Συνεχώς αυξανόμενο παρουσιάζεται το πρόβλημα εύρεσης στέγης (αγορά, ενοικίαση) για τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης και αρκετών πόλεων της Κεντρικής Μακεδονίας.
Τα πολύ υψηλά ενοίκια δημιουργούν μεγάλη δυσκολία σε νέους, νέα ζευγάρια και χαμηλόμισθους εργαζόμενους. Παράλληλα, αρκετά ακίνητα είναι πολύ χαμηλής ποιότητας κατασκευής, ενώ άλλα δεν διατίθενται καν στην αγορά για το λόγο αυτό. Ειδικά για τη Θεσσαλονίκη που φιλοξενεί το πολυπληθέστερο πανεπιστήμιο της Ελλάδας, το πρόβλημα ανεύρεσης κατοικίας για τους πρωτοετείς φοιτητές είναι τεράστιο.
Για το συγκεκριμένο πρόβλημα που διογκώνεται καθημερινά, είναι απολύτως αναγκαίο η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας να αναλάβει πρωτοβουλίες ώστε να κατασκευάσει κτήρια – συγκροτήματα κατοικιών με βιώσιμο – ρεαλιστικό τρόπο, δηλαδή με υλικά δόμησης που δεν επιβαρύνουν την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον και με χαμηλή κατανάλωση ενέργειας και φυσικών πόρων (πράσινα κτήρια). Αυτά τα κτήρια στη συνέχεια θα διατεθούν προς ενοικίαση προς στοχευμένες κατηγορίες πολιτών (πχ νέους, νέα ζευγάρια και χαμηλόμισθους εργαζόμενους) με εμφανώς χαμηλό ενοίκιο, πχ με το 60% του μέσου εμπορικού ενοικίου. Έναντι αυτής της ευνοϊκής ρύθμισης, οι ένοικοι θα έχουν την ευθύνη και υποχρέωση να φροντίζουν και να συντηρούν τα κτήρια και τους κοινόχρηστους χώρους, ώστε το κόστος συντήρησης να είναι το μικρότερο δυνατό για τον δημόσιο κάτοχο αυτών.
Αναφερόμαστε σε νέα κτήρια που θα διαθέτουν υψηλή αισθητική και ποικίλους αρχιτεκτονικούς σχεδιασμούς. Μπορούν να κατασκευαστούν περιφερειακά της Θεσσαλονίκης ή άλλων κορεσμένων πόλεων της ΚΜ, και με τέτοιο τρόπο, ώστε να παρέχουν θερμική άνεση, ευχάριστο περιβάλλον, σύγχρονες υποδομές και άνετη συγκοινωνιακή σύνδεση με το κέντρο της πόλης. Ο σχεδιασμός τους θα είναι τέτοιος που να ευνοεί τη συνεργασία των ενοίκων, τη συλλογικότητα, τη γενικευμένη εμπιστοσύνη προς τους γείτονες, την αλληλοβοήθεια, τη συμμετοχή σε κοινωνικές πρωτοβουλίες, την ανάπτυξη καλλιτεχνικών δράσεων και τον περιβαλλοντικό προβληματισμό. Είναι αναγκαία η κατανόηση του κοινόχρηστου χώρου ως γέφυρα ανάμεσα στον ιδιωτικό και τον δημόσιο χώρο και τη συμμετοχή των ενοίκων στη διαμόρφωση και συντήρηση του τελευταίου.
Ακόμη αναγκαία είναι η θέσπιση ενός «Παρατηρητηρίου για τα Θέματα Κατοικίας» σε συνεργασία με τον πρώτο βαθμό αυτοδιοίκησης. Αυτό μπορεί, μεταξύ άλλων, να παρακολουθεί το φαινόμενο έλλειψης ή περίσσειας κτηρίων κατοικίας και θα συντονίζει τους φορείς, ώστε έγκαιρα να διαπιστώνονται οι τάσεις και να διαμορφώνεται η αντίστοιχη πολιτική στέγασης. Το ίδιο Παρατηρητήριο θα μπορεί να λειτουργεί ως ουδέτερος ενεργειακός σύμβουλος των ενδιαφερόμενων πολιτών παρέχοντας οδηγίες για καθαρά υλικά δόμησης και πρόσφορες ενεργειακές τεχνικές σε κτήρια. Επιπρόσθετος στόχος θα είναι να αξιοποιηθεί το κτιριακό απόθεμα των αδιάθετων δημόσιων, δημοτικών και περιφερειακών κτηρίων και διαμερισμάτων με σκοπό να καλυφθούν οι ανάγκες στέγασης νέων με χαμηλό εισόδημα. Παράλληλα είναι αναγκαίο δημιουργηθούν προγράμματα ενίσχυσης των ιδιοκτητών που κατέχουν μεν διαμερίσματα, αλλά δεν μπορούν να τα αξιοποιήσουν λόγω έλλειψης χρημάτων για την επισκευή και συντήρησή τους με την υποχρέωση, μετά την ανακαίνιση, να τα ενοικιάζουν σε τιμές χαμηλότερες αυτής της αγοράς.
Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας θα πρέπει τέλος να ασκήσει πίεση ώστε να θεσπιστεί έλεγχος στην αγορά των μισθώσεων με καθορισμό ανώτατων τιμών στα νέα μισθωτήρια (rent cap), με όριο στην αύξηση των τιμών κατά την ανανέωση συμβολαίων που λήγουν καθώς και έλεγχο στην ετήσια ανατίμηση στα ενεργά μισθωτήρια.
Η Κατοικία είναι βασικό δικαίωμα των πολιτών της Κεντρικής Μακεδονίας και η Περιφέρεια έχει την υποχρέωση να συμβάλει στην επίλυση αυτού του προβλήματος που δυσχεραίνει όλο και περισσότερο τη ζωή πολλών συμπολιτών μας.
