Πέντε μυθιστορήματα σε πολύ καλές μεταφράσεις προτείνει για το καλοκαίρι το ΑΠΕ-ΜΠΕ, διαβάζοντας και υπενθυμίζοντας βιβλία τα οποία κυκλοφόρησαν από τους τελευταίους μήνες του 2020 μέχρι και πολύ πρόσφατα. Διαφορετικοί σε ηλικία, ταυτότητα, ιστορική περίοδο, εθνικότητα και τεχνοτροπία συγγραφείς έρχονται να μας κάνουν συντροφιά, καλύπτοντας ένα μεγάλο χρονικό και λογοτεχνικό φάσμα.
Με το «Λύκος ανάμεσα σε λύκους» (μετάφραση Ιωάννα Αβραμίδου, εκδόσεις Gutenberg), ο γερμανός μυθιστοριογράφος του πρώτου μισού του 20ου αιώνα, Χανς Φάλαντα, θα μας μεταφέρει σε μια καθημαγμένη, φοβισμένη και πάμφτωχη Γερμανία. Είναι η Γερμανία αμέσως μετά την ήττα της στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την υπογραφή της Συνθήκης των Βερσαλλιών, που θα τη ρίξει στο τρομακτικό φάσμα του πληθωρισμού και του τρόμου για την έκρηξη των τιμών, κάτι το οποίο θα οδηγήσει αργότερα στην άνοδο του Χίτλερ και του ναζισμού.
Ο Φάλαντα δεν κάνει λόγο για τον Χίτλερ, μολονότι ο κίνδυνος είναι κιόλας ορατός, αλλά ξεδιπλώνοντας τη δράση τόσο στο Βερολίνο όσο και στην επαρχία καταφέρνει να δείξει με εξαιρετικά αποκαλυπτικό τρόπο τις συνθήκες κάτω από τις οποίες οι ηττημένοι Γερμανοί άρχισαν από τα πρώτα ήδη χρόνια της ισχύος της Συνθήκης των Βερσαλλιών να χάνουν τον κόσμο κάτω από τα πόδια τους.
«Άνδρας με κόκκινο μανδύα» (μετάφραση Κατερίνα Σχινά, εκδόσεις Μεταίχμιο) τιτλοφορείται το μυθιστόρημα του Βρετανού Τζούλιαν Μπαρνς, ο οποίος μας ταξιδεύει στο Λονδίνο του 1885, όπου καταφτάνουν τρεις Γάλλοι για ψώνια. Οι δύο είναι αριστοκράτες και o τρίτος ένας κοινός θνητός με διάσημο όνομα. Πρόκειται για τον γυναικολόγο Πότσι, που έμεινε διάσημος για το ελεύθερο πνεύμα και τις προσωπικές του περιπέτειες, και ο οποίος μετατρέπεται εδώ σε σύμβολο και κέντρο της Μπελ Επόκ.
Μια εποχή όχι μόνο ακμής και λάμψης, αλλά και ναρκισσισμού ή βίας. Αυτά ακριβώς τα χαρακτηριστικά θέλει να αποκαλύψει στο βιβλίο του ο Μπαρνς, παραπέμποντας εμμέσως πλην σαφώς στον 21ο αιώνα, χωρίς πάντως και να κρύβει ή να αμαυρώνει την Μπελ Επόκ και την αδιαμφισβήτητη γοητεία την οποία άσκησε σε άσημους και σε διάσημους.
«Υπόθεση 40 / 61. Η δίκη του Άιχμαν» (μετάφραση Μαργαρίτα Μπονάτσου, εκδόσεις Καστανιώτη) είναι ο τίτλος του βιβλίου του αυστρουγγρικής και ολλανδικής καταγωγής Χάρι Μούλις, ο οποίος ταξίδεψε το 1961 στο Ισραήλ για να καλύψει ένα από τα μεγαλύτερα δικαστικά και πολιτικά γεγονότα της εποχής. Το βιβλίο αποτελεί κάτι πολύ περισσότερο από απλό ρεπορτάζ.
Με ρυθμούς δικαστικού θρίλερ, αλλά και με μια εδραία δοκιμιακή σκέψη, ο Μούλις γράφει στην πραγματικότητα ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα για τη δαιμονική προσωπικότητα του Άντολφ Άιχμαν, του ανθρώπου που μολονότι ισχυρίστηκε πως απλώς εκτελούσε υπηρεσιακές εντολές, υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους υπεύθυνους για τον εξανδραποδισμό του Ολοκαυτώματος.
Με το μυθιστόρημά του «Ο μεγάλος απατεώνας» (μετάφραση Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος, εκδόσεις Πατάκη), ο αμερικανός συγγραφέας του 19ου αιώνα Χέρμαν Μέλβιλ, που πέρασε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του σε φαλαινοθηρικά πλοία, αποφασίζει να διαπλεύσει τον Μισισιπή. Τι ακριβώς, όμως, έρχεται να εκπροσωπήσει ο ήρωας που πρωταγωνιστεί; Είναι ένας απατεώνας, όπως διατείνεται ο τίτλος του βιβλίου, είναι κάποιος που απλώς αλλάζει συνεχώς την ταυτότητά του, παριστάνοντας άλλοτε τον ζητιάνο, άλλοτε τον κοσμοπολίτη και άλλοτε τον επιτυχημένο επιχειρηματία;
Γράφοντας μία δεκαετία προτού ξεσπάσει ο Εμφύλιος, ο Μέλβιλ στήνει ένα κλίμα το οποίο μπορεί να ευνοήσει ή να υποστηρίξει την οποιαδήποτε αλήθεια. Ο συγγραφέας σατιρίζει την κοινωνία της εποχής του, δίχως να επιφυλάσσει ούτε στάλα ελέους για τους μέσους όρους ή για τους αντιπροσωπευτικούς χαρακτήρες της.
Ας κλείσουμε με αστυνομική λογοτεχνία και με το βιβλίο του γάλλου μυθιστοριογράφου και ψυχίατρου Μορίς Ατιά «Το κόκκινο και το φαιό» (μετάφραση Ειρήνη Παπακυριακού, εκδόσεις Πόλις) που μας πηγαίνει στο 1978 και στην απαγωγή του Άλντο Μόρο από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες. Ο γνωστός και από άλλα βιβλία του Ατιά, ντετέκτιβ Πάκο Μαρτίνεθ, εργάζεται τώρα ως δημοσιογράφος, αλλά δεν έχει ξεχάσει το παλαιό του επάγγελμα. Οδεύοντας στη Ρώμη για να καλύψει το γεγονός της απαγωγής, όλα αλλάζουν και ταυτοχρόνως συμπλέκονται.
Διερμηνείς και πληροφοριοδότες, αποσπάσματα από τα ημερολόγια και τις επιστολές του Μόρο κατά τη διάρκεια της κράτησής του, ύποπτα τροχαία δυστυχήματα, καταχωνιασμένα χειρόγραφα και οικογενειακά μυστικά επιστρατεύονται για να δημιουργήσουν μιαν ατμόσφαιρα έντονης αγωνίας και δράσης, με τον συγγραφέα να κάνει λόγο όχι μόνο για την τρομοκρατία, αλλά και για τη φιλία, τον έρωτα και την οικογένεια, σε έναν διαρκή ύμνο για τη ζωή.
ΑΠΕ-ΜΠΕ / Β. Χατζηβασιλείου
