Στις 12/4/2022 με πρωτοβουλία της ΙΝΚΑ-Γενική Γενικής Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας και της ΠΕΣΚΟ-Πανελλήνια Ένωση Συμπράξεων Κοινωνικής Οικονομίας καθώς και με την συμμετοχή εκπροσώπων από άλλες δευτροβάθμιες οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, έγινε τηλεδιάσκεψη με θέμα συζήτησης την ενεργειακή κρίση, την ακρίβεια και ψήφισμα προς τη Κυβέρνηση. Σε αυτή την τηλεδιάσκεψη εκφράστηκαν οι παρακάτω θέσεις που κοινοποιούνται σε όλο το φάσμα των συλλογικών φορέων, τα μέσα μαζικής επικοινωνίας και την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
«Όλοι μιλούν για την αλματώδη αύξηση, τους εξωφρενικούς λογαριασμούς και την αισχροκέρδεια στις τιμές ενέργειας και ειδικότερα του ηλεκτρικού ρεύματος. Η κοινωνία έχει ξεσηκωθεί με αγωγές κατά των παρόχων, τα κόμματα φωνασκούν χωρίς αντίκρισμα και η κυβέρνηση λέει ότι θα φορολογήσει τα υπερκέρδη τον εταιρειών ενέργειας. Ελάχιστοι όμως ειδήμονες πηγαίνουν στην πρωταρχική αιτία του προβλήματος ώστε να διαφωτίσουν την κοινωνία και να αντιδράσει αποφασιστικά.
Τα ερωτήματα είναι: Πώς διαμορφώνονται οι ρήτρες αναπροσαρμογής στους λογαριασμούς ρεύματος; Πώς φουσκώνονται & διαμορφώνονται οι τελικές τιμές προς τον καταναλωτή; Μπορεί η κυβέρνηση να φορολογήσει τα υπερκέρδη;
Σε αυτά τα ερωτήματα δεν υπάρχουν ξεκάθαρες απαντήσεις από τους υπεύθυνους και τις πολιτικές ηγεσίες. Κι αυτό γιατί είναι άγνωστος ο τρόπος με τον οποίο διαμορφώνονται οι τελικές τιμές προς τον καταναλωτή και ανύπαρκτος ο έλεγχος των διαχειριστικών αρχών για προστασία προς το δημόσιο συμφέρον.
Οι εταιρείες ενέργειας η λεγόμενοι πάροχοι άδραξαν την ευκαιρία της μεγάλης αύξησης των τιμών φυσικού αερίου, πού είναι το κόστος της πρώτης ύλης για το τελικό παραγόμενο προϊόν της ηλεκτρικής ενέργειας το οποίο πράγματι πολλαπλασιάστηκε και το χρησιμοποιούν ως πρόσχημα και πολλαπλασιαστή στην τελική τιμή της ενέργειας.
Αυτό όμως είναι η μεγάλη απάτη, αισχροκέρδεια, γιατί στο γενικό κόστος του προϊόντος υπάρχει το κόστος της εργασίας, το διαχειριστικό και λειτουργικό κόστος, το κόστος απόσβεσης των επενδύσεων και όλα αυτά που προφανώς αποτελούν την μεγάλη μερίδα της αλυσίδας του κόστους που αντικειμενικά στην παρούσα φάση δεν έχουν αυξηθεί.
Επομένως. ο πολλαπλασιαστής του κόστους της πρώτης ύλης της ενέργειας είναι αυθαίρετος όταν γενικεύεται και δεν μπορεί να γίνει γενικός πολλαπλασιαστής της συνολικής αλυσίδας του κόστους. Η εργασία για παράδειγμα πού είναι ο σημαντικότερος συντελεστής κόστους σε κάθε τελικό προϊόν, δεν έχει αυξηθεί. Συνυπολογίζεται όμως με τον ίδιο πολλαπλασιαστή κόστους όπως και η πρώτη ύλη που είναι το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο.
Έτσι προσθέτοντας τον ίδιο πολλαπλασιαστή σε όλη την αλυσίδα του κόστους προκύπτουν τα υπερκέρδη και αυτό είναι παράνομο και καταχρηστικό που δίνει το δικαίωμα στην κοινωνία να ζητήσει με συλλογικές αγωγές να αποδοθούν δίκαιες τιμές στην ενέργεια.
Αυτό που αποκαλύφθηκε στη συζήτηση που έγινε στις 12/4/2022 στο πλαίσιο των οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών είναι και το ποινικό αδίκημα που διαπράττουν οι πάροχοι με την αισχροκέρδεια της παράνομης και καταχρηστικής ρήτρας αναπροσαρμογής.
Ο κ Γιώργος Λεχουρίτης, Πρόεδρος του ΙΝΚΑ, είπε: Αποδεδειγμένα μας κλέβουν κυριολεκτικά τα χρήματα μέσα από την τσέπη των συμπατριωτών μας κι αυτό το οποίο λέω δεν είναι λαϊκισμός, είναι η πραγματικότητα. Οι λογαριασμοί ηλεκτρικής ενέργειας που πολλές φορές φτάνουν 5 και 6 φορές επάνω από ότι πλήρωνε ο καταναλωτής μέχρι πρόσφατα, έχουν φέρει εκατομμύρια νοικοκυριά σε οικονομικό αδιέξοδο και υπό τις σημερινές τιμές είναι αδύνατο να εξοφληθούν. Με την πρακτική τους είναι σαν να μας λένε σας κλέβω στα ίσα και σας κοιτώ στα μάτια και έχουν το θράσος να θεωρούν αυτονόητο πως δεν θα αντιδράσουμε και θα φορτώσουμε γενικώς την αιτία στην ενεργειακή κρίση.
Ο καθ Ανδρέας Λύτρας (Κοινωνιολογία της εργασίας) συμμετέχοντας στην τηλεδιάσκεψη των οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών είπε: Πρόκειται για μία παράνομη συμπεριφορά και αυτή η παράνομη συμπεριφορά δεν είναι μόνο αστική διαφορά αλλά εγκαλείται και ποινικά.
Διότι εφόσον αποδειχθεί η αισχροκέρδεια είναι ποινικό αδίκημα και μάλιστα βαρύ. Επίσης υπάρχει πράξη ή παράλειψη της σχετικής Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Πρώτον να ρυθμίσει και δεύτερον να ζητήσει τη νομοθέτηση για να προβλεφθούν αυτές οι διαδικασίες με σαφήνεια στα θέματα ποινικών ευθυνών. Αυτό τουλάχιστον θα όφειλε να κινητοποιήσει τους υπευθύνους να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα και στο πολιτικό επίπεδο.
Σχετικά με τους πόρους που εισπράττονται ετησίως από το δημόσιο και είναι 95 δισε€ σε φόρους, τέλη και διάφορα έμμεσα παρακρατήματα, ένα μέρος από αυτούς τους πόρους δίνεται ως επιδότηση των επενδύσεων σε ιδιώτες παρόχους οι οποίοι στο τέλος από θέση ισχύος μας επιβάλλουν την αισχροκέρδεια στις τιμές ρεύματος. Αυτές οι επιδοτήσεις ή μέρος αυτών θα μπορούσε να δοθεί στους κοινωνικούς συνεταιρισμούς της ενέργειας ώστε να υπάρχει κοινωνικός έλεγχος και κοινωνική διαφάνεια.
Είναι λάθος η επιδότηση στη τελική τιμή που διαμορφώνουν οι πάροχοι γιατί στην ουσία επιδοτείται η κερδοσκοπία και όχι το κόστος παραγωγής. Αντίθετα θα πρέπει να επιδοτηθεί στο σύνολο της η αύξηση στη χονδρική τιμή της πρώτης ύλης δηλαδή, στο φυσικό αέριο και πετρέλαιο έτσι ώστε, να μην επηρεαστεί καθόλου η τελική λιανική τιμή στον καταναλωτή και αυτό θα συμβάλλει αποφασιστικά στη σταθεροποίηση των τιμών ενέργειας.
Πρόκειται για μία ανάλογη πολιτική που άσκησε και ο Πρόεδρος Μακρόν στη Γαλλία και θεωρείται πιο εύστοχη από την αντιμετώπηση της Ελληνικής Κυβέρνησης. Η Κυβέρνηση εδώ στην Ελλάδα δεν μπορεί να φορολογήσει τα υπερκέρδη όπως μας διακηρύσσει γιατί απλούστατα οι εταιρείες αυτές μέσα από δαιδαλώδεις λογιστικές διαδικασίες δεν παρουσιάζουν κέρδη.
Ο κ Βασίλης Tακτικός εκπρόσωπος της ΠΕΣΚΟ (Πανελλήνιας Ένωσης Συμπράξεων Κοινωνικής Οικονομίας) επισήμανε: Το κλειδί για να αλλάξει όλο αυτό το φαύλο κύκλωμα της αδιαφάνειας και της αισχροκέρδειας στις τιμές εις βάρος της κοινωνίας είναι ο κοινωνικός και ο νομικός ακτιβισμός όπως αναφέρθηκε μέσα από την κινητοποίηση όλων των οργανώσεων και των ενώσεων της κοινωνίας πολιτών.
Αυτό το χαρακτήρα νομίζω ότι είχε και το σημερινό κάλεσμα των δευτεροβάθμιων ομοσπονδιών που εκφράζουν τις συλλογικότητες. Θα πρέπει να γίνει υπόθεση όλων μας η «κοινωνικοποίηση» της ενέργειας μέσα από τους κοινωνικούς συνεταιρισμούς και την μετοχοποίηση των επιδοτήσεων που δίνονται στις ΑΠΕ υπέρ της τοπικής κοινωνίας και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Δεν είναι δυνατόν να δίνονται δωρεάν από το δημόσιο τοπικές εκτάσεις και τεράστιες επιδοτήσεις για ΑΠΕ ώστε, να γίνονται κάποιοι υπέρ πλούσιοι και στο τέλος να χαρατσώνουν τις κοινωνίες μέσα από τα καρτέλ και τα μονοπώλια της ενέργειας με την τοπική αυτοδιοίκηση σε ρόλο κομπάρσου.
Η ιδιωτικοποίηση των δημοσίων αγαθών όπως είναι η ηλεκτρική ενέργεια, το νερό, οι εθνικοί οδοί & η δημόσια υγεία, αποδεικνύεται σήμερα μία σύγχρονη μορφή σκλαβιάς της κοινωνίας, που αδυνατεί να καλύψει τις βασικές ανάγκες επιβίωσης.
Είναι πλέον προφανές ότι η επικαλούμενη ιδιωτική ανταγωνιστικότητα στο τομέα της ενέργειας που δήθεν εξασφαλίζει φθηνές τιμές στον καταναλωτή είναι μια κοινωνική απάτη. Δεν μιλάμε βέβαια για μια επιστροφή στο κρατικό μονοπώλιο της ΔΕΗ που εξασφάλιζε τα συμφέροντα μόνο μια προνομιούχας γραφειοκρατικής και εργατικής μειοψηφίας αλλά, για την μετοχοποίηση και κοινωνικοποίηση της ενέργειας με μετόχους όλους τους καταναλωτές και υπέρ της βιωσιμότητας του συστήματος με κριτήριο την κοινωνική ωφέλεια.
Πληρ: ΙΝΚΑ Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας, 3ης Σεπ 13, όρ 5ος, 10432 AΘΗΝΑ, τηλ. 210 3632443, inka@inka.gr, www.inka.gr
