Δευτερολογία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη συζήτηση και ψήφιση του νομοσχεδίου «Καθορισμός του εύρους της αιγιαλίτιδας ζώνης στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου & των Ιονίων Νήσων μέχρι το Ακρωτήριο Ταίναρο της Πελοποννήσου»
Κύριε Βελόπουλε, απ’ ότι κατάλαβα η επιθυμία σας να συναντήσετε την πεθερά σας ενδεχομένως να είναι τόσο έντονη που να καταφέρετε να ξεπεράσετε και τις αναστολές σας για το εμβόλιο. Το λέω αυτό διότι το ελληνικό αίτημα για χορήγηση Ευρωπαϊκού πιστοποιητικού εμβολιασμού δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ταυτίζεται με την έννοια του υγειονομικού διαβατηρίου.
Σήμερα που μιλάμε ισχύουν όλων των ειδών οι περιορισμοί με πρωτοβουλίες κρατών-μελών. Το κάθε κράτος-μέλος θέτει διαφορετικούς όρους και προϋποθέσεις για μετακινήσεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά ένα είναι βέβαιο: Ότι από τη στιγμή που θα έχουμε ένα σημαντικό αριθμό Ευρωπαίων συμπολιτών μας, οι οποίοι θα έχουν εμβολιαστεί, η προσκόμιση ενός τέτοιου ενιαίου Ευρωπαϊκού αποδεικτικού εμβολιασμού θα διευκολύνει τις μετακινήσεις.Θα τις διευκολύνει, διότι να είστε απολύτως σίγουρος ότι μπορεί να ισχύουν άλλου είδους περιορισμοί γι’ αυτούς οι οποίοι δεν έχουν εμβολιαστεί.
Αυτήν την πραγματικότητα θέλουμε να αντιμετωπίσουμε. Αυτό θα είναι προς όφελος της ελληνικής οικονομίας, προς όφελος του ελληνικού τουρισμού. Γι’ αυτό εξάλλου και η προσπάθεια αυτή στηρίζεται και από παγκόσμια φόρα που σχετίζονται με την ταξιδιωτική αγορά, όπως η ΙΑΤΑ.
Έρχομαι τώρα στα θέματα επί των οποίων τοποθετήθηκαν οι πολιτικοί αρχηγοί και πρέπει να σας πω ότι δεν είχα πρόθεση να δευτερολογήσω. Όμως άκουσα ορισμένες παρατηρήσεις οι οποίες χρήζουν κάποιας σύντομης απάντησης. Ήθελα -και εξακολουθώ να θέλω- η σημερινή ημέρα να είναι μία ημέρα γιορτής για τη Βουλή, διότι σε πείσμα όσων ισχυρίστηκε ο κ. Bελόπουλος η αλήθεια δεν επιδέχεται αμφισβήτησης: Για πρώτη φορά από το 1947 η Ελλάδα μεγαλώνει.
Ασκεί το δικαίωμά της για επέκτασή των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο. Και υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση σε αυτό το συμβάν και τουλάχιστον στη σημερινή συνεδρίαση να περιορίσουμε τους τόνους της κριτικής- δεν αναφέρομαι σε εσάς τώρα, κ. Βελόπουλε, αναφέρομαι στον κ. Τσίπρα και λιγότερο και στην κυρία Γεννηματά- για να μην μειώσουμε τη σημασία αυτής της απόφασης.
Διότι αν αυτή η απόφαση ήταν τελικά τόσο αυτονόητη, γεννάται εύλογα το ερωτηματικό γιατί δεν είχε γίνει τόσα χρόνια. Και μάλιστα -για τον κ. Τσίπρα- μερικές φορές μου δίνετε την εντύπωση ότι είστε κυνηγημένος από το φάντασμα των ανεκπλήρωτων προσδοκιών σας. Και εξηγούμαι. Αναφερθήκατε στο τι έγινε το 2018. Θα ήθελα να φρεσκάρω λίγο τη μνήμη σας αλλά να υπενθυμίσω και στο Ελληνικό Κοινοβούλιο τα πραγματικά γεγονότα.
Ο κ. Κοτζιάς ήταν αυτός ο οποίος, λίγο πριν αποχωρήσει από το Υπουργείο Εξωτερικών, εισηγήθηκε μέσω Προεδρικού Διατάγματος την επέκταση των χωρικών υδάτων. Ισχυριζόμενος μάλιστα -κάτι το οποίο δεν μπορέσαμε στη συνέχεια να επιβεβαιώσουμε- ότι είχε κάνει και μία σημαντική προετοιμασία προκειμένου αυτή η πολιτική απόφαση να υλοποιηθεί.
Όντως είναι αλήθεια ότι το 2018, πριν από δύο χρόνια, υπήρχαν και στη Νέα Δημοκρατία απόψεις, σκέψεις, κατά το πόσο αυτή η επέκταση σε εκείνη τη χρονική συγκυρία -αναφέρομαι σε μία επέκταση χωρικών υδάτων η οποία θα γίνονταν πριν από την οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης- θα ήταν ωφέλιμη. Προσωπικά δεν είδα να ανασύρατε κάποια δική μου δήλωση για το θέμα, γιατί εγώ προσωπικά για το θέμα αυτό δεν είχα τοποθετηθεί επειδή αντιλαμβανόμουν την περιπλοκότητά του.
Το ερώτημα, λοιπόν, εδώ γεννάται από το τι έγινε μετά την αποχώρηση του κ. Κοτζιά. Ο κ. Κοτζιάς στο βιβλίο του το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα -και θα έχει και ενδιαφέρον να τοποθετηθείτε επ’ αυτού, στο κάτω-κάτω ήταν στενότατος συνεργάτης και στο βαθμό που χαίρεστε τόσο πολύ για την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών σημαίνει ότι τουλάχιστον για μεγάλο χρονικό διάστημα υπήρξε και πολιτικός σας συνοδοιπόρος στα θέματα εξωτερικής πολιτικής- γράφει τα εξής:
«Μετά την παραίτησή μου στα μέσα του Οκτώβρη 2018, ο Τσίπρας έκανε πίσω. Πιθανόν τον φόβισαν οι συνεργάτες του υποστηρίζοντας ότι μια τέτοια κίνηση δεν θα άρεσε στους Τούρκους». Είναι ακριβές αυτό ή όχι; Πρέπει να τοποθετηθείτε, διότι τα γεγονότα μάλλον επιβεβαιώνουν αυτό το οποίο λέει ο κ. Κοτζιάς.
Είχατε στη διάθεσή σας αρκετό χρονικό διάστημα εάν η επέκταση των χωρικών υδάτων προς δυσμάς ήταν δική σας απόφαση, να την υλοποιήσετε. Κατά την άποψή μας, η απόφαση αυτή έπρεπε να υλοποιηθεί μέσα από τη διαδικασία την οποία σήμερα ακολουθούμε: Με Προεδρικό Διάταγμα το οποίο πρώτα θα έκλεινε τους κόλπους και θα όριζε γραμμές βάσης και στη συνέχεια με ψήφιση από την Εθνική Αντιπροσωπεία σχετικού νόμου, μάλιστα με ονομαστική ψηφοφορία. Γιατί δεν το κάνατε, κ. Τσίπρα; Γιατί δεν το κάνατε; Είναι αλήθεια αυτό το οποίο λέει ο κ. Κοτζιάς, ότι φοβηθήκατε πιθανές αντιδράσεις; Ή υπήρχε κάποιος άλλος λόγος;
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, είναι νομίζω πολύ άδικο να ασκείτε κριτική σε μία κυβέρνηση η οποία προχώρησε σε αυτή την πρωτοβουλία, όταν εσείς είχατε τη δυνατότητα να το κάνατε και για λόγους που φαντάζομαι ότι θα θέλετε να διευκρινίσετε κάποια στιγμή επιλέξατε τελικά να ακολουθήσετε την πολιτική της δημιουργικής αδράνειας.
Μας ασκήσατε -και εσείς και σε μικρότερη ένταση η κα. Γεννηματά- κριτική για έλλειψη στρατηγικής, έλλειψη κατεύθυνσης, έλλειψη αποτελεσμάτων στην εξωτερική πολιτική αυτούς τους 18 μήνες που έχουμε την ευθύνη της κυβέρνησης του τόπου. Θα ήθελα λοιπόν και πάλι να κάνω μια πολύ σύντομη επισκόπηση του τι έχει πετύχει η ελληνική εξωτερική πολιτική αυτό το διάστημα. Και στη συνέχεια με χαρά να τα βάλουμε στη ζυγαριά και να συγκρίνουμε αυτά τα οποία πετύχαμε εμείς με αυτά τα οποία πετύχατε εσείς.
Έχουμε και λέμε λοιπόν: Δύο συμφωνίες οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, μία πλήρη με την Ιταλία, μία μερική για την Αίγυπτο. Για πρώτη φορά η χώρα απέδειξε έμπρακτα ότι μπορεί να πετυχαίνει τέτοιες συμφωνίες με γειτονικές χώρες. Εμείς το κάναμε, δεν το κάνατε εσείς. Είχατε τη δυνατότητα, δεν το κάνατε, ούτε τη συμφωνία με την Ιταλία, ούτε τη συμφωνία με την Αίγυπτο.
Μία επί της αρχής συμφωνία με την Αλβανία για διευθέτηση της εκκρεμότητας η οποία υπάρχει από το 2009 για υπογραφή Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μετά την υπαναχώρηση τότε της Αλβανίας, τη γνωστή ιστορία, αφού όμως -το τονίζω- η Ελλάδα έχει επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα. Άρα, μειώνει σημαντικά το αντικείμενο της διαφοράς μας ως προς την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Ζώνης. ΄Έχουμε συμφωνήσει επί της αρχής με την Αλβανία, ο κ. Δένδιας με τον ομόλογό του και εγώ προσωπικά με τον κ. Rama, ότι θα είμαστε σε θέση να υπογράψουμε συνυποσχετικό για να πάμε σε διεθνές δικαιοδοτικό όργανο για την επίλυση αυτής της εκκρεμότητας.
Αποδεικνύουμε λοιπόν έμπρακτα σε όλες και σε όλους ότι και στις περιπτώσεις που δεν μπορούμε να λύσουμε τις διαφορές μας, υπογράφοντας μία συμφωνία οριοθέτησης, έχουμε τη δυνατότητα να συμφωνήσουμε τουλάχιστον ότι διαφωνούμε και να προσφύγουμε σε διεθνές δικαιοδοτικό όργανο. Είχατε, φαντάζομαι, την δυνατότητα να το κάνετε και δεν το κάνατε.
Τι άλλο πετύχαμε αυτό το διάστημα: Ενίσχυση όλου του πλέγματος των συμμαχιών της χώρας, σε συνέχεια πρωτοβουλιών που είχαν αναληφθεί από όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις. Ενίσχυση της σχέσης με το Ισραήλ, της σχέσης με την Αίγυπτο, επένδυση στα σχήματα των τριμερών, τα κάνατε και εσείς, ενισχύθηκαν επί των ημερών μας. Αλλά και καινούριες συμμαχίες με σημαντικούς στρατηγικούς παίκτες τους οποίους, δυστυχώς, είχε παραμελήσει η ελληνική εξωτερική πολιτική, όπως είναι η Σαουδική Αραβία και ειδικά τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Για τις σχέσεις μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Είπατε κάτι, κ. Τσίπρα, το οποίο είναι εντελώς μα εντελώς εσφαλμένο. Είπατε επί λέξει ότι μετά την επίσκεψή μου στην Ουάσιγκτον δεν είδατε κανένα αποτέλεσμα ως προς την αλλαγή της στάσης των Η.Π.Α. απέναντι στην Τουρκία που να στηρίζει τα ελληνικά συμφέροντα. Αλήθεια; Μπορεί να είχαμε πάρα πολλές διαφωνίες ύφους, κοσμοθεωρίας -θα έρθω και σε αυτό στη συνέχεια- με τον απερχόμενο Πρόεδρο Trump, δεν μπορείτε να αμφισβητήσετε όμως ότι οι δηλώσεις οι οποίες έγιναν από το State Department και από τον Υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών., τον κ. Pompeo, ουδέποτε υπήρξαν τόσο υποστηρικτικές για τις ελληνικές θέσεις όσο το τελευταίο εξάμηνο του περασμένου έτους.
Και αυτό προφανώς δεν έγινε τυχαία. Έγινε ως αποτέλεσμα ενεργούς διπλωματικής πίεσης η οποία ασκήθηκε στην Ουάσιγκτον και η οποία κατέληξε, κ. Τσίπρα, και στην επιβολή κυρώσεων. Κυρώσεις επιβλήθηκαν μονομερώς από την αμερικανική κυβέρνηση ασχέτως του πλαισίου το οποίο είχε συμφωνηθεί σε επίπεδο Κογκρέσου για κυρώσεις οι οποίες θα συμπαρασυρθούν από την ψήφιση του Προϋπολογισμού. Αυτά είναι απτά αποτελέσματα ενεργής εξωτερικής πολιτικής.
Αναφερθήκατε στη στρατηγική συμμαχία με τη Γαλλία και στο ζήτημα των φρεγατών και της διαπραγμάτευσης για την ενίσχυση του Ναυτικού. Εσείς, κ. Τσίπρα όχι αμυντική συμφωνία με τη Γαλλία δεν μας φέρατε, ούτε καν ανταλλακτικά για τα Mirage δεν είχατε φροντίσει να προμηθευτείτε κατά τη διάρκεια της δικής σας διακυβέρνησης…
Θα έπρεπε αυτή τη στιγμή, ίσως για την πιο σημαντική αγορά την οποία θα κάνει η ελληνική κυβέρνηση σε επίπεδο οπλικών συστημάτων, να μην πορευθούμε με ανταγωνιστικές προσφορές, από τη στιγμή που καλούμαστε να ναυπηγήσουμε καινούργια πλοία; Αυτό εισηγείστε; Αυτό έπρεπε να κάνουμε; Δεν έπρεπε να ψάξουμε, να ρωτήσουμε, να δούμε ποια είναι η καλύτερη;
Τα Rafale είναι διαφορετική περίπτωση, διότι τα Rafale είναι μεταχειρισμένα αεροσκάφη, τα οποία αντικαθιστούν τα Mirage 2005 και αυτό θα έπρεπε να το ξέρετε. Εάν εισηγείστε αυτό, παρακαλώ να το πείτε.
Πρόεδρος της Βουλής: Μιλάμε για κάτι που ψηφίστηκε σχεδόν ομόφωνα τώρα.
Πρωθυπουργός: Εξ όσων θυμάμαι, απορώ. Αν είχατε επιφυλάξεις, γιατί τα ψηφίσατε; Εσείς δεν τα ψηφίσατε; Σταματήστε τη διγλωσσία και την υποκρισία. Τα ψηφίσατε ναι ή όχι; Τα ψηφίσατε λοιπόν τα Rafale και καλά κάνατε. Καλά κάνατε και τα ψηφίσατε, διότι καταφέραμε με πολύ μεγάλη ταχύτητα να εξοπλίσουμε σημαντικά την Ελληνική Αεροπορία, αντικαθιστώντας παλαιότερα αεροσκάφη και πηγαίνοντας στο μόνο προμηθευτή ο οποίος μπορούσε να μας προσφέρει αυτήν ακριβώς τη λύση.
Τώρα, το τι κάνατε εσείς τα χρόνια που ήσασταν στην κυβέρνηση νομίζω ότι σε μεγάλο βαθμό έχει κριθεί από τον ελληνικό λαό εάν πραγματικά ενισχύθηκε συνολικά το κύρος τής χώρας, εάν φυλάχθηκαν τα ελληνικά σύνορα, εάν η Ελλάδα ήταν ένας αξιόπιστος συνομιλητής στην Ευρώπη την ίδια στιγμή που ακόμα ήταν δέσμια του Τρίτου Μνημονίου, το οποίο εσείς τελικά ήσασταν υπαίτιος που υπεγράφη. Νομίζω ότι όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν αυτή τη στιγμή. Οι Έλληνες πολίτες έχουν βγάλει τα συμπεράσματά τους, ειδικά στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής, για το ποιος μπορεί να τα διαχειριστεί με μεγαλύτερη αξιοπιστία και με μεγαλύτερη υπευθυνότητα.
Δεν μπορώ όμως να μην κλείσω την τοποθέτησή μου, αφήνοντας αναπάντητη μία φράση την οποία είπατε, προσπαθώντας να κάνετε έναν παραλληλισμό μεταξύ των επεισοδίων που έγιναν στο Καπιτώλιο και κάποιων διαδηλώσεων που έγιναν έξω από την Ελληνική Βουλή με αφορμή την ψήφιση της Συμφωνίας των Πρεσπών. Για τις οποίες Πρέσπες θα σας πω -ακόμα μία φορά- ότι πάρα πολλές φορές από το βήμα της Βουλής είχα πει ξεκάθαρα ότι εμείς διαφωνούμε με αυτή τη συμφωνία αλλά άπαξ και ψηφιστεί είμαστε υποχρεωμένοι να την εφαρμόσουμε. Ήμασταν απολύτως συνεπείς με αυτά τα οποία είπαμε και αυτά κάνουμε αυτή τη στιγμή.
Είπατε όμως ότι η ομοιότητα με αυτά που έγιναν στο Καπιτώλιο είχε να κάνει με τις διαδηλώσεις εκείνες που -πράγματι- είχαν αρκετά γραφικά στοιχεία και ενδεχομένως σε αυτές να είχαν εμφιλοχωρήσει και κάποιοι θύλακες της ακροδεξιάς.
Αλήθεια, αυτή είναι η ομοιότητα; Αυτό σας θύμισε αυτό το οποίο έγινε στο Καπιτώλιο; Γιατί εμένα μου θύμισε κάτι άλλο; Γιατί στην ελληνική κοινωνία όταν είδαμε τις σκηνές του Καπιτωλίου δεν θυμήθηκε κανείς το 2018 αλλά θυμήθηκε το 2011, όταν η πάνω και η κάτω πλατεία ενώθηκαν σε ένα παραλήρημα αμφισβήτησης της αστικής δημοκρατίας. Με διχασμό, με βιτριόλι, με κρεμάλες, με συνθήματα περί καψίματος του Κοινοβουλίου και με εσάς στην πρώτη γραμμή, ως νέος καβαλάρη -μιας και σας αρέσουν αυτές οι αναλογίες- του αντισυστημικού κινήματος.
Εσείς και το κόμμα σας ήσασταν οι μεγάλοι ωφελημένοι από τον διχασμό της ελληνικής κοινωνίας. Εσείς καβαλήσατε αυτό ακριβώς το κύμα όχι μόνο του λαϊκισμού, του τοξικού λόγου, της περίπου κανονικοποίησης της βίας, του τρόπου κατασυκοφάντησης των πολιτικών σας αντιπάλων.
Η πάνω και η κάτω πλατεία ενώθηκαν πολιτικά το 2015 και σας έφεραν στην εξουσία και για αυτό και κυβερνήσατε με τον κ. Καμμένο χωρίς καμία απολύτως δυσκολία.
Τριτολογία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη
Αν κατάλαβα καλά από αυτά τα οποία είπατε κ. Τσίπρα, όταν αναλάβατε το Υπουργείο Εξωτερικών, αντιληφθήκατε -τότε σας ενημέρωσαν οι υπηρεσιακοί για το τι λέει το Σύνταγμα- ότι έπρεπε όντως η επέκταση των χωρικών υδάτων να γίνει με νόμο. Πλην όμως αυτή είχε ως προαπαιτούμενο ένα Προεδρικό Διάταγμα το οποίο θα έκλεινε κόλπους και θα όριζε γραμμές βάσης. Το ερώτημα είναι πολύ συγκεκριμένο: Στείλατε ποτέ τέτοιο Προεδρικό Διάταγμα στο Συμβούλιο της Επικρατείας; Κάνατε τη σχετική προετοιμασία;
Αλλά εσείς είπατε κάτι άλλο. Είπατε ότι «δεν είχαμε χρόνο», ότι «ήταν προεκλογική περίοδος», ότι «διαφωνούσε η αντιπολίτευση». Είπατε με άλλα λόγια, αυτό κατάλαβα τουλάχιστον, ότι για μία τέτοια σημαντική εθνική πρωτοβουλία έπρεπε να υπάρχει η συναίνεση της αντιπολίτευσης, αλλιώς δεν μπορούσατε να το κάνετε. Αυτό δεν είπατε; Αυτό κατάλαβα εγώ τουλάχιστον. Φαντάζομαι ότι αυτό κατάλαβαν και οι υπόλοιποι συνάδελφοι.
Έχω, λοιπόν, επ’ αυτού δύο ερωτήματα. Το πρώτο είναι: Εάν θεωρούσατε ότι είναι τόσο σημαντικό γιατί δεν επικοινωνούσατε -φαντάζομαι για κάτι τέτοιο νομίζω είχαμε τη δυνατότητα, είχαμε μιλήσει αρκετές φορές- απευθείας μαζί μου για να ζητήσετε τη στήριξη της αξιωματικής αντιπολίτευσης; Δεν το κάνατε ποτέ.
Αλλά το πιο ενδιαφέρον είναι ότι αυτή τη συναίνεση γιατί δεν την επιδιώξατε για τη Συμφωνία των Πρεσπών; Δηλαδή τη Συμφωνία των Πρεσπών θα την περνούσατε και θα εμφανιζόσασταν ως ο μεγάλος πρωτεργάτης, αρχιτέκτονας της βαλκανικής εξωτερικής πολιτικής, όπου περίπου στο δικό σας το μυαλό ήταν μία αφορμή για να διχάσετε τη Νέα Δημοκρατία και όταν αντιληφθήκατε ότι αυτό το εγχείρημα δεν σας βγήκε πολιτικά αποφασίσατε να προχωρήσετε μόνος σας.
Κατάλαβα καλά, λοιπόν, ότι στη Συμφωνία των Πρεσπών -για ένα θέμα πολύ πιο εθνικά ευαίσθητο ως προς τον τρόπο που το βίωνε η ελληνική κοινωνία- επιλέξατε να προχωρήσετε μόνος σας, αλλά για την επέκταση των χωρικών υδάτων δεν προχωρήσατε διότι δεν διασφαλίζονταν οι συνθήκες, διότι δήθεν ήμασταν σε προεκλογική περίοδο. Εξ όσων γνωρίζω είχατε πολλούς μήνες στη διάθεσή σας πριν πάρετε την απόφαση να πάτε σε εκλογές μετά την παταγώδη αποτυχία σας στις Ευρωεκλογές του 2019.
Και εν πάση περιπτώσει, εξακολουθεί να υπάρχει η ευθεία τοποθέτηση του κ. Κοτζιά ότι επιλέξατε να μην το κάνετε διότι φοβηθήκατε, όχι τις αντιδράσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά τις αντιδράσεις της Τουρκίας.
Τα λέω όλα αυτά διότι καθώς προχωράμε μπροστά είναι καλό να υπάρχει μία πλήρης ιστορική αποτύπωση της πραγματικότητας. Η πραγματικότητα και η Ιστορία θα γράψει ότι εξωτερική πολιτική μόνο με προθέσεις δεν γίνεται. Λοιπόν, οι προθέσεις δεν φτάνουν. Ήσασταν Υπουργός ο ίδιος. Πρωθυπουργός έρχεται και αναλαμβάνει το Υπουργείο Εξωτερικών και παρά ταύτα δεν προχωρήσατε και έπρεπε να έρθει αυτή η κυβέρνηση να ολοκληρώσει και αυτή την εκκρεμότητα.
Φαντάζομαι ότι και αυτό εντάσσεται στο συνολικό κεφάλαιο το οποίο χαρακτηρίζει τη διακυβέρνησή σας: «Θέλαμε αλλά τι να κάνουμε και εδώ δεν προφτάσαμε».
