Το φημισμένο Απολιθωμένο Δάσος συναντιέται σε ολόκληρη τη δυτική Λέσβο, με σημαντικότερες συγκεντρώσεις στις περιοχές Σιγρίου, Ερεσού και Άντισσας.
Αποκαλύπτει στον επισκέπτη πληροφορίες για τη σύνθεση της Παλαιοχλωρίδας και ταυτόχρονα, αποτελεί ένα μοναδικό βιβλίο στο οποίο καταγράφεται όλη η γεωλογική ιστορία της λεκάνης του Αιγαίου τα τελευταία 20 εκατομμύρια χρόνια. Οι περισσότεροι κορμοί ανήκουν στις σεκόιες, τα μεγαλύτερα δέντρα που έζησαν πάνω στη γη και στις πευκίδες, που αποτελούν τους προγόνους του σύγχρονου πεύκου. Έχουν προσδιοριστεί επίσης πολλά είδη δέντρων όπως λεύκη, δάφνη, τα κανελλόδεντρα, πλάτανος, βελανιδιά, καρυδιά, οξιά, φοίνικας, σκλήθρο, σφένδαμος, κυπαρίσσι. Η σύνθεση της απολιθωμένης χλωρίδας δείχνει ότι το Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου αναπτύχθηκε σε υποτροπικό κλίμα. Η μεγάλη συχνότητα των απολιθωμένων κορμών που διατηρούνται όρθιοι και με το ριζικό τους σύστημα σε πλήρη ανάπτυξη, πιστοποιεί ότι τα δέντρα απολιθώθηκαν στη φυσική τους θέση και δεν έχουν μεταφερθεί στη θέση που τα βρίσκουμε σήμερα. Πρόκειται δηλαδή για ένα αυτόχθονο απολιθωμένο δάσος.
Σήμερα από τη φυσική διάβρωση των ηφαιστειακών πετρωμάτων αποκαλύπτονται εντυπωσιακοί ιστάμενοι και κατακείμενοι κορμοί δένδρων που φτάνουν σε μήκος ως και τα είκοσι μέτρα ενώ η διάμετρος των απολιθωμένων κορμών πλησιάζει τα τρία μέτρα. Ιδιαίτερης επιστημονικής αξίας ευρήματα έρχονται επίσης στο φως από τις συστηματικές και σωστικές ανασκαφές που πραγματοποιεί το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου στην προστατευόμενη περιοχή του Απολιθωμένου Δάσους. Ιδιαίτερα εντυπωσιακά είναι τα νέα ευρήματα που έρχονται στο φως από τις συνεχιζόμενες σωστικές ανασκαφές, που πραγματοποιεί το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, κατά μήκος της χάραξης του νέου οδικού άξονα Καλλονής – Σιγρίου. Οι εργασίες συνεχίζονται μέχρι σήμερα φέρνοντας στο φως πολύ σημαντικά ευρήματα. Έχει ολοκληρωθεί η ανασκαφή σε δέκα περιοχές κατά μήκος του δρόμου στις οποίες έχουν εντοπισθεί συστάδες κατακείμενων και ιστάμενων κορμών, οι οποίες έχουν περιφραχθεί με στόχο να καταστούν επισκέψιμες. Σήμερα συνεχίζεται η ανασκαφή σε έξι θέσεις κατά μήκος του δρόμου στις οποίες έχουν εντοπισθεί ιστάμενοι κορμοί δένδρων, κλαδιά και φύλλα.
Τα αποτελέσματα από την αναγνώριση των ευρημάτων δείχνουν ότι πρόκειται για κορμούς κωνοφόρων και πλατύφυλλων δένδρων, κυρίως σεκόιες, πευκίδες, βαλανιδιές, κανελόδενδρα και δαφνίδες. Εντυπωσιακούς γιγάντιους κορμούς κωνοφόρων δένδρων, επάλληλους κατακείμενους κορμούς καρποφόρων δένδρων, εντυπωσιακές συστάδες αγγειόσπερμων δένδρων, μεγάλους ριζικούς κόμβους κωνοφόρων δένδρων. Στη Νησιώπη, τη νησίδα που αποτελεί το φυσικό κυματοθραύστη του κόλπου του Σιγρίου, στη δυτική Λέσβο και στη γύρω προστατευόμενη θαλάσσια περιοχή, δημιουργήθηκε τα τελευταία χρόνια το Θαλάσσιο Πάρκο Απολιθωμένου Δάσους Νησιώπης. Στη Νησιώπη πραγματοποιήθηκε εκτεταμένο πρόγραμμα ανάδειξης, συντήρησης και προστασίας των απολιθωμένων κορμών. Δεκάδες απολιθωμένοι κορμοί ανασκάφηκαν, στερεώθηκαν και αναδείχθηκαν με προσοχή, εκατοντάδες σπαράγματα συγκολλήθηκαν με στόχο την ανασύσταση τραυματισμένων απολιθωμένων δένδρων. Κατασκευάσθηκαν επίσης ειδικά κινητά στέγαστρα προστασίας για την αποτροπή φθορών στους αποκαλυμμένους κορμούς κατά τους χειμερινούς μήνες.
Οι επισκέπτες του πάρκου μπορούν να περιηγηθούν στη θαλάσσια περιοχή γύρω από τη Νησιώπη με ειδικό σκάφος με γυάλινο πυθμένα και να γνωρίσουν σημαντικές θέσεις απολιθωμάτων τόσο στις παράκτιες ζώνες όσο και στο θαλάσσιο πυθμένα. Κατά τη διάρκεια των θαλάσσιων διαδρομών μπορούν μέσα από το γυάλινο πυθμένα του σκάφους να παρατηρήσουν τη βενθική χλωρίδα και πανίδα που χαρακτηρίζονται από την κυριαρχία των λιβαδιών Ποσειδωνίας. Μπορούν επίσης να παρατηρήσουν εντυπωσιακές θέσεις ηφαιστειακών, τεκτονικών και παράκτιων γεωτόπων. Στη Νησιώπη υλοποιούνται προγράμματα οργανωμένης περιήγησης στις απολιθωματοφόρες θέσεις μέσω του δικτύου των μονοπατιών που προσφέρουν πρόσβαση στους δεκάδες εντυπωσιακούς απολιθωμένους κορμούς καρποφόρων και κωνοφόρων δέντρων. Κατά τη διάρκεια της περιήγησής τους οι επισκέπτες μπορούν να γνωρίσουν επίσης τη χλωρίδα και πανίδα της νησίδας που περιλαμβάνει πολλά είδη πουλιών, θηλαστικών, ερπετών, εντόμων και ασπόνδυλων ζώων. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ηφαιστειακές, τεκτονικές και παράκτιες γεωμορφές κατά μήκος των ακτών, μάρτυρες της συναρπαστικής γεωλογικής ιστορίας του Αιγαίου. Λήμνος, Η ελληνική «Σαχάρα» Τρία χιλιόμετρα από το χωριό Κατάλακος, στη βόρεια Λήμνο σε μια έκταση περίπου 70 στρεμμάτων συναντά κανείς τις Λημνιές αμμοθίνες. Τη μοναδική έρημο της Ευρώπης!
Την έρημο όπου οι πρωταγωνιστές της ταινίας «Μια Ελληνίδα στο χαρέμι» με τη Ρένα Βλαχοπούλου, περιπλανιόταν στην έρημο Σαχάρα! Οι ισχυροί βόρειοι άνεμοι στην περιοχή διαφοροποιούν τη μορφή αυτών των αμμωδών λόφων ενώ η ελάχιστη βλάστηση αποτελείται από όμορφα λευκά κρινάκια της Λήμνου. Πολύ κοντά στις Λημνιές αμμοθίνες μπορεί κανείς να απολαύσει το μπάνιο του στην παραλία Γομάτι. Το ηφαίστειο Στο ακρότατο σημείο της βορειοδυτικής Λήμνου, δεσπόζει το ακρωτήριο του Μούρτζεφλου. Μια νησίδα με ένα λόφο που δεν είναι τίποτα άλλο από ένας ηφαιστειακός δόμος αποτελούμενος από λάβες. Συνδέεται με τη στεριά μέσω ενός στενού αμμώδους βραχίονα τον τόμπολο δημιουργώντας ένα τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλους. Ο δόμος έχει ηλικία περίπου 20 με 21 εκατομμύριων χρόνων και η δημιουργία του σχετίζεται με το σύμπλεγμα ηφαιστειακών δόμων που σχηματίστηκαν στη Δυτική Λήμνο κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
