Η εισαγωγική τοποθέτηση από τον Υφυπουργό παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικό Εκπρόσωπο Γιάννη Οικονόμου στην ενημέρωση των πολιτικών συντακτών και των ανταποκριτών ξένου Τύπου
Καλό μεσημέρι.
Η ελληνική κοινωνία χειμάζεται από τις κρίσεις που προκαλεί ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία. Και όσο συνεχίζεται η χαώδης ακαταστασία στο διεθνές γίγνεσθαι σκοπός μας, είναι να διατηρήσουμε την ευστάθεια και την ασφάλεια μέσα σε ένα χαώδες περιβάλλον. Γνωρίζουμε τα προβλήματα, που δεν αφήνουν κανέναν άνθρωπο στη χώρα μας ανέγγιχτο. Και λαμβάνουμε συνεχώς μέτρα, οικονομικά και θεσμικά, ώστε να βοηθήσουμε τον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του.
Με σύμμαχο την ψυχραιμία τη σοβαρότητα και συνεχή προσπάθεια να σταθούμε στην πλευρά των πολιτών, αξιοποιώντας κάθε διαθέσιμο εργαλείο, κάθε διαθέσιμο πόρο και ταυτόχρονα δημιουργώντας συνεχώς και νέες δυνατότητες θα τα καταφέρουμε και σε αυτή την κρίση. Αρκεί να μείνουμε προσηλωμένοι στο στόχο και να είμαστε ενωμένοι. Η ενότητα και η συμπληρωματικότητα συνιστούν την οδό εξόδου από τα προβλήματα σε κρίσιμες περιόδους.
Είναι γνωστό ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία προκαλεί σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις σε ολόκληρο τον πλανήτη και ιδιαίτερα στην Ευρώπη. Ήδη ο πληθωρισμός σκαρφάλωσε σε υψηλό δεκαετιών, η ακρίβεια σαρώνει το εισόδημα των νοικοκυριών και οι ρυθμοί ανάπτυξης δέχονται πολύ ισχυρή πίεση. Το πρόβλημα είναι εξαιρετικά σοβαρό, πλήττοντας ολόκληρη την κοινωνία, αλλά περισσότερο τους πλέον αδύναμους. Για αυτό και η Κυβέρνηση αναπτύσσει δράσεις τόσο σε εθνικό, όσο και ευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να περιορίσει το αποτύπωμα της κρίσης.
Σε εθνικό επίπεδο από το Σεπτέμβριο μέχρι και σήμερα διαθέσαμε πάνω από 4 δισ. ευρώ από τα οποία το 1,2 δισ. ευρώ τον μήνα αυτό, τον μήνα Απρίλιο. Αφορούν:
-Την αυξημένη επιδότηση ρεύματος και φυσικού αερίου.
-Την επιδότηση κατά 15 λεπτά το λίτρο της τιμή του πετρελαίου κίνησης.
-Τη επιδότηση της βενζίνης με 22 λεπτά ανά λίτρο στην ηπειρωτική χώρα και στα 28 λεπτά στα νησιά μας.
-Την έκτακτη ενίσχυση 200 ευρώ στα ταξί.
-Τη χορήγηση έκτακτης ενίσχυσης 200 ευρώ σε 900.000 χαμηλοσυνταξιούχους, ανασφάλιστους υπερήλικες και άτομα με ειδικές ανάγκες.
-Την καταβολή διπλή δόσης σε 250.000 δικαιούχους του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.
-Την καταβολή μιάμιση επιπλέον δόσης επιδόματος στους δικαιούχους επιδόματος παιδιού.
-Την ενίσχυση του αγροτικού κόσμου με σειρά μέτρων, όπως:
-Την αναστολή και φέτος του τέλους επιτηδεύματος για τους αγρότες που υπάγονται σε κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α., όπως επίσης και για τους αλιείς της παράκτιας αλιείας.
-Την επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης για το αγροτικό πετρέλαιο για όλο το 2022.
-Την επιδότηση του 80% της ρήτρας αναπροσαρμογής στο ηλεκτρικό ρεύμα.
-Την μείωση του Φ.Π.Α. των ζωοτροφών και των λιπασμάτων στο 6%.
-Την περαιτέρω στήριξη των κτηνοτρόφων, με βάση το τζίρο του 2021 που θα ξεπεράσει τα 45 εκατ. ευρώ.
Τα μέτρα που αφορούν τη στήριξη του πρωτογενή τομέα, αγροτών και κτηνοτρόφων, αποτελούν προτεραιότητα, καθώς οφείλουμε ταυτόχρονα να είμαστε εξασφαλισμένοι και έτοιμοι απέναντι στις επισιτιστικές συνέπειες μιας παρατεταμένης αναταραχής. Για την έγκαιρη και αποτελεσματική στήριξη της κοινωνίας εξασφαλίζουμε τους αναγκαίους πόρους, ώστε η στήριξη στην κοινωνία να μεγιστοποιηθεί.
Γνωρίζετε ότι κατατέθηκε την Παρασκευή τροπολογία του Υπουργείου Οικονομικών για συμπληρωματικό Προϋπολογισμό 2,6 δισ. ευρώ. Αυξάνονται κατά 2 δισ. οι πιστώσεις του Τακτικού Προϋπολογισμού και κατά 600 εκατ. οι πιστώσεις του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων.
Σημειώνεται επίσης ότι με ισχυρό κοινωνικό πρόσημο ξεκίνησε και υλοποιείται η εφαρμογή του Εθνικού της Σχεδίου Ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0». Την Παρασκευή η χώρα μας πήρε -τρίτη κατά σειρά από τις «27» της Ε.Ε.- την πρώτη πληρωμή από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ύψους 3,6 δισ. ευρώ.
Και για την Κυβέρνηση -όπως τόνισε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σε τηλεδιάσκεψη που έχει με την ευκαιρία αυτή με τον Εκτελεστικό Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Valdis Dombrovskis- η ανάπτυξη πρέπει να συμβαδίζει πάντοτε με την κοινωνική συνοχή. Κάθε ευρώ που μπαίνει στη χώρα πρέπει να ενισχύει την ποιότητα ζωής και το εισόδημα της κοινωνίας. Και ο στόχος αυτός αποτελεί βασικό πυλώνα του Σχεδίου Ανάκαμψης.
-Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ήδη εφαρμόζεται το πρόγραμμα «Εξοικονομώ», που είναι τόσο σημαντικό αυτή την περίοδο που αυξάνονται οι λογαριασμοί του ρεύματος, ενώ σύντομα μπαίνει σε εφαρμογή και το «Εξοικονομώ» μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
Σημειώνεται ακόμη ότι ήδη έχουν ενεργοποιηθεί δράσεις με έντονο κοινωνικό πρόσημο όπως:
-Ο Προσωπικός Βοηθός ΑμΕΑ: Έχει εκδοθεί η πρόσκληση και από 14 Απριλίου ξεκινούν οι αιτήσεις των ΑμεΑ για την επιλογή προσωπικού βοηθού.
-Τα προγράμματα κατάρτισης νέας γενιάς για 80.000 ανέργους: Έχουν δρομολογηθεί και, ήδη, εκδόθηκε η πρόσκληση προς τους παρόχους κατάρτισης για να εγγραφούν στο αντίστοιχο μητρώο.
-Το πρόγραμμα επιδοτούμενης απασχόλησης ανέργων άνω των 45 ετών που μπαίνει άμεσα σε εφαρμογή.
-Το μεγάλο πρόγραμμα πρόληψης, με πρώτη δράση αυτή για τον καρκίνο του μαστού.
Την ίδια στιγμή εντείνονται σε όλα τα μέτωπα οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση φαινομένων αισχροκέρδειας. Έχουμε ξεκαθαρίσει ότι, για να προστατεύσουμε την κοινωνία που βάλλεται, που δοκιμάζεται, δεν πρόκειται να επιτρέψουμε σε κανέναν κερδοσκοπία και αισχροκέρδεια. Θα είμαστε αμείλικτοι και οι έλεγχοι θα είναι συνεχής.
Για αυτό μπήκε ήδη σε εφαρμογή η πλατφόρμα για την καταγραφή των αποθεμάτων ώστε να λαμβάνονται όλα τα μέτρα για την επάρκεια αγαθών, αλλά και για να μην υπάρχουν δικαιολογίες για αυξήσεις τιμών. Φαίνεται, μάλιστα, από τα πρώτα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας ότι υπάρχει επισιτιστική επάρκεια και αυτονομία σε τρόφιμα και εφόδια αγροτικής παραγωγής της χώρας, σε όλα τα επίπεδα επεξεργασίας, ενώ η άνοδος και -σε κάποιες περιπτώσεις η εκτόξευση- της τιμής δεν οφείλεται στις διαθέσιμες ποσότητες, αλλά κυρίως στο ενεργειακό κόστος.
Οι έλεγχοι στην αγορά εντείνονται και τις τελευταίες ημέρες επιβλήθηκαν νέα πρόστιμα ύψους περίπου 120.000 ευρώ, σε μεγάλες αλυσίδες λιανικής πώλησης, όπου διαπιστώθηκε ότι πωλούσαν με μεγαλύτερο μικτό περιθώριο κέρδους, από αυτό που ο νόμος -που εμείς θεσπίσαμε- επιτρέπει. Σε ό,τι αφορά τη δημοσιοποίηση των επωνυμιών των επιχειρήσεων, στις οποίες επιβάλλονται διοικητικά πρόστιμα για λόγους αισχροκέρδειας, αυτή θα ξεκινήσει αμέσως μετά την ψήφιση στη Βουλή της αναγκαίας διάταξης.
Καλούμε όλους, ιδίως τους πλέον ισχυρούς παράγοντες στην αγορά, να επιδείξουν την απαιτούμενη από τις περιστάσεις ευθύνη απέναντι στην ελληνική κοινωνία και τους καταναλωτές.
Την ίδια στιγμή, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και οι συναρμόδιοι Υπουργοί συνεχίζουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο την προσπάθεια για ευρωπαϊκές λύσεις σε ένα πρόβλημα που είναι παγκόσμιο και σίγουρα πανευρωπαϊκό. Οι συνέπειες του πολέμου δεν σταματούν στα σύνορα των δυο χωρών, ούτε αποκρούονται με τον συνήθη τρόπο.
Υπάρχουν ήδη στο τραπέζι οι προτάσεις που ανέπτυξε ο Πρωθυπουργός με την επιστολή του στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επανέλαβε στο τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, καθώς και οι εξειδικεύσεις από τους Υπουργούς στα αντίστοιχα Συμβούλια Υπουργών.
Όπως ο ίδιος επεσήμανε πολλές φορές, τόσο δημόσια όσο και στις επαφές του με αξιωματούχους της Ε.Ε., η ραγδαία αύξηση των διεθνών τιμών ενέργειας και η συνακόλουθη αναζωπύρωση των πληθωριστικών πιέσεων, καθιστά κρίσιμη προτεραιότητα τη διαμόρφωση μιας κοινής ευρωπαϊκής ενεργειακής στρατηγικής. Κανένας εθνικός προϋπολογισμός -όπως τόνισε ο Πρωθυπουργός- σε καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν μπορεί να σηκώσει τα βάρη που προκαλεί η «έκρηξη» στην αγορά ενέργειας, η οποία πυροδοτείται και συντηρείται από τη φωτιά του πολέμου στην Ουκρανία.
Γι’ αυτό είναι απολύτως απαραίτητο στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής να ληφθούν μέτρα για την ενίσχυση του παραγωγικού ιστού των κρατών μας, αλλά και όλων των ευρωπαίων πολιτών, που πολιορκούνται από τις διεθνείς ανατιμήσεις. Διαφορετικά το πλήγμα στις ευρωπαϊκές οικονομίες, αλλά και τις ευρωπαϊκές κοινωνίες θα είναι σοβαρό και η ήπειρός μας θα βρεθεί ξανά αντιμέτωπη με την Λερναία Ύδρα του λαϊκισμού.
Έχουμε πολιτικό και ιστορικό χρέος να μην επιτρέψουμε τη μετατροπή της οικονομικής κρίσης σε πολιτική. Η θωράκιση των θεσμών περνά μέσα από τη θωράκιση του βίου και της ποιότητας ζωής των ανθρώπων. Η ιστορική εμπειρία του 20ου αιώνα μας έχει δείξει πολλά και δεν δικαιούμαστε να μην τα μελετήσουμε προσεκτικά ώστε να αποφύγουμε λάθη και υστερήσεις.
Η Κυβέρνηση, ωστόσο -όπως προανήγγειλε από τους Δελφούς ο Πρωθυπουργός- δεν πρόκειται να μείνει με σταυρωμένα χέρια. Εάν η Ευρώπη δεν προχωρήσει -και πάντως δεν προχωρήσει γρήγορα- στη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης, η Ελλάδα θα πάρει αποφάσεις για πρόσθετες εθνικές παρεμβάσεις. Γιατί η Ελλάδα έχει πλούσια, παρότι πικρότατη, εμπειρία από κρίσεις και δεν πρόκειται να αφήσουμε να μας ρουφήξει άλλος ένας κύκλος φθοράς σαν και αυτό από τον οποίο με πολύ κόπο βγήκαμε.
Κλείνοντας να υπογραμμίσω ότι προετοιμάστηκε και θα τεθεί άμεσα σε διαβούλευση σχέδιο νόμου για την απλοποίηση της διαδικασίας νέων έργων ΑΠΕ, που προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη μείωση του συνολικού χρόνου αδειοδότησης στους 14 μήνες από τα πέντε χρόνια που είναι σήμερα και τη δημιουργία θεσμικού πλαισίου για έργα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας. Προετοιμάζεται, επίσης, νομοθετικό πλαίσιο για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών σταθμών.
Αξίζει να σημειώσουμε εδώ την σημαντική πρόοδο που έχει συντελεστεί στο τομέα των ΑΠΕ στην χώρα μας τα 2 τελευταία χρόνια:
Μέσα σε 2 μόλις έτη 2020 και 2021, ο ΔΕΔΗΕ χορήγησε 8.500 οριστικές αποφάσεις σύνδεσης σε έργα ΑΠΕ ισχύος 3,3GW. Η επίδοση αυτή συνιστά τη χορήγηση υπερτριπλάσιας ισχύος έργων σε μέση ετήσια βάση σε σχέση με το 2019. Συγκεκριμένα συνιστά τριπλασιασμό για το 2020 και τετραπλασιασμό για το 2021 αφού η ισχύς για το 2019 ήταν 450MW, ενώ για το 2020 1,4GW και το 2021 2.0 GW.
Σε επίπεδο ενεργοποίησης σταθμών ΑΠΕ στο δίκτυο διανομής ο ΔΕΔΗΕ μέσα στο 2 αυτά χρόνια πέτυχε να αυξήσει την εγκαταστημένη στο δίκτυο ισχύ ΑΠΕ κατά 1,26GW σε σχέση με τα 0,24GW που συνδέθηκαν το 2019, ενώ είναι εξασφαλισμένο ότι το 2022 θα συνδεθούν ακόμα περισσότερες ΑΠΕ.
Υπάρχει σχέδιο, υπάρχει γνώση και θέληση. Βαδίζουμε μέσα σε ένα περιβάλλον φοβερά δύσκολο, αλλά είμαστε προετοιμασμένοι και ψύχραιμοι και με συγκεκριμένα αποτελέσματα προσπαθούμε να μετριάσουμε το αποτύπωμα της κρίσης στις ζωές των πολιτών.