Επίκαιρη ερώτηση πρώτου κύκλου του Βουλευτή Σερρών της Ελληνικής Λύσης κ. Κωνσταντίνου Μπούμπα προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με θέμα «Επαναξιολόγηση των κριτηρίων της πληρωμής των Ενιαίων Αιτήσεων Ενίσχυσης (ΕΑΕ) 2021».
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΟΥΜΠΑΣ: Σας ευχαριστώ θερμά, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ, καλημέρα σας και καλή εβδομάδα.
Είναι ένα μεγάλο θέμα που έχει προκύψει τις τελευταίες μέρες και κυρίως τον προηγούμενο μήνα σε ό,τι αφορά την καταβολή πληρωμών για την Ενιαία Εθνική Ενίσχυση από το εθνικό απόθεμα, σε ό,τι αφορά την ενιαία αίτηση που έχουν κάνει οι αγρότες αλλά και το θέμα με τα αγροτεμάχια σε ό,τι αφορά τα ιδιόκτητα αγροτεμάχια με βάση και το Ε9.
Σύμφωνα και με τα όσα αφουγκραζόμαστε από τους πάρα πολλούς αγρότες και κτηνοτρόφους που είναι σε μια οικονομική δυσπραγία και απόγνωση, υπάρχει αυτό το αίτημα και μέσω της Ένωσης Αγροτών Σερρών, υπό ποια έννοια; Θα πρέπει να υπάρχουν δικλείδες ασφαλείας και περισσότερος χρόνος σε ό,τι αφορά τον ΟΠΕΚΕΠΕ, που είναι και η αρμόδια υπηρεσία, σε συνεργασία με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, την ΑΑΔΕ, σε ό,τι αφορά και το Ε9, διότι υπήρχε εκεί αυτός ο έλεγχος ο οποίος έγινε πάρα πολύ γρήγορα, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να επαναξιολογηθεί η όλη κατάσταση με τα ιδιόκτητα αγροτεμάχια, διότι θα έπρεπε να υπάρχει δυνατότητα διοικητικών πράξεων και να υπάρχει τουλάχιστον και μία -εντός εισαγωγικών- ανοχή μέσα από τις προτάσεις της αγροτοένωσης, μιας μεγάλης ένωσης όπως είναι η Ένωση Σερρών, τουλάχιστον μία απόκλιση τριών αγροτεμαχίων, για να δούμε πού προκύπτουν αυτά τα λάθη.
Αντιλαμβάνεστε ότι δεν υπάρχει αυτή η ευχέρεια από πλευράς των αγροτών και των κτηνοτρόφων για να γίνουν οι διοικητικές πράξεις και να γίνει ένας πιο ουσιαστικός έλεγχος. Αυτό βέβαια αφορά τώρα και την υπουργική απόφαση που βγήκε την τελευταία στιγμή. Σε ό,τι αφορά τη μεταφορά δικαιωμάτων από το εθνικό απόθεμα, να το δούμε στο δεύτερο κομμάτι, στη δευτερολογία μου αυτό. Αλλά για αυτά τα αγροτεμάχια με βάση το Ε9, δηλαδή και γεωχωρικά, δεν υπάρχει η δυνατότητα επαναπροσδιορισμού, διότι δεν υπάρχουν, όπως σας είπα, αυτές οι δικλείδες ασφαλείας. Δηλαδή οι αγρότες χάνουν δικαιώματα όπως και οι κτηνοτρόφοι χάνουν βοσκοτοπικά δικαιώματα, διότι συρρικνώνονται οι βοσκότοποι. Ναι μεν ο έλεγχος, αλλά δεν μπορεί να γίνεται αυτό αυτήν τη χρονική στιγμή, τον Οκτώβριο να μην ξέρουν οι αγρότες τι τους ξημερώνει, ποια είναι η επόμενη μέρα, ενώ έχει ξεκινήσει μια διαδικασία προ μηνών.
Δηλαδή, τους ειδοποιούμε την τελευταία στιγμή χωρίς να τους δίνουμε τη δυνατότητα να μπορούν να γίνουν οι αντίστοιχες διοικητικές πράξεις για τα συγκεκριμένα αγροτεμάχια μέσα από το πιστοποιητικό της ιδιοκτησίας.
Πρέπει να το δείτε, αφουγκραζόμενοι την αγωνία του αγροτοκτηνοτροφικού κλάδου στον πρωτογενή τομέα, διότι και οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι πρέπει να έχουν αυτή τη δυνατότητα σε ό,τι αφορά τον επανέλεγχο για τα αγροτεμάχια, διότι υπάρχει ακόμη και μηδενισμός πληρωμής σε μία εποχή δύσκολη και λόγω του πετρελαίου για τους αγρότες, αλλά και λόγω των άλλων, πολλαπλών εξόδων στα γεωργικά φάρμακα, αλλά, παράλληλα, και της ενεργειακής κρίσης.
Κύριε Υπουργέ, ευχαριστώ.
ΣΙΜΟΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων):
Κύριε συνάδελφε, σας ευχαριστώ και εσάς που μου δίνετε εκ νέου τη δυνατότητα να απαντήσω και να διευκρινίσω την αναγκαιότητα τροποποίησης της Κοινής Υπουργικής Απόφασης, με την οποία επιχειρείται η αποκατάσταση μιας σειράς χρόνιων στρεβλώσεων και καταστρατηγήσεων στον τρόπο κατανομής των δημοσίων εκτάσεων, λειτουργώντας πάντοτε εντός του κοινοτικού θεσμικού πλαισίου και εντός των εθνικών επιλογών που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια. Η νέα ΚΥΑ διαμορφώνει ένα πιο δίκαιο και πιο αντικειμενικό πλαίσιο στην κατανομή των ενισχύσεων στους κτηνοτρόφους που ξεκινούν τώρα τη γεωργική τους δραστηριότητα, ένα πλαίσιο που θα πρέπει, μαζί με άλλες παρεμβάσεις και ελέγχους, να ανταποκρίνεται και να συμμορφώνεται στις υποχρεώσεις που θέτει η νέα ΚΑΠ σε κάθε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Με τις προβλέψεις της ΚΥΑ ωφελείται o συνεπής και παραγωγικός νέος ή νεοεισερχόμενος κτηνοτρόφος που ξεκινά τη γεωργική του δραστηριότητα και ενισχύεται γι’ αυτό με στόχο να είναι βιώσιμος, παραγωγικός, ανταγωνιστικός και να αυξήσει το μέγεθος της εκμετάλλευσής του αξιοποιώντας τους κοινοτικούς πόρους.
Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αφουγκράζεται προσεκτικά τις ανάγκες του κτηνοτροφικού κλάδου και λαμβάνει κάθε αναγκαίο μέτρο για τη διασφάλιση της βιωσιμότητάς του. Γνωρίζετε ότι είχαμε εκτενή διάλογο με τους αγρότες και κτηνοτρόφους και σχετικά εξεδόθησαν διευκρινιστικές αποφάσεις για τις πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ. Άνοιξε το σύστημα διοικητικών πράξεων του ΟΠΕΚΕΠΕ τη Δευτέρα 2 Νοεμβρίου του 2021, ώστε οι παραγωγοί, μέσω των συμβούλων τους, των Κέντρων Υποδοχής Δηλώσεων και άλλων, να μπορούν να προβούν σε διορθωτικές δηλώσεις.
Ειδικότερα, δε, σε ό,τι αφορά τους ελέγχους των εκτάσεων να υπενθυμίσω τα εξής: Ο διασταυρωτικός έλεγχος ιδιοκτησίας είχε προαναγγελθεί από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και είχε ανακοινωθεί από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης στην Ολομέλεια της Βουλής στις 19 Φεβρουαρίου του 2021. Στον πρώτο διασταυρωτικό έλεγχο του ΟΠΕΚΕΠΕ με την ΑΑΔΕ, μετά την υποβολή των δηλώσεων, σε σύνολο εξίμισι εκατομμυρίων δηλώσεων αγροτεμαχίων στα έξι εκατομμύρια τριακόσιες ογδόντα έξι χιλιάδες εξακόσια είκοσι ένα αγροτεμάχια, δηλαδή σε ποσοστό 98,3% των αγροτεμαχίων της χώρας, η ταύτιση των εκτάσεων ήταν απόλυτη και η πληρωμή της προκαταβολής 70% της βασικής ενίσχυσης έγινε στο ακέραιο. Μόλις σε εκατόν δεκατρείς χιλιάδες τριακόσια εβδομήντα εννέα αγροτεμάχια, δηλαδή στο 1,7% των δηλωμένων αγροτεμαχίων, εμφανίστηκε αναντιστοιχία δηλώσεων ΑΑΔΕ και ΟΠΕΚΕΠΕ και οι δηλώσεις αυτές ετέθησαν σε διασταυρωτικό έλεγχο.
Συμπερασματικά, από τις πεντακόσιες ενενήντα μία χιλιάδες τετρακόσιες πενήντα εννέα αιτήσεις βασικής ενίσχυσης οι πεντακόσιες είκοσι ένας χιλιάδες εξακόσιοι πενήντα επτά δικαιούχοι -δηλαδή η συντριπτική πλειονότητα των παραγωγών- που είχαν υποβάλει ορθά την αίτησή τους, έλαβαν κανονικά την προκαταβολή του 70% της βασικής ενίσχυσης και θα λάβουν, όπως ορίζεται, το σύνολο του ποσού στην εκκαθάριση του Δεκεμβρίου.
Στις εξήντα τρεις χιλιάδες διακόσιες δεκαέξι περιπτώσεις παραγωγών που διαπιστώθηκε διαφορά μεταξύ ΑΑΔΕ και ΟΠΕΚΕΠΕ οι αιτήσεις δεσμεύθηκαν για διασταυρωτικό έλεγχο, μετά την ολοκλήρωση του οποίου θα καταβληθεί το σύνολο των δικαιούμενων ποσών με την εκκαθάριση του Δεκεμβρίου. Οι γεωργοί που για οποιοδήποτε λόγο επιθυμούν να μεταβάλουν στοιχεία των αιτήσεων τους στο πλαίσιο διόρθωσης προφανών σφαλμάτων, υποβάλλουν τις αλλαγές συγκεκριμένων πεδίων της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης είτε μέσω των Κέντρων Υποδοχής Δηλώσεων, που είχαν αρχικά απευθυνθεί για καταχώρηση, είτε απευθείας στο πληροφοριακό σύστημα του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Όπως είπα εδώ στις 2 Νοεμβρίου του 2021, έχει τεθεί σε λειτουργία η εφαρμογή διοικητικών πράξεων Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης σύμφωνα με τα οριζόμενα στην εγκύκλιο «Διόρθωση προφανών σφαλμάτων μέσω διοικητικών πράξεων και υποβολή εκπρόθεσμων αιτήσεων».
Επίσης, με το υπ’ αριθμ. 69218 έγγραφο του ΟΠΕΚΕΠΕ με θέμα την τροποποίηση της εγκυκλίου, τροποποιήθηκε η ανωτέρω εγκύκλιος ώστε να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που προέκυψαν με τις διασταυρώσεις των ΑΤΑΚ. Έτσι, οι παραγωγοί μπορούν να προβούν σε διορθωτικές δηλώσεις που αφορούν τις παρακάτω κατηγορίες: Πρώτον, αντιστοίχιση ΑΤΑΚ με σωστό αγροτεμάχιο. Δεύτερον, αλλαγή ΑΤΑΚ. Τρίτον, αλλαγή ποσοστού ιδιοκτησίας ανά αγροτεμάχιο. Τέταρτον, εισαγωγή του αριθμού ΑΤΑΚ για την κάλυψη της δηλωθείσας έκτασης.
Γι’ αυτό και στις 17 Νοεμβρίου από το Βήμα της Βουλής προέτρεψα τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους να προβούν σε βελτιώσεις.
Παράλληλα, ο ΟΠΕΚΕΠΕ αυτεπάγγελτα σε περιοχές NATURA προβαίνει σε βελτιώσεις.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΟΥΜΠΑΣ: Κύριε Υπουργέ, λέτε, λοιπόν, ότι σίγουρα πρέπει να γίνει διασταύρωση στοιχείων, να υπάρχει ένας ενδελεχής έλεγχος σε ό,τι αφορά τους πραγματικούς αγρότες και τους πραγματικούς κτηνοτρόφους. Άλλωστε, πρέπει να γίνει ένα καθαρόαιμο μητρώο, να ξέρουμε ποιος είναι αγρότης, ποιος είναι κτηνοτρόφος. Κανείς δεν λέει ότι δεν πρέπει να γίνεται αυτός ο απαιτούμενος έλεγχος, η διασταύρωση στοιχείων -και ψηφιοποιημένα, πλέον, με τη νέα υπηρεσία του ΟΠΕΚΕΠΕ- σε ό,τι αφορά τα Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων, την Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης, αλλά και τα δικαιώματα. Αρκεί, όμως, -πάμε στο άλλο μεγάλο ζήτημα- να υπερκεράσετε κάθε γραφειοκρατικό εμπόδιο και αγκύλωση, προκειμένου σε εύλογο χρονικό διάστημα -γι’ αυτές τις δηλώσεις που εκκρεμούν- να μπορέσουν να πληρωθούν οι αγρότες.
Να γίνει η απαραίτητη διασταύρωση των στοιχείων που λέτε, αλλά θα πρέπει να υπάρχει ο χρόνος υποβολής -όπως είπα και στην πρωτολογία μου- διοικητικών πράξεων για να διορθωθούν κάποια σφάλματα, τυχόν σφάλματα, τυχόν παραλείψεις -αυτή η αναντιστοιχία ανάμεσα στην ΑΑΔΕ και στον ΟΠΕΚΕΠΕ- για να μην υπάρχουν προβλήματα και να μπορέσουμε να βάλουμε σωστές βάσεις ώστε να μην ταλαιπωρείται ο αγροτοκτηνοτροφικός κλάδος.
Πάμε λίγο στη μεταφορά δικαιωμάτων. Ενώ ξεκίνησε αυτή η διαδικασία για το εθνικό απόθεμα σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα των αγροτών και των κτηνοτρόφων, βεβαίως, για τα βοσκοτοπικά, την τελευταία στιγμή -δηλαδή τώρα, στις 26 Οκτωβρίου, πριν από δύο μήνες περίπου- λέτε ως Υπουργείο, ότι δεν μπορεί να γίνει η μεταφορά των δικαιωμάτων διότι είναι έκνομη ενέργεια, ότι παραβιάζει το ενωσιακό δίκαιο, ότι δεν μπορεί να γίνει η κατανομή των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Σίγουρα το εθνικό απόθεμα είναι υπέρ των νέων αγροτών ηλικιακά ή γι’ αυτούς που θέλουν να δραστηριοποιηθούν στην ύπαιθρο είτε αγροτικά είτε κτηνοτροφικά. Κανείς δεν αντιλέγει γι’ αυτό. Είναι, δηλαδή, κυρίως για τις νέες γενιές που θέλουν να επενδύσουν στην ύπαιθρο, στον πρωτογενή τομέα και πρέπει και εμείς ως πολιτεία να τους βοηθήσουμε.
Όμως, εδώ τι γίνεται; Βγαίνει μια υπουργική απόφαση, η οποία, κύριε Υπουργέ, έχει αναδρομική ισχύ. Και ερωτώ εγώ: Χαίρουν ισοπολιτείας και ισονομίας οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι όταν το κράτος, η Κυβέρνηση τους λέει μετά από οκτώ, εννιά μήνες, σχεδόν μετά από ένα χρόνο, ότι αυτό είναι έκνομη ενέργεια; Και ξέρετε, έχουν προβεί σε μια διαδικασία, προκειμένου να διεκπεραιώσουν όλη τη διαδικασία που χρειάζεται για να μπορέσουν να πάνε σε μεταφορά δικαιωμάτων -όπως έγινε, αν θέλετε, και τα προηγούμενα χρόνια- και ξαφνικά τους λέμε ότι δεν μπορεί να γίνει μεταφορά των δικαιωμάτων. Τι σημαίνει αυτό; Το αντιλαμβάνεστε πάρα πολύ ορθά.
Σημαίνει ότι γίνεται συρρίκνωση της αγροτικής και κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης. Έχουν κάνει έναν διαφορετικό προγραμματισμό και την τελευταία στιγμή τους λέμε ότι δεν μπορεί να γίνει μεταφορά δικαιωμάτων από το εθνικό απόθεμα. Άλλος ήταν ο προγραμματισμός, άλλο οραματίζονταν. Ωραία, αν ήταν έκνομη ενέργεια -που δεν πρέπει να υπάρχουν σαφώς έκνομες ενέργειες και πρέπει να εφαρμοσθεί και το ενωσιακό δίκαιο στον αγροτικό κτηνοτροφικό κλάδο- θα έπρεπε να τους ειδοποιήσουμε εγκαίρως, διότι η μεταφορά δικαιωμάτων, κύριε Υπουργέ, γίνεται από το 2013. Εδώ υπάρχουν εγκύκλιοι από τα Υπουργεία και των προηγουμένων κυβερνήσεων -μεταξύ αυτών και η δική σας κυβέρνηση ήταν το 2013- που λένε ότι μπορεί να γίνει μεταφορά των δικαιωμάτων.
Σύμφωνα και με τους συνεταιρισμούς και με την Ένωση Σερρών υπάρχει μια πρόταση: Να ισχύει η ΚΥΑ, αλλά να μπορούν οι άνθρωποι να προγραμματίσουν χρονικά, να ξέρουν την αγροτική και κτηνοτροφική τους εκμετάλλευση από 1/1/2022. Δεν μπορείς να τους λες ξαφνικά το Μάρτιο ότι: «Ξέρετε κάτι; Ό,τι κάνατε, κάνατε. Δεν ισχύει η μεταφορά δικαιωμάτων.» Και βγαίνουν εκτός προγραμματισμού σε ό,τι αφορά την αγροτική και κτηνοτροφική εκμετάλλευση για τη μεταφορά δικαιωμάτων.
ΣΙΜΟΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Καταρχάς, να επαναλάβω ότι είχε ανακοινώσει ο Υπουργός Αγροτικής ανάπτυξης από τον Φεβρουάριο την τροποποίηση και ότι με τη δυνατότητα διόρθωσης δόθηκε και δίνεται επαρκής χρόνος.
Τώρα σε σχέση με την πληρωμή της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης του 2020 και την αναφορά σας σε μειώσεις όπως έχετε στην ερώτησή σας, να σημειώσουμε ότι στην πληρωμή της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης του 2020 δεν εφαρμόστηκε η ύψους 2,5% γραμμική μείωση της αξίας των δικαιωμάτων για τις ανάγκες αναπλήρωσης του εθνικού αποθέματος. Η εν λόγω μείωση εφαρμόστηκε στην εξόφληση του Δεκεμβρίου του 2020.
Για την κάλυψη των απαιτήσεων χορήγησης δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα σε γεωργούς νεαρής ηλικίας και σε γεωργούς που αρχίζουν τώρα τη δραστηριότητά τους στην προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης εφαρμόστηκε γραμμική μείωση στην αξία όλων των δικαιωμάτων σε ποσοστό 2,5%.
Τα ανώτατα εθνικά όρια ορίζονται στο παράρτημα 3, του Κανονισμού 1307 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και τροποποιούνται σε ετήσια βάση με εκτελεστικούς κανονισμούς της Επιτροπής. Για το έτος 2021 περιορίστηκαν σε σχέση με τα αντίστοιχα όρια του 2020. Ο αριθμός των αιτούντων, το περιεχόμενο των αιτήσεων και τα αποτελέσματα των ελέγχων μεταβάλλουν την πληρωμή των αιτήσεων από έτος σε έτος.
Σε ό,τι αφορά τη μεταβίβαση δικαιωμάτων εθνικού αποθέματος, να σας γνωρίσουμε ότι σύμφωνα με τa άρθρα 58, 60 και 63 του Κανονισμού 1306 και το άρθρο 4 του Κανονισμού 2988 σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, αλλά και κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σκοπός της δημιουργίας του εθνικού αποθέματος και της χορήγησης δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης είναι η ενίσχυση της άσκησης γεωργικής δραστηριότητας, ενώ δεν μπορεί να γίνεται επίκληση των κανόνων της Ένωσης δολίως ή καταχρηστικώς.
Τα κράτη-μέλη έχουν, συνεπώς, την υποχρέωση να λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα ώστε να εξασφαλίζεται η ορθή λειτουργία του εθνικού αποθέματος και ιδίως υποχρεούνται να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να βεβαιώνονται για το υποστατό και νομότυπο των χορηγήσεων δικαιωμάτων, των μεταβιβάσεων και των πληρωμών, καθώς και προς αποτροπή και δίωξη των παρατυπιών και καταχρηστικών πρακτικών.
Κατά συνέπεια, η χορήγηση δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα μπορεί να ανακληθεί και τα ποσά ενίσχυσης που έχουν καταβληθεί και αντιστοίχως τα δικαιώματα αυτά μπορούν να αναζητηθούν σε περίπτωση που διαπιστώνεται ότι οι δικαιούχοι δημιούργησαν τεχνητά τις προϋποθέσεις για την απόκτηση των δικαιωμάτων ή χρησιμοποίησαν πρακτική που συνιστά καταχρηστική εκμετάλλευση των δικαιωμάτων.
Τα ανωτέρω προκύπτουν από την εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας που είναι υπερκείμενη της εθνικής. Βάσει αυτών, η μεταβίβαση το 2021 σε τρίτους δικαιωμάτων εθνικού αποθέματος του έτους 2020 αποτελεί πρακτική που συνιστά καταχρηστική εκμετάλλευση των δικαιωμάτων που χορηγήθηκαν στους μεταβιβαστές και συνεπώς τεχνητή συνθήκη.
Τέλος, επισημαίνεται ότι η ορθή εφαρμογή της ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την εισροή των ενωσιακών γεωργικών ενισχύσεων στη χώρα μας, οι οποίες είναι απαραίτητες για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής γεωργίας. Ευχαριστώ.
