Ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή και στη συζήτηση, σύμφωνα με το άρθρο 142Α του Κανονισμού, με αντικείμενο την ενημέρωση του Σώματος για την κυβερνητική πολιτική σχετικά με τις οικονομικές επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης στη χώρα
Κυρίες και κύριοι βουλευτές, επιτρέψτε μου να ξεκινήσω εκφράζοντας τη θλίψη μου για τη συντριβή του καναδικού ελικοπτέρου στο Ιόνιο χθες το βράδυ. Θα επικοινωνήσω και με τον Ομόλογό μου, τον κ. Trudeau, να του μεταφέρω και εκ μέρους της κυβέρνησης, της Βουλής, του Ελληνικού λαού τα θερμά μας συλλυπητήρια.
Κύριε Πρόεδρε, βρίσκομαι και πάλι σήμερα στη Βουλή, ομολογουμένως σε διαφορετικές συγκυρίες και με διαφορετικές διαδικασίες, για να υποστηρίξω -και με την παρουσία μου- τη σταθερή λειτουργία του Κοινοβουλίου, ανεξάρτητα από τις έκτακτες συνθήκες, όπως η μάχη που συνεχίζουμε με την πανδημία.
Πρώτος, άλλωστε, έχω πει ότι καμία κρίσιμη ανάγκη δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη δημοκρατική ευαισθησία και την υποχρέωση της Κυβέρνησης να λογοδοτεί στο Κοινοβούλιο. Σχολίαζα μάλιστα με τον κύριο Πρόεδρο, προ ολίγων ημερών, πως και το Κοινοβούλιο της Μεγάλης Βρετανίας συνεδρίαζε ακόμα και κάτω από τους σφοδρούς βομβαρδισμούς στο Λονδίνο στις αρχές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, έστω και αν οι βουλευτές έπρεπε συνέχεια να μεταφέρονται από αίθουσα σε αίθουσα, για να μην γίνονται στόχος. Και φυσικά και η Κοινοβουλευτική Δημοκρατία και τότε άντεξε.
Έτσι, και στη σημερινή Ελλάδα, υπό το κράτος, προφανώς, τελείως διαφορετικών απειλών, η Βουλή συνεχίζει να λειτουργεί. Η έκκληση την οποία κάνω, καθώς επανερχόμαστε πια σε διαδικασίες κοινοβουλευτικής κανονικότητας, είναι να σταματήσουμε στη δημόσια αντιπαράθεσή μας αυτή τη συζήτηση για τον τρόπο με τον οποίον λειτούργησε το Κοινοβούλιο τους τελευταίους δύο μήνες. Και θα ήθελα με την ευκαιρία αυτή να καταθέσω στα πρακτικά της Βουλής τη δήλωση την οποία έκανε ο κ. Τασούλας, ο Πρόεδρος της Βουλής, για τον τρόπο λειτουργίας μας κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης. Θέλω να θυμίσω στο σημείο αυτό ότι όταν συζητήθηκαν οι σχετικές εναλλακτικές επιλογές, στη Διάσκεψη των Προέδρων, υπήρχε τότε και πρόταση για το κλείσιμο της Βουλής για διάστημα 30 ημερών. Δεν έγινε δεκτή αυτή η πρόταση. Καλώς δεν έγινε δεκτή.
Η Βουλή λειτούργησε τους τελευταίους δύο μήνες. Η Κυβέρνηση χρησιμοποίησε, ως όφειλε και όπως προβλέπεται από το Σύνταγμα, το εργαλείο των Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου. Οι Πράξεις αυτές κυρώθηκαν από το Εθνικό Κοινοβούλιο σε χρόνο ρεκόρ, τουλάχιστον σε σχέση με αυτά τα οποία συνέβαιναν στο παρελθόν. Η πρακτική αυτή προφανώς και θα σταματήσει μετά και την έκδοση της τελευταίας Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, η οποία θα γίνει σήμερα και αφορά διατάξεις οι οποίες υποχρεωτικώς πρέπει να προβλεφθούν πριν το τέλος αυτού του μήνα.
Η Βουλή με τους νέους κανόνες, κύριε Πρόεδρε, τους οποίους έχουμε θεσπίσει -και πάντα ακολουθώντας τις σαφείς εντολές των ειδικών για τις απαραίτητες αποστάσεις τις οποίες πρέπει να κρατήσουμε- θα επανέλθει στην κανονική της λειτουργία, μάλιστα με ένα εξαιρετικά πλούσιο νομοθετικό έργο.
Όπως έχω ήδη εξαγγείλει στο Υπουργικό Συμβούλιο η κυβερνητική πλειοψηφία, η Κυβέρνηση, θα προτείνει στη Βουλή σειρά νομοσχεδίων μέχρι το τέλος Ιουλίου και η πρόθεση της κυβερνητικής πλειοψηφίας είναι να μην διακόψει η Βουλή τις εργασίες της, να μην πάμε σε θερινά τμήματα φέτος το καλοκαίρι. Κατά συνέπεια, θα ήθελα να κάνω έκκληση αυτό το κεφάλαιο να το κλείσουμε. Να συμφωνήσουμε όλοι μαζί στους κανόνες με τους οποίους θα πορευτούμε από εδώ και στο εξής και εύχομαι και σύντομα να μην χρειάζεται οι ομιλητές στο βήμα να πρέπει να μιλούν έχοντας μπροστά τους αυτό το απαραίτητο, πλην όμως ελαφρώς ενοχλητικό, πλεξιγκλάς.
Στο διάστημα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, των τελευταίων δύο μηνών η Κυβέρνηση έκανε μία πολύ ξεκάθαρη επιλογή. Προστάτεψε την υγεία, τη ζωή των πολιτών, υποτάσσοντας σε αυτόν τον υπέρτατο σκοπό, τον οικονομικό της σχεδιασμό. Ενίσχυσε το Εθνικό Σύστημα Υγείας, στήριξε εργαζόμενους και επιχειρήσεις.
Με άλλα λόγια δαπανήσαμε, και γι’ αυτό θα συζητήσουμε σήμερα, συνειδητά πολλούς πόρους προκειμένου κατ’ αρχάς να υπερασπιστούμε το υπέρτατο αγαθό που δεν είναι άλλο από την προστασία της υγείας των Ελλήνων πολιτών. Και αυτόν το στόχο τον πετύχαμε. Και γι’ αυτό και σήμερα είμαστε έτοιμοι, από Δευτέρα τουλάχιστον, να προχωρήσουμε στη σταδιακή χαλάρωση των μέτρων, σύμφωνα με τον κεντρικό κυβερνητικό σχεδιασμό, όπως αυτός έχει εξαγγελθεί.
Θα ήθελα, πριν μπω στην οικονομική συζήτηση, να αναφέρω μόνο δύο στοιχεία, τα οποία καταδεικνύουν την επιτυχία την οποία είχαμε στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Μια επιτυχία, την οποία δεν πιστώνεται η ελληνική Κυβέρνηση, την πιστώνεται συνολικά ο ελληνικός λαός, την πιστώνεται συνολικά σε άυλη υπεραξία η χώρα. Στις 30 Μαρτίου είχαμε φτάσει τον μέγιστο αριθμό νοσηλευόμενων σε κλίνες Covid, περιστατικά Covid, φτάσαμε τότε τα 297. Έχοντας όμως ακόμα αρκετές, πολλές, πολλαπλάσιες κλίνες Covid έτοιμες, διαθέσιμες τις οποίες ευτυχώς δεν χρειάστηκε να αξιοποιήσουμε. Σήμερα, ο αριθμός αυτός είχε πέσει στους 118 και υπάρχουν και σήμερα που μιλάμε χιλιάδες ακόμα κλίνες διαθέσιμες για ασθενείς Covid. Ευχόμαστε ότι δεν πρόκειται ποτέ αυτές να τις χρειαστούμε.
Επίσης, στις 4 Απριλίου φτάσαμε τον μέγιστο αριθμό των διασωληνωμένων περιστατικών, 93 για την ακρίβεια. Και εκείνη την ημερομηνία είχαμε ακόμα σημαντικό αριθμό κλινών διαθέσιμων στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Δεν πλησιάσαμε δηλαδή ποτέ ούτε τον μέγιστο αριθμό της κάλυψης των εντατικών μονάδων θεραπείας. Ο αριθμός αυτός έχει μειωθεί και σήμερα σε ολόκληρη τη χώρα έχουμε 41 διασωληνωμένους συμπολίτες μας. Ευχόμαστε αυτός ο αριθμός να συνεχίσει να μειώνεται.
Και, βέβαια, θέλω να επισημάνω ότι χάρη στις εξαιρετικές προσπάθειες των γιατρών μας, των νοσηλευτών μας, όλων όσων υποστηρίζουν την εργασία των Εντατικών, ένα σημαντικό ποσοστό συμπολιτών μας οι οποίοι υπέστην τη διαδικασία της διασωλήνωσης κατάφεραν τελικά και γλίτωσαν, βγήκαν από τις Εντατικές και κέρδισαν αυτήν την πολύ μεγάλη μάχη με τον Covid-19. Εμείς, λοιπόν, ως χώρα ξοδέψαμε πολλά χρήματα, πετύχαμε όμως στον πρώτο υγειονομικό στόχο τον οποίο είχαμε θέσει. Άλλες χώρες, και αυτές ξόδεψαν πολλά χρήματα, αλλά δεν είχαν την ίδια επιτυχία στην υγειονομική αντιμετώπιση της κρίσης.
Οι συνέπειες αυτής της επίθεσης του κορονοϊού χωρίς αμφιβολία θα είναι δραματικές αλλά και πολυεπίπεδες, καθώς πρόκειται για μια κρίση η οποία είναι πρωτόγνωρη. Καμία γενιά δεν έχει ζήσει όμοιά της για σχεδόν έναν αιώνα. Είναι μία κρίση η οποία θέτει σε κίνδυνο ταυτόχρονα όλα όσα συγκροτούν τη φύση και την υπόσταση του ανθρώπου. Την υγεία του, την ευημερία του, αλλά και τη συνύπαρξή του με άλλους. Την κοινωνικότητά του, δηλαδή, που αποτελεί και το θεμέλιο του πολιτισμού μας. Η απειλή, μάλιστα, αφορά τους πάντες, αφορά όλες τις χώρες, δεν κάνει κανέναν κοινωνικό διαχωρισμό, ενώ και η ίδια η πηγή της παραμένει αόρατη. Αυτό το δράμα έχει πολλά θύματα, δεν έχει όμως κανέναν υπεύθυνο ο οποίος θα κληθεί να λογοδοτήσει.
Απέναντι σε ένα φαινόμενο τέτοιων διαστάσεων, η απόφασή μας ήταν άμεση. Η Πολιτεία πρέπει να γίνει η ασπίδα του πολίτη. Το Κράτος εγγυητής της νέας καθημερινότητας και η Κυβέρνηση οφείλει να γίνει ο θεματοφύλακας της κοινωνικής συνοχής. Μια σειρά από έκτακτα μέτρα, που ως τον Μάρτιο φάνταζαν απίθανα, προστέθηκαν ευτυχώς στη φαρέτρα της χώρας. Η απαλλαγή από τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις του παρελθόντος, ώστε να μπορέσουμε να επεκτείνουμε τις δαπάνες του Κράτους και να απλώσουμε ένα δίχτυ προστασίας σε όλους όσοι πλήττονται από την κρίση. Η δυνατότητα των ελληνικών τραπεζών να καταθέτουν ελληνικά ομόλογα ως αξιόπιστα ενέχυρα στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, κάτι που κάνει φθηνότερη την πρόσβασή τους σε ρευστότητα. Η ευχέρεια να διατεθούν, χωρίς περιορισμούς, περισσότεροι πόροι από τα ευρωπαϊκά κονδύλια προς τις επιχειρήσεις, προς τους ελεύθερους επαγγελματίες, προς αυτοαπασχολούμενους. Και βέβαια, η αξιοποίηση αλλά και η ενίσχυση των αυξημένων αποθεματικών του δημόσιου ταμείου.
Όλα αυτά έγιναν με σχέδιο και με σύνεση. Με γνώση ότι έχουμε μπροστά μας έναν πόλεμο που θα κρατήσει πολύ. Άρα, πάντα πρέπει να υπάρχουν εφεδρείες και με το βλέμμα πάντα στραμμένο και στην ημέρα της επανεκκίνησης. Γιατί η επιτυχία στην αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης θα είναι, σε ένα βαθμό, και το διαβατήριο για την ανάταξη η οποία θα ακολουθήσει.
Αγαπητοί συνάδελφοι, προχθές η Κυβέρνηση ανακοίνωσε το ολοκληρωμένο σχέδιό της για τη σταδιακή άρση των περιορισμών στην κοινωνία. Και είμαι στη διάθεση της Εθνικής Αντιπροσωπείας, εφόσον το θέλουν και οι αρχηγοί των υπόλοιπων κομμάτων και τοποθετηθούν γι’ αυτό το ζήτημα, να συζητήσουμε και για τις υγειονομικές πτυχές αυτού του σχεδίου και να απαντήσουμε σε όποια ερωτήματα -καλόπιστα που μπορεί να τίθενται- για τις συγκεκριμένες επιλογές τις οποίες έχουμε κάνει.
Σήμερα όμως, προκάλεσα αυτή τη συζήτηση στη Βουλή για να συζητήσουμε πρωτίστως για τις κατευθύνσεις μας για την οικονομία. Γιατί από εδώ και στο εξής η υγεία των πολιτών αλλά και η ευημερία τους θα αποτελούν την κοινή μας πυξίδα. Δύο στόχοι οι οποίοι θα προωθούνται παράλληλα και δύο αξίες οι οποίες θα υπηρετούνται ταυτόχρονα. Μέχρι τώρα το ελληνικό Κράτος, η ελληνική Πολιτεία προχώρησε σε μέτρα ύψους 17,5 δισ. ευρώ. Αντιστοιχούν περίπου στο 10% του Α.Ε.Π. Ένα ποσό το οποίο με την περαιτέρω αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων θα φτάσει τα 24 δισ., προς δύο κατευθύνσεις. Δύο ήταν οι προτεραιότητές μας: Η ενίσχυση του εισοδήματος και η στήριξη της ρευστότητας των επιχειρήσεων. Αλλά το κύριο μέλημά μας, αυτό το οποίο γεφυρώνει αυτές τις δύο προτεραιότητες, ήταν και παραμένει ένα: Η προστασία της απασχόλησης.
Στο πρώτο μέτωπο η Ελλάδα υπήρξε, απ’ όσο γνωρίζω, η μόνη χώρα η οποία οριζόντια απαγόρευσε τις απολύσεις και επέλεξε όχι την αναλογική -με βάση το μισθό- υποστήριξη των νοικοκυριών, αλλά την ίση και οριζόντια ενίσχυσή τους. Κάτι το οποίο ανακουφίζει ποιους περισσότερο; Φυσικά τους πιο αδύναμους. Έτσι, σχεδόν όλοι οι μισθωτοί, επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι ήδη πριμοδοτούνται με 800 ευρώ. Οι ασφαλιστικές τους εισφορές καλύπτονται πλήρως από το Κράτος. Τα ενοίκια της επαγγελματικής στέγης, αλλά και της πρώτης κατοικίας για χιλιάδες πολίτες μειώνονται κατά 40%, ενώ ισχύει και γενική παράταση στην καταβολή κάθε είδους υποχρεώσεων προς το Δημόσιο.
Σε ό,τι αφορά στις επιχειρήσεις, 10 δισ. ευρώ κατευθύνονται προς τη ρευστότητά τους. Τα εργαλεία; Επιστρεπτέα προκαταβολή -καινούργιο εργαλείο το οποίο δημιούργησε το Υπουργείο Οικονομικών- μηχανισμός εγγύησης στα δάνεια του κεφαλαίου κίνησης, επιδότηση του επιτοκίου σε όλα τα ενήμερα δάνεια των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Και ήδη έχω ενημέρωση από το Υπουργείο Ανάπτυξης, αλλά και από τον τραπεζικό κλάδο, ότι 15.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να υπαχθούν στην τρίμηνη επιδότηση των τόκων και 1.200 επιχειρήσεις έχουν ήδη υποβάλλει αίτηση για να αντλήσουν κεφάλαια κίνησης συνολικού ύψους 200 εκατ. από τα δάνεια της Αναπτυξιακής Τράπεζας με 100% χρηματοδοτούμενο επιτόκιο.
Υπάρχει, ευτυχώς, μια πολύ θετική ανταπόκριση μέχρι σήμερα από την αγορά στα εργαλεία τα οποία έχει δρομολογήσει το Υπουργείο Ανάπτυξης για τη στήριξη της ρευστότητας των επιχειρήσεων. Μέσα στο Μάιο ξεκινά και το πρόγραμμα παροχής κρατικών εγγυήσεων ως 80% για δάνεια κεφαλαίου κίνησης. Συνολικό πακέτο ύψους 7 δισ. προς τις επιχειρήσεις κάθε μεγέθους.
Θέλω να σημειώσω εδώ ότι το πρώτο τετράμηνο του 2020 ο ρυθμός απορρόφησης του ΕΣΠΑ, παρά τις αντίξοες συνθήκες, ήταν ο καλύτερος μέχρι στιγμής από όλα τα αντίστοιχα τετράμηνα στα προηγούμενα έτη της παρούσας προγραμματικής περιόδου. Το επόμενο βήμα αφορά την απόκριση του ΕΣΠΑ στην πανδημία. Ξεκινώντας τόσο από τα μέτρα για τη στήριξη στη ζωή των επιχειρήσεων, αλλά και την επανεκκίνησή τους, μέχρι και την ένταξη των 500 κινητών μονάδων του ΕΟΔΥ, για να μπορούμε να κάνουμε περισσότερα τεστ στον κορονοϊό. Συνολικά πάνω από 5 δισ. αναμένεται να δαπανηθούν τόσο σε απευθείας ενισχύσεις, όσο και σε χρηματοδοτικά εργαλεία για την ενίσχυση της αγοράς.
Ουσιαστικά, από τον Ιούλιο του 2019 μέχρι σήμερα, μέσα σε 9 μήνες δηλαδή, η απορρόφηση του ΕΣΠΑ στα τομεακά και περιφερειακά προγράμματα, χωρίς το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, έφτασε από το 25% στο 34%. Είναι μια αύξηση ρεκόρ, μεταφράζεται σε 1,7 δισ. στην πραγματική οικονομία. Πρόσθετη ανάσα, πέραν αυτών που ήδη περιέγραψα, προσφέρει η εξάμηνη αναστολή καταβολής Φ.Π.Α. και εργοδοτικών εισφορών, όπως και η παράταση στην εξόφληση δόσεων και βεβαιωμένων οφειλών.
Την ίδια ώρα, το Δημόσιο, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, κατέβαλε όλες τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του μέχρι 30.000 ευρώ προς επιχειρήσεις και ιδιώτες, ώστε να ενισχυθεί το ταμείο τους. Και τέλος, όσες επιχειρήσεις έκλεισαν λόγω κορονοϊού απαλλάχθηκαν και από τα δημοτικά τέλη.
Όπως γίνεται σαφές πρόκειται για ένα συνεκτικό πρόγραμμα πολλών παρεμβάσεων, οι οποίες από κοινού διαμορφώνουν μια ομπρέλα προστασίας πάνω από την εργασία, αλλά και την επιχειρηματικότητα. Υπηρετούν, όμως, ταυτόχρονα και τις ανάγκες των πιο ευάλωτων. Παρατάθηκαν τα επιδόματα ανεργίας, ενώ άρχισε και η καταβολή έκτακτης ενίσχυσης σε 166.000 μακροχρόνια ανέργους. Εντάχθηκαν, επίσης, σε προγράμματα απασχόλησης 45.000 συμπολίτες μας. Εξήντα-τέσσερις χιλιάδες νοικοκυριά που λαμβάνουν ήδη ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα θα εισπράξουν, επιπλέον, 100 ευρώ για το πρώτο παιδί και 50 ευρώ για το επόμενο. Και τέλος υπάρχει και η απρόσκοπτη χρηματοδότηση της Υγείας. Χάρη σε αυτήν οι κλίνες Μ.Ε.Θ. έγιναν από 565 που παραλάβαμε 1.015 μέσα σε δύο μήνες.
Εγκρίθηκαν σχεδόν 5.000 προσλήψεις νέων γιατρών και νοσηλευτών, 3.748 έχουν ήδη ενταχθεί στο σύστημα υγείας και εγκρίθηκαν και δρομολογούνται άμεσα και οι προσλήψεις 3.000 εργαζομένων στο εξαιρετικά σημαντικό πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι». Ενώ το Ε.Σ.Υ. απέκτησε, σε χρόνο ρεκόρ, σύγχρονο εξοπλισμό και επάρκεια υλικών. Εδώ, επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω και να συγχαρώ όσους έκαναν μια τιτάνια προσπάθεια και συνεισέφεραν σε αυτόν τον πολύ μεγάλο αγώνα ώστε να μην υπάρχουν ελλείψεις προστατευτικού υλικού τους τελευταίους δύο μήνες στα νοσοκομεία μας.
Σας διαβεβαιώνω ότι δεν ήταν καθόλου εύκολη προσπάθεια. Διεξήχθη ουσιαστικά ένας πόλεμος για το ποια χώρα θα μπορούσε να έχει πρώτη πρόσβαση σε προστατευτικό υλικό, χειρουργικές μάσκες, μάσκες αυξημένης προστασίας. Κερδίσαμε αυτόν τον πόλεμο και ουσιαστικά ουδέποτε σημειώθηκαν ελλείψεις στα νοσοκομεία μας στον απαραίτητο προστατευτικό εξοπλισμό. Θέλω, επίσης, να ευχαριστήσω και όλους τους ιδιώτες δωρητές, οι οποίοι έσπευσαν να ανταποκριθούν στην έκκλησή μας για περαιτέρω στήριξη του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Σχεδόν 64 εκατομμύρια ευρώ, έγιναν τώρα κρεβάτια, Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, αναπνευστήρες, φάρμακα, μάσκες, αντιδραστήρια για εκατοντάδες χιλιάδες τεστ.
Ο Υπουργός Υγείας θα έχει την ευκαιρία την επόμενη εβδομάδα να παρουσιάσει αναλυτικά τον απολογισμό όλων των χορηγιών οι οποίες έχουν γίνει και να ευχαριστήσει δημόσια όλους τους χορηγούς, μεγάλους και μικρούς, οι οποίοι υποστήριξαν την εθνική προσπάθεια σε αυτήν την εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία.
Απέναντι σε όλα τα παραπάνω ποια είναι, αλήθεια, η κριτική την οποία δεχτήκαμε; Και ποιες είναι οι ρεαλιστικές, τονίζω ρεαλιστικές, αντιπροτάσεις που κατατέθηκαν; Πλειοδοτώντας εκ του ασφαλούς ο ΣΥΡΙΖΑ ζητούσε να δαπανηθούν πότε 29 δισ., πότε 36 δισ., σε ένα εξαιρετικά φιλόδοξο σχέδιο τις λεπτομέρειες του οποίου δεν έχει αποκαλύψει ακόμα. Θα αναμένω με ενδιαφέρον την τοποθέτηση του Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης σήμερα, μήπως τυχόν μπορέσουμε να διαφωτιστούμε παραπάνω για το οικονομικό σχέδιο αυτό και θα απαντήσω στη δευτερολογία μου, αφού πρώτα έχω ακούσει την τοποθέτησή του. Η εικόνα την οποία έχω, όμως, και δεν νομίζω ότι είμαι μόνος σε αυτό, είναι ότι η Αντιπολίτευση προτείνει: «Ξοδέψτε», χωρίς να λέει πότε και για ποιους. Αυτό το οποίο κάνετε είναι να ποτίζετε ένα φυτό που δεν υπάρχει πλέον, γιατί το «λεφτόδεντρο» μαράθηκε οριστικά το 2015. Και όσο λίπασμα και αν θέλετε να του προσθέσετε, δεν πρόκειται να πετάξει πάλι βλαστάρι.
Δυστυχώς, αυτές οι εύκολες διατυπώσεις περί εμπροσθοβαρών ενισχύσεων στερούν από τη χώρα πολύτιμα αποθέματα στην περίπτωση μιας νέας έξαρσης της επιδημίας. Υπονομεύουν ταυτόχρονα και την προσπάθειά μας να έχουμε συνεχή πρόσβαση στις αγορές με χαμηλό επιτόκιο, αλλά και διάφοροι λαϊκισμοί περί επιτάξεων που ακούστηκαν και σε αυτήν την αίθουσα μόνο εντυπώσεις και πρόσθετο κόστος προκαλούν.
Αναφέρω ένα παράδειγμα μόνο: Στην αρχή της υγειονομικής κρίσης δεχτήκαμε μία έντονη κριτική από τον ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος ζήτησε τότε να επιτάξουμε τις ιδιωτικές κλινικές, τις οποίες τότε η Κυβέρνηση κρατούσε απλά σε ενεργή ετοιμότητα. Είχαμε πει πρώτοι από τότε ότι, αν χρειαστούμε τη συνδρομή του ιδιωτικού τομέα, έχουμε όλα τα νομοθετικά εργαλεία για να μπορέσουμε να τον επιστρατεύσουμε άμεσα. Ευτυχώς, όμως, αυτή η κινητοποίηση των ιδιωτικών θεραπευτηρίων δεν χρειάστηκε. Γιατί, όπως σας ανέφερα και πριν, δεν πλησιάσαμε καν, ευτυχώς, τις μέγιστες δυνατότητες του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Αν όμως είχαμε ακολουθήσει τη δική σας συνταγή, θα είχαμε πληρώσει περί τα 7 εκατομμύρια σε αχρείαστες αποζημιώσεις.
Όσο τώρα για το περίφημο «μαξιλάρι», είναι καιρός να εξηγηθεί ότι ως προς τη ρητορική του διάσταση τουλάχιστον δημιουργήθηκε μάλλον για να αποκοιμηθεί πάνω του η κοινή γνώμη. Διότι έτσι βαπτίστηκε από την προηγούμενη Κυβέρνηση τι; Το Δημόσιο Ταμείο, μαζί με τα 15,7 δισεκατομμύρια τα οποία όμως πρέπει και μένουν παγωμένα ως ενέχυρο μιας αξιοπιστίας την οποία κάποτε η χώρα, δυστυχώς, δεν διέθετε.
Το ερώτημα, λοιπόν, το οποίο τίθεται -και στο οποίο φαντάζομαι ότι θα απαντήσουν τα κόμματα της Αντιπολίτευσης- είναι αν αυτοί οι οποίοι μας ζητούν να ξοδέψουμε περισσότερα, μας ζητούν στην ουσία να ακουμπήσουμε και αυτό το δεσμευμένο απόθεμα. Και τι θα σήμαινε αυτό για την επόμενη μέρα και για την πιθανότητα η χώρα μας να ξαναβρεθεί σε ένα αυστηρό πρόγραμμα επιτήρησης;
Κυρίες και κύριοι βουλευτές, τα γεγονότα δεν επιδέχονται αμφισβήτησης. Δεχτήκαμε μια σκληρή επίθεση, η οικονομία δέχτηκε ένα μεγάλο πλήγμα. Κατάφερε όμως το Κράτος να χρηματοδοτήσει τόσο την Υγεία, όσο και να στηρίξει εισοδήματα, απασχόληση, αλλά και επιχειρήσεις. Τα στοιχεία τα οποία έχουμε στη διάθεσή μας, από την ΕΡΓΑΝΗ και από το ΓΕΜΗ, ευτυχώς δείχνουν ότι τα μέτρα τα οποία πήραμε επέτρεψαν στην αγορά να αντέξει. Την ίδια στιγμή, η χώρα πια κινείται χωρίς το βάρος των υπερβολικών πλεονασμάτων. Η αξία των ομολόγων της αναγνωρίζεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που τα αγοράζει, για πρώτη φορά μετά την είσοδο της χώρας μας στο νέο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, το οποίο δημιουργήθηκε ειδικά για την αντιμετώπιση του κορονοϊού. Και το Κράτος εξακολουθεί και σήμερα, σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία, να δανείζεται με ευνοϊκούς όρους από τις διεθνείς αγορές. Και βέβαια, η Ελλάδα είναι πλέον στις πρώτες σελίδες του διεθνούς Τύπου, ως ένα μοντέλο αποτελεσματικότητας στην αντιμετώπιση του κορονοϊού.
Όλα αυτά αποτελούν μια ασφαλή αφετηρία για τη φάση που διανύουμε τώρα. Στην αρχή της πανδημίας προτεραιότητα ήταν η ζωή των Ελλήνων. Τώρα ο στόχος είναι η υγεία των συμπολιτών μας να μπορεί να απλωθεί και στην οικονομία. Γιατί δεν θα υπάρξει ανάπτυξη χωρίς ακμαίους πολίτες που να την οικοδομούν, ούτε όμως θα υπάρξει και Δημόσια Υγεία χωρίς κρατικούς πόρους που να τη χρηματοδοτούν. Θα το ξαναπώ: Η επιτυχής αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης μπορεί να γίνει το θεμέλιο πάνω στο οποίο θα χτίσουμε την ανάταξη της οικονομίας μας. Και είναι κρίμα που κάποιοι -λίγοι ευτυχώς- θεωρούν την επιτυχία αυτή επιτυχία μόνο της Κυβέρνησης και βρίσκουν κάθε ευκαιρία να την αμφισβητήσουν. Αυτό δείχνει μόνο μικρότητα.
Η αλήθεια είναι ότι ακόμα κι όταν αρχίσει να γράφεται ο επίλογος της υγειονομικής κρίσης, πάνω του θα αποτυπώνεται ο πρόλογος μιας μεγάλης οικονομικής κρίσης. Τρικυμία και ύφεση θα είναι μεγάλη. Θα είναι παγκόσμια. Δεν θα αφορά μόνο την Ελλάδα, όπως η τελευταία μεγάλη οικονομική περιπέτεια, την οποία πέρασε η χώρα το 2015, όταν η παγκόσμια οικονομία εκινείτο σε ρυθμούς μεγάλης ανάπτυξης και εμείς εγκλωβιστήκαμε στην πατρίδα μας σε τρία χρόνια ύφεσης και καθήλωσης. Αυτή την φορά η ύφεση θα αφορά όλους. Κάτι που σημαίνει ότι και οι λύσεις της επόμενης μέρας θα πρέπει να είναι συμμετρικές και συνολικές. Και μάλιστα με μια ξεχωριστή δυναμική για τα κράτη που στάθηκαν όρθια και έδρασαν αποτελεσματικά στην δοκιμασία που προηγήθηκε. Ανάμεσα σε αυτά τα κράτη θα είναι και η Ελλάδα. Γιατί τούτη την φορά δεν είναι μόνη, αλλά αντιθέτως πρωταγωνιστεί στην έξοδο από την κρίση. Η χώρα βγαίνει από την πανδημία με νέα όπλα, τα οποία σφυρηλατήθηκαν στον τροχό της. Στη διάρκειά της οι ανάγκες της στιγμής υπηρέτησαν, υπηρετούν ταυτόχρονα και τις αναγκαιότητες του μέλλοντος. Και έτσι μια κρίση που αφορούσε πρωτίστως την Υγεία μετατράπηκε σε επιταχυντή μεταρρυθμίσεων στο σύνολο του Κράτους.
Η νέα ψηφιακή Δημόσια Διοίκηση, η ανασυγκρότηση του Ε.Σ.Υ., η νέα δομή της Πολιτικής Προστασίας, μπορεί να ήταν ανέκαθεν κυβερνητικές επιλογές. Η τηλεργασία, η ηλεκτρονική εκπαίδευση, η σύμπραξη Πολιτείας και ιδιωτών σε κοινωνικούς στόχους μπορεί να αποτελούσαν όλα αυτά προγραμματικές μας δεσμεύσεις. Όμως η μάχη κατά του κορονοϊού τις κατέστησε επείγουσες δράσεις. Διαμόρφωσαν ένα θετικό κεκτημένο για το σήμερα, αλλά και ένα κεφάλαιο προόδου για το αύριο.
Υπάρχει, όμως, και ένα μεγάλο άυλο εθνικό κέρδος. Το ατομικό απόκτημα που έγινε συλλογικό κτήμα και λέγεται «εμπιστοσύνη». Εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας που μεταφράζεται σε μια καθολική αυτοπεποίθηση, αλλά και εμπιστοσύνη προς την Πολιτεία, που γεννά η ίδια με τη συμπεριφορά της συνειδητή πειθαρχία από τους πολίτες. Έτσι, οι δυνάμεις που μας βοήθησαν στη δύσκολη ανάβαση, ευχόμαστε και ελπίζουμε ότι θα μας οδηγήσουν τώρα και σε μια ομαλή μετάβαση.
Αγαπητοί συνάδελφοι, θα συνεχίσω να μιλώ τη γλώσσα της αλήθειας. Δεν θα κρύψω ότι οι δυσκολίες που μας περιμένουν μπορεί μεν να είναι εξωγενείς -όπως περιέγραψα- αλλά θα είναι σοβαρές. Οφείλουμε, λοιπόν, να μοιραστούμε δίκαια το βάρος τους με τη σκέψη στον πολίτη, αλλά και στο συμφέρον της χώρας. Δεν υπάρχει ισχυρή Ελλάδα χωρίς δυνατούς Έλληνες, όπως δεν υπάρχει και ατομική προκοπή χωρίς συλλογική ευημερία. Και σήμερα το βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρον, ενθαρρυντικό θα έλεγα, ότι σχεδόν το σύνολο της κοινωνίας μας -παρά τις μεγάλες δυσκολίες, παρά την υγειονομική κρίση, παρά την αναγνώριση από τους ίδιους τους πολίτες ότι στην οικονομία μας περιμένουμε ακόμα δύσκολες ημέρες- πιστεύουν οι πολίτες ότι η χώρα κινείται στη σωστή κατεύθυνση και δηλώνουν αισιόδοξοι για το μέλλον.
Θεωρώ ότι αυτό είναι μία εθνική κατάκτηση η οποία δεν έχει κομματικό χρώμα. Την πιστώνεται όλη η χώρα. Την πιστωνόμαστε όλοι μαζί. Και θα είναι μεγάλη κατάκτηση για το πολιτικό σύστημα, καθώς επανερχόμαστε σε κανονικούς ρυθμούς αντιπαράθεσης, να μην επιτρέψουμε στους εαυτούς μας η τοξικότητα του παρελθόντος να αμφισβητήσει αυτήν την εθνική ενότητα. Αυτό περιμένουν οι πολίτες από εμάς. Αυτό περιμένουν από εμάς και θα μας κρίνουν όλους αυστηρά, και την Κυβέρνηση και την Αντιπολίτευση, μείζονα και ελάσσονα. Δεν σημαίνει ότι δεν θα έχουμε σκληρή πολιτική αντιπαράθεση. Δεν σημαίνει ότι δεν θα κάνουμε ένα ουσιαστικό και τεκμηριωμένο διάλογο και για τα επιστημονικά δεδομένα, όταν η επιστήμη δεν μπορεί να δώσει απόλυτα ξεκάθαρες απαντήσεις. Όλα αυτά τα επιζητώ. Η Κυβέρνηση επιζητεί τη δημιουργική κριτική. Αυτό το οποίο δεν πρόκειται να επιτρέψουμε είναι να γίνουμε συμμέτοχοι σε ένα νέο παιχνίδι λασπολογίας, επίρριψης ευθυνών, στοχοποίησης προσώπων και αμφισβήτησης, θα το επαναλάβω, αμφισβήτησης ανθρώπων οι οποίοι προσέφεραν στο κοινό καλό χωρίς να φορούν κανένα κομματικό καπέλο, μόνο από διάθεση να υπηρετήσουν και να βοηθήσουν τη χώρα μας. Καλό είναι όλα αυτά, επιτέλους, να τα αφήσουμε πίσω μας.
Και αν θεωρούμε ότι με την ευκαιρία της κρίσης έκλεισε ουσιαστικά ένας κύκλος και καταφέραμε να κάνουμε ένα μεγάλο άλμα στο μέλλον ως προς τις συμπεριφορές μας συνολικά ως κοινωνία, θα είναι ευχής έργον, αν αυτή την πρόοδο μπορούμε να την αποδείξουμε και μέσα σε αυτήν την αίθουσα. Αλλά αυτό, φυσικά, δεν εξαρτάται μόνο από την Κυβέρνηση.
Η Πατρίδα μας, εκτός από χώρα παράδειγμα αντιμετώπισης της πανδημίας, μπορεί να γίνει και υπόδειγμα υπέρβασης των συνεπειών της. Η προστασία του εισοδήματος και η ενίσχυση της απασχόλησης, με ανάπτυξη που θα προκύψει μέσα από νέες επενδύσεις, παραμένουν οι στόχοι μας. Οι ρυθμοί, όμως, για την επίτευξη αυτών των στόχων πρέπει να είναι ακόμα πιο γρήγοροι. Όσο πιο σκληρή προβλέπεται η κρίση που διαγράφεται, τόσο εμφατική μπορεί να είναι και η αναγέννηση που θα την ακολουθήσει, αρκεί να υπάρχει σχέδιο και όρεξη για δουλειά. Η Κυβέρνηση απέδειξε ότι διαθέτει και τα δύο. Και θα τα μετουσιώσει σε μέτρα προς εργαζόμενους και επιχειρήσεις, τα οποία θα ξεδιπλώνονται στο χρόνο, όπως έγινε μέχρι σήμερα, με μέθοδο και συνέπεια.
Σήμερα, λοιπόν, μπορώ να ανακοινώσω τα εξής: Πρώτον, μέχρι να αρθεί και η τελευταία αρνητική επίπτωση της πανδημίας, το Κράτος θα συνεχίσει να χορηγεί την αποζημίωση ειδικού σκοπού σε όσους εργαζόμενους παραμένουν σε προσωρινή αναστολή της σύμβασής τους ή οι δραστηριότητες όπου απασχολούνται επαγγελματικά παραμένουν κλειστές για υγειονομικούς λόγους. Το ίδιο θα ισχύσει και για τα επιδόματα προς τους ανέργους και τους μακροχρόνια ανέργους.
Δεύτερον, όσοι επιστρέφουν στη δουλειά, αλλά σε συνθήκες μειωμένου ωραρίου και τζίρου, θα δουν τις αποδοχές τους να στηρίζονται από την Πολιτεία. Θα σταθούμε δίπλα σε όλους τους εργαζόμενους, σε όλες τις επιχειρήσεις, που καλούνται να επαναλειτουργήσουν σε ένα πρωτόγνωρο περιβάλλον. Για πρώτη φορά, θα υπάρξει μια ευρείας κλίμακας ενίσχυση του εισοδήματος και των εργαζομένων στην χώρα μας από το Κράτος, πέρα από την στήριξη των ανέργων. Αυτό είναι επιβεβλημένο προκειμένου να στηρίξουμε την απασχόληση, ειδικά σε αυτή την κρίση, που μειώνει δραστικά την ζήτηση προϊόντων και υπηρεσιών. Για τον σκοπό αυτό θα αξιοποιηθεί πρωτίστως το νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα SURE, αυτός είναι ο κύριος σκοπός του. Να μπορούμε να παρέχουμε πρόσθετη ενίσχυση σε επιχειρήσεις και επιχειρηματίες που δεν μπορούν να αξιοποιήσουν πλήρως το εργατικό τους δυναμικό. Για όλα αυτά θα γίνουν λεπτομερείς ανακοινώσεις σήμερα στις 5:00 το απόγευμα από τον Υπουργό Οικονομικών, τον Υπουργό Ανάπτυξης και τον Υπουργό Εργασίας.
Τρίτον. Κατά την δοκιμασία του κορονοϊού κανείς Έλληνας δεν θα δει το σπίτι του να κινδυνεύει. Η προστασία της πρώτης κατοικίας θα παραταθεί για τρεις μήνες ακόμα, ως το τέλος Ιουλίου του 2020. Και αυτό παρά τους αδιέξοδους ελιγμούς της προηγούμενης Κυβέρνησης, που θέλω να θυμίσω ότι είχε θέσει όριο στην περίοδο χάριτος τον Δεκέμβριο του 2019, αλλά είχε δημιουργήσει και ένα σχήμα προστασίας μόνο για δανειολήπτες που είχαν δει τα δάνεια τους να «κοκκινίζουν», μέχρι το τέλος του 2018. Θέλω να θυμίσω, βέβαια, ότι και σε αυτό το σχήμα -το οποίο ήταν δημιούργημα της προηγούμενης Κυβέρνησης, το οποίο και εμείς το στηρίξαμε και αν μη τι άλλο το διευκολύναμε απλοποιώντας και άλλο τα μεγάλα γραφειοκρατικά εμπόδια τα οποία κληρονομήσαμε- σε αυτό το σχήμα, λοιπόν, προστασίας της πρώτης κατοικίας έχουν υποβληθεί μέχρι σήμερα μόλις 3.198 αιτήσεις στις τράπεζες. Αμέσως μετά τον Ιούλιο, θα τεθεί σε εφαρμογή ένα νέο πρόγραμμα-γέφυρα, που θα μας οδηγήσει με ασφάλεια στο 2021 και θα προβλέπει την επιδότηση των δανειοληπτών από το Κράτος.
Το πρόγραμμα αυτό, το οποίο θα εξειδικευτεί σήμερα από τον Υπουργό Οικονομικών, θα έχει τριπλάσια, επαναλαμβάνω τριπλάσια, περίμετρο από το υφιστάμενο. Και πέρα από τη στήριξη σε όλους τους υποχρεούμενους θα επιβραβεύει για πρώτη φορά και συνεπείς δανειολήπτες που έχουν πληγεί οικονομικά από τον κορονοϊό. Ο στόχος μας είναι να αποτρέψουμε τη δημιουργία μιας νέας γενιάς «κόκκινων» δανείων.
Τέταρτον, στη διάθεση των επιχειρήσεων παραμένουν όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία τα οποία ανακοινώθηκαν εγκαίρως: Επιστρεπτέα προκαταβολή, μηχανισμός εγγυήσεων για κεφάλαια κίνησης, επιδότηση επιτοκίου στα δάνεια των μικρών και των μεσαίων επιχειρήσεων. Μέσα στον Απρίλιο, θέλω να θυμίσω, ότι στηρίξαμε τα εισοδήματα περίπου 2 εκατομμυρίων εργαζόμενων και επιχειρήσεων. Σχεδόν 800.000 μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα, 500.000 ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν λάβει τα 800 ευρώ. Σχεδόν 156.000 επιστήμονες έχουν λάβει την ενίσχυση των 600 ευρώ. Ενενήντα χιλιάδες επιχειρήσεις έχουν κάνει αίτηση για την επιστρεπτέα προκαταβολή του 1 δισεκατομμυρίου.
Και πέμπτον, τις επόμενες ημέρες θα ανακοινώσουμε μία νέα δέσμη μέτρων που θα ξεκινήσουν το Μάιο και θα ανακουφίσουν όσες επιχειρήσεις θα δουν τον τζίρο τους να μειώνεται. Θα ανακοινώσουμε μέσα στις επόμενες εβδομάδες και ένα σχέδιο-εξπρές για την τόνωση του τουρισμού. Ο τουρισμός μας είναι βέβαιο ότι φέτος θα δεχθεί μεγάλο πλήγμα. Σκοπός μας είναι να μειώσουμε αυτό το πλήγμα όσο γίνεται και να προετοιμαστούμε έτσι ώστε του χρόνου να μπορούμε να το αναπληρώσουμε πλήρως.
Κυρίες και κύριοι βουλευτές, αυτά τα βήματα αφορούν το αμέσως επόμενο διάστημα και μας οδηγούν μέχρι το Καλοκαίρι. Ταυτόχρονα, όμως, είναι επιβεβλημένο να εξασφαλίζονται και οι όροι για το μεγάλο αναπτυξιακό άλμα το οποίο ακόμα περισσότερο έχει σήμερα ανάγκη ο τόπος. Κλειδιά για αυτό θα αποτελέσουν τα πολλά νομοσχέδια τα οποία θα κατατεθούν στη Βουλή τους επόμενους τρεις μήνες. Στόχος τους είναι να κινητοποιηθούν συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας και να την καταστήσουν ακόμα ελκυστικότερο προορισμό για επενδυτές εκτός και εντός συνόρων. Είναι ένα πλέγμα νομοθετικών παρεμβάσεων πολλές από τις οποίες εγκρίθηκαν, ήδη, στο χθεσινό Υπουργικό Συμβούλιο με μεγάλη σημασία.
Κάποιες αφορούν πρακτικά ζητήματα τα οποία αντιμετωπίζει καθημερινά το εμπόριο. Θέλω εδώ να συγχαρώ το Υπουργείο Ανάπτυξης και όλους τους ελεγκτικούς μηχανισμούς για το γεγονός ότι μέχρι σήμερα -μέχρι τουλάχιστον να κλείσει η αγορά- πέτυχαν εξαιρετικές επιδόσεις στην καταπολέμηση του παραεμπορίου. Ερχόμαστε τώρα με νομοθετική ρύθμιση να κάνουμε το μηχανισμό ελέγχου του παραεμπορίου ακόμα πιο αποτελεσματικό. Θα φέρουμε στη Βουλή εμβληματικά νομοσχέδια τα οποία επιλύουν εκκρεμότητες δεκαετιών, όπως το νομοσχέδιο για τη χωροταξία και τις χρήσεις γης. Απολύτως απαραίτητο, κρίσιμο νομοσχέδιο για να μπορέσουμε, επιτέλους, να επιτρέψουμε σε όποιον επενδύει σε αυτήν τη χώρα να γνωρίζει τι μπορεί να κάνει, πού μπορεί να το κάνει, με ποιους όρους μπορεί να το κάνει. Να αρθούν ασάφειες και στρεβλώσεις του παρελθόντος που ταλανίζουν τη χώρα εδώ και δεκαετίες.
Θα έρθουν ρυθμίσεις που αφορούν την απλοποίηση, την τροποποίηση του νόμου 4412 περί προμηθειών και δημοσίων συμβάσεων έτσι ώστε να μπορέσουμε να ξεμπλοκάρουμε μεγάλα έργα, τα οποία θα δώσουν την αναγκαία ώθηση στην οικονομία για την επόμενη μέρα. Και ανέφερα μόνο ενδεικτικά κάποια από τα νομοσχέδια τα οποία θα συζητήσουμε στην Εθνική Αντιπροσωπεία τους επόμενους μήνες.
Όπως τόνισα και στο μήνυμά μου προς τους πολίτες, η επιστροφή τόσο της κοινωνικής όσο και της οικονομικής ζωής θα είναι βαθμιαία και προοδευτική. Η κεντρική μας, όμως, προτεραιότητα δεν μεταβάλλεται. Είμαστε στο πλευρό της εργασίας και στο πλευρό της υγιούς επιχειρηματικότητας. Όμως το ίδιο σαφές είναι και το μήνυμα ότι από την υποστήριξη περνάμε στη στήριξη, από το επίδομα περνάμε στην επίδοση. Με άλλα λόγια, η Πολιτεία από προστάτης της κοινωνίας γίνεται τώρα συμπαραστάτης της. Κινητοποιείται και κινητοποιεί για τη συνολική πρόοδο.
Το βάρος αυτής της επανεκκίνησης θα το επωμιστούμε όλοι δίκαια, Κράτος, επιχειρήσεις -μέτοχοι δηλαδή- και κοινωνία. Ισότιμα και με αίσθημα δικαίου. Το Κράτος θα ξανανάψει τις μηχανές της οικονομικής δραστηριότητας, στηρίζοντας τη ρευστότητα των επιχειρήσεων. Τα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχουμε ήδη, όπως σας είπα, έχουν αρχίσει να λειτουργούν και θα πλαισιωθούν και με άλλα. Η Κυβέρνηση θα αξιοποιήσει στην κατάλληλη ώρα όλα τα πρόσθετα ευρωπαϊκά εργαλεία τα οποία θα είναι διαθέσιμα.
Αναφέρθηκα ειδικά στο πρόγραμμα SURE για τη στήριξη της απασχόλησης αλλά και στα προγράμματα για τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Η πιο αποφασιστική, ωστόσο, απάντηση της Ευρώπης στο κορονοϊό -στην οικονομική κρίση τουλάχιστον που συνοδεύει τον κορονοϊό- θα είναι κατά τη γνώμη μου το λεγόμενο Recovery Fund. Ένα καινούργιο ταμείο, το οποίο μαχόμαστε να έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Πρώτον, να έχει μέγεθος ισάξιο της κρίσης. Δεύτερον, να χρηματοδοτείται από κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό. Και τρίτον, να λειτουργεί με κύριο όχημα τις επιχορηγήσεις και όχι τα δάνεια. Οι θέσεις μας είναι στο τραπέζι των συζητήσεων έχουν ήδη βρει πολλούς υποστηρικτές και προσδοκώ ότι σε λίγο καιρό μπορεί να έχουμε καλά νέα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κλείνω με τις εξής παρατηρήσεις: Η πανδημία εξακολουθεί να μας κοστίζει πολύ. Μας κάνει, όμως, κάθε μέρα και πιο δυνατούς. Αρκεί να εκμεταλλευτούμε όλες τις δεξιότητες που επιστρατεύσαμε στη διάρκειά της και να αντλήσουμε όλα τα διδάγματα που αυτή μας προσφέρει. Η πανδημία δεν πρέπει και δεν επιτρέπεται να οδηγήσει στην επαναφορά χρεωκοπημένων πρακτικών. Πρέπει η πανδημία να γίνει το έναυσμα για το χτίσιμο ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, χωρίς τις αδυναμίες, χωρίς τις παθογένειες του παρελθόντος. Ενός μοντέλου βασισμένου σε κλάδους και σε τομείς που μπορούν να προσελκύσουν επενδύσεις, να δημιουργήσουν νέες και καλά αμειβόμενες θέσεις δουλειάς και να προσδίδουν στην εθνική οικονομία τη δυναμική που χρειάζεται για να μετατρέψει την κρίση σε έναν βατήρα ανάπτυξης.
Κλείνω, κύριε Πρόεδρε, με μία αναδρομή στον Θουκυδίδη και στα λόγια του Περικλή στον Επιτάφιο. Και διαβάζω: «Στο σύνολό της, η πόλη μας -η Αθήνα- είναι ένα σχολείο για την Ελλάδα. Και καθένας από εμάς θα μπορούσε χωρίς δυσκολία να ανταποκριθεί στις πιο διαφορετικές μορφές δράσης με την μεγαλύτερη ευστροφία και χάρη». Δυόμισι χιλιάδες χρόνια μετά οι Έλληνες δικαιώνουμε τα λόγια του μεγάλου Αθηναίου. Κάνουμε την Πατρίδα μας σχολείο. Ένα υπόδειγμα για όλο τον κόσμο. Ανταποκρινόμαστε στις πιο απαιτητικές μορφές δράσης και μετατρέπουμε το Κράτος μας σε αληθινή Πολιτεία, με υπεύθυνους πολίτες που εργάζονται για τη συλλογική ευημερία. Αυτή είναι η πρόκληση. Αυτή είναι η ευκαιρία που έχουμε μπροστά μας και είμαι σίγουρος ότι δεν θα την αφήσουμε αναξιοποίητη.
