Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέβαλε την κατάθεση της «δέσμης μέτρων για την προστασία της φύσης», η οποία περιελάμβανε την πρόταση να μειωθεί στο μισό η χρήση και ο κίνδυνος χημικών φυτοφαρμάκων έως το 2030 καθώς και στόχους για την αποκατάσταση της φύσης που αποσκοπούν στην ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας στην Ευρώπη. Aυτά αναφέρει σήμερα το Euroactiv, προσθέτοντας ότι αρχικά, τα νομοθετήματα αυτά, που ήταν προγραμματισμένα να παρουσιαστούν αυτή την Τετάρτη (23 Μαρτίου), αποτελούν δύο βασικά στοιχεία τόσο της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» όσο και της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα, του κεφαλαίου της ΕΕ για την αγροδιατροφή της Πράσινης Συμφωνίας.
Σύμφωνα με ορισμένα σχέδια που διέρρευσαν, η Επιτροπή αναμενόταν να θέσει έναν δεσμευτικό στόχο μείωσης των φυτοφαρμάκων σε επίπεδο ΕΕ κατά 50% έως το 2030, αφήνοντας τα κράτη μέλη ελεύθερα να καθορίσουν τους εθνικούς τους στόχους και τη νομική δέσμευση να καλύψουν τουλάχιστον το 10% της ευρωπαϊκής γεωργικής έκτασης με χαρακτηριστικά τοπίου υψηλής ποικιλότητας.
Καθώς οι φήμες για αναβολή άρχισαν να διαδίδονται στις Βρυξέλλες την περασμένη εβδομάδα, η Επιτροπή διατήρησε διφορούμενη στάση, αρνούμενη να σχολιάσει το θέμα μέχρι το βράδυ της Δευτέρας.
Η πλειονότητα των συντονιστών των ομάδων στην επιτροπή περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ENVI) έστειλε επιστολή στον αντιπρόεδρο της Κομισιόν Φρανς Τίμερμας, ζητώντας να μην αναβληθούν οι μελλοντικές νομοθετικές προτάσεις στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας.
Μια άλλη επιστολή με παρόμοιο αίτημα να μην καθυστερήσει η αναθεώρηση του πλαισίου της ΕΕ για τα φυτοφάρμακα εστάλη στην πρόεδρο της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και σε άλλα μέλη του Σώματος των Επιτρόπων τη Δευτέρα (21 Μαρτίου), όταν άρχισε να κυκλοφορεί έγγραφο που διέρρευσε και το οποίο παρουσίαζε την επικαιροποιημένη ατζέντα της Επιτροπής για τις επόμενες εβδομάδες.
Σύμφωνα με το έγγραφο, δεν είχε ακόμη επιβεβαιωθεί η ημερομηνία ανακοίνωσης της «δέσμης μέτρων για την αποκατάσταση της φύσης», αν και η δημοσιοποίησή της είχε οριστεί για «πριν από το καλοκαίρι» του τρέχοντος έτους.
Μιλώντας ενώπιον των υπουργών Γεωργίας της ΕΕ το απόγευμα της Δευτέρας (21 Μαρτίου) – μόλις δύο ημέρες πριν από την αρχική ημερομηνία δημοσίευσης – η Επίτροπος για την ασφάλεια των τροφίμων Στέλλα Κυριακίδου δήλωσε ότι «δεν έχει αποφασιστεί ακόμη» πότε θα κατατεθεί το σχέδιο οδηγίας.
«Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι η γενικευμένη γεωπολιτική αβεβαιότητα αυτή τη στιγμή δεν επιτρέπει σε αυτή την πρόταση για τη βιώσιμη χρήση των φυτοφαρμάκων τον πολιτικό χώρο που χρειάζεται για περαιτέρω σωστή συζήτηση και προβληματισμό», δήλωσε η ίδια κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης.
Ερωτηθείς ευθέως από τον Γάλλο υπουργό Ζυλιέν Ντενορμαντί αν αυτό σημαίνει ότι η δημοσίευση αναβάλλεται, η Κυριακίδου αρνήθηκε να το επιβεβαιώσει, ενώ τόνισε το εξής: «Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δεν αναιρεί την αναγκαιότητα ή τον επείγοντα χαρακτήρα της [της οδηγίας]».
Μόνο το βράδυ, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου μετά το Συμβούλιο της ΕΕ για την αλιεία, ο Επίτροπος Γεωργίας Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι επιβεβαίωσε την αναβολή.
Κληθείς από τη EURACTIV να διευκρινίσει την κατάσταση, δήλωσε ότι «δεν υπάρχει συζήτηση για τα φυτοφάρμακα στην Επιτροπή αυτή την εβδομάδα», αναφερόμενος στη συνεδρίαση που έχει προγραμματιστεί κάθε Τετάρτη και αποφασίζει ποια νομική πράξη ή ανακοίνωση θα προωθηθεί.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η Επιτροπή δεν θα παρουσιάσει καμία νομοθετική πρόταση στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων για την αποκατάσταση της φύσης την Τετάρτη, όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί.
Τα κράτη μέλη επιβραδύνουν
Στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, είχαν διαφανεί εσωτερικές διαφωνίες εντός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με το αν θα έπρεπε να ανασταλούν βασικές νομοθετικές προτάσεις που προορίζονται για την υλοποίηση των πράσινων στόχων της ΕΕ για τον τομέα των τροφίμων λόγω της κρίσης στην Ουκρανία.
Ενώ ο Τίμερμανς βρήκε ισχυρά λόγια για να προειδοποιήσει κατά της εγκατάλειψης της βιωσιμότητας, ο επίτροπος Γεωργίας Γιάνους Βοϊτσεκόφσκι ξεκαθάρισε σε συνάντηση με ευρωβουλευτές ότι η εφαρμογή της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» πρέπει να αναβληθεί.
Κατά τη διάρκεια της υπουργικής συνεδρίασης της Δευτέρας (21 Μαρτίου), αρκετά κράτη μέλη τάχθηκαν υπέρ της αναστολής της οδηγίας.
«Όλοι υποστηρίζουμε τις υψηλές περιβαλλοντικές φιλοδοξίες, αλλά ταυτόχρονα πρέπει να λάβουμε υπόψη τις τρέχουσες προκλήσεις, οι οποίες προκύπτουν από τις υψηλές τιμές της ενέργειας, του φυσικού αερίου και των γεωργικών εισροών, καθώς και την ανάγκη να υπάρξει επισιτιστική ασφάλεια, δεδομένου του πολέμου στην Ουκρανία», δήλωσε ο Ρουμάνος υπουργός Αντριάν-Ιονούτ Τσεσνόγιου.
Ο Χένρικ Κοβάλσκι της Πολωνίας δήλωσε ότι οι φιλόδοξοι στόχοι της οδηγίας για τη μείωση των φυτοφαρμάκων θα επιβάρυναν επιπλέον την εγχώρια παραγωγή, όταν είναι ιδιαίτερα σημαντικό «να αποσυνδεθεί ο ευρωπαϊκός γεωργικός τομέας από την ανάγκη για εισαγωγές».
Ο Γιότζε Πόντγκορσεκ της Σλοβενίας επανέλαβε το επιχείρημα, δηλώνοντας ότι η πρόταση θα «πάει ενάντια στην επισιτιστική ασφάλεια» επιδεινώνοντας την εξάρτηση της Ευρώπης από τις εισαγωγές.
Ωστόσο, η Γερμανία τάχθηκε υπέρ των στόχων μείωσης, ακόμη και μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία: «Εμμένουμε στον κεντρικό μας στόχο της βιώσιμης γεωργίας», τόνισε η υφυπουργός Σίλβια Μπέντερ.
Πρώτες αντιδράσεις
Η προοπτική της αναστολής των στόχων μείωσης των φυτοφαρμάκων έχει επίσης προκαλέσει αντιδράσεις μεταξύ των αρμόδιων φορέων.
Η Κλάρα Μπέρτζιν, υπεύθυνη εκστρατείας για τα τρόφιμα και τη γεωργία της οργάνωσης «Φίλοι της Γης Ευρώπης», χαρακτήρισε την απόφαση να αναβληθεί η δημοσίευση της οδηγίας «σοβαρό λάθος», προσθέτοντας ότι «πρέπει επειγόντως να επιταχύνουμε τη μετάβαση προς πιο βιώσιμα συστήματα τροφίμων».
Εν τω μεταξύ, η CropLife Europe, η οποία εκπροσωπεί τη βιομηχανία φυτοφαρμάκων και βιολογικών φυτοφαρμάκων, δήλωσε ότι δεν είχε ζητήσει την καθυστέρηση, παρόλο που το σκεπτικό της Επιτροπής ήταν κατανοητό. «Ανυπομονούμε να δούμε την πρόταση να δημοσιεύεται», δήλωσαν στη EURACTIV.
