Τον προηγούμενο μήνα, το ΥπΑΑΤ προέβη στην εξαγγελία και παρουσίαση ενός μεγάλου προγράμματος αρδευτικών έργων με την ονομασία «Ύδωρ 2.0», το οποίο θα εκτελεστεί από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και μέσω ΣΔΙΤ.
Συγκεκριμένα ανακοινώθηκαν 21 συνολικά έργα σε όλη τη χώρα, -εκ των οποίων γνωστοποιήθηκαν μόνο τα πρώτα οκτώ- συνολικού κόστους 1,628 εκατ. ευρώ, που θα υπερβεί ωστόσο τα 4 δισ. ευρώ, εφόσον συνυπολογιστούν το κόστος συντήρησης και λειτουργίας για 25 χρόνια από ιδιώτες και οι πληρωμές διαθεσιμότητας!
Κανείς ωστόσο από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου δεν έκανε τον κόπο να μάς εξηγήσει πώς προκύπτει ένα τόσο σκανδαλωδώς υπερτιμημένο κόστος για 21 μόλις αρδευτικά έργα, χωρίς μάλιστα να διασφαλίζεται ότι η κυβερνητική επιλογή τις μεθόδου ΣΔΙΤ θα λειτουργήσει υπέρ του δημοσίου συμφέροντος.
Ειδικά δε, αν αντιπαραβάλλουμε το πρόγραμμα αυτό με τα 31 έργα που εντάχθηκαν στο ΠΑΑ τον Ιούλιο του 2019, επί Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με συνολικό κόστος 448 εκατ ευρώ, όχι μόνο προκύπτει σοβαρός προβληματισμός για το χρηματοδοτικό πλαίσιο και την υλοποίησή του αλλά και εύλογες υπόνοιες περί διαύγειας και ευνοιοκρατίας. Πόσο μάλλον όταν τα έργα αυτά δεν υποβλήθηκαν σε αξιολόγηση οικονομικής αποδοτικότητας, σε σύγκριση με άλλες μεθόδους σύναψης συμβάσεων.
Με αφορμή τα παραπάνω, 37 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, με πρωτοβουλία του Τομεάρχη Αγροτ. Ανάπτυξης Στ. Αραχωβίτη, κατέθεσαν σήμερα, σχετική Ερώτηση και ΑΚΕ, ζητώντας τις μελέτες αξιολόγησης για την επιλογή των συγκεκριμένων έργων, υπολογισμού του κόστους, καθώς και του τρόπου αποπληρωμής και των τυχόν επιπτώσεων στο κόστος άρδευσης του παραγωγού.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της Ερώτησης και ΑΚΕ:
Αθήνα, 13 Δεκεμβρίου 2021
ΕΡΩΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΙΤΗΜΑ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΕΓΓΡΑΦΩΝ (ΑΚΕ)
Προς τους κ.κ. Υπουργούς
1.Οικονομικών
- Ανάπτυξης και Επενδύσεων
3.Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
ΘΕΜΑ: Σκανδαλώδες το κόστος των αρδευτικών στο Ταμείο Ανάκαμψης
Την Δευτέρα 8 Νοεμβρίου 2021 η ηγεσία του ΥΠΑΑΤ προέβη στην εξαγγελία και παρουσίαση ενός μεγάλου Προγράμματος αρδευτικών έργων με την ονομασία «Ύδωρ 2.0», το οποίο θα εκτελεσθεί από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και μέσω ΣΔΙΤ. Συγκεκριμένα ανακοινώθηκαν 21 συνολικά έργα σε όλη τη χώρα, – εκ των οποίων γνωστοποιήθηκαν μόνο τα πρώτα οκτώ (8). Το πρόγραμμα είναι συνολικού κόστους 1.628 εκατ. ευρώ, αλλά θα υπερβεί τα 4.000 εκατ. ευρώ (4 δις.ευρώ) εφόσον συνυπολογισθούν το κόστος συντήρησης και λειτουργίας για 25 χρόνια και οι πληρωμές διαθεσιμότητας. Οι διαθέσιμοι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης είναι μόλις 250 εκατ. ευρώ. Τα υπόλοιπα προέρχονται από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Τη διαχείριση των έργων θα έχουν για 25 χρόνια ιδιώτες. Το κόστος είναι δυσανάλογο και φανερά υπερεκτιμημένο σε σκανδαλώδη βαθμό αντιπαραβάλλοντας το με τα 31 έργα που εντάχθηκαν στο ΠΑΑ τον Ιούλιο του 2019 με συνολικό κόστος 448 εκατ ευρώ που αποτελεί 100% χρηματοδότηση κατασκευής μέχρι την παράδοση σε χρήση και λειτουργία στους φορείς διαχείρισης.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, έχουν ήδη διατυπώσει ενδιαφέρον μεγάλες πολυεθνικές κατασκευαστικές, εταιρείες ύδρευσης και τράπεζες, καθώς και ελληνικές εταιρείες. Η λίστα των δυνητικών υποψηφίων επενδυτών περιλαμβάνει τις γαλλικές Veolia, Egis και Vinci και ελληνικές κατασκευαστικές όπως οι Ακτωρ, Αβαξ, Μυτιληναίος, ΓΕΚ Τέρνα και εταιρείες διαχείρισης υδάτων όπως η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ. Οι ιδιωτικές κατασκευαστικές και πιθανές συμπράξεις τους με χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που θα εμπλακούν, διεκδικούν μέσω των ΣΔΙΤ την αποπληρωμή των αποσβέσεων των επενδεδυμένων κεφαλαίων, των τόκων και των κερδών είτε από τον Έλληνα φορολογούμενο είτε μέσω αυξημένου κοστολογίου και τιμολογίου χρήσης του αρδευτικού νερού είτε μέσω τελών χρήσης σύμφωνα με το μοντέλο των διοδίων στις Εθνικές Οδούς.
Η στροφή αυτή σε ιδιωτικούς πόρους μέσω ΣΔΙΤ για τη χρηματοδότηση αναγκαίων επενδύσεων σε υποδομές παρουσιάζεται ως διευκόλυνση προς το δημόσιο σε μια εποχή στενότητας. Όμως οι ιδιωτικές κατασκευαστικές εκκινούν από υψηλότερο κόστος κεφαλαίου σε σχέση με αυτό που μπορεί να αντλήσει ο δημόσιος τομέας, αφού στη χώρα μας, μετά την έξοδο από τα μνημόνια τον Αύγουστο του 2018, ο δημόσιος τομέας μπορεί να δανείζεται φθηνότερα από τον ιδιωτικό. Ως εκ τούτου, είναι σαφές ότι η υλοποίησή τους μέσω ΣΔΙΤ δεν εγγυάται το δημόσιο συμφέρον, πόσο μάλλον όταν τα έργα αυτά δεν υποβλήθηκαν σε αξιολόγηση οικονομικής αποδοτικότητας σε σύγκριση με άλλες μεθόδους σύναψης συμβάσεων.
Επειδή για τα 21 αυτά αρδευτικά έργα υφίσταται μεγάλος προβληματισμός, καθώς δεν έχουν γίνει γνωστά ούτε το εύλογο του κόστους, ούτε ο βαθμός ωριμότητας, ούτε η ποιότητα υλοποίησης και η λειτουργικότητα, αλλά ούτε τα λοιπά κριτήρια και τους στόχους με βάση τους οποίους έγινε η επιλογή, κυρίως ως προς την εξυπηρέτηση της αγροτικής ανάπτυξης με όρους σεβασμού του περιβάλλοντος και της θωράκισης της αγροτικής παραγωγής απέναντι στη κλιματική αλλαγή.
Επειδή το κόστος των έργων φαίνεται σκανδαλωδώς υπερτιμημένο συγκρινόμενο με τα 31 έργα (μεγαλύτερα των 2.200.000 Ευρώ) που εντάχθηκαν στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης επί Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ (2/7/2019) που ήταν συνολικού προϋπολογισμού μόλις 450 εκατ. Ευρώ
Επειδή σε κάθε περίπτωση ο τρόπος χρηματοδότησης δεν λειτουργεί υπέρ του δημοσίου συμφέροντος,
Επειδή το κόστος χρήσης του αρδευτικού νερού έχει ήδη εκτιναχθεί λόγω των υπέρογκων αυξήσεων της ηλεκτρικής ενέργειας, πολύ δε περισσότερο μετά την ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ,
Επειδή η πρωτογενής παραγωγή χρειάζεται θωράκιση απέναντι στην κλιματική αλλαγή αλλά ταυτόχρονα χρειάζεται μείωση του κόστους παραγωγής,
Επειδή η κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η ελληνική οικονομία με το Δημόσιο χρέος να είναι ξανά στην δεύτερη θέση παγκοσμίως, δεν επιτρέπει σπατάλες και διασπάθιση δημοσίου χρήματος,
Αιτούμαστε την Κατάθεση Εγγράφων (ΑΚΕ)
- Μελέτη αξιολόγησης για την επιλογή των συγκεκριμένων έργων
- Μελέτη υπολογισμού κόστους των έργων
- Μελέτη για τον τρόπο αποπληρωμής και τις τυχόν επιπτώσεις στο κόστος άρδευσης του παραγωγού
Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
- Πως προκύπτει το σκανδαλωδώς υπερτιμημένο κόστος των 4 δισεκατομμυρίων € για 21 μόλις αρδευτικά έργα;
- Πως διασφαλίζεται ότι η κυβερνητική επιλογή τις μεθόδου ΣΔΙΤ για την εκτέλεση των 21 αρδευτικών έργων θα λειτουργήσει υπέρ του δημοσίου συμφέροντος και κατά πόσο συνυπολογίσθηκαν τις πιθανές συνέπειες στο κόστος άρδευσης και στις επιπτώσεις στο εισόδημα των αγροτών και την παραγωγή αγροτικών προϊόντων;
- Ποια μεθοδολογία αξιολόγησης της οικονομικής αποδοτικότητας ακολουθήθηκε σε σύγκριση με άλλες μεθόδους σύναψης συμβάσεων;
- Ποια είναι τα κριτήρια ως προς την χωροθέτηση και την στόχευση της εξυπηρέτηση της αγροτικής ανάπτυξης και της θωράκισης της γεωργικής παραγωγής απέναντι στη κλιματική αλλαγή των 21 αρδευτικών έργων, την στιγμή που υπάρχουν ήδη ακόμα 14 προτεινόμενα μεγάλα έργα προϋπολογισμού 231,7 εκ. € (επιλαχόντα στο ΠΑΑ) με υψηλό βαθμό ωριμότητας και αξιολογηθέντα ως προς τους στόχους του ΠΑΑ;
- Ποιος είναι ο βαθμός ωριμότητας των έργων που προτείνετε προς ένταξη στο Ταμείο Ανάκαμψης και πόσες πιθανότητες έχουν αυτά να ολοκληρωθούν μέσα στο προβλεπόμενο χρονικό διάστημα δεδομένου ότι αφορούν μεγάλα κατασκευαστικά έργα με τεχνικές δυσκολίες στο πεδίο;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Αραχωβίτης Σταύρος
Αβραμάκης Ελευθέριος
Αναγνωστοπούλου Αθανασία (Σία)
Αυγέρη Θεοδώρα (Δώρα)
Βαγενά Άννα
Βαρδάκης Σωκράτης
Βαρεμένος Γιώργος
Βέττα Καλλιόπη
Γκαρά Αναστασία (Νατάσα)
Γκιόλας Ιωάννης
Ζεϊμπέκ Χουσεΐν
Θραψανιώτης Μανόλης
Καλαματιανός Διονύσης
Καφαντάρη Χαρά
Κόκκαλης Βασίλειος
Λάππας Σπυρίδων
Μάλαμα Κυριακή
Μαμουλάκης Χαράλαμπος (Χάρης)
Μάρκου Κωνσταντίνος
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Μπουρνούς Ιωάννης
Νοτοπούλου Αικατερίνη
Παπανάτσιου Αικατερίνη
Πέρκα Θεοπίστη (Πέτη)
