Ο SARS-CoV-2 υπήρξε καταστροφικός, αλλά παρόλα αυτά θα μπορούσε να είναι πολύ πιο καταστροφικός, όπως και ο επόμενος ιός που θα πλήξει την ανθρωπότητα μπορεί να είναι πολύ χειρότερος, και είμαστε τυχεροί στο ότι όσα μας έχει διδάξει η τωρινή πανδημία είναι παρακαταθήκη ζωτικής σημασίας για το μέλλον.
Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξε ο επιδημιολόγος Εζρά Μπαρζιλάι, επικεφαλής του Γραφείου του CDC (Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών-ΗΠΑ) στην Ουκρανία, μιλώντας στο Διεθνές Διαδικτυακό Σεμινάριο, με τίτλο: «Πανδημίες: Ιστορίες από το πεδίο δράσης», που διοργάνωσε το Κέντρο Έρευνας και Καινοτομίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης στην Ψηφιακή Επικοινωνία του ΑΠΘ, σε συνεργασία με τη Διεθνή Οργάνωση «World Learning».
Ο κορυφαίος -Θεσσαλονικιός στην καταγωγή- επιδημιολόγος εξήγησε ότι εφόσον τώρα προσέχουμε και ακολουθούμε τις οδηγίες των ειδικών και εφαρμόζουμε τα μέτρα, την επόμενη φορά που θα προκύψει μία υγειονομική κρίση θα είμαστε εξοικειωμένοι, στο πώς πρέπει να επιδεικνύουμε σοβαρή υπευθυνότητα, έχοντας πια οικοδομήσει ανθεκτικές κοινωνίες που είναι σε ετοιμότητα και γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν.
«Φοράτε τη μάσκα, όχι στη μύτη, όχι στο πηγούνι. Πρέπει να εφαρμόζει σωστά το πρόσωπο. Φοράτε την όλη την ώρα. Πλένετε τα χέρια σας σαν να εξαρτάται η ζωή σας από αυτό, γιατί όντως έτσι είναι. Διατηρείτε αποστάσεις». Το μήνυμα αυτό επανέλαβε αρκετές φορές ο κ. Μπαρζιλάι, προσθέτοντας πως η ατομική συμμόρφωση με τα μέτρα είναι και ο παράγοντας που διαμορφώνει το μείγμα με τα περιοριστικά μέτρα,
Στο ερώτημα πώς θα απαλλαγούμε από τον κορονοϊό χωρίς ταυτόχρονα να δημιουργήσουμε τεράστιο πρόβλημα στην οικονομία, ο επιδημιολόγος παρατήρησε πως «θα πρέπει να αναρωτηθούμε ποιο είναι το κόστος και να αναζητήσουμε την απάντηση στο τι είναι αυτό που μπορούμε να κάνουμε χωρίς κοινωνικό κόστος και ποια είναι αυτά που πρέπει να γίνουν όποιο και αν είναι το κόστος», επισημαίνοντας πως «αν εφαρμόσουμε τους τρεις κανόνες σωστά, τότε στην πραγματικότητα δεν χρειάζεται να πάρουμε περισσότερα ριζικά μέτρα που θα πλήξουν την οικονομία, το εισόδημα των ανθρώπων και όλα όσα έχουν αξία για τους ανθρώπους».
Παρατήρησε δε πως πολλές χώρες δεν έχουν βρει ακόμη την ισορροπία ανάμεσα στο πώς εκπαιδεύουν τους πολίτες τους, περνώντας τα μηνύματα για την ανάγκη προστασίας της δημόσιας υγείας και στο πώς επιβάλλουν μέσα από μηχανισμούς τη σωστή τήρηση των μέτρων.
Σημείωσε ακόμη, πως η εκπαίδευση της κοινωνίας δεν αφορά μόνο την τωρινή πανδημία, καθώς και τα επόμενα χρόνια «θα υπάρχουν πολλές καταστάσεις, όπου κάποια πράγματα θα πρέπει να γίνουν για το καλό του συνόλου» και το «να φοράμε μάσκα είναι ένα από αυτά». Όπως διευκρίνισε, η διαφορά της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας σε σχέση π.χ. με τον υποχρεωτικό εμβολιασμό, είναι πως ο εμβολιασμός είναι προς το δικό μας όφελος, προς όφελος του παιδιού μας αλλά και του συνόλου, ενώ στη χρήση της μάσκας υπάρχουν εκείνοι που αδιαφορούν, γιατί το βλέπουν ως ένα μέτρο που αφορά μόνο την προστασία των άλλων και όχι τους ίδιους.
«Πώς πρέπει να εφαρμόζονται τα μέτρα στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς»
Σχετικά με τη συζήτηση για την πρακτική δυσκολία τήρησης των αποστάσεων στα μέσα μαζικής μεταφοράς, ο κ. Μπαρζιλάι αναφέρθηκε στο παράδειγμα του Κιέβου, που σημείωσε πως έχει ένα πολύ βαρύ σύστημα μεταφορών και εξήγησε πως στο μετρό ο μόνος τρόπος εφαρμογής των μέτρων είναι να υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα των ατόμων, τα οποία θα έχουν πρόσβαση στο μέσο, με την έκδοση ειδικών δελτίων μετακίνησης για συγκεκριμένο αριθμό ατόμων, που χρειάζονται πραγματικά να χρησιμοποιήσουν τη δημόσια συγκοινωνία. Επίσης στα τραμ και τα λεωφορεία κανείς να μην μπορεί να μπει μέσα χωρίς μάσκα και να μην μπορεί το μέσο να μεταφέρει περισσότερους επιβάτες από τις θέσεις διαθέτει.
«Η Ελλάδα τα πήγε καλά στη διαχείριση της πανδημίας»
Σχετικά με τα οφέλη που αποκόμισαν τα κράτη από τη διαχείριση της πανδημίας, ο επιδημιολόγος τόνισε πως «μάθαμε πολλά, μάθαμε πώς να ενισχύουμε τις υποδομές υγείας, να τις οργανώνουμε ταχύτατα, να εξοικειώνουμε τους πολίτες με την τήρηση των κανόνων».
Ειδικά σε ό,τι αφορά την Ελλάδα παρατήρησε πώς πέρα από τις όποιες δυσκολίες «ο πληθυσμός τα πήγε καλά στο πώς υιοθέτησε τα μέτρα, πώς έμαθε να λειτουργεί μέσα στο lockdown, να κάνει χρήση των αδειών μετακίνησης», ενώ για τους φορείς της Πολιτείας αναφέρθηκε στον τρόπο που οργάνωσαν το καλοκαίρι τη διενέργεια τεστ στις πύλες εισόδου της χώρας, στο πώς οργάνωσαν υποδομές και «μπορεί να μη λειτούργησαν όλα ιδανικά, αλλά χρειάστηκε ένας τεράστιος συντονισμός για να λειτουργήσουν ταυτόχρονα πολλά πράγματα, και αυτό είναι κάτι που πρέπει να αναγνωριστεί».
Αναφορικά με το ποιος είναι ο βέλτιστος τρόπος αντιμετώπισης της πανδημίας, ο κ. Μπαρζιλάι μίλησε για το τρίπτυχο «Πρόληψη, ανίχνευση, αντιμετώπιση».
«Εργαζόμαστε να το αποτρέψουμε να συμβεί η μετάδοση, αν συμβεί την ανιχνεύουμε όσο το δυνατόν νωρίτερα κι έχουμε τα μέτρα για να το κάνουμε και όταν συμβαίνει το αντιμετωπίζουμε», είπε, παρατηρώντας πως η έγκαιρη πρόληψη είναι ένα από τα σημεία αντιπαράθεσης με την Κίνα και τη διαχείριση που έγινε όταν εντοπίστηκαν τα πρώτα κρούσματα στην Ουχάν και οι εκεί αρχές κατάλαβαν πως είχαν να αντιμετωπίσουν κάτι καινούριο. «Η έγκαιρη ενεργοποίηση των συστημάτων υγείας μας επιτρέπει να αντιμετωπίζουμε καλύτερα το πρόβλημα», τόνισε.
Στη συμβολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και των ερευνητών του στη διαχείριση της πανδημίας αναφέρθηκε στον χαιρετισμό του ο πρύτανης του ΑΠΘ καθ. Νίκος Παπαϊωάννου, τονίζοντας πως «ως το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης το Αριστοτέλειο δε θα μπορούσε να παραμείνει αμέτοχο, ως απλός παρατηρητής, στην άνευ προηγουμένου υγειονομική κρίση» και «έδειξε γρήγορα ανακλαστικά όταν προχώρησε στη σύσταση διεπιστημονικής ομάδας αποτελούμενης από καθηγητές έξι διαφορετικών τμήματων του, με στόχο την παρακολούθηση της συγκέντρωσης του γονιδιώματος του SARS-CoV-2 στα λύματα της πόλης».
«Είναι μια μοναδική και διακεκριμένη προσέγγιση που μας βοηθάει πολύ να παρακολουθούμε την επιδημία και την πορεία της. Ακριβείς αναλύσεις λυμάτων καταγράφουν την επιδημιολογική εικόνα της Θεσσαλονίκης σε σχεδόν πραγματικό χρόνο, λαμβάνοντας υπόψη όλους τους φορείς του ιού – νοσόυντες και ασυμπτωματικούς», ανέφερε ο πρύτανης του ΑΠΘ.
Την ημερίδα, όπου μίλησαν επίσης ο Ανθρωπολόγος και Φωτογράφος Δημήτριος Μπούρας και ο διαπιστευμένος Φωτορεπόρτερ για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ειδικευμένος στην κάλυψη ανθρωπιστικών κρίσεων, Αλέξανδρος Μιχαηλίδης συντόνισε ο πρόεδρος του Κέντρου Έρευνας και Καινοτομίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης στην Ψηφιακή Επικοινωνία του ΑΠΘ, αν. Καθηγητής του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ, Νικόλαος Παναγιώτου.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
