Πόσο καλά ανταποκρίθηκε το σύστημα υγείας στις ανάγκες των ηλικιωμένων με και χωρίς άνοια κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19; Τα αποτελέσματα από το πρόγραμμα SI4CARE τόνισαν την ανάγκη για βελτίωση
Το Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), με την υποστήριξη των εταίρων του έργου SI4CARE, δημοσίευσε το πρώτο άρθρο του έργου στο MDPI Geriatrics Journal. Με βάση τα ευρήματά μας, τα έθνη στην περιοχή του Adrion αντιμετώπισαν σημαντικές δυσκολίες στην αντιμετώπιση των αναγκών των ηλικιωμένων με νοητική έπκπτωση και των φροντιστών τους εν μέσω της πανδημίας COVID-19. Αυτό θα μπορούσε να αποδοθεί στην περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης.
Η πρόσφατη υγειονομική κρίση λόγω της πανδημίας COVID-19 έχει επηρεάσει σημαντικά τόσο τις ζωές των ανθρώπων όσο και την ικανότητα των επαγγελματιών υγείας να παρέχουν τις υπηρεσίες τους. Μια σημαντική πρόκληση κατά τη διάρκεια της πανδημίας ήταν η περιορισμένη πρόσβαση σε εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης, ειδικά για τον ηλικιωμένο πληθυσμό. Πράγματι, οι ηλικιωμένοι ήταν μια από τις πιο πληγείσες ομάδες του πληθυσμού λόγω των υψηλότερων κινδύνων για την υγεία που αντιμετώπιζαν κατά τη διάρκεια του COVID-19 και πρόσθετων παραγόντων που μπορεί να αύξησαν τη δυσκολία πρόσβασης σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης. Για παράδειγμα, οι ηλικιωμένοι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για νοητική έκπτωση και άνοια, καθώς η ηλικία είναι συνήθως ένας κρίσιμος παράγοντας για την ανάπτυξη νοητικών διαταραχών. Ο στόχος της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνήσει πώς το σύστημα υγείας στις χώρες/περιοχές Αδριατικής-Ιονίου ανταποκρίθηκε λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των ηλικιωμένων με ή χωρίς νοητική έκπτωση κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, σύμφωνα με τις απόψεις των ηλικιωμένων και των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης. Τα βασικά ευρήματα της μελέτης τόνισαν ότι τόσο οι ενδιαφερόμενοι φορείς της υγειονομικής περίθαλψης όσο και ο ηλικιωμένος πληθυσμός ισχυρίστηκαν ότι οι ανάγκες των ηλικιωμένων και των φροντιστών τους αυξήθηκαν δραματικά σε όλες τις χώρες, ειδικά στην Ιταλία (Καλαβρία), την Κροατία και τη Β-Ε.
Το συμπέρασμα αυτών των αποτελεσμάτων είναι ότι οι χώρες της Αδριατικής αντιμετώπισαν σημαντικές προκλήσεις προσαρμογής στις ειδικές ανάγκες των ηλικιωμένων με νοητική έκπτωση και των φροντιστών τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, πιθανώς λόγω περιορισμών στην προσβασιμότητα σε εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης. Αυτά τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν την ανάγκη για ανάπτυξη εναλλακτικών τρόπων παροχής ιατρικής βοήθειας και επίβλεψης όταν δεν είναι δυνατή η δια ζώσης φροντίδα.
Τα δεδομένα συλλέχθηκαν μέσω ηλεκτρονικών ερωτηματολογίων σχετικά με την επάρκεια του υγείας και χορηγήθηκαν ανώνυμα σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και ενδιαφερόμενους φορείς στις ακόλουθες χώρες: Σλοβενία, Ιταλία (περιοχή Καλαβρίας), Κροατία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Ελλάδα, Μαυροβούνιο και Σερβία. Συνολικά, 722 ηλικιωμένοι και 267 ενδιαφερόμενοι φορείς στον τομέα της υγείας συμμετείχαν στη μελέτη. Πιο συγκεκριμένα, οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες-στόχους: (α) πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης, άτομα που παρέχουν υπηρεσίες υγείας σε ασθενείς και διατηρούν πληροφορίες υγείας για αυτούς, που προέρχονται από διάφορες θέσεις στις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης για ηλικιωμένους, για παράδειγμα: μη κυβερνητικοί οργανισμοί (ΜΚΟ), γηριατρικές εταιρείες, ιατρικές εταιρείες, πανεπιστήμια, εμπειρογνώμονες κοινωνικών καινοτόμων, κέντρα φροντίδας ηλικιωμένων και πάροχοι υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης και (β) γενικά άτομα μεγαλύτερης ηλικίας άνω των 65 ετών.
Στο πλαίσιο της συμμετοχής του στο έργο “SI4CARE”, το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Κεντρικής Μακεδονίας εκπόνησε για λογαριασμό της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας Περιφερειακό Σχέδιο Δράσης για την εφαρμογή της Κοινωνικής Καινοτομίας στην υγειονομική περίθαλψη και τη φροντίδα των ηλικιωμένων.
Σύμφωνα με μια πρόσφατη ανασκόπηση των Αγγελοπούλου et al., η τηλεϊατρική μπορεί να βελτιώσει σημαντικά όλες τις πτυχές της ποιότητας της φροντίδας για τους ηλικιωμένους και ιδιαίτερα τους ασθενείς με άνοια. Η τηλεϊατρική είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για την αξιολόγηση της παρακολούθησης της υγείας των ηλικιωμένων καθώς και για την αξιολόγηση των νευροεκφυλιστικών διαταραχών και των σχετικών άνοιών: μπορεί να παρέχει πρόσβαση σε εξειδικευμένη φροντίδα και έγκαιρη διάγνωση, μείωση του χρόνου αναμονής και μετακίνησης, εξατομικευμένη φροντίδα, κατάλληλη θεραπεία, ολοκληρωμένη περίθαλψη, αποτελεσματικότητα και ισότητα μέσω της υπέρβασης γεωγραφικών φραγμών και πολιτισμικών διαφορών.
Η Α΄ Νευρολογική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο, σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης της περιορισμένης πρόσβασης ασθενών με νευροεκφυλιστικές διαταραχές σε εξειδικευμένη υγειονομική περίθαλψη, ιδιαίτερα σε απομακρυσμένες περιοχές, συμμετείχε ενεργά στην ανάπτυξη του 1ου Εξωτερικού ιατρείου που πραγματοποιείται αποκλειστικά διαδικτυακά για ασθενείς με νοητικές και κινητικές διαταραχές. Το ιατρείο λειτούργησε ως πιλοτική δράση με την υποστήριξη του έργου SI4CARE και κέρδισε το πρώτο βραβείο στον Διαγωνισμό “Digital Governance Awards 2022”. Επιπλέον, εκτός από την ιατρική αξιολόγηση, ένας άλλος στόχος των πιλοτικών δράσεων SI4CARE του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών ήταν η ενίσχυση της ενεργού γήρανσης μέσω της εφαρμογής διαδικτυακών προγραμμάτων φυσικής δραστηριότητας για την άνοια που πραγματοποιήθηκε από το Εργαστήριο Φυσιολογίας της Ιατρικής Σχολής. Αυτή η πιλοτική δράση κέρδισε το τρίτο βραβείο στα “Healthcare Business Awards 2022”.
Με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο της Λιουμπλιάνα, το έργο SI4CARE (Κοινωνική Καινοτομία για την ολοκληρωμένη φροντίδα υγείας του ηλικιωμένου πληθυσμού στην περιοχή ADRION) ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2020 και θα ολοκληρωθεί τον Μάιο του 2023, με τη συμμετοχή 10 εταίρων από τη Σλοβενία, την Ιταλία, την Κροατία, τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Σερβία και Ελλάδα. Υποστηρίζεται από το Πρόγραμμα Interreg ADRION και συγχρηματοδοτείται από το ΕΤΠΑ και το Ταμείο IPAII για συνολικό ποσό 2,3 εκατ. €.
Περισσότερες πληροφορίες & επικοινωνία:
SI4CARE website: Social Innovation for integrated health CARE of ageing population in ADRION Region – SI4CARE (adrioninterreg.eu)
SI4CARE social media:
LinkedIn – SI4CARE Social Innovations | LinkedIn
YouTube – SI4CARE ADRION INTERREG – YouTube
Vlado Dimovski – Επικεφαλής εταίρος: vlado.dimovski@ef.uni-lj.si
Darja Semrov – Επικεφαλής εταίρος: darja.semrov@fgg.uni-lj.si Simon Colnar – Υπεύθυνος
επικοινωνίας: simon.colnar@ef.uni-lj.si
Σωκράτης Παπαγεωργίου – Καθηγητής Νευρολογίας & Νευροψυχολογίας, 1ο Νευρολογικό Τμήμα, Ιατρική Σχολή, υπεύθυνος του έργου SI4CARE για το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών: sokpapa@med.uoa.gr
