπεπένδυση του ΤΧΣ από τις συστημικές ελληνικές τράπεζες::
Με βάση το δημοσιευμένο υλικό στην ιστοσελίδα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (εφεξής ΤΧΣ), προκύπτει ότι το ΤΧΣ έχει ενισχύσει σωρευτικά τις ελληνικές τράπεζες με €46 δισεκ. από το 20112 , καθώς επισημαίνεται ότι σκοπός είναι η διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στη χώρα, προς χάριν του δημοσίου συμφέροντος.
Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του ως άνω ποσού αφορά άμεσα ή έμμεσα τις τέσσερις συστημικές τράπεζες. Έμμεσα, διότι έχουν διοχετευτεί κονδύλια μέσω άλλων μη συστημικών τραπεζών, οι οποίες μετέπειτα εξαγοράστηκαν από, ή συγχωνεύθηκαν με τις τέσσερις συστημικές. Σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά δεδομένα στις 31/12/2022 του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, που αναφέρονται στην Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας Μαΐου 2023 της Τράπεζας της Ελλάδος, τα €46 δισεκ. ισοδυναμούν με το 170,2% και 14,1%, αντίστοιχα, της λογιστικής αξίας ιδίων κεφαλαίων και της λογιστικής αξίας ενεργητικού του τραπεζικού συστήματος.
Αναλυτικά, τα ποσοστά συμμετοχής του ΤΧΣ στις τέσσερις συστημικές τράπεζες είναι:
▪ 8,9% στην Alpha Bank,
▪ 1,4% στην Eurobank,
▪ 40,39% στην Εθνική Τράπεζα Ελλάδος, και
▪ 27% στην Τράπεζα Πειραιώς.
Επιπλέον, το χαρτοφυλάκιο του ΤΧΣ εμπεριέχει και ποσοστό συμμετοχής ίσο με 69,51% στην Attica Bank.
ΚΕΠΕ: Οι αρνητικές επιπτώσεις της αποεπένδυσης του ΤΧΣ
Από τη συνολική έκθεση του ΤΧΣ στις ελληνικές τράπεζες των €46 δισεκ. και τα παραπάνω στοιχεία κεφαλαιοποίησης σε αγοραίες τιμές προκύπτει ότι, ακόμα και αν το ΤΧΣ κατείχε το 100% των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, οι ζημίες που θα κατέγραφε από την πώληση των μετοχών θα άγγιζαν το ύψος σχεδόν των €30 δισεκ. Αυτό συνεπάγεται μία απόδοση κατά προσέγγιση ίση με -65%. Εναλλακτικά, για να υπήρχε απόσβεση των €46 δισεκ., τότε θα έπρεπε η κεφαλαιοποίηση των τεσσάρων συστημικών τραπεζών να ήταν τουλάχιστον 186% μεγαλύτερη από αυτή στις 6/10/2023.
Να σημειώσουμε ότι, για την ευκολία της παρουσίασης, δεν συνυπολογίζουμε τη διαχρονική αξία του χρήματος στα €46 δισεκ. (δηλαδή, δεν χρησιμοποιούμε τη μελλοντική αξία των €46 5
Προσπέλαση στις 6/10/2023. 2,87 5,26 4,63 3,34 16,09 Αναλύσεις Επικαιρότητας 4/2023 4 δισεκ. που έχουν διοχετευθεί σταδιακά από το 2011) για τη σύγκριση με τα σημερινά €16,09 δισεκ. Εάν όμως υπολογίζαμε τη μελλοντική αξία των €46 δισεκ. με κατάλληλο προεξοφλητικό επιτόκιο (π.χ. το μεσοσταθμισμένο επιτόκιο καταθέσεων με βάση τα στατιστικά στοιχεία που παρέχονται από την Τράπεζα της Ελλάδος), τότε αυτά θα άξιζαν περισσότερο σήμερα και, άρα, οι ζημίες θα ήταν μεγαλύτερες από €30 δισεκ.6 Υπολογίζοντας τα μέσα δυνητικά έσοδα από την αποεπένδυση από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, σταθμισμένα με βάση τα παραπάνω ποσοστά συμμετοχής και τις αντίστοιχες κεφαλαιοποιήσεις, προκύπτει ότι με μηδενικό premium τα δυνητικά έσοδα αγγίζουν το ποσό των €3,10 δισεκ.
Σε εξεζητημένη περίπτωση με υποθετικό 80% premium7 , αυτά ανέρχονται σε €5,58 δισεκ. Παρατηρούμε ότι ακόμη και με 80% premium και χωρίς να ληφθεί υπ’ όψιν η διαχρονική αξία του χρήματος (βλ. παραπάνω σχετικά με μελλοντική αξία), οι ζημίες ανέρχονται σε πάνω από €40 δισεκ., δηλαδή προκύπτει μία απόδοση σχεδόν -88%. Εναλλακτικά, για να υπήρχε απόσβεση των €46 δισεκ. τότε, θα έπρεπε η κεφαλαιοποίηση των τεσσάρων συστημικών τραπεζών να ήταν τουλάχιστον 1383% μεγαλύτερη από αυτή στις 6/10/2023. Δηλαδή, περίπου 14,83 φορές μεγαλύτερη αυτής στις 6/10/2023.
Σημειωτέον ότι ο οίκος αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας Moody’s, σε ανακοίνωσή του στις 10 Οκτωβρίου 2023, αναφέρει ότι τα αναμενόμενα έσοδα του ΤΧΣ από την αποεπένδυση των ελληνικών τραπεζών είναι €3 δισεκ. με €4 δισεκ.8 Ως εκ τούτου, με βάση το ποσό της συνολικής επένδυσης €46 δισεκ. από το ΤΧΣ, οι υπαινισσόμενες ζημίες (implied losses) ανέρχονται σε €42 δισεκ. με €43 δισεκ. ή, εναλλακτικά, η υπαινισσόμενη απόδοση (implied return) κυμαίνεται μεταξύ -91,3% και -93,5%.
Συμπεράσματα
Η παραπάνω ανάλυση, η οποία ανέδειξε τη μεγάλη έκταση των ζημιών από την αποεπένδυση του ΤΧΣ, καθιστά αναγκαία την επισήμανση τριών αξόνων, οι οποίοι θα πρέπει να συνοδεύσουν μία αποτίμηση της παρέμβασης του ελληνικού Δημοσίου στη διάσωση των συστημικών κυρίως τραπεζών:
Καθίσταται αναγκαίος ο λεπτομερής απολογισμός του έργου του ΤΧΣ σε όρους πλήρους διαφάνειας
Συνιστάται, μεταξύ άλλων, να ανακοινωθούν τα ακριβή κονδύλια ενίσχυσης για κάθε μία τράπεζα από την οποία απεμπλέκεται το ΤΧΣ, ώστε να είναι δυνατό να υπολογισθεί το καθαρό αποτέλεσμα μετά και την πώληση του αντίστοιχου μεριδίου λαμβάνοντας υπ’ όψιν τυχόν άλλα σχετικά έσοδα.9, 10 ▪ Οι ενδιαφερόμενοι φορείς του Δημοσίου, καθώς και η ακαδημαϊκή – ερευνητική κοινότητα, οφείλουν να αξιολογήσουν τις πρακτικές που υιοθετήθηκαν από το ΤΧΣ στο πλαίσιο της διεθνούς εμπειρίας. ▪ Ο κεντρικός στόχος της παραπάνω αξιολόγησης πρέπει να είναι πρακτικός και να καταλήγει σε προτάσεις πολιτικής σχετικά με το τι πρωτοβουλίες θα μπορούσαν να είχαν ληφθεί, δεδομένων των περιορισμών που επέβαλε η οικονομική συγκυρία, ούτως ώστε να αποφευχθούν παρόμοιες ζημιογόνες ενέργειες στο μέλλον για το ελληνικό Δημόσιο.
