Η 31 Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί από τον Ο.Η.Ε ως Παγκόσμια Ημέρα Πόλεων, με σκοπό την προώθηση του ενδιαφέροντος της διεθνούς κοινότητας για την παγκόσμια αστικοποίηση, τις διακρατικές συνεργασίες για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και των ευκαιριών που δημιουργούνται από την αστικοποίηση και τη συμβολή στη βιώσιμη αστική ανάπτυξη σε όλον τον κόσμο.
Γράφει ο Κοντοστέργιος Στέργιος
Οικονομολόγος – Περιφερειολόγος
MSc Στρατηγικές Αειφόρου Ανάπτυξης στην Αυτοδιοίκηση
Όπως προκύπτει από στοιχεία του ΟΗΕ, το 2016, υπολογίζεται ότι 54,5% του παγκόσμιου πληθυσμού ζούσε σε αστικούς οικισμούς. Η ραγδαία και ταχύτατη ανάπτυξη των πόλεων είχε ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση του περιβάλλοντός τους και του περιαστικού χώρου. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες δημιούργησαν κοινωνικοικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση, η δημιουργία στερεών και υγρών αποβλήτων, η κυκλοφοριακή συμφόρηση, η κοινωνική υποβάθμιση κ.α.. Επομένως η βιωσιμότητα των πόλεων αποτελεί επιτακτική ανάγκη και ένα μείζον ζήτημα όπου απασχολεί την επιστημονική κοινότητα.
Όμως οι πόλεις για γίνουν βιώσιμες αποτελούν ένα σύνθετο «πάζλ» που αποτελείται από επιμέρους κομμάτια. Όπως είναι ο πολεοδομικός και χωροταξικός σχεδιασμός που θα πρέπει να έχουν αειφόρο κατεύθυνση με χρήση περισσοτέρων περιβαλλοντικών δεικτών και κριτηρίων, ώστε να εξασφαλιστεί ο επιθυμητός στόχος. Ενώ όσον αφορά τις πολιτικές και τις πρακτικές των χρήσεων γης, θα πρέπει να ανταποκρίνονται σε αειφόρα σχέδια χωρικού σχεδιασμού. Επίσης η έξυπνη διαχείριση της ενέργειας, η κυκλική οικονομία, η διαχείριση των απορριμμάτων και των αποβλήτων αποτελούν σημαντικές συνιστώσες της βιωσιμότητας. Στα αστικά οικοσυστήματα τα απόβλητα συσσωρεύονται χωρίς όμως να μετατρέπονται πάλι σε χρήσιμα συστατικά κι αυτή είναι η διαφορά με ένα φυσικό σύστημα. Οι πόλεις για να ανταποκριθούν στις ανάγκες των πολιτών χρειάζονται τεράστιες ποσότητες φυσικών πόρων που με την σειρά τους, αυτή η χρήση δημιουργεί μεγάλη συσσώρευση αποβλήτων, τα οποία έχουν επιπτώσεις στον πλανήτη. Έτσι λοιπόν οι πόλεις καλούνται να υιοθετήσουν μία προσέγγιση προς τη βιωσιμότητα, η οποία στοχεύει στην ελαχιστοποίηση της κατανάλωσης φυσικών πόρων , ιδιαίτερα των μη ανανεώσιμων, τη μείωση των αποβλήτων και την ελαχιστοποίηση της ρύπανσης, του αέρα, του νερού και των υδάτων.
Η πόλη γίνεται βιώσιμη όταν οι πολίτες μπορούν να «δραπετεύσουν» από αυτή, χωρίς να απομακρυνθούν, να απολαύσουν εμπειρίες φύσης και να ανανεώσουν την σχέση τους μαζί της.
Μέχρι το 2050, υπολογίζεται ότι σχεδόν το 70% του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει σε μεγαλουπόλεις, καθιστώντας την έννοια των βιώσιμων κοινοτήτων και πόλεων την μόνη αποτελεσματική λύση για τον αυξανόμενο πληθυσμό!
Κοντοστέργιος Στέργιος
Οικονομολόγος – Περιφερειολόγος
MSc Στρατηγικές Αειφόρου Ανάπτυξης στην Αυτοδιοίκηση
