Οι ετήσιοι θάνατοι ανθρώπων στον κόσμο εξαιτίας βακτηριακών λοιμώξεων ανθεκτικών στα αντιβιοτικά είναι πια περισσότεροι από εκείνους λόγω HIV/AIDS ή ελονοσίας. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στο ιατρικό περιοδικό «The Lancet», το 2019 πέθαναν άμεσα περίπου 1,27 εκατομμύρια άνθρωποι από ανθεκτικές στα αντιβιοτικά μικροβιακές λοιμώξεις (έναντι 860.000 από HIV/AIDS και 640.000 από ελονοσία), ενώ τέτοιου είδους λοιμώξεις μπορεί να έχουν, επίσης, έμμεσα παίξει ρόλο σε σχεδόν άλλα 5 εκατομμύρια θανάτους.
Η νέα έρευνα Global Research on Antimicrobial Resistance (GRAM) αποτελεί την πιο ολοκληρωμένη μέχρι σήμερα αξιολόγηση σε παγκόσμιο επίπεδο των επιπτώσεων της αντιμικροβιακής αντίστασης, καλύπτοντας 23 παθογόνους μικροοργανισμούς και 88 συνδυασμούς μικροβίων-φαρμάκων. Οι επιστήμονες τονίζουν την ανάγκη να βρεθούν νέα φάρμακα και να γίνεται πιο συνετή χρήση των υπαρχόντων, αλλιώς ολοένα περισσότεροι άνθρωποι θα πεθαίνουν στο μέλλον, οι οποίοι έως πρόσφατα σώζονταν.
Το πρόβλημα είναι χειρότερο στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, μολονότι και οι ανεπτυγμένες πλουσιότερες χώρες, επίσης, αντιμετωπίζουν πια ολοένα περισσότερα τέτοια περιστατικά, στα οποία τα αντιβιοτικά αδυνατούν να «καθαρίσουν» μία λοίμωξη από κάποιο μικρόβιο. Όπως δείχνει η μελέτη των στοιχείων από 204 χώρες, πολλές εκατοντάδες χιλιάδες θάνατοι συμβαίνουν πλέον εξαιτίας κοινών έως πρόσφατα θεραπεύσιμων λοιμώξεων -όπως του κατώτερου αναπνευστικού και του αίματος- επειδή τα εμπλεκόμενα βακτήρια έχουν γίνει ανθεκτικά στις θεραπείες και στα αντιβιοτικά.
Ένας από τους επικεφαλής ερευνητές, ο καθηγητής Κρις Μάρεϊ του Ινστιτούτου Μετρήσεων και Αξιολόγησης της Υγείας του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον στο Σιάτλ, δήλωσε: «Αυτά τα νέα δεδομένα αποκαλύπτουν την πραγματική κλίμακα της αντιμικροβιακής αντίστασης παγκοσμίως και αποτελούν ένα ξεκάθαρο σημάδι ότι πρέπει να δράσουμε τώρα για να αντιμετωπίσουμε την απειλή. Προηγούμενες εκτιμήσεις είχαν προβλέψει 10 εκατομμύρια θανάτους ετησίως λόγω της αντιμικροβιακής αντίστασης έως το 2050, όμως τώρα πια ξέρουμε με βεβαιότητα ότι είμαστε ήδη πολύ πιο κοντά σε αυτόν τον αριθμό από ό,τι νομίζαμε».
Τα ανθεκτικά μικρόβια που προκαλούν λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού, όπως πνευμονία, συνιστούν το σοβαρότερο μέχρι στιγμής πρόβλημα, προκαλώντας άμεσα περισσότερους από 400.000 θανάτους τον χρόνο και είναι σχετιζόμενα με τουλάχιστον άλλους 1,5 εκατομμύρια θανάτους. Τα ανθεκτικά μικρόβια που προκαλούν λοιμώξεις του αίματος και σήψη προκαλούν περίπου 370.000 άμεσους ετήσιους θανάτους και σχετίζονται με άλλους σχεδόν 1,5 εκατομμύρια.
Περίπου ένας στους πέντε θανάτους (20%) συμβαίνει σε παιδιά έως πέντε ετών. Οι περισσότεροι αναλογικά θάνατοι από ανθεκτικά μικρόβια συμβαίνουν στην υποσαχάρια Αφρική και στη Νότια Ασία (24 και 22 άμεσοι θάνατοι ανά 100.000 κατοίκους αντίστοιχα, καθώς επίσης 99 και 77 σχετιζόμενοι θάνατοι ανά 100.000 κατοίκους). Στις ανεπτυγμένες χώρες τα αντίστοιχα ποσοστά θανάτων είναι 13 ανά 100.000 (άμεσοι) και 56 ανά 100.000 (σχετιζόμενοι).
Οι συχνότερες ανθεκτικές λοιμώξεις προέρχονται από έξι μικροοργανισμούς (Escherichia coli, Staphylococcus aureus, Klebsiella pneumoniae, Streptococcus pneumoniae, Acinetobacter baumannii και Pseudomonas aeruginosa). Ένας συγκεκριμένος συνδυασμός βακτηρίου-φαρμάκου, ο χρυσίζοντας σταφυλόκοκκος που είναι ανθεκτικός στη μεθικιλλίνη (MRSA), προκαλεί άμεσα πάνω από 100.000 θανάτους ετησίως.
Η αντίσταση σε δύο κατηγορίες αντιβιοτικών (φθοροκινολόνες και β-λακτάμες), που θεωρούνται συχνά η πρώτη γραμμή άμυνας έναντι των σοβαρών λοιμώξεων, ευθύνεται για πάνω από το 70% των θανάτων λόγω μικροβιακής αντίστασης. Περίπου οι μισοί θάνατοι λόγω μικροβιακής αντίστασης στις χώρες υψηλού εισοδήματος προκαλούνται από δύο βακτήρια: S.aureus (26%) και E.coli (23%).
Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση:
https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(21)02724-0/fulltext
ΑΠΕ-ΜΠΕ
